Kapliczki w Worytach

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj

Kapliczki w Worytach – kapliczki w Worytach, datowane na XIX i XX w., powiat olsztyński, gmina Gietrzwałd.

Kapliczka w Worytach. © Stanisław Kuprjaniuk
Kapliczka w Worytach 1869 r. © Stanisław Kuprjaniuk
Kapliczka w Worytach. © Stanisław Kuprjaniuk

Położenie

Woryty – wieś z zabudową po obu stronach wiejskiej drogi, przy której znajduje się sześć kapliczek. W bliższej i dalszej okolicy, przy drodze do Rentyn, Tomaryn i Gietrzwałdu, znajdują się kolejne cztery.

Opis

Wszystkie kapliczki są z drugiej połowy XIX i początku XX w. Ich architektura jest zróżnicowana. Powstały przeważnie jako smukłe bryły na rzucie kwadratu, w formie jedno-, dwu- lub trzykondygnacyjnej, murowanej z czerwonej cegły licowej lub też, w jednym przypadku, otynkowanej.

Najciekawszą jest, położona w centrum wsi na skrzyżowaniu dróg, kapliczka z dzwonniczką. Została wybudowana w 1869 r., o czym świadczy zachowana chorągiewka wiatrowa na daszku czterospadowym. Jej elewacja podzielona jest przez wnęki i blendy zamknięte łukiem pełnym lub odcinkowym. W górnej kondygnacji, w dwukierunkowym prześwicie, zachował się dzwonek oraz metalowy krucyfiks. W otoczeniu kapliczki rosną trzy lipy.

Sylwetki niektórych kapliczek z początku XX w. charakteryzują się odwróconymi proporcjami, to znaczy osadzeniu korpusu na węższym cokole. Takim przykładem jest kapliczka o charakterze przydomowym, którą fundował Jan Samulowski. Jej elewacja jest ozdobna, czego przykładem są ceramiczne fryzy i obramienie z ceglanych kształtek wokół ostrołukowej wnęki. Cennym elementem tej kapliczki jest także napis na blasze parapetu wnęki: "Przechodzących proszę o Zdrowaś Mario". Do tego wzorca architektonicznego nawiązuje kapliczka położona przy drodze z koloni północno-wschodniej do Gietrzwałdu. Posiada ona węższy cokół względem korpusu. W elewacji frontowej umieszczono wysoką przeszkloną wnękę, którą zamyka łuk dwuspadowy. Po bokach kapliczki w asyście dwie lipy.

Bibliografia

Kuprjaniuk Stanisław, Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek, w druku.
Kuprjaniuk Stanisław, Liżewska Iwona, Warmińskie kapliczki, Olsztyn 2012.

Linki zewnętrzne

Kapliczki Warmii [22.12.2013]