Kaplice: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Położenie)
m (Zastępowanie tekstu - "© Stanisław Kuprjaniuk" na "Fot. Stanisław Kuprjaniuk")
 
(Nie pokazano 29 wersji utworzonych przez 5 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{mała architektura infobox
+
''' Kaplice''' – kaplice warmińskie domkowe i wiejskie.
<!-- w trakcie opracowania -->
+
<br/><br/>
|typ obiektu  = ...
+
[[Plik:Bi1.jpg|thumb|right|290px|Kaplica w Bisztynku. Fot. Stanisław Kuprjaniuk]]
|lokalizacja  = ...  
+
[[Plik:Gar.jpg|thumb|right|290px|Kaplica w Garbinie. Fot. Stanisław Kuprjaniuk]]
|właściciel  = ...
+
[[Plik:Os1.jpg|thumb|right|290px|Kaplica w Osetniku. Fot. Stanisław Kuprjaniuk
|
+
]]
}} <br />
 
''' KAPLICE''' – ...<br/>
 
 
== Położenie ==
 
== Położenie ==
...
+
Kaplice znajdują się przeważnie w miejscowościach, gdzie nie był wzniesiony kościół parafialny lub filialny. Kaplice przejmowały funkcje religijne, jakie przypisane były kościołom.
 
<br/>
 
<br/>
Warmińskie kaplice domkowe i wiejskie były najmniejszą formą w strukturze kaplic wolno stojących. Mogły stanowić etap  
+
== Opis==
 +
Warmińskie kaplice domkowe i wiejskie były najmniejszą formą w strukturze kaplic wolnostojących. Mogły stanowić etap pośredni pomiędzy architekturą kościelną, a budownictwem ludowym. Kaplice były budowane bezpośrednio na prywatnych posesjach, najczęściej przed domem w formie kaplicy domkowej, bądź też na gruncie wspólnotowym, jako kaplicy wiejskiej.
  
pośredni pomiędzy architekturą kościelną, a budownictwem ludowym. Kaplice były budowane bezpośrednio na prywatnych posesjach,
+
Zdarzało się, iż kaplice domkowe wznoszono przy drogach. Z czasem, tak umiejscowione, stawały się miejscem modlitewnych spotkań całych wsi (np. [[Płoskinia]], [[Strubno]]). Kaplice domkowe występują częściej w krajobrazie [[Warmia|Warmii]] północnej, aniżeli południowej. Wynika to z faktu, iż na północy ludność warmińska była zamożniejsza.
  
najczęściej przed domem w formie kaplicy domkowej, bądź też na gruncie wspólnotowym, jako kaplicy wiejskiej. Do rzadkości
+
Najczęściej kaplice były wznoszone na rzucie prostokąta, murowane z cegły, na fundamencie z kamienia polnego, w większości tynkowane i bielone, nakryte dwuspadowym dachem. Ich rozmiary mieściły się w granicach 3-4 m długości i 2-3 m szerokości (np. [[Dąbrowa]], [[Kominki]], [[Mikołajewo]]). Kaplice różniły się dekoracją ([[Frombork]], [[Glebiska]], [[Henrykowo]], [[Lubnowo]], [[Łajsy]], [[Pielgrzymowo (gmina Płoskinia)|Pielgrzymowo]], [[Smolajny]]). Do ich wnętrza prowadziło w ścianie szczytowej duże wejście zamknięte łukiem pełnym lub ostrym, z pojedynczymi albo rzadziej dwuskrzydłowymi drzwiami. Rozmiar kaplic domkowych pozwalał na to, aby przy wewnętrznym ołtarzyku stanął ksiądz i dwaj ministranci. Wierni natomiast mogli gromadzić się na zewnątrz, aby wspólnie odmawiać modlitwę. Kryterium pojemności wewnątrz obiektu przynajmniej jednej osoby, paru, czy parunastu, nie jest w tym przypadku argumentem rozstrzygającym czy to jest [[kapliczki|kapliczka]] czy kaplica.  
 
+
<br/>
należało, że kaplice domkowe zostały wzniesione przy drogach, stając się z czasem miejscem modlitewnych spotkań całych wsi
+
==Zobacz też==
 
+
*[[Kapliczki]]
(np. Płoskinia, Strubno). Kaplice domkowe występują częściej w krajobrazie Warmii północnej, aniżeli w południowej. To należy
+
==Bibliografia==
 
+
Kuprjaniuk Stanisław, ''Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek'', w druku
łączyć z większymi możliwościami finansowymi, zamieszkujących tam Warmiaków. Najczęściej obiekty te były wzniesione na rzucie  
 
 
 
prostokąta, były murowane z cegły, na fundamencie z kamienia polnego, w większości tynkowane i bielone, nakryte dwuspadowym  
 
