Katolicka Szkoła Polska w Pluskach: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Historia)
 
(Nie pokazano 15 wersji utworzonych przez 2 użytkowników)
Linia 2: Linia 2:
 
|Nazwa_instytucji =  '''Katolicka Szkoła Polska w Pluskach'''
 
|Nazwa_instytucji =  '''Katolicka Szkoła Polska w Pluskach'''
 
|Grafika          =  gransicki r.jpg
 
|Grafika          =  gransicki r.jpg
|Opis_grafiki    =  Nauczyciel Robert Gransicki, źródło: [http://www.glomsk.toowo.pl/szkola/robert_gransicki.jpg Głomsk] [29.03.2014]
+
|Opis_grafiki    =  Robert Gransicki.<br>Źródło: [http://www.glomsk.toowo.pl/pedagodzy/dyrektor_gransicki.html www.glomsk.toowo.pl] [29.03.2014]
 
|Data_założenia  =  13 stycznia 1930 r.
 
|Data_założenia  =  13 stycznia 1930 r.
 
|Poziom_szkoły    =  podstawowy
 
|Poziom_szkoły    =  podstawowy
Linia 11: Linia 11:
 
''' Katolicka Szkoła Polska w Pluskach''' – prywatna szkoła z polskim językiem wykładowym w byłych [[Prusy Wschodnie| Prusach Wschodnich]]. Powstała w 1930 r. i działała do 1937 r. Kierownikiem szkoły był [[Robert Gransicki]].<br/><br/>
 
''' Katolicka Szkoła Polska w Pluskach''' – prywatna szkoła z polskim językiem wykładowym w byłych [[Prusy Wschodnie| Prusach Wschodnich]]. Powstała w 1930 r. i działała do 1937 r. Kierownikiem szkoły był [[Robert Gransicki]].<br/><br/>
 
== Historia ==
 
== Historia ==
Początki nauki w języku polskim w [[Pluski|Pluskach]] sięgają lipca 1920 r. Wtedy to decyzją Komisji Międzysojuszniczej powołana została polska szkoła. Uczyło się w niej 15 uczniów, jednak ich liczba rosła, osiągając nawet wskaźnik 55 osób. Nauczycielem szkoły był [[Marian Karasiewicz]]. Po przegranym [[Plebiscyt na Warmii i Mazurach|plebiscycie na Warmii i Mazurach]] w roku 1920 szkołę zamknięto, pozostała tylko polska biblioteka.  
+
Początki nauczania w języku polskim w [[Pluski|Pluskach]] sięgają lipca 1920 r., kiedy to decyzją Komisji Międzysojuszniczej powołana została polska szkoła. Uczyło się w niej 15 uczniów, jednak ich liczba rosła, osiągając nawet wskaźnik 55 osób. Nauczycielem szkoły był [[Marian Karasiewicz]]. Po przegranym [[Plebiscyt na Warmii i Mazurach|plebiscycie na Warmii i Mazurach]] w 1920 r. szkołę zamknięto, pozostała tylko polska biblioteka.  
  
13 stycznia 1930 r. otwarto ponownie polską szkołę w Pluskach. Zajęcia lekcyjne odbywały się w wynajętej u gospodarza Franciszka Weicherta izbie. Kierownikiem szkoły został nauczyciel przybyły z Kartuz – [[Robert Gransicki]].  
+
13 stycznia 1930 r. otwarto ponownie polską szkołę w Pluskach. Zajęcia lekcyjne odbywały się w izbie wynajętej u gospodarza Franciszka Weicherta. Kierownikiem szkoły został nauczyciel przybyły z Kartuz – [[Robert Gransicki]].  
  
 
W 1932 r. wybudowano budynek szkolny, przy którym zorganizowano boisko sportowe i ogródek. W budynku działała szkoła, przedszkole oraz świetlica.  
 
W 1932 r. wybudowano budynek szkolny, przy którym zorganizowano boisko sportowe i ogródek. W budynku działała szkoła, przedszkole oraz świetlica.  
 
Gransicki zajmował się ogrodnictwem i pszczelarstwem, założył małą elektrownię oraz uczył dzieci budować kajaki.  
 
