Kanał Mazurski

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Wersja z dnia 10:05, 29 cze 2015 autorstwa Konrad (dyskusja | edycje) (Zastępowanie tekstu - "Kategoria:Jeziora i rzeki" na " ")
(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)
Skocz do: nawigacja, szukaj
Kanał Mazurski

Kanał Mazurski. Śluza Leśniewo Górne.Fot. Adam Płoski.
Kanał Mazurski. Śluza Leśniewo Górne.
Fot. Adam Płoski.
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat węgorzewski
Gmina Węgorzewo
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Kanał Mazurski
Kanał Mazurski
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Kanał Mazurski
Kanał Mazurski
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Kanał Mazurski – kanał, którego zadaniem miało być połączenie mazurskich jezior z Morzem Bałtyckim. Ambitnego projektu nigdy nie ukończono.

Historia

Projekt kanału opracowano w 1849 r., prace rozpoczęto jednak dopiero w kolejnym stuleciu, w 1911 r. Następnie kilkakrotnie wznawiano je i przerywano, ostatecznie jednak nie ukończono (ostatni etap prac 1934-41/42). Poprzez połączenie jeziora Mamry z Łyną, z wykorzystaniem Pregoły, kanał łączyć miał Wielkie Jeziora Mazurskie przez Zalew Wiślany z Morzem Bałtyckim. Wg założeń projektowych kanał miał pełnić funkcje gospodarcze i turystyczne, w mniejszym stopniu militarne. Produkcji energii elektrycznej nie przewidywano.

Po 1945 r. inwestycji dokończenia budowy kanału, mimo znacznego zaawansowania prac, nie kontynuowano po żadnej z obu stron nowej granicy. Kanał pozostaje obecnie budowlą z oryginalnymi rozwiązaniami technicznymi wkomponowanymi w środowisko naturalne ze znacznym potencjałem turystycznym. Jest to bardzo interesujący zabytek hydrotechniki.

Kanał przebiega obecnie przez obszar dwóch krajów – Polski (pow. kętrzyński i węgorzewski) oraz Rosji (obwód kaliningradzki). W sąsiedztwie kanału po polskiej stronie znajdują się niemieckie stanowiska dowodzenia z okresu drugiej wojny światowej.

Opis

Jest to budowla hydrotechniczna o długości ok. 50 km (ok. 22 km na terenie Polski) oraz maksymalnej szerokości 25 m, z oryginalnymi rozwiązaniami technicznymi. Różnicę poziomu wód pomiędzy jeziorem Mamry a Łyną (ok. 111 m.) zniwelowano za pomocą dziesięciu znaczących rozmiarów, żelbetowych śluz komorowych, z których po polskiej stronie znajduje się pięć: w Leśniewie Górnym i Dolnym, Bajorach Małych i Wielkich (Długopole) oraz Guji (śluza Piaski – jedyna ukończona i działająca w całym systemie). Na kanale zachowane są także dwa jazy walcowe o ręcznym napędzie mechanizmów, pełniące także funkcję bram awaryjnych – przeciwpowodziowych – oraz budynki strażnic śluzowego; na trasie kanału funkcjonują mosty kolejowe i drogowe oraz przepust pod korytem kanału. Kanał przebiega w sztucznych wykopach i nasypach oraz przez jezioro Rydzówka.

Galeria zdjęć

Zobacz też

kanal-mazurski.eu [08.02.2015]
Radio Olsztyn [08.02.2015]

Bibliografia

A. Płoski, Historyczna infrastruktura wodna Warmii i Mazur, "Warmińsko-Mazurski Biuletyn Konserwatorski" 2014, nr 6.