Kaplice: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja zweryfikowana]
m (Zastępowanie tekstu - "© Stanisław Kuprjaniuk" na "Fot. Stanisław Kuprjaniuk")
 
(Nie pokazano 1 wersji utworzonej przez jednego użytkownika)
Linia 1: Linia 1:
 
''' Kaplice''' – kaplice warmińskie domkowe i wiejskie.
 
''' Kaplice''' – kaplice warmińskie domkowe i wiejskie.
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
[[Plik:Bi1.jpg|thumb|right|290px|Kaplica w Bisztynku. © Stanisław Kuprjaniuk]]
+
[[Plik:Bi1.jpg|thumb|right|290px|Kaplica w Bisztynku. Fot. Stanisław Kuprjaniuk]]
[[Plik:Gar.jpg|thumb|right|290px|Kaplica w Garbinie. © Stanisław Kuprjaniuk]]
+
[[Plik:Gar.jpg|thumb|right|290px|Kaplica w Garbinie. Fot. Stanisław Kuprjaniuk]]
[[Plik:Os1.jpg|thumb|right|290px|Kaplica w Osetniku. © Stanisław Kuprjaniuk
+
[[Plik:Os1.jpg|thumb|right|290px|Kaplica w Osetniku. Fot. Stanisław Kuprjaniuk
 
]]
 
]]
 
== Położenie ==
 
== Położenie ==
Linia 24: Linia 24:
 
<br/>
 
<br/>
 
[[Kategoria:Kościoły i kaplice]]
 
[[Kategoria:Kościoły i kaplice]]
[[Kategoria:Turystyka]][[Kategoria: Obiekty architektury]][[Kategoria: Budownictwo ludowe]][[Kategoria: Zabytki]]
+
[[Kategoria:Turystyka]] [[Kategoria: Budownictwo ludowe]][[Kategoria: Zabytki]]
 
<br/>
 
<br/>

Aktualna wersja na dzień 07:54, 25 mar 2015

Kaplice – kaplice warmińskie domkowe i wiejskie.

Kaplica w Bisztynku. Fot. Stanisław Kuprjaniuk
Kaplica w Garbinie. Fot. Stanisław Kuprjaniuk
Kaplica w Osetniku. Fot. Stanisław Kuprjaniuk

Położenie

Kaplice znajdują się przeważnie w miejscowościach, gdzie nie był wzniesiony kościół parafialny lub filialny. Kaplice przejmowały funkcje religijne, jakie przypisane były kościołom.

Opis

Warmińskie kaplice domkowe i wiejskie były najmniejszą formą w strukturze kaplic wolnostojących. Mogły stanowić etap pośredni pomiędzy architekturą kościelną, a budownictwem ludowym. Kaplice były budowane bezpośrednio na prywatnych posesjach, najczęściej przed domem w formie kaplicy domkowej, bądź też na gruncie wspólnotowym, jako kaplicy wiejskiej.

Zdarzało się, iż kaplice domkowe wznoszono przy drogach. Z czasem, tak umiejscowione, stawały się miejscem modlitewnych spotkań całych wsi (np. Płoskinia, Strubno). Kaplice domkowe występują częściej w krajobrazie Warmii północnej, aniżeli południowej. Wynika to z faktu, iż na północy ludność warmińska była zamożniejsza.

Najczęściej kaplice były wznoszone na rzucie prostokąta, murowane z cegły, na fundamencie z kamienia polnego, w większości tynkowane i bielone, nakryte dwuspadowym dachem. Ich rozmiary mieściły się w granicach 3-4 m długości i 2-3 m szerokości (np. Dąbrowa, Kominki, Mikołajewo). Kaplice różniły się dekoracją (Frombork, Glebiska, Henrykowo, Lubnowo, Łajsy, Pielgrzymowo, Smolajny). Do ich wnętrza prowadziło w ścianie szczytowej duże wejście zamknięte łukiem pełnym lub ostrym, z pojedynczymi albo rzadziej dwuskrzydłowymi drzwiami. Rozmiar kaplic domkowych pozwalał na to, aby przy wewnętrznym ołtarzyku stanął ksiądz i dwaj ministranci. Wierni natomiast mogli gromadzić się na zewnątrz, aby wspólnie odmawiać modlitwę. Kryterium pojemności wewnątrz obiektu przynajmniej jednej osoby, paru, czy parunastu, nie jest w tym przypadku argumentem rozstrzygającym czy to jest kapliczka czy kaplica.

Zobacz też

Bibliografia

Kuprjaniuk Stanisław, Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek, w druku

Linki zewnętrzne

Kapliczki Warmii [24.12.2013]