Gransicki zajmował się ogrodnictwem i pszczelarstwem, założył małą elektrownię oraz uczył dzieci budować kajaki.  
  
26 maja 1937 r. w wyniku sprzeciwu Niemców wobec działalności polskiej szkoły i nauczyciela zamknięto szkołę w Pluskach. Gransickiego przeniesiono do pracy w szkole polskiej w Głomsku.
+
26 maja 1937 r. w wyniku sprzeciwu Niemców wobec działalności polskiej szkoły zamknięto szkołę w Pluskach, a Gransickiego przeniesiono do pracy w szkole polskiej w Głomsku.
 
<br/>
 
<br/>
  
Linia 25: Linia 25:
 
<br/>
 
<br/>
 
== Kadra pedagogiczna ==
 
== Kadra pedagogiczna ==
Jedynym kierownikiem i jednocześnie nauczycielem szkoły był:
+
Jedynym kierownikiem i jednocześnie nauczycielem szkoły był Robert Gransicki
*Robert Gransicki
+
 
 
== Osiągnięcia ==
 
== Osiągnięcia ==
Przy szkole w Pluskach 22 września 1935 r. zorganizowano pierwsze mistrzostwa Polaków z Warmii w siatkówce. Udział w nich wzięły drużyny żeńskie: z [[Nowa Kaletka| Nowej Kaletki]], [[Olsztyn |Olsztyna]], [[Unieszewo |Unieszewa]] oraz drużyny męskie z: [[Jaroty |Jarot]], Nowej Kaletki, Olsztyna, Unieszewa i Plusk.
+
22 września 1935 r. przy szkole w Pluskach zorganizowano pierwsze mistrzostwa Polaków z Warmii w siatkówce. Udział w nich wzięły drużyny żeńskie: z [[Nowa Kaletka| Nowej Kaletki]], [[Olsztyn |Olsztyna]], [[Unieszewo |Unieszewa]] oraz drużyny męskie z: [[Jaroty |Jarot]], Nowej Kaletki, Olsztyna i Plusk.
 
<br/>
 
<br/>
  
Linia 41: Linia 41:
 
* 1936 – 7 osób
 
* 1936 – 7 osób
 
* 1937 – 7 osób
 
* 1937 – 7 osób
 
 
Absolwentami Szkoły Polskiej w Pluskach są: Franciszek Baca, Anna i Franciszek Danich, Franciszka, Marta i Jan Frank, Adalbert i Paweł Jaschinscy, Franciszek Juszczak, Maria i Paweł Kensbok, Franciszka, Konrad i Paweł Lilienthal, Marta, Urszula, Bruno i Jan Małaszewscy, Franciszek Moczyński, Adelheit i Leokadia Popławskie, Franz i Paweł Rogala, Jan i Paweł Ryszyccy, August, Jan, Marta i Paweł Wieczorkowie.
 
Absolwentami Szkoły Polskiej w Pluskach są: Franciszek Baca, Anna i Franciszek Danich, Franciszka, Marta i Jan Frank, Adalbert i Paweł Jaschinscy, Franciszek Juszczak, Maria i Paweł Kensbok, Franciszka, Konrad i Paweł Lilienthal, Marta, Urszula, Bruno i Jan Małaszewscy, Franciszek Moczyński, Adelheit i Leokadia Popławskie, Franz i Paweł Rogala, Jan i Paweł Ryszyccy, August, Jan, Marta i Paweł Wieczorkowie.
 
<br/>
 
<br/>
 
== Tablica pamiątkowa ==
 
== Tablica pamiątkowa ==
W 2004 r. na budynku byłej szkoły polskiej w Pluskach umieszczono pamiątkową tablicę z napisem:
+
W 2004 r. na budynku byłej szkoły polskiej w Pluskach umieszczono tablicę pamiątkową z napisem:
  
 
"W tym budynku
 
"W tym budynku
  
W latach 1930-1937
+
W latach 1930–1937
  
 
Mieściła się polska szkoła
 
Mieściła się polska szkoła
Linia 58: Linia 57:
  
 
== Ciekawostki ==
 
== Ciekawostki ==
W 1939 r. Polsko-Katolickie Towarzystwo Szkolne na Warmię przekazało budynek szkoły polskiej parafii w [[Orzechowo |Orzechowie]] na kaplicę. Obecnie budynek szkoły polskiej stanowi jeden z zachowanych zabytków wsi [[Pluski]].
+
W 1939 r. [[Polsko-Katolickie Towarzystwo Szkolne na Warmię]] przekazało budynek szkoły polskiej parafii w [[Orzechowo (gmina Olsztynek)|Orzechowie]] na kaplicę. Obecnie budynek szkoły polskiej stanowi jeden z zachowanych zabytków wsi [[Pluski]].
 
