Jan Maza

Jan Maza
Pomnik ku czci Jana Mazy, źródło: [2] [10.04.2014]
Data i miejsce urodzenia	1909 Piła
Data i miejsce śmierci	1940 Hohenbruch

Jan Maza (ur. 18 października 1909 roku w Pile, zm. 24 lutego 1940 roku w Hohenbruch) – nauczyciel szkół polskich w Niemczech. Kierownik szkoły polskiej w Unieszewie.

Życiorys

Urodził się w 1909 r. w Pile jako syn Anastazego i Bronisławy. Pracował jako nauczyciel w Polsce i w Niemczech. Na Warmię w 1935 r. przybył z żoną Janiną, nauczycielką. Aresztowany 01.09.1939 r. i osadzony w obozie koncentracyjnym Hohenbruch pod Królewcem. W listopadzie 1939 r. z obozu wysłał list do Józefa Skrzypskiego z prośbą o opiekę nad żoną i synami. 24.02.1940 r. został rozstrzelany wraz z Sewerynem Pieniężnym i Leonem Włodarczakiem. W 1946 r. `ich prochy sprowadzono do Olsztyna i pochowano we wspólnym grobie.

Szkoła i wykształcenie

W Zakrzewie ukończył niemiecką szkołę ludową. W latach 1924-1929 kształcił się w Seminarium Nauczycielskim w Tucholi. W 1933 r. zdał egzamin pedagogiczny w Poznaniu i uzyskał pełne kwalifikacje zawodowe.

Praca

Od 1929 r. pracował jako nauczyciel w Hucie w powiecie Chojnice. Opiekował się szkolną drużyną harcerską i prowadził chór Towarzystwa Młodzieży. W listopadzie 1930 r. zatrudniony w szkole polskiej w Dąbrówce. W okresie od 1935 do 1939 r. pełnił obowiązki kierownika Katolickiej Szkoły Polskiej w Unieszewie. Przeprowadził lekcję śpiewu na konferencji rejonowej dla polskich nauczycieli w Katolickiej Szkole Polskiej w Worytach w grudniu 1936 r.

Działalność społeczna, kulturalna, naukowa, polityczna

W okresie od 01.11.1930 do 30.03.1931 r. działał w Towarzystwie Szkolnym w Opolu. Od 1931 r. był członkiem Związku Polaków w Niemczech.

Odznaczenia

Pośmiertnie odznaczony Krzyżem Grunwaldu.

Ciekawostki

Tablicę poświęconą pamięci nauczycieli zamordowanych przez hitlerowców w obozach koncentracyjnych zamieszczono w 1959 r. na budynku Szkoły Podstawowej w Rudnie.

Napis na tablicy brzmi:

Nauczyciele Józef Horst, Jan Maza i Tadeusz Pezała zginęli z rąk hitlerowskich za polską szkołę w Zakrzewie. Cześć ich pamięci! 1929-1959 r.

Bibliografia

Filipkowski Tadeusz, W obronie polskiego trwania. Nauczyciele polscy na Warmii, Mazurach i Powiślu w latach międzywojennych, Olsztyn 1989.

Oracki Tadeusz, Sylwetki polskich nauczycieli i organizatorów szkolnictwa na Warmii, Mazurach i Powiślu w latach 1920-1939, "Komunikaty Mazursko-Warmińskie" 1961, nr 2.

Poznań [10.04.2014]