Kaplica pw. św. Rocha w Bredynkach: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Linia 1: Linia 1:
<br />
+
{{Mała architektura2 sakralna infobox
 +
<!-- w trakcie opracowania -->
 +
|nazwa        = Mała architektura sakralna
 +
|typ obiektu  = kapliczka <!-- Parametr obowiązkowy  -->
 +
|lokalizacja  = przydrożna
 +
|datacja      = 1924
 +
|powiat      = olsztyński
 +
|gmina        = Stawiguda
 +
|miejscowość  = Tomaszkowo
 +
|parafia      = Dorotowo
 +
}} <br />
 
''' Kaplica p.w. św. Rocha w Bredynkach'''  
 
''' Kaplica p.w. św. Rocha w Bredynkach'''  
 
<br/>
 
<br/>

Wersja z 16:04, 20 gru 2013

Mała architektura sakralna

typ obiektu: kapliczka
lokalizacja: przydrożna
datacja: 1924
powiat: olsztyński
gmina: Stawiguda
miejscowość: Tomaszkowo
parafia: Dorotowo

Kaplica p.w. św. Rocha w Bredynkach

Położenie

Kaplica w Bredynkach. © Stanisław Kuprjaniuk

Kaplica św. Rocha usytuowana jest przy głównej drodze, przebiegającej przez wieś.

Opis

Miejscowość Bredynki kojarzy się w historii z głośnymi zajściami, jakie miały miejsce wiosną 1863 roku. Po tym jak miejscowy młynarz dostał pozwolenie na wysuszenie, położonego w środku wioski, stawu, mieszkańcy Bredynek nie zgodzili się na to i wypędzili ze wsi robotników. Wezwani do pomocy żołnierze pruscy w wyniku szarpaniny zabili wówczas 10 mężczyzn i 4 kobiety. Jeszcze w tym samym roku, w miejscu krwawej masakry, mieszkańcy Bredynek postawili drewniany krzyż ku pamięci tych wszystkich, którzy stracili życie w tzw. „wojnie o wodę”.

W 1884 roku, pobożny gospodarz i prowadnik warmińskich „łosier”, Jan Skupski II pobudował przy tym krzyżu kaplicę ku czci św. Rocha. W niej to przez długi czas odbywało się po Wielkanocy coroczne nabożeństwo ku pamięci pomordowanych. W tej masakrze zginęła m.in. żona Skupskiego, 28-letnia Elżbieta. Kaplica we wsi była, podobnie jak wcześniej istniejący krzyż, punktem centralnym, gdzie cyklicznie zbierali się uczestnicy „łosier”. Przy niej także ustawiony był przydrożny, niezachowany już krzyż z napisem „IHS 1884 Niech Bendzie Pochwalony Jezus Chrystus”. Autorstwo jego wykonania przypisuje się młodemu wówczas Józefowi Weinertowi ze Stanclewa.

Zdjęcia

Kaplica św. Rocha w Bredynkach. © Stanisław Kuprjaniuk

Bibliografia

Barczewski Walenty, Kiermasy na Warmii i inne pisma wybrane. Wydał i wstępem poprzedził W. Ogrodziński, Olsztyn 1984.

Hochleitner Janusz, Kaplica w Bredynkach, „Posłaniec Warmiński”, 1995, nr 4.

Hochleitner Janusz, Kapliczki Warmii południowej. Przydrożne obiekty kultu jako element ludowego systemu komunikacji, Olsztyn 2004.

Chłosta Jan, Maryjne kapliczki na Warmii, [w:] Matka Boża w wierze, kulcie, teologii i sztuce. Perspektywa regionalna i uniwersalna, red. J. Jezierski i K. Parzych-Blakiewicz, Olsztyn 2011.

Jasiński Janusz, Świadomość narodowa na Warmii w XIX wieku: narodziny i rozwój, Olsztyn 1983.

Jasiński Janusz, Maryjne kaplice i kapliczki przydrożne na Warmii w XIX wieku, [w:] Niepokalana. Kult Matki Bożej na ziemiach polskich w XIX wieku, red. B. Pylak i Cz. Krakowiak, Lublin 1988.

Jasiński Janusz, Pielgrzymki do Świętej Lipki od schyłku XVIII do początku XX wieku, [w:] tegoż, Między Prusami a Polską, Rozprawy i szkice z dziejów Warmii i Mazur z XVIII – XX wieku, Olsztyn 2003.

Klonowski Franciszek, Warmińska rzeźba ludowa. Katalog wystawy, Olsztyn 1958.

Kuprjaniuk Stanisław, Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek, w druku.

Ogrodziński Władysław, Józef Weinert ze Stanclewa, ostatni świątkarz na Warmii, „Kalendarz dla Warmii i Mazur na rok 1958”.

Thimm Werner, Der Aufstand in Bredinken am 6. mai 1863, „Zeitschrift für die Geschichte und Alterumskunde Ermlands”, Bd. 42, 1983.