Kapliczki w Worytach: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
m (Zastępowanie tekstu - "© Stanisław Kuprjaniuk" na "Fot. Stanisław Kuprjaniuk")
 
(Nie pokazano 12 wersji utworzonych przez 5 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{Mała architektura2 sakralna infobox
+
'''Kapliczki w Worytach''' – kapliczki w Worytach, datowane na XIX i XX w., [[Powiat olsztyński | powiat olsztyński]], [[Gietrzwałd (gmina wiejska)| gmina Gietrzwałd]].
<!-- w trakcie opracowania -->
+
<br /><br />
|nazwa        = Mała architektura sakralna
+
[[Plik:wo3.jpg|thumb|right|290px|Kapliczka w Worytach. Fot. Stanisław Kuprjaniuk]]
|typ obiektu  = kapliczki <!-- Parametr obowiązkowy  -->
+
[[Plik:wo2.jpg|thumb|right|290px|Kapliczka w Worytach  1869 r. Fot. Stanisław Kuprjaniuk]]
|lokalizacja  = przydrożne i przydomowe
+
[[Plik:wo1.jpg|thumb|right|290px|Kapliczka w Worytach. Fot. Stanisław Kuprjaniuk
|datacja      = od pocz. XIX do pocz. XX w.  
+
]]
|powiat       = olsztyński
+
== Położenie ==
|gmina       = Gietrzwałd
+
[[Woryty]] – wieś z zabudową po obu stronach wiejskiej drogi, przy której znajduje się sześć [[Kapliczki|kapliczek]]. W bliższej i dalszej okolicy, przy drodze do [[Rentyny|Rentyn]], [[Tomaryny|Tomaryn]] i [[Gietrzwałd|Gietrzwałdu]], znajdują się kolejne cztery.
|miejscowość  = Woryty
 
}} <br /><br />
 
'''Kapliczki w Worytach'''
 
 
<br/>
 
<br/>
== Położenie ==
 
[[Plik:wo1.jpg|left|thumb|250px|Kapliczka w Worytach. © Stanisław Kuprjaniuk]][[Plik:wo2.jpg|right|thumb|350px|Kapliczka w Worytach. © Stanisław Kuprjaniuk]]
 
Wieś o charakterze ulicówki z zabudową po obu stronach wiejskiej drogi, przy której wznosi się sześć kapliczek. W bliższej i dalszej okolicy, przy drodze do Rentyn, Tomaryn i Gietrzwałdu, wznoszą się kolejne cztery.
 
  
 
== Opis ==
 
== Opis ==
[[Plik:wo3.jpg|left|thumb|250px|Kapliczka w Worytach. © Stanisław Kuprjaniuk]]
+
Wszystkie kapliczki są z drugiej połowy XIX i początku XX w. Ich architektura jest zróżnicowana. Powstały przeważnie jako smukłe bryły na rzucie kwadratu, w formie jedno-, dwu- lub trzykondygnacyjnej, murowanej z czerwonej cegły licowej lub też, w jednym przypadku, otynkowanej.
  
Wszystkie kapliczki są z 2. połowy XIX i początku XX wieku. Ich architektura jest zróżnicowana. Powstały przeważnie jako smukłe bryły na rzucie kwadratu, w formie jedno-, dwu- lub trzykondygnacyjnej, murowanej z czerwonej cegły licowej, lub też w jednym przypadku otynkowanej. Najciekawszą wydaje się być kapliczka z dzwonniczką, która położona jest w centrum wsi, na skrzyżowaniu dróg. Została wybudowana w 1869 roku o czym świadczy zachowana chorągiewka wiatrowa na daszku czterospadowym. Jej elewacje podzielone są przez wnęki i blendy zamknięte łukiem pełnym lub odcinkowym. W górnej jej kondygnacji w dwukierunkowym prześwicie zachował się dzwonek oraz metalowy krucyfiks. W otoczeniu kapliczki rosną trzy lipy. Sylwetki niektórych kapliczek z początku XX wieku charakteryzują się odwróconymi proporcjami, to znaczy osadzeniu korpusu na węższym cokole. Takim przykładem jest kapliczka o charakterze przydomowym, którą fundował Jan Samulowski. Jej elewacja została potraktowana w sposób ozdobny, czego wyrazem są ceramiczne fryzy, obramienie z ceglanych kształtek wokół ostrołukowej wnęki. Cennym elementem tej kapliczki jest także napis na blasze parapetu wnęki: „Przechodzących proszę o Zdrowaś Mario”. Do tego wzorca architektonicznego nawiązuje kapliczka położona przy drodze z koloni północno-wschodniej do Gietrzwałdu. Posiada ona węższy cokół względem korpusu. W elewacji frontowej umieszczono wysoką, przeszklona wnęką, którą zamyka łuk dwuspadowy. Po bokach kapliczki w asyście dwie lipy.  
+
Najciekawszą jest, położona w centrum wsi na skrzyżowaniu dróg, kapliczka z dzwonniczką. Została wybudowana w 1869 r., o czym świadczy zachowana chorągiewka wiatrowa na daszku czterospadowym. Jej elewacja podzielona jest przez wnęki i blendy zamknięte łukiem pełnym lub odcinkowym. W górnej kondygnacji, w dwukierunkowym prześwicie, zachował się dzwonek oraz metalowy krucyfiks. W otoczeniu kapliczki rosną trzy lipy.
 +
 
