Kapliczki w Lubominie

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
Mała architektura sakralna

typ obiektu: kapliczki
datacja: XVIII-XX
powiat: lidzbarski
gmina: Lubomino
miejscowość: Lubomino

Kapliczki w Lubominie

Położenie

Kapliczka w Lubominie. © Stanisław Kuprjaniuk
Kapliczka w Lubominie. © Stanisław Kuprjaniuk
Kapliczka w Lubominie. © Stanisław Kuprjaniuk

Lubomino - wieś gminna w powiecie lidzbarskim.

Opis

We wsi i w okolicach wyjątkowo duża liczba szesnastu kapliczek. Znaczna część kapliczek jest utrzymana w powszechnym i prostym typie budowli, występującym już od XVIII wieku i z powodzeniem realizowanym w XIX wieku. Charakteryzował się on zwartą bryłą o gładkich i pobielonych ścianach, z jedną lub dwiema wnękami w elewacji frontowej. Całość nakryta była dwuspadowym dachem. Tego typu cztery kapliczki znajdują się w samej wsi, a kolejne trzy przy drogach do Samborka i Bieniewa. Do najstarszych obiektów można zaliczyć kapliczkę o charakterystycznej, znacznie uproszczonej bryle nakrytej dachem pulpitowym, która wykazuje analogie do podobnie datowanych obiektów jak np. dwóch kapliczek w Głotowie. Przy drodze do Karbowa, otoczona lipami kapliczka z 1850 roku prezentuje dość rzadki typ budowli z wysoką wnęką z wejściem do środka. Flankujące wnękę pilastry z kapitelami, wspierające trójkątny fronton, są odwołaniem do klasycznego porządku. Późniejszym czasem powstania charakteryzują się kapliczki, o smukłej bryle, odmiennym kształcie wnęk i zastosowanym bogactwem detalu. Na 2. połowę XIX wieku lub nawet początek wieku XX można datować trzy kapliczki, znajdujące się w pobliżu kościoła i w południowej i północnej części wsi. Także z tego okresu są cztery kolejne występujące na koloniach. Są one murowane z czerwonej cegły licowej i sporadycznie otynkowane. O cechach neogotyckich tych kapliczek świadczą ostrołukowe wnęki, sterczyny, schodkowe szczyty. W tej grupie zawiera się kapliczka usytuowana przy domie nr 16, która założona została na rzucie kwadratu. Jej korpus opinają w narożach lizeny, pomiędzy którymi znajduje się od frontu ostrołukowa wnęka, a po bokach blendy. Całość przekryta wielospadowym dachem z trójkątnymi szczytami z czterech stron.

Ciekawostki

W centrum wsi, na placu przed kościołem parafialnym wysoka, nakryta czterospadowym, stromym dachem kapliczka z ażurowym prześwitem, w której umieszczono figurę Chrystusa Zmartwychwstałego. Kapliczka ta pierwotnie pełniła funkcję pomnika poświęconego poległym w I wojnie światowej. Tego dowodzi archiwalne zdjęcie z wieńczącą dach formą Krzyża Żelaznego.

Bibliografia

Kuprjaniuk Stanisław, Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek, w druku.

Kuprjaniuk Stanisław, Liżewska Iwona, Warmińskie kapliczki, Olsztyn 2012.

Linki zewnętrzne

http://www.kapliczkiwarmii.republika.pl/