Jegławki: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Zabytki)
 
(Nie pokazano 11 wersji utworzonych przez 6 użytkowników)
Linia 5: Linia 5:
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        = Jegławek   
 
  |dopełniacz wsi        = Jegławek   
  |zdjęcie              = Pałac w Jegławkach.jpg
+
  |zdjęcie              = jeglawki.jpg
  |opis zdjęcia          = Pałac w Jegławkach
+
  |opis zdjęcia          = Pałac w Jegławkach.<br>Fot. Mieczysław Kalski
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
Linia 14: Linia 14:
 
  |sołectwo              = Wilczyny
 
  |sołectwo              = Wilczyny
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      = 308<ref>Łącznie Jegławki i [[Stare Jegławki]].</ref>
+
  |liczba ludności      = 308<ref>Łącznie: Jegławki i Stare Jegławki.</ref>
 
  |rok                  = 2010
 
  |rok                  = 2010
 
  |strefa numeracyjna    =
 
  |strefa numeracyjna    =
Linia 28: Linia 28:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}<br/>
+
}}
''' Jegławki''' (niem. ''Jäglack'') – [[wieś niesołecka]] położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat kętrzyński|powiecie kętrzyńskim]], w [[gmina Srokowo|gminie Srokowo]]. W latach 1975-1998 miejscowość [[podział administracyjny|administracyjnie]] należała do [[województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]].  
+
[[image:pałacjegławki.jpg|thumb|right|290px|Źródło: Archiwum [[lkwim:Andrzej Cieślak|Andrzeja Cieślaka]]]]
 
+
''' Jegławki''' (niem. ''Jäglack'') – wieś niesołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat kętrzyński|powiecie kętrzyńskim]], w [[Srokowo (gmina wiejska)|gminie Srokowo]]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.  
Miejscowość w 2010 roku liczyła 308 mieszkańców (łącznie ze [[Stare Jegławki|Starymi Jegławkami]]). Wieś wchodzi w skład sołectwa [[Wilczyny]], w którym funkcję sołtysa obecnie sprawuje [[Małgorzata Dwulat]]<ref>http://bip.warmia.mazury.pl/srokowo_gmina_wiejska/128/Solectwa_i_Soltysi/ [data dostępu: 5.03.2014]</ref>.
+
Miejscowość w 2010 roku liczyła 308 mieszkańców (łącznie ze [[Stare Jegławki|Starymi Jegławkami]]). Wieś wchodzi w skład sołectwa [[Wilczyny]], w którym funkcję sołtysa obecnie sprawuje [[Małgorzata Dwulat]]<ref>[http://bip.warmia.mazury.pl/srokowo_gmina_wiejska/128/Solectwa_i_Soltysi/ bip.warmia.mazury.pl] [05.03.2014]</ref>.
 
 
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
  
Linia 40: Linia 39:
  
 
== Dzieje miejscowości ==
 
== Dzieje miejscowości ==
Miejscowość została założona dokładnie 3 X 1422 roku jako wieś drobnoszlachecka na [[prawo chełmińskie| prawie chełmińskim]] o wyraźnie pruskim charakterze. We wsi działał młyn, którego właściciele nie byli zwolnieni z obowiązku płacenia czynszu. W XVI stuleciu w okresie [[wojny polsko-krzyżackie| wojny polsko-krzyżackiej]] miejscowość nie uniknęła poważnych zniszczeń. W 1785 roku wieś składała się z 17 budynków mieszkalnych. W 1817 roku w Jegławkach mieszkało 181 osób, żyjących w 15 domostwach. Od 1821 do 1945 roku wieś - podobnie jak [[Skandławki]] stanowiła własność rodziny Siegfiedów. W roku 1848 wznieśli w Jegławkach pałac w stylu neogotyckim, nawiązującym do architektury angielskiej czasów Tudorów oraz sztuki włoskiej. Około 1890 roku mieszkańcy wsi należeli do polskiej gminy kościelnej z siedzibą w Srokowie. W czasie [[I wojna światowa| I wojny światowej]] na przełomie sierpnia i września 1914 roku w majątku stacjonowały wojska rosyjskie. Wieś uniknęła zniszczeń, jednak żołnierze zabrali dużą ilość żywności oraz żywy inwentarz (konie, bydło). Przerażeni mieszkańcy znaleźli w tym okresie schronienie w pałacowych murach. Przy wjeździe do parku w 1923 roku ustawiono pomnik upamiętniający poległych w latach 1914-1918. Przed 1945 rokiem majątek był dzierżawiony przez Gerharda Kiehla, prezesa Towarzystwa Gospodarki Rolnej w [[Barciany|Barcianach]].
+
Wieś założono dokładnie 3 październia 1422 roku jako wieś drobnoszlachecką na [[prawo chełmińskie| prawie chełmińskim]] o wyraźnie [[Prusowie|pruskim]] charakterze. We wsi działał młyn, którego właściciele nie byli zwolnieni z obowiązku płacenia czynszu. W XVI stuleciu, w okresie wojny polsko-krzyżackiej, miejscowość nie uniknęła poważnych zniszczeń. W 1785 roku wieś składała się z 17 budynków mieszkalnych. W 1817 roku w Jegławkach mieszkało 181 osób żyjących w 15 domostwach.
 +
 
