Kapliczki: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
| (Nie pokazano 29 wersji utworzonych przez 6 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | ''' | + | ''' Kapliczki''' – charakterystyczny element małej architektury sakralnej [[Warmia | Warmii]]. |
| − | <br/> | + | <br/><br/> |
| + | |||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | [[ | + | Kapliczki znajdują się na całym terytorium [[Warmia|Warmii]], a w szczególności liczna grupa zlokalizowana jest w jej zachodniej części. |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| + | == Opis== | ||
| + | Architektura stylowa wszystkich 1370 kapliczek warmińskich (na podstawie badań dr. [[Stanisław Kuprjaniuk|Stanisława Kuprjaniuka]]) jest bardzo urozmaicona i dobrze wpisuje się w krajobraz geograficzny. Wszak nie ma nic piękniejszego, jak kompozycja kapliczki otynkowanej i pobielonej albo wzniesionej z czerwonej cegły w urozmaiconym pejzażu warmińskim. | ||
| − | + | Wszystkie kapliczki cechuje różnorodność rozwiązań artystycznych, osiągnięta w ramach przestrzegania kilku podstawowych schematów kompozycyjnych. Można zauważyć, że kapliczki nie były budowane według jednego wzoru. Kształt kapliczek powołała do życia twórcza fantazja artystów profesjonalnych i ludowych. Proces przenoszenia elementów sztuki profesjonalnej na teren wiejski, doprowadził do tego, że Warmia wyróżnia się bogatą ich reprezentacją. | |
| − | + | ||
| − | + | Analizując dokładnie architekturę poszczególnych warmińskich kapliczek, można dokonać ich podziału, w zależności od formy | |
| − | + | przyjętych elementów architektonicznych, na typy barokowe (np. przy drodze z [[Reszel|Reszla]] do [[Święta Lipka|Świętej Lipki]], [[Rogóż (gmina Lidzbark Warmiński)|Rogóża]]), klasycystyczne (niewielka grupa np. w [[Braniewo|Braniewie]]) oraz neogotyckie (np. [[Babiak]], [[Franknowo]], [[Gietrzwałd]], [[Woryty]]) lub ludowe (w tym tzw. „bezstylowe” – nieposiadające żadnych rozpoznawalnych znamion stylów budowlanych, np. [[Lubomino]], [[Nowe Włóki]]). | |
| − | + | ||
| − | + | Większość kapliczek posiada elementy architektoniczne, które jednoznacznie wskazują na pierwowzór w wielkiej architekturze sakralnej barokowej (pilastry, gzymsy, łuk pełny, otynkowanie) albo neogotyckiej (sterczyny, skarpy, łuk ostry, czerwona cegła). Fundowanie kapliczek w określonych stylach-typach było stymulowane przez procesy dziejowe. Ten czynnik umożliwia wskazanie i wytypowanie kapliczek powstałych w konkretnych okresach historycznych i tym samym określenia przypuszczalnej bądź wiarygodnej datacji kapliczek. | |
| − | ramach przestrzegania kilku podstawowych schematów kompozycyjnych. Można zauważyć, że kapliczki nie były budowane według | ||
| − | jednego wzoru. Kształt kapliczek powołała do życia twórcza fantazja artystów profesjonalnych i ludowych. Proces przenoszenia | ||
| − | elementów sztuki profesjonalnej na teren wiejski, doprowadził do tego, że Warmia wyróżnia się bogatą ich reprezentacją. | ||
| − | |||
| − | Analizując dokładnie architekturę poszczególnych | ||
| − | przyjętych elementów architektonicznych, na typy | ||
| − | klasycystyczne (niewielka grupa np. w Braniewie) oraz neogotyckie (np. Babiak, Franknowo, Gietrzwałd, Woryty) lub ludowe (w | ||
| − | tym tzw. „bezstylowe” – nieposiadające żadnych | ||
| − | Większość kapliczek posiada elementy architektoniczne, które jednoznacznie wskazują na pierwowzór w wielkiej architekturze | ||
| − | sakralnej | ||
| − | czerwona cegła). Fundowanie kapliczek w określonych stylach-typach było stymulowane przez procesy dziejowe. Ten czynnik umożliwia wskazanie i wytypowanie kapliczek powstałych w konkretnych okresach historycznych i tym samym określenia | ||
| − | przypuszczalnej bądź wiarygodnej datacji kapliczek. | ||
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
| + | ==Zobacz też== | ||
| + | *[[Kaplice]] | ||
| − | == | + | ==Galeria zdjęć== |
| − | < | + | <gallery mode=packed widths=300px heights=300px class="left"> |
