Jeruty: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 2: | Linia 2: | ||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
| − | + | |nazwa = Jeruty | |
|herb wsi = | |herb wsi = | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
| Linia 8: | Linia 8: | ||
|dopełniacz wsi = Jerut | |dopełniacz wsi = Jerut | ||
|zdjęcie = Jeruty.jpg | |zdjęcie = Jeruty.jpg | ||
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = Pomnik w Jerutach [http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/jeruty / Olsztyńska Strona Rowerowa] [21.07.2014] |
| − | |rodzaj miejscowości =wieś sołecka | + | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka |
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
|powiat = szczycieński | |powiat = szczycieński | ||
| Linia 30: | Linia 30: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | ''' Jeruty''' (niem. ''Gross Jerutten'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat szczycieński| powiecie szczycieńskim]], w [[Świętajno (gmina wiejska, powiat szczycieński)|gminie Świętajno]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. Wieś w 2010 roku liczyła 326 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Elżbieta Jabłonowska]]<ref>[http://swietajno-ug.wwm.pl/cms2/content/view/2/3/ Strona Gminy Świętajno] [30.08.2013]</ref>. |
| − | + | <br/><br/> | |
| + | == Położenie == | ||
| + | Wieś położona jest na [[Pojezierze Mazurskie|Pojezierzu Mazurskim]], w odległości 5,5 km na zachód od [[Świętajno|Świętajna]], około 1 km na południe od drogi nr 53 na odcinku [[Szczytno]] – [[Rozogi]] i stacji kolejowej Jeruty na linii [[Olsztyn]] – [[Ełk]]. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Dzieje miejscowości == |
| − | Wieś | + | Wieś została założona w 1703 roku jako [[Osada szkatułowa |osada szkatułowa]] na 4 łanach; sołtysem był [[Fryderyk Spek]] z [[Marksewo|Marksewa]]. Mieszkańcy zajmowali się – oprócz rolnictwa – także sitarstwem oraz wyrobem chodaków z łyka drzewnego, czyli łykarstwem. W połowie XIX wieku wieś liczyła już 63 łany – powiększenie areału uzyskano dzięki karczunkowi lasów oraz osuszaniu bagien. |
| − | + | Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa, w skład którego wchodzi również osada [[Chajdyce]]. | |
| − | |||
| − | |||
| + | Liczba mieszkańców i gospodarstw w poszczególnych latach: | ||
| − | + | *1782 r. – 40 gospodarstw | |
| + | *1818 r. – 287 osób, 45 gospodarstw | ||
| − | + | *1858 r. – 57 gospodarstw | |
| − | + | *1939 r. – 486 osób | |
| − | + | == Zabytki == | |
| − | + | *zabudowa murowana i drewniana z przełomu XIX i XX wieku (m.in. chałupa, obora, stodoła, kostnica) | |
| − | + | *budynek szkoły z 1920 r. (poprzedni został zniszczony w 1914 r.) | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | * | ||
| − | * | ||
| − | |||
| − | |||
| − | + | == Bibliografia == | |
| − | #Grabowski Sławomir, ''Z dziejów gminy Świętajno'', Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, | + | #Grabowski Sławomir, ''Z dziejów gminy Świętajno'', Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, ss. 38–43. |
#Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, ''Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej'', Olsztyn 1998. | #Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, ''Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej'', Olsztyn 1998. | ||
#Orłowicz Mieczysław, ''Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii'', na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991. | #Orłowicz Mieczysław, ''Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii'', na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991. | ||
#''Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962. | #''Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962. | ||
| − | # | + | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [09.09.2013] |
| − | # | + | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/ortelsburg.html/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [09.09.2013] |
| − | # | + | #[http://www.wuoz.olsztyn.pl/ Wojewódzka Ewidencja Zabytków] [09.09.2013] |
| + | #[http://swietajno-ug.wwm.pl/ Strona Gminy Świętajno] [30.08.2013] | ||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
Wersja z 21:52, 21 lip 2014
| Jeruty | |
| | |
![Pomnik w Jerutach / Olsztyńska Strona Rowerowa [21.07.2014]](/index.php/Plik:Jeruty.jpg) Pomnik w Jerutach / Olsztyńska Strona Rowerowa [21.07.2014]
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | szczycieński |
| Gmina | Świętajno |
| Liczba ludności (2010) | 326 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Kod pocztowy | 12-140 |
| Tablice rejestracyjne | NSZ |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Jeruty | |
| Położenie na mapie Polski  Jeruty | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Jeruty (niem. Gross Jerutten) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Świętajno. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Wieś w 2010 roku liczyła 326 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Elżbieta Jabłonowska[1].
Położenie
Wieś położona jest na Pojezierzu Mazurskim, w odległości 5,5 km na zachód od Świętajna, około 1 km na południe od drogi nr 53 na odcinku Szczytno – Rozogi i stacji kolejowej Jeruty na linii Olsztyn – Ełk.
Dzieje miejscowości
Wieś została założona w 1703 roku jako osada szkatułowa na 4 łanach; sołtysem był Fryderyk Spek z Marksewa. Mieszkańcy zajmowali się – oprócz rolnictwa – także sitarstwem oraz wyrobem chodaków z łyka drzewnego, czyli łykarstwem. W połowie XIX wieku wieś liczyła już 63 łany – powiększenie areału uzyskano dzięki karczunkowi lasów oraz osuszaniu bagien.
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa, w skład którego wchodzi również osada Chajdyce.
Liczba mieszkańców i gospodarstw w poszczególnych latach:
- 1782 r. – 40 gospodarstw
- 1818 r. – 287 osób, 45 gospodarstw
- 1858 r. – 57 gospodarstw
- 1939 r. – 486 osób
Zabytki
- zabudowa murowana i drewniana z przełomu XIX i XX wieku (m.in. chałupa, obora, stodoła, kostnica)
- budynek szkoły z 1920 r. (poprzedni został zniszczony w 1914 r.)
Bibliografia
- Grabowski Sławomir, Z dziejów gminy Świętajno, Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, ss. 38–43.
- Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej, Olsztyn 1998.
- Orłowicz Mieczysław, Ilustrowany przewodnik po Mazurach Pruskich i Warmii, na nowo podali do druku Grzegorz Jasiński, Andrzej Rzempołuch, Robert Traba, Olsztyn 1991.
- Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu, red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.
- Bank Danych Lokalnych GUS [09.09.2013]
- Deutsche Verwaltungsgeschichte [09.09.2013]
- Wojewódzka Ewidencja Zabytków [09.09.2013]
- Strona Gminy Świętajno [30.08.2013]
Przypisy
- ↑ Strona Gminy Świętajno [30.08.2013]
<references>