 +
Od 1821 do 1945 roku wieś stanowiła własność rodziny Siegfriedów. W roku 1848 wzniosła ona w Jegławkach pałac w stylu neogotyckim, nawiązującym do architektury angielskiej czasów Tudorów oraz sztuki włoskiej. Około 1890 roku mieszkańcy wsi należeli do polskiej gminy kościelnej z siedzibą w Srokowie. W czasie I wojny światowej, na przełomie sierpnia i września 1914 roku, w majątku stacjonowały wojska rosyjskie. Wieś uniknęła zniszczeń, jednak żołnierze zabrali dużą ilość żywności oraz żywy inwentarz (konie, bydło). Przerażeni mieszkańcy znaleźli w tym okresie schronienie w pałacowych murach. Przy wjeździe do parku w 1923 roku ustawiono pomnik upamiętniający poległych w latach 1914–1918. Przed 1945 rokiem majątek był dzierżawiony przez Gerharda Kiehla, prezesa Towarzystwa Gospodarki Rolnej w [[Barciany|Barcianach]].
  
Po zakończeniu [[II wojna światowa| II wojny światowej]] na terenie majątku powstało [[Państwowe Gosporarstwo Rolne Jegławki| państwowe gospodarstwo rolne]]. W 1973 roku wieś i PGR wchodziły w skład sołectwa [[Wilczyny]]. W tym czasie w miejscowości działało przedszkole, czteroklasowa szkoła podstawowa, punkt biblioteczny, a także sala kinowa na 50 miejsc.
+
Po zakończeniu II wojny światowej na terenie majątku powstał PGR. W 1973 roku wieś i PGR wchodziły w skład sołectwa [[Wilczyny]]. W tym czasie w miejscowości działało przedszkole, czteroklasowa szkoła podstawowa, punkt biblioteczny, a także sala kinowa na 50 miejsc.
 
<br/>
 
<br/>
  
 
== Ludzie związani z miejscowością ==
 
== Ludzie związani z miejscowością ==
*[[Arno Surmiński]] (ur. 1934) - urodzony w Jegławkach prawnik i dziennikarz, autor ponad 20 książek, m.in. przetłumaczonej na język polski ''Wsi w Prusach Wschodnich''. Książka jest poświęcona przeszłości Jegławek, ukazywanej z perspektywy wspomnień Surmińskiego
+
*[[Arno Surmiński]] (ur. 1934) urodzony w Jegławkach prawnik i dziennikarz, autor ponad 20 książek, m.in. przetłumaczonej na język polski ''Wsi w Prusach Wschodnich''. Książka jest poświęcona przeszłości Jegławek ukazywanej z perspektywy wspomnieniowej.
 
 
<br/>
 
 
 
 
== Zabytki ==
 
== Zabytki ==
*Neogotycki [[Pałac w Jegławkach|pałac]] wzniesiony w 1848 roku: obecnie budowla należy do osoby prywatnej
+
*neogotycki [[Pałac w Jegławkach|pałac]] wzniesiony w 1848 roku: obecnie budowla należy do osoby prywatnej
*Park pałacowy z XIX wieku, na którego terenie odnaleziono ślady staropruskiego grodziska
+
*park pałacowy z XIX wieku, na którego terenie odnaleziono ślady staropruskiego grodziska
*Zabudowania folwarczne z przełomu XIX i XX wieku: 2 magazyny, 2 chlewy, kurnik, stodoła, kuźnia, budynki gospodarcze
+
*zabudowania folwarczne z przełomu XIX i XX wieku: 2 magazyny, 2 chlewy, kurnik, stodoła, kuźnia, budynki gospodarcze
*Drewniany wiatrak z 2. połowy XIX wieku
+
*drewniany wiatrak z 2. połowy XIX wieku
*Pomnik wojenny z okresu [[I wojna światowa|I wojny światowej]] poświęcony poległym mieszkańcom wsi i okolic
+
*pomnik wojenny z okresu I wojny światowej poświęcony poległym mieszkańcom wsi i okolic
 