| − | == | + | Plik:Brą21.jpg|<center>Kapliczka w Brąswałdzie. Fot. Stanisław Kuprjaniuk |
| − | + | Plik:Luk4.jpg|<center>Kapliczka w Lubominie. Fot. Stanisław Kuprjaniuk | |
| − | + | Plik:Tru3.jpg|<center>Kapliczka w Trutnowie. Fot. Stanisław Kuprjaniuk | |
| − | + | Plik:Św14.jpg|<center>Kapliczka różańcowa. Fot. Stanisław Kuprjaniuk | |
| − | + | Plik:Szcz.jpg|<center>Kapliczka w Szczęsnych. Fot. Stanisław Kuprjaniuk | |
| − | + | Plik:Róży1.jpg|<center>Kapliczka w Różynce. Fot. Stanisław Kuprjaniuk | |
| − | + | Plik:Fra.jpg|<center>Kapliczka we Franknowie. Fot. Stanisław Kuprjaniuk | |
| − | + | </gallery> | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | < | ||
| + | ==Multimedia== | ||
| + | {{#ev:youtube|YKq78818MyM|500|left|Film udostępniony w ramach projektu [http://rkf.warmia.mazury.pl/ Regionalna Kronika Filmowa]}} | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
| + | Kuprjaniuk Stanisław, ''Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek'', w druku | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | [ | + | == Linki zewnętrzne == |
| − | + | [http://kapliczkiwarmii.republika.pl/ Kapliczki Warmii] [22.12.2013] | |
<br/> | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: | + | [[Kategoria:Kapliczki]] |
| + | [[Kategoria:Turystyka]] [[Kategoria: Budownictwo ludowe]][[Kategoria: Zabytki]] | ||
<br/> | <br/> | ||
Aktualna wersja na dzień 10:36, 14 mar 2016
Kapliczki – charakterystyczny element małej architektury sakralnej Warmii.
Spis treści
Położenie
Kapliczki znajdują się na całym terytorium Warmii, a w szczególności liczna grupa zlokalizowana jest w jej zachodniej części.
Opis
Architektura stylowa wszystkich 1370 kapliczek warmińskich (na podstawie badań dr. Stanisława Kuprjaniuka) jest bardzo urozmaicona i dobrze wpisuje się w krajobraz geograficzny. Wszak nie ma nic piękniejszego, jak kompozycja kapliczki otynkowanej i pobielonej albo wzniesionej z czerwonej cegły w urozmaiconym pejzażu warmińskim.
Wszystkie kapliczki cechuje różnorodność rozwiązań artystycznych, osiągnięta w ramach przestrzegania kilku podstawowych schematów kompozycyjnych. Można zauważyć, że kapliczki nie były budowane według jednego wzoru. Kształt kapliczek powołała do życia twórcza fantazja artystów profesjonalnych i ludowych. Proces przenoszenia elementów sztuki profesjonalnej na teren wiejski, doprowadził do tego, że Warmia wyróżnia się bogatą ich reprezentacją.
Analizując dokładnie architekturę poszczególnych warmińskich kapliczek, można dokonać ich podziału, w zależności od formy przyjętych elementów architektonicznych, na typy barokowe (np. przy drodze z Reszla do Świętej Lipki, Rogóża), klasycystyczne (niewielka grupa np. w Braniewie) oraz neogotyckie (np. Babiak, Franknowo, Gietrzwałd, Woryty) lub ludowe (w tym tzw. „bezstylowe” – nieposiadające żadnych rozpoznawalnych znamion stylów budowlanych, np. Lubomino, Nowe Włóki).
Większość kapliczek posiada elementy architektoniczne, które jednoznacznie wskazują na pierwowzór w wielkiej architekturze sakralnej barokowej (pilastry, gzymsy, łuk pełny, otynkowanie) albo neogotyckiej (sterczyny, skarpy, łuk ostry, czerwona cegła). Fundowanie kapliczek w określonych stylach-typach było stymulowane przez procesy dziejowe. Ten czynnik umożliwia wskazanie i wytypowanie kapliczek powstałych w konkretnych okresach historycznych i tym samym określenia przypuszczalnej bądź wiarygodnej datacji kapliczek.
Zobacz też
Galeria zdjęć
Kapliczka w Brąswałdzie. Fot. Stanisław Kuprjaniuk 
Kapliczka w Lubominie. Fot. Stanisław Kuprjaniuk 
Kapliczka w Trutnowie. Fot. Stanisław Kuprjaniuk 
Kapliczka różańcowa. Fot. Stanisław Kuprjaniuk 
Kapliczka w Szczęsnych. Fot. Stanisław Kuprjaniuk 
Kapliczka w Różynce. Fot. Stanisław Kuprjaniuk 
Kapliczka we Franknowie. Fot. Stanisław Kuprjaniuk
Multimedia
Bibliografia
Kuprjaniuk Stanisław, Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek, w druku
Linki zewnętrzne
Kapliczki Warmii [22.12.2013]
