Kanał Mazurski: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja zweryfikowana]
m (Zastępowanie tekstu - "Kategoria:Jeziora i rzeki" na " ")
 
(Nie pokazano 3 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika)
Linia 29: Linia 29:
 
  |www                  =
 
  |www                  =
 
}}
 
}}
[[image:sluza kan maz.jpg|thumb\right|290px|Śluza na Kanale Mazurskim w [[Piaski|Piaskach]].<br>Fot. Mieczysław Kalski]]
+
 
 
'''Kanał Mazurski''' – kanał, którego zadaniem miało być połączenie mazurskich jezior z Morzem Bałtyckim. Ambitnego projektu nigdy nie ukończono.
 
'''Kanał Mazurski''' – kanał, którego zadaniem miało być połączenie mazurskich jezior z Morzem Bałtyckim. Ambitnego projektu nigdy nie ukończono.
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
Linia 42: Linia 42:
 
Jest to budowla hydrotechniczna o długości ok. 50 km (ok. 22 km na terenie Polski) oraz maksymalnej szerokości 25 m, z oryginalnymi rozwiązaniami technicznymi. Różnicę poziomu wód pomiędzy jeziorem Mamry a Łyną (ok. 111 m.) zniwelowano za pomocą dziesięciu znaczących rozmiarów, żelbetowych śluz komorowych, z których po polskiej stronie znajduje się pięć: w [[Leśniewo Górne|Leśniewie Górnym]] i [[Leśniewo Dolne|Dolnym]], [[Bajory Małe|Bajorach Małych]] i [[Bajory Wielkie|Wielkich]] (Długopole) oraz [[Guja|Guji]] (śluza Piaski –  jedyna ukończona i działająca w całym systemie). Na kanale zachowane są także dwa jazy walcowe o ręcznym napędzie mechanizmów, pełniące także funkcję bram awaryjnych –  przeciwpowodziowych –  oraz budynki strażnic śluzowego; na trasie kanału funkcjonują mosty kolejowe i drogowe oraz przepust pod korytem kanału. Kanał przebiega w sztucznych wykopach i nasypach oraz przez [[jezioro Rydzówka]].
 
Jest to budowla hydrotechniczna o długości ok. 50 km (ok. 22 km na terenie Polski) oraz maksymalnej szerokości 25 m, z oryginalnymi rozwiązaniami technicznymi. Różnicę poziomu wód pomiędzy jeziorem Mamry a Łyną (ok. 111 m.) zniwelowano za pomocą dziesięciu znaczących rozmiarów, żelbetowych śluz komorowych, z których po polskiej stronie znajduje się pięć: w [[Leśniewo Górne|Leśniewie Górnym]] i [[Leśniewo Dolne|Dolnym]], [[Bajory Małe|Bajorach Małych]] i [[Bajory Wielkie|Wielkich]] (Długopole) oraz [[Guja|Guji]] (śluza Piaski –  jedyna ukończona i działająca w całym systemie). Na kanale zachowane są także dwa jazy walcowe o ręcznym napędzie mechanizmów, pełniące także funkcję bram awaryjnych –  przeciwpowodziowych –  oraz budynki strażnic śluzowego; na trasie kanału funkcjonują mosty kolejowe i drogowe oraz przepust pod korytem kanału. Kanał przebiega w sztucznych wykopach i nasypach oraz przez [[jezioro Rydzówka]].
  
 +
==Galeria zdjęć==
 +
<gallery mode=packed widths=200px heights=200px class="left">
 +
File:sluza kan maz.jpg|<center>Śluza na Kanale Mazurskim w [[Piaski|Piaskach]].<br>Fot. Mieczysław Kalski
 +
File:kanal maz tablica.jpg|<center>Tablica informacyjna w [[Leśniewo|Leśniewie]].<br>Fot. Mieczysław Kalski
 +
</gallery>
 
== Zobacz też==
 
== Zobacz też==
 
[http://www.kanal-mazurski.eu/ kanal-mazurski.eu] [08.02.2015]<br/>
 
[http://www.kanal-mazurski.eu/ kanal-mazurski.eu] [08.02.2015]<br/>
Linia 48: Linia 53:
 
A. Płoski, ''Historyczna infrastruktura wodna Warmii i Mazur'', "Warmińsko-Mazurski Biuletyn Konserwatorski" 2014, nr 6.<br/>
 