 
[[File:Jegławki. Pomnik wojenny ku czci mieszkańców poległych w latach 1914-1918.jpg|thumb|300 px|left|Jegławki. Pomnik wojenny ku czci mieszkańców poległych w latach 1914-1918]]
 
 
 
<br/>
 
 
 
== Bibliografia ==
 
#Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, ''Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich'', Olsztyn 1999.
 
#''Kętrzyn. Z dziejów miasta i okolic'', przewodniczący komitetu redakcyjnego Andrzej Wakar, Olsztyn 1978.
 
#Licharewa Zofia, ''Kętrzyn. Z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1962.
 
#''Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany'', red. Waldemar Mierzwa,  Dąbrówno 2008.
 
#''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red.  Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
 
#[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS]  [data dostępu: 10.03.2014]
 
#[http://www.ciekawemazury.pl/info.htm#862/pl/i/jeglawki_-_zabytkowy_zespol_palacowy| Ciekawe Mazury.pl] [data dostępu: 10.03.2014]
 
#[http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzka ewidencja zabytków] [data dostępu: 5.03.2014]
 
#[http://ketrzyn.warmia.mazury.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=875:jeglawki-wies-w-prusach-wschodnich&catid=367:ciekawostki&Itemid=845&lang=pl| Jegławki. Wieś w Prusach Wschdonich] [data dostępu: 10.03.2014]
 
#[http://www.srokowo.iaw.pl/pl/47609/0/Historia_miejscowosci_polozonych_na_terenie_Gminy_Srokowo.html| Portal gminy Srokowo] [data dostępu: 10.03.2014]
 
#[http://img.iap.pl/s/782/7369/Edytor/File/prezentacje/srokowo_folder_pl_115x160_na_www.pdf| Gmina Srokowo i okolice] [data dostępu: 10.03.2014]
 
#[http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/6087,jeglawki-palac-%281848%29-.html| Polska Niezwykła] [data dostępu: 10.03.2014]
 
<br/>
 
 
 
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
<references/>
 
<references/>
 +
== Bibliografia ==
 +
Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, ''Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich'', Olsztyn 1999.<br/>
 +
''Kętrzyn. Z dziejów miasta i okolic'', przewodniczący komitetu redakcyjnego Andrzej Wakar, Olsztyn 1978.<br/>
 +
Licharewa Zofia, ''Kętrzyn. Z dziejów miasta i powiatu'', Olsztyn 1962.<br/>
 +
''Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany'', red. Waldemar Mierzwa,  Dąbrówno 2008. <br/>
 +
''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red.  Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/>
 +
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS]  [10.03.2014]<br/>
 +
[http://www.ciekawemazury.pl/info.htm#862/pl/i/jeglawki_-_zabytkowy_zespol_palacowy| Ciekawe Mazury.pl] [10.03.2014]<br/>
 +
[http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzka ewidencja zabytków] [05.03.2014]<br/>
 +
[http://ketrzyn.warmia.mazury.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=875:jeglawki-wies-w-prusach-wschodnich&catid=367:ciekawostki&Itemid=845&lang=pl| Jegławki. Wieś w Prusach Wschdonich] [10.03.2014]<br/>
 +
[http://www.srokowo.iaw.pl/pl/47609/0/Historia_miejscowosci_polozonych_na_terenie_Gminy_Srokowo.html| Portal gminy Srokowo] [10.03.2014]<br/>
 +
[http://img.iap.pl/s/782/7369/Edytor/File/prezentacje/srokowo_folder_pl_115x160_na_www.pdf| Gmina Srokowo i okolice] [10.03.2014]<br/>
 +
[http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/6087,jeglawki-palac-%281848%29-.html| Polska Niezwykła] [10.03.2014]
 
<br/>
 
<br/>
  
  
[[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat kętrzyński]] [[Kategoria: Gmina Srokowo]] [[Kategoria: Wieś niesołecka]]
+
[[Kategoria: Miejscowość]] [[Kategoria: Powiat kętrzyński]] [[Kategoria: Srokowo (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie niesołeckie]] [[Kategoria: 1401-1500]]

