Jabłonka
| Jabłonka | |
| | |
 Jabłonka, źródło: http://wrota.warmia.mazury.pl, 12.09.2013.
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | nidzicki |
| Gmina | Nidzica |
| Sołectwo | Jabłonka |
| Liczba ludności (Pole-obowiązkowe) | Pole-obowiązkowe |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Tablice rejestracyjne | NNI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Jabłonka | |
| Położenie na mapie Polski  Jabłonka | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Jabłonka (niem. Jablonken, od 1938 r. Seehag) – wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nidzickim, w gminie Nidzica. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
Spis treści
Charakterystyka fizjograficzna
Jabłonka położona jest na brzegu Jeziora Omulew oraz na skraju lasów Puszczy Napiwodzko-Ramuckiej. Miejscowość leży na terenie gminy Nidzica, przez obszar której przebiega jedna z głównych granic fizyczno-geograficznych Europy, oddzielająca Obszar Europy Zachodniej od Obszaru Europy Wschodniej. Ponadto 19 000 ha powierzchni gminy zajmują lasy i grunty leśne. Istotnym zasobem naturalnym gminy są surowce mineralne: żwiry i piaski, torfy i węgiel brunatny, kreda jeziorna, gytia i ziemia okrzemkowa.
Dzieje miejscowości
W XV w. na terenie dzisiejszej wsi istniała osada. W 1438 r. lokowano tutaj wieś czynszową na 33 łanach. Nieznana jest etymologia nazwy miejscowości. W 1756 r. teren Jabłonki obejmował 23 łany i 15 mórg. W XVIII w. ziemię posiadało 18 chłopów. W tym okresie sołtysem był Samuel Rogalla. W latach 1737–1740 założono w Jabłonce szkołę.
W XIX w. Jabłonka była wsią szkatułkową z terenem 3325 mórg. W II poł. XIX do mieszkańców Jabłonki zaliczano także osadników z Wikna.
W 1817 r. we wsi mieszkały 162 osoby. W 1846 r. było 290 osób, a w 1858 r. – 351. W 1867 r. wieś zamieszkiwały 543 osoby,a w 1871 r. – 573. W 1885 r. było tu 663 mieszkańców, w 1895 r. – 651, w 1905 r. – 639, w 1910 r. – 641, w 1939 r. – 669. W 1817 r. we wsi były 32 domy. W 1846 r. znajdowało się tu 41 budynków mieszkalnych, a w 1858 r. funkcjonowały - 62 gospodarstwa. W 1871 r. ich liczba wzrosła do 106, w 1885 r. do 116, a w 1895 r. do 120. W 1905 r. w Jabłonce znajdowały się 122 budynki mieszkalne, a w 1910 r. - 123.
Obecnie na terenie wsi działalność duszpasterską prowadzi filiał Parafii w Nidzicy Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego.
Gospodarka
We wsi istnieją gospodarstwa agroturystyczne oraz ranczo.
Ludzie związani z miejscowością
Ze wsią związana jest postać Krzysztofa Hartknoch – historyka, profesora gimnazjum toruńskiego i uniwersytetu w Królewcu. W kadencji 2011-2015 sołtysem wsi jest Piotr Ziemski.
Zabytki
W Jabłonce zachowały się: zabudowa z XIX/XX w., cmentarz ewangelicki z końca XIX w., budynek szkoły.
Bibliografia
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. III, 960 ss.
Wijaczka Jacek,Dzieje wsi do końca XVIII wieku, [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, s. 165 - 202.
Zielińska Agnieszka,Dzieje miasta i okolic w latach 1807 - 1914, [w:] Historia Nidzicy i okolic, pod red. Waldemara Rezmera, Nidzica 2012, s. 203 - 267.
