Kapliczki w Sząbruku: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
m (Zastępowanie tekstu - "© Stanisław Kuprjaniuk" na "Fot. Stanisław Kuprjaniuk")
 
(Nie pokazano 16 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
<br />
+
''' Kapliczki w Sząbruku ''' – kapliczki w Sząbruku, datowane na XIX i XX w., [[Powiat olsztyński | powiat olsztyński]], [[Gietrzwałd (gmina wiejska)| gmina Gietrzwałd]].
'''Kaplica jerozolimska w Ornecie'''  
+
<br/><br/>
 
+
[[Plik:sza1.jpg|thumb|right|290px|Kapliczka w Sząbruku. Fot. Stanisław Kuprjaniuk]]
 +
[[Plik:sza2.jpg|thumb|right|290px|Kapliczka w Sząbruku. Fot. Stanisław Kuprjaniuk
 +
]]
 
== Położenie ==
 
== Położenie ==
[[Plik:Or1.jpg|right|thumb|250px|Krucyfiks z blendy zewnętrznej kaplicy jerozolimskiej w Ornecie. © Stanisław Kuprjaniuk]]
+
[[Sząbruk]] – wieś w [[Gietrzwałd (gmina wiejska)|gminie Gietrzwałd]].
[[Kaplice jerozolimskie|Kaplica jerozolimska]] usytuowana jest z dala od centrum miasta, przy drodze do [[Pasłęk|Pasłęka]], w pobliżu dawnego wzgórza zwanego Szubienicznym.
 
 
<br/>
 
<br/>
 
 
== Opis ==
 
== Opis ==
Kaplica jerozolimska zbudowana została w XVI wieku, a wzmiankowano o niej w dokumentach w 1606 roku. Obecna kaplica pochodzi z 1829 roku, która swoją nową budowlą, o formach barokowych, być może nawiązuje do pierwotnego budynku. Wewnątrz kaplicy ołtarz z około 1800 roku, z rzeźbą Chrystusa Zmartwychwstałego w zwieńczeniu  i krucyfiksem na tle malowanego krajobrazu. Na ścianach do niedawna były zawieszone zabytkowe obrazy z XVII wieku, przedstawiające ukrzyżowanie i zdjęcie z krzyża, oraz ukazujące życie św. Marii Magdaleny. Powróciły one jednak na swoje pierwotne miejsce do [[kościół parafilany św. Jannów w Ornecie|fary św. Janów w Ornecie]]. W blendzie zewnętrznej elewacji szczytowej powieszono krucyfiks z 1740 roku. W pobliżu kaplicy dwa wiekowe dęby i przydrożny kuty krzyż z żelaza.
+
We wsi i jej okolicy znajduje się sześć [[Kapliczki|kapliczek]] z końca XIX i początku XX w. Wszystkie murowane z czerwonej cegły licowej, o zbliżonym typie budowli założonej na rzucie kwadratu, o smukłej sylwecie i z pojedynczą wnęką. Zadaszenie sprowadzone do dachów dwu- lub wielospadowych. Najbardziej rozbudowana i reprezentacyjna kapliczka jest położona w centrum wsi, na niewielkim wzniesieniu w pobliżu kościoła parafialnego. Jej konstrukcja sprowadza się do wysokiego cokołu, opiętego na narożach ukośnymi skarpami uskokowymi. W korpusie znajduje się ostrołukowa wnęka. Kapliczkę przykrywa wysoki dwuspadowy dach. We wsi są jeszcze trzy kapliczki, które są zróżnicowane pod względem architektury i estetki. Jedna jest otynkowaną budowlą o dwóch kondygnacjach. W jej drugiej kondygnacji znajduje się dwukierunkowy prześwit z metalowym krucyfiksem. Druga jest otynkowana i obłożona płytkami klinkierowymi. Przy wyjeździe w kierunku do [[Unieszewo | Unieszewa]] kolejna kapliczka. Dwie następne znajdują się przy drodze do [[Naterki|Naterek]].
<br/>
 
== Zdjęcia ==
 
[[Plik:Or2.jpg|left|thumb|500px|Kaplica jerozolimska w Ornecie. © Stanisław Kuprjaniuk]]
 
 
 
 
<br/>
 
<br/>
  
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
 +
Kuprjaniuk Stanisław, ''Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek'', w druku.
  