Aktualna wersja na dzień 09:02, 7 cze 2017

Jegławki

Pałac w Jegławkach.Fot. Mieczysław Kalski
Pałac w Jegławkach.
Fot. Mieczysław Kalski
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat kętrzyński
Gmina Srokowo
Sołectwo Wilczyny
Liczba ludności (2010) 308[1]
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Jegławki
Jegławki
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Jegławki
Jegławki
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Źródło: Archiwum Andrzeja Cieślaka

Jegławki (niem. Jäglack) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Srokowo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 308 mieszkańców (łącznie ze Starymi Jegławkami). Wieś wchodzi w skład sołectwa Wilczyny, w którym funkcję sołtysa obecnie sprawuje Małgorzata Dwulat[2].

Położenie

Miejscowość leży w odległości 6 km na północny zachód od Srokowa.

Dzieje miejscowości

Wieś założono dokładnie 3 październia 1422 roku jako wieś drobnoszlachecką na prawie chełmińskim o wyraźnie pruskim charakterze. We wsi działał młyn, którego właściciele nie byli zwolnieni z obowiązku płacenia czynszu. W XVI stuleciu, w okresie wojny polsko-krzyżackiej, miejscowość nie uniknęła poważnych zniszczeń. W 1785 roku wieś składała się z 17 budynków mieszkalnych. W 1817 roku w Jegławkach mieszkało 181 osób żyjących w 15 domostwach.

Od 1821 do 1945 roku wieś stanowiła własność rodziny Siegfriedów. W roku 1848 wzniosła ona w Jegławkach pałac w stylu neogotyckim, nawiązującym do architektury angielskiej czasów Tudorów oraz sztuki włoskiej. Około 1890 roku mieszkańcy wsi należeli do polskiej gminy kościelnej z siedzibą w Srokowie. W czasie I wojny światowej, na przełomie sierpnia i września 1914 roku, w majątku stacjonowały wojska rosyjskie. Wieś uniknęła zniszczeń, jednak żołnierze zabrali dużą ilość żywności oraz żywy inwentarz (konie, bydło). Przerażeni mieszkańcy znaleźli w tym okresie schronienie w pałacowych murach. Przy wjeździe do parku w 1923 roku ustawiono pomnik upamiętniający poległych w latach 1914–1918. Przed 1945 rokiem majątek był dzierżawiony przez Gerharda Kiehla, prezesa Towarzystwa Gospodarki Rolnej w Barcianach.

Po zakończeniu II wojny światowej na terenie majątku powstał PGR. W 1973 roku wieś i PGR wchodziły w skład sołectwa Wilczyny. W tym czasie w miejscowości działało przedszkole, czteroklasowa szkoła podstawowa, punkt biblioteczny, a także sala kinowa na 50 miejsc.

Ludzie związani z miejscowością

  • Arno Surmiński (ur. 1934) – urodzony w Jegławkach prawnik i dziennikarz, autor ponad 20 książek, m.in. przetłumaczonej na język polski Wsi w Prusach Wschodnich. Książka jest poświęcona przeszłości Jegławek ukazywanej z perspektywy wspomnieniowej.

Zabytki

  • neogotycki pałac wzniesiony w 1848 roku: obecnie budowla należy do osoby prywatnej
  • park pałacowy z XIX wieku, na którego terenie odnaleziono ślady staropruskiego grodziska
  • zabudowania folwarczne z przełomu XIX i XX wieku: 2 magazyny, 2 chlewy, kurnik, stodoła, kuźnia, budynki gospodarcze
  • drewniany wiatrak z 2. połowy XIX wieku
  • pomnik wojenny z okresu I wojny światowej poświęcony poległym mieszkańcom wsi i okolic

Przypisy

  1. Łącznie: Jegławki i Stare Jegławki.
  2. bip.warmia.mazury.pl [05.03.2014]

Bibliografia

Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 1999.
Kętrzyn. Z dziejów miasta i okolic, przewodniczący komitetu redakcyjnego Andrzej Wakar, Olsztyn 1978.
Licharewa Zofia, Kętrzyn. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1962.
Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS [10.03.2014]
Ciekawe Mazury.pl [10.03.2014]
Wojewódzka ewidencja zabytków [05.03.2014]
Jegławki. Wieś w Prusach Wschdonich [10.03.2014]
Portal gminy Srokowo [10.03.2014]
Gmina Srokowo i okolice [10.03.2014]
Polska Niezwykła [10.03.2014]