<br/>
 
<br/>
  
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
Filipkowski Tadeusz, ''Oświata na Warmii i Mazurach w latach 1945-1960'', Warszawa 1978.
+
Filipkowski Tadeusz, ''Oświata na Warmii i Mazurach w latach 1945–1960'', Warszawa 1978.
  
Koziełło-Poklewski Bohdan, Wrzesiński Wojciech, ''Szkolnictwo polskie na Warmii, Mazurach i Powiślu w latach 1919-1939'', Olsztyn 1980.
+
Koziełło-Poklewski Bohdan, Wrzesiński Wojciech, ''Szkolnictwo polskie na Warmii, Mazurach i Powiślu w latach 1919–1939'', Olsztyn 1980.
  
Lewandowska Izabela, Chłosta Jan, ''Śladami polskich szkół na południowej Warmii w latach 1929-1939. W 80-lecie ich utworzenia'', Olsztyn 2010.
+
Lewandowska Izabela, Chłosta Jan, ''Śladami polskich szkół na południowej Warmii w latach 1929–1939. W 80-lecie ich utworzenia'', Olsztyn 2010.
  
 
[http://www.pluski.com.pl/o-nas/o-pluskach/ pluski.com.pl] [20.04.2014]
 
[http://www.pluski.com.pl/o-nas/o-pluskach/ pluski.com.pl] [20.04.2014]
  
Radziszewska Maria, ''"Święto Dziecka" w polskich szkołach na Warmii (1929-1939)'', [w:] ''Dziecko w historii - wątek korczakowski'', (red.) Elwira Jolanta Kryńska, Agnieszka Suplicka, Urszula Wróblewska, Białystok 2013.
+
Radziszewska Maria, ''"Święto Dziecka" w polskich szkołach na Warmii (1929–1939)'', [w:] ''Dziecko w historii wątek korczakowski'', red. Elwira Jolanta Kryńska, Agnieszka Suplicka, Urszula Wróblewska, Białystok 2013.
 
<br/>
 
<br/>
[[Kategoria: Szkolnictwo]] [[Kategoria: Szkoły polskie w Prusach Wschodnich]] [[Kategoria: Nauczyciele polscy]] [[Kategoria: Prusy Wschodnie]] [[Kategoria: Powiat olsztyński]] [[Kategoria: Gmina Stawiguda]]<br />
+
[[Kategoria: Szkolnictwo]]  
 +
 
 +
[[Kategoria: Szkoły podstawowe]]  
 +
[[Kategoria: Powiat olsztyński]]
 +
[[Kategoria: Stawiguda (gmina wiejska)]]
 +
[[Kategoria: 1919-1944]]

Aktualna wersja na dzień 12:01, 15 lut 2015

Katolicka Szkoła Polska w Pluskach

Robert Gransicki.Źródło: www.glomsk.toowo.pl [29.03.2014]
Robert Gransicki.
Źródło: www.glomsk.toowo.pl [29.03.2014]
Data założenia: 13 stycznia 1930 r.
Poziom szkoły: podstawowy
Adres: Pluski

Katolicka Szkoła Polska w Pluskach – prywatna szkoła z polskim językiem wykładowym w byłych Prusach Wschodnich. Powstała w 1930 r. i działała do 1937 r. Kierownikiem szkoły był Robert Gransicki.

Historia

Początki nauczania w języku polskim w Pluskach sięgają lipca 1920 r., kiedy to decyzją Komisji Międzysojuszniczej powołana została polska szkoła. Uczyło się w niej 15 uczniów, jednak ich liczba rosła, osiągając nawet wskaźnik 55 osób. Nauczycielem szkoły był Marian Karasiewicz. Po przegranym plebiscycie na Warmii i Mazurach w 1920 r. szkołę zamknięto, pozostała tylko polska biblioteka.

