Kiertyny Wielkie: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 7 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 5: Linia 5:
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        =     
 
  |dopełniacz wsi        =     
  |zdjęcie              = Pole-obowiązkowe 
+
  |zdjęcie              =  
  |opis zdjęcia          = Pole-obowiązkowe 
+
  |opis zdjęcia          =  
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |rodzaj miejscowości  =
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
Linia 14: Linia 14:
 
  |sołectwo              =
 
  |sołectwo              =
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      = 153<ref>Łącznie Kiertyny Wielkie i [[Kiertyny Małe]].</ref>
+
  |liczba ludności      = 153<ref>Łącznie: Kiertyny Wielkie i Kiertyny Małe.</ref>
 
  |rok                  = 2010  
 
  |rok                  = 2010  
 
  |strefa numeracyjna    =
 
  |strefa numeracyjna    =
Linia 28: Linia 28:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}<br/>
+
}}
''' Kiertyny Wielkie ''' (niem. ''Gross Kärthen'') – [[wieś sołecka]] położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat bartoszycki|powiecie bartoszyckim]], w [[gmina Bartoszyce|gminie Bartoszyce]]. W latach 1975-1998 miejscowość należała [[podział administracyjny|administracyjnie]] do [[województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]].
+
''' Kiertyny Wielkie ''' (niem. ''Gross Kärthen'') – wieś sołecka położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat bartoszycki|powiecie bartoszyckim]], w [[Bartoszyce (gmina wiejska)|gminie Bartoszyce]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
 
+
Miejscowość w 2010 roku liczyła 153 mieszkańców (łącznie z [[Kiertyny Małe|Kiertynami Małymi]]). W skład sołectwa wchodzą wsie Kiertyny Wielkie i Kiertyny Małe. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Marek Staniec.
Miejscowość w 2010 roku liczyła 153 mieszkańców (łącznie z [[Kiertyny Małe|Kiertynami Małymi]]). W skład sołectwa wchodzą wsie Kiertyny Wielkie i Kiertyny Małe. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Marek Staniec]]<ref>http://gmina-bartoszyce.pl/wykaz-soltysow/ [data dostępu: 5.03.2014]</ref>.
 
 
 
<br/>
 
  
 
== Położenie ==
 
== Położenie ==
Linia 40: Linia 37:
  
 
== Dzieje miejscowości ==
 
== Dzieje miejscowości ==
Wieś powstała w ramach kolonizacji północnych obszarów państwa [[Zakon Krzyżacki|Zakonu Krzyżackiego]]. Brak jest informacji na temat okoliczności i daty jej powstania. Po raz pierwszy wzmiankowana jest w źródłach z 1414 roku jako wieś pruska. Jej nazwa wywodzi się z języka pruskiego: ''kertene'' - kąt, róg. W kolejnych wojnach Zakonu z Polską i Litwą poniosła ona znaczne szkody, a po ponownym zasiedleniu i zagospodarowaniu była to wieś książęca, potem królewska - aż do reform uwłaszczeniowych z początku XIX wieku. W 1857 roku wieś liczyła 278 mieszkańców. Należała ona do [[parafia ewangelicka w Bartoszycach|parafii ewangelickiej w Bartoszycach]].
+
Wieś powstała w ramach kolonizacji północnych obszarów państwa [[Zakon krzyżacki|zakonu krzyżackiego]]. Brak jest informacji na temat okoliczności i daty jej powstania. Po raz pierwszy wzmiankowana jest w źródłach z 1414 roku jako wieś [[Prusowie|pruska]]. Jej nazwa wywodzi się z języka pruskiego, od słowa ''kertene'' oznaczającego "kąt", "róg".
 
 
Szkołę we wsi założono w 1720 roku. W 1935 roku uczęszczało do niej 106 uczniów, a zatrudnionych było dwóch nauczycieli. Po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] uruchomiono ją ponownie, a do jej rozwoju położył duże zasługi nauczyciel [[Jan Bieżuński]]. Placówkę zlikwidowano w 1975 roku w ramach reorganizacji sieci szkolnej.
 
 
 
Po 1945 roku wieś stała się siedzibą sołectwa. Przy wsi działało [[Państwowe Gospodarstwo Rolne Markiny]]. Według spisu powszechnego z 1983 roku wieś składała się z 37 budynków mieszkalnych i miała 40 indywidualnych gospodarstw rolnych, które łącznie zajmowały obszar 417 ha; znajdowały się tu w tym czasie: klub, sala kinowa na 70 miejsc, sklep wielobranżowy oraz świetlica (ta ostatnia działa również obecnie); w tym samym 1983 roku Kiertyny Wielkie liczyły 191 mieszkańców.
 
 
 
<br/>
 
  
 +
W kolejnych wojnach Krzyżaków z Polską i Litwą wieś poniosła znaczne straty. Po ponownym zasiedleniu i zagospodarowaniu była to wieś książęca, a potem królewska, aż do reform uwłaszczeniowych z początku XIX wieku. W 1857 roku wieś liczyła 278 mieszkańców. Należała do parafii ewangelickiej w Bartoszycach.
  
== Bibliografia ==
+
Szkołę we wsi założono w 1720 roku. W 1935 roku uczęszczało do niej 106 uczniów, a zatrudnionych było dwóch nauczycieli. Po II wojnie światowej uruchomiono ją ponownie. Duże zasługi dla jej rozwoju położył nauczyciel [[Jan Bieżuński]]. Placówkę zlikwidowano w 1975 roku w ramach reorganizacji sieci szkolnej.
#''Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.
 
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.
 
#[http://bip.warmia.mazury.pl/bartoszyce_gmina_wiejska/201/Planowanie_i_zagospodarowanie_przestrzenne/| Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego gminy Bartoszyce] [data dostępu: 5.03.2014]
 
#[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [data dostępu: 5.03.2014]
 
#[http://www.verwaltungsgeschichte.de/bartenstein.html| Deutsche Verwaltungsgeschichte] [data dostępu: 5.03.2014]
 
<br/>
 
  
 +
Po 1945 roku wieś stała się siedzibą sołectwa. Przy wsi działało Państwowe Gospodarstwo Rolne [[Markiny]]. Według spisu powszechnego z 1983 roku wieś składała się z 37 budynków mieszkalnych i liczyła 40 indywidualnych gospodarstw rolnych, które łącznie zajmowały obszar 417 ha. Znajdowały się tu w tym czasie: klub, sala kinowa na 70 miejsc, sklep wielobranżowy oraz świetlica (ta ostatnia działa również obecnie); w tym samym 1983 roku Kiertyny Wielkie liczyły 191 mieszkańców.
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
<references/>
 
<references/>
<br/>
 
 
 
== Zobacz też ==
 
== Zobacz też ==
 
*[[Kiertyny Małe]]
 
*[[Kiertyny Małe]]
 +
== Bibliografia ==
 +
''Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic'', red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.<br/>
 +
''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/>
 +
[http://bip.warmia.mazury.pl/bartoszyce_gmina_wiejska/201/Planowanie_i_zagospodarowanie_przestrzenne/| bip.warmia.mazury.pl, Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego gminy Bartoszyce] [05.03.2014]<br/>
 +
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [05.03.2014]<br/>
 +
[http://www.verwaltungsgeschichte.de/bartenstein.html| verwaltungsgeschichte