 
 
dachem. Wiele tego typu obiektów miało rozmiary dosyć zróżnicowane, które oscylowały w granicach 3-4 m długości i 2-3 m  
 
 
 
szerokości (np. Dąbrowa, Kominki, Mikołajewo). Budowano je w oparciu o przyjęty wzór (np. Brzezina, Jędrychowo, Ronin). Inne
 
 
 
kaplice różniły się dekoracją (np. Frombork, Glebiska, Henrykowo, Lubnowo, Łajsy, Pielgrzymowo, Smolajny). Do ich wnętrza  
 
 
 
prowadziło w ścianie szczytowej duże wejście zamknięte łukiem pełnym lub ostrym, z pojedynczymi albo rzadziej dwuskrzydłowymi  
 
 
 
drzwiami. Rozmiar kaplic domkowych pozwalał na to, aby przy wewnętrznym ołtarzyku stanął ksiądz i dwaj ministranci (np.
 
 
 
Garbina). Wierni natomiast mogli gromadzić się na zewnątrz, aby wspólnie odmawiać modlitwę. Kryterium pojemności wewnątrz  
 
 
 
obiektu przynajmniej jednej osoby, paru, czy parunastu, nie jest w tym przypadku argumentem rozstrzygającym czy to jest  
 
 
 
kapliczka, czy kaplica.  
 
...
 
 
<br/>
 
<br/>
 
+
== Linki zewnętrzne ==
== Zdjęcia ==
+
[http://kapliczkiwarmii.republika.pl/ Kapliczki Warmii] [24.12.2013]
...
 
 
<br/>
 
<br/>
== Bibliografia ==
+
[[Kategoria:Kościoły i kaplice]]
...
+
[[Kategoria:Turystyka]] [[Kategoria: Budownictwo ludowe]][[Kategoria: Zabytki]]
 
<br/>
 
<br/>
[[Kategoria:Turystyka]]<br />
 

Aktualna wersja na dzień 07:54, 25 mar 2015

Kaplice – kaplice warmińskie domkowe i wiejskie.

Kaplica w Bisztynku. Fot. Stanisław Kuprjaniuk
Kaplica w Garbinie. Fot. Stanisław Kuprjaniuk
Kaplica w Osetniku. Fot. Stanisław Kuprjaniuk

Położenie

Kaplice znajdują się przeważnie w miejscowościach, gdzie nie był wzniesiony kościół parafialny lub filialny. Kaplice przejmowały funkcje religijne, jakie przypisane były kościołom.

Opis

Warmińskie kaplice domkowe i wiejskie były najmniejszą formą w strukturze kaplic wolnostojących. Mogły stanowić etap pośredni pomiędzy architekturą kościelną, a budownictwem ludowym. Kaplice były budowane bezpośrednio na prywatnych posesjach, najczęściej przed domem w formie kaplicy domkowej, bądź też na gruncie wspólnotowym, jako kaplicy wiejskiej.

Zdarzało się, iż kaplice domkowe wznoszono przy drogach. Z czasem, tak umiejscowione, stawały się miejscem modlitewnych spotkań całych wsi (np. Płoskinia, Strubno). Kaplice domkowe występują częściej w krajobrazie Warmii północnej, aniżeli południowej. Wynika to z faktu, iż na północy ludność warmińska była zamożniejsza.

Najczęściej kaplice były wznoszone na rzucie prostokąta, murowane z cegły, na fundamencie z kamienia polnego, w większości tynkowane i bielone, nakryte dwuspadowym dachem. Ich rozmiary mieściły się w granicach 3-4 m długości i 2-3 m szerokości (np. Dąbrowa, Kominki, Mikołajewo). Kaplice różniły się dekoracją (Frombork, Glebiska, Henrykowo, Lubnowo, Łajsy, Pielgrzymowo, Smolajny). Do ich wnętrza prowadziło w ścianie szczytowej duże wejście zamknięte łukiem pełnym lub ostrym, z pojedynczymi albo rzadziej dwuskrzydłowymi drzwiami. Rozmiar kaplic domkowych pozwalał na to, aby przy wewnętrznym ołtarzyku stanął ksiądz i dwaj ministranci. Wierni natomiast mogli gromadzić się na zewnątrz, aby wspólnie odmawiać modlitwę. Kryterium pojemności wewnątrz obiektu przynajmniej jednej osoby, paru, czy parunastu, nie jest w tym przypadku argumentem rozstrzygającym czy to jest kapliczka czy kaplica.

Zobacz też

Bibliografia

Kuprjaniuk Stanisław, Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek, w druku

Linki zewnętrzne

Kapliczki Warmii [24.12.2013]