 +
Sylwetki niektórych kapliczek z początku XX w. charakteryzują się odwróconymi proporcjami, to znaczy osadzeniu korpusu na węższym cokole. Takim przykładem jest kapliczka o charakterze przydomowym, którą fundował [[Jan Samulowski]]. Jej elewacja jest ozdobna, czego przykładem są ceramiczne fryzy i obramienie z ceglanych kształtek wokół ostrołukowej wnęki. Cennym elementem tej kapliczki jest także napis na blasze parapetu wnęki: "Przechodzących proszę o Zdrowaś Mario". Do tego wzorca architektonicznego nawiązuje kapliczka położona przy drodze z koloni północno-wschodniej do [[Gietrzwałd | Gietrzwałdu]]. Posiada ona węższy cokół względem korpusu. W elewacji frontowej umieszczono wysoką przeszkloną wnękę, którą zamyka łuk dwuspadowy. Po bokach kapliczki w asyście dwie lipy.  
 
<br/>
 
<br/>
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
 
+
Kuprjaniuk Stanisław, ''Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek'', w druku.<br>
Kuprjaniuk Stanisław, ''Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek'', w druku.
 
 
 
 
Kuprjaniuk Stanisław, Liżewska Iwona, ''Warmińskie kapliczki'', Olsztyn 2012.
 
Kuprjaniuk Stanisław, Liżewska Iwona, ''Warmińskie kapliczki'', Olsztyn 2012.
 
<br/>
 
<br/>
 
== Linki zewnętrzne ==
 
== Linki zewnętrzne ==
http://www.kapliczkiwarmii.republika.pl/
+
[http://kapliczkiwarmii.republika.pl/ Kapliczki Warmii] [22.12.2013]
 
<br/>
 
<br/>
[[Kategoria:Turystyka]][[Kategoria: Architektura]][[Kategoria: Budownictwo ludowe]][[Kategoria: Zabytki]]
+
[[Kategoria:Kapliczki]]
 +
[[Kategoria:Turystyka]] [[Kategoria: Budownictwo ludowe]][[Kategoria: Zabytki]][[Kategoria: Gietrzwałd (gmina wiejska)]][[Kategoria: powiat olsztyński]]
 
<br/>
 
<br/>

Aktualna wersja na dzień 08:53, 25 mar 2015

Kapliczki w Worytach – kapliczki w Worytach, datowane na XIX i XX w., powiat olsztyński, gmina Gietrzwałd.

Kapliczka w Worytach. Fot. Stanisław Kuprjaniuk
Kapliczka w Worytach 1869 r. Fot. Stanisław Kuprjaniuk
Kapliczka w Worytach. Fot. Stanisław Kuprjaniuk

Położenie

Woryty – wieś z zabudową po obu stronach wiejskiej drogi, przy której znajduje się sześć kapliczek. W bliższej i dalszej okolicy, przy drodze do Rentyn, Tomaryn i Gietrzwałdu, znajdują się kolejne cztery.

Opis

Wszystkie kapliczki są z drugiej połowy XIX i początku XX w. Ich architektura jest zróżnicowana. Powstały przeważnie jako smukłe bryły na rzucie kwadratu, w formie jedno-, dwu- lub trzykondygnacyjnej, murowanej z czerwonej cegły licowej lub też, w jednym przypadku, otynkowanej.

Najciekawszą jest, położona w centrum wsi na skrzyżowaniu dróg, kapliczka z dzwonniczką. Została wybudowana w 1869 r., o czym świadczy zachowana chorągiewka wiatrowa na daszku czterospadowym. Jej elewacja podzielona jest przez wnęki i blendy zamknięte łukiem pełnym lub odcinkowym. W górnej kondygnacji, w dwukierunkowym prześwicie, zachował się dzwonek oraz metalowy krucyfiks. W otoczeniu kapliczki rosną trzy lipy.

Sylwetki niektórych kapliczek z początku XX w. charakteryzują się odwróconymi proporcjami, to znaczy osadzeniu korpusu na węższym cokole. Takim przykładem jest kapliczka o charakterze przydomowym, którą fundował Jan Samulowski. Jej elewacja jest ozdobna, czego przykładem są ceramiczne fryzy i obramienie z ceglanych kształtek wokół ostrołukowej wnęki. Cennym elementem tej kapliczki jest także napis na blasze parapetu wnęki: "Przechodzących proszę o Zdrowaś Mario". Do tego wzorca architektonicznego nawiązuje kapliczka położona przy drodze z koloni północno-wschodniej do Gietrzwałdu. Posiada ona węższy cokół względem korpusu. W elewacji frontowej umieszczono wysoką przeszkloną wnękę, którą zamyka łuk dwuspadowy. Po bokach kapliczki w asyście dwie lipy.

Bibliografia

Kuprjaniuk Stanisław, Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek, w druku.
Kuprjaniuk Stanisław, Liżewska Iwona, Warmińskie kapliczki, Olsztyn 2012.

Linki zewnętrzne

Kapliczki Warmii [22.12.2013]