13 stycznia 1930 r. otwarto ponownie polską szkołę w Pluskach. Zajęcia lekcyjne odbywały się w izbie wynajętej u gospodarza Franciszka Weicherta. Kierownikiem szkoły został nauczyciel przybyły z Kartuz – Robert Gransicki.

W 1932 r. wybudowano budynek szkolny, przy którym zorganizowano boisko sportowe i ogródek. W budynku działała szkoła, przedszkole oraz świetlica. Gransicki zajmował się ogrodnictwem i pszczelarstwem, założył małą elektrownię oraz uczył dzieci budować kajaki.

26 maja 1937 r. w wyniku sprzeciwu Niemców wobec działalności polskiej szkoły zamknięto szkołę w Pluskach, a Gransickiego przeniesiono do pracy w szkole polskiej w Głomsku.

Cele i zadania

Szkoła działała na podstawie Ordynacji dotyczącej uregulowania szkolnictwa dla mniejszości polskiej w państwie pruskim, która weszła w życie 21 lutego 1929 r.

Kadra pedagogiczna

Jedynym kierownikiem i jednocześnie nauczycielem szkoły był Robert Gransicki

Osiągnięcia

22 września 1935 r. przy szkole w Pluskach zorganizowano pierwsze mistrzostwa Polaków z Warmii w siatkówce. Udział w nich wzięły drużyny żeńskie: z Nowej Kaletki, Olsztyna, Unieszewa oraz drużyny męskie z: Jarot, Nowej Kaletki, Olsztyna i Plusk.

Uczniowie i absolwenci

Uczniami polskiej szkoły były dzieci mniejszości polskiej mieszkającej w Prusach Wschodnich. Do szkoły w Pluskach uczęszczały także dzieci z pobliskich wsi. W latach 1930–1937 stan liczebny uczniów przedstawiał się następująco:

  • 1930 – 19 osób
  • 1931 – 21 osób
  • 1932 – 19 osób
  • 1933 – 20 osób
  • 1934 – 13 osób
  • 1935 – 12 osób
  • 1936 – 7 osób
  • 1937 – 7 osób

Absolwentami Szkoły Polskiej w Pluskach są: Franciszek Baca, Anna i Franciszek Danich, Franciszka, Marta i Jan Frank, Adalbert i Paweł Jaschinscy, Franciszek Juszczak, Maria i Paweł Kensbok, Franciszka, Konrad i Paweł Lilienthal, Marta, Urszula, Bruno i Jan Małaszewscy, Franciszek Moczyński, Adelheit i Leokadia Popławskie, Franz i Paweł Rogala, Jan i Paweł Ryszyccy, August, Jan, Marta i Paweł Wieczorkowie.

Tablica pamiątkowa

W 2004 r. na budynku byłej szkoły polskiej w Pluskach umieszczono tablicę pamiątkową z napisem:

"W tym budynku

W latach 1930–1937

Mieściła się polska szkoła

Świadectwo polskości

Ziemi Warmińskiej".

Ciekawostki

W 1939 r. Polsko-Katolickie Towarzystwo Szkolne na Warmię przekazało budynek szkoły polskiej parafii w Orzechowie na kaplicę. Obecnie budynek szkoły polskiej stanowi jeden z zachowanych zabytków wsi Pluski.

Bibliografia

Filipkowski Tadeusz, Oświata na Warmii i Mazurach w latach 1945–1960, Warszawa 1978.

Koziełło-Poklewski Bohdan, Wrzesiński Wojciech, Szkolnictwo polskie na Warmii, Mazurach i Powiślu w latach 1919–1939, Olsztyn 1980.

Lewandowska Izabela, Chłosta Jan, Śladami polskich szkół na południowej Warmii w latach 1929–1939. W 80-lecie ich utworzenia, Olsztyn 2010.

pluski.com.pl [20.04.2014]

Radziszewska Maria, "Święto Dziecka" w polskich szkołach na Warmii (1929–1939), [w:] Dziecko w historii – wątek korczakowski, red. Elwira Jolanta Kryńska, Agnieszka Suplicka, Urszula Wróblewska, Białystok 2013.