Boetticher Adolf, ''Der Bau- und Kunstdenkmäler der Provinz Ostpreußen, Heft 4: Das Ermland'', Königsberg 1894.
+
Kuprjaniuk Stanisław, Liżewska Iwona, ''Warmińskie kapliczki'', Olsztyn 2012.
 
+
<br/>
Buchholz Franz, ''Bilder aus Wormdits Vergangenheit'', Wormdit 1931.
+
== Linki zewnętrzne ==
 
+
[http://kapliczkiwarmii.republika.pl/ Kapliczki Warmii] [22.12.2013]
Chrzanowski Tadeusz, ''Przewodnik po zabytkowych kościołach północnej Warmii'', Olsztyn 1978.
 
 
 
Matern Georg, ''Jerusalem und Labyrinthe in Preussen'', „Zeitschrift für die Geschichte und Alterumskunde Ermlands”, Bd. 16, 1907.
 
 
 
Kopiczko Andrzej, ''Ustrój i organizacja diecezji warmińskiej w latach 1525-1772'', Olsztyn 1993.
 
 
 
Kuprjaniuk Stanisław, ''Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek'', w druku.
 
 
<br/>
 
<br/>
[[Kategoria:Turystyka]][[Kategoria: Architektura]][[Kategoria: Budownictwo ludowe]][[Kategoria: Zabytki]]
+
[[Kategoria:Kapliczki]]
 +
[[Kategoria:Turystyka]] [[Kategoria: Budownictwo ludowe]][[Kategoria: Zabytki]][[Kategoria: Gietrzwałd (gmina wiejska)]][[Kategoria: powiat olsztyński]]
 
<br/>
 
<br/>

Aktualna wersja na dzień 08:55, 25 mar 2015

Kapliczki w Sząbruku – kapliczki w Sząbruku, datowane na XIX i XX w., powiat olsztyński, gmina Gietrzwałd.

Kapliczka w Sząbruku. Fot. Stanisław Kuprjaniuk
Kapliczka w Sząbruku. Fot. Stanisław Kuprjaniuk

Położenie

Sząbruk – wieś w gminie Gietrzwałd.

Opis

We wsi i jej okolicy znajduje się sześć kapliczek z końca XIX i początku XX w. Wszystkie murowane z czerwonej cegły licowej, o zbliżonym typie budowli założonej na rzucie kwadratu, o smukłej sylwecie i z pojedynczą wnęką. Zadaszenie sprowadzone do dachów dwu- lub wielospadowych. Najbardziej rozbudowana i reprezentacyjna kapliczka jest położona w centrum wsi, na niewielkim wzniesieniu w pobliżu kościoła parafialnego. Jej konstrukcja sprowadza się do wysokiego cokołu, opiętego na narożach ukośnymi skarpami uskokowymi. W korpusie znajduje się ostrołukowa wnęka. Kapliczkę przykrywa wysoki dwuspadowy dach. We wsi są jeszcze trzy kapliczki, które są zróżnicowane pod względem architektury i estetki. Jedna jest otynkowaną budowlą o dwóch kondygnacjach. W jej drugiej kondygnacji znajduje się dwukierunkowy prześwit z metalowym krucyfiksem. Druga jest otynkowana i obłożona płytkami klinkierowymi. Przy wyjeździe w kierunku do Unieszewa kolejna kapliczka. Dwie następne znajdują się przy drodze do Naterek.

Bibliografia

Kuprjaniuk Stanisław, Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek, w druku.

Kuprjaniuk Stanisław, Liżewska Iwona, Warmińskie kapliczki, Olsztyn 2012.

Linki zewnętrzne

Kapliczki Warmii [22.12.2013]