A. Płoski, ''Historyczna infrastruktura wodna Warmii i Mazur'', "Warmińsko-Mazurski Biuletyn Konserwatorski" 2014, nr 6.<br/>
 
[[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Zabytki techniki]][[Kategoria: Powiat węgorzewski]] [[Kategoria: Powiat kętrzyński]] [[Kategoria: Srokowo (gmina wiejska)]] [[Kategoria: 1801-1918]] [[Kategoria: 1919-1944]]
 
[[Kategoria: Przyroda]] [[Kategoria: Zabytki techniki]][[Kategoria: Powiat węgorzewski]] [[Kategoria: Powiat kętrzyński]] [[Kategoria: Srokowo (gmina wiejska)]] [[Kategoria: 1801-1918]] [[Kategoria: 1919-1944]]
[[Kategoria:Rzeki i kanały]][[Kategoria:Jeziora i rzeki]][[Kategoria:Jeziora i rzeki]]
+
[[Kategoria:Rzeki i kanały]]

Aktualna wersja na dzień 10:05, 29 cze 2015

Kanał Mazurski

Kanał Mazurski. Śluza Leśniewo Górne.Fot. Adam Płoski.
Kanał Mazurski. Śluza Leśniewo Górne.
Fot. Adam Płoski.
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat węgorzewski
Gmina Węgorzewo
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Kanał Mazurski
Kanał Mazurski
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Kanał Mazurski
Kanał Mazurski
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Kanał Mazurski – kanał, którego zadaniem miało być połączenie mazurskich jezior z Morzem Bałtyckim. Ambitnego projektu nigdy nie ukończono.

Historia

Projekt kanału opracowano w 1849 r., prace rozpoczęto jednak dopiero w kolejnym stuleciu, w 1911 r. Następnie kilkakrotnie wznawiano je i przerywano, ostatecznie jednak nie ukończono (ostatni etap prac 1934-41/42). Poprzez połączenie jeziora Mamry z Łyną, z wykorzystaniem Pregoły, kanał łączyć miał Wielkie Jeziora Mazurskie przez Zalew Wiślany z Morzem Bałtyckim. Wg założeń projektowych kanał miał pełnić funkcje gospodarcze i turystyczne, w mniejszym stopniu militarne. Produkcji energii elektrycznej nie przewidywano.

Po 1945 r. inwestycji dokończenia budowy kanału, mimo znacznego zaawansowania prac, nie kontynuowano po żadnej z obu stron nowej granicy. Kanał pozostaje obecnie budowlą z oryginalnymi rozwiązaniami technicznymi wkomponowanymi w środowisko naturalne ze znacznym potencjałem turystycznym. Jest to bardzo interesujący zabytek hydrotechniki.

Kanał przebiega obecnie przez obszar dwóch krajów – Polski (pow. kętrzyński i węgorzewski) oraz Rosji (obwód kaliningradzki). W sąsiedztwie kanału po polskiej stronie znajdują się niemieckie stanowiska dowodzenia z okresu drugiej wojny światowej.

Opis

Jest to budowla hydrotechniczna o długości ok. 50 km (ok. 22 km na terenie Polski) oraz maksymalnej szerokości 25 m, z oryginalnymi rozwiązaniami technicznymi. Różnicę poziomu wód pomiędzy jeziorem Mamry a Łyną (ok. 111 m.) zniwelowano za pomocą dziesięciu znaczących rozmiarów, żelbetowych śluz komorowych, z których po polskiej stronie znajduje się pięć: w Leśniewie Górnym i Dolnym, Bajorach Małych i Wielkich (Długopole) oraz Guji (śluza Piaski – jedyna ukończona i działająca w całym systemie). Na kanale zachowane są także dwa jazy walcowe o ręcznym napędzie mechanizmów, pełniące także funkcję bram awaryjnych – przeciwpowodziowych – oraz budynki strażnic śluzowego; na trasie kanału funkcjonują mosty kolejowe i drogowe oraz przepust pod korytem kanału. Kanał przebiega w sztucznych wykopach i nasypach oraz przez jezioro Rydzówka.

Galeria zdjęć

Zobacz też

kanal-mazurski.eu [08.02.2015]
Radio Olsztyn [08.02.2015]

Bibliografia

A. Płoski, Historyczna infrastruktura wodna Warmii i Mazur, "Warmińsko-Mazurski Biuletyn Konserwatorski" 2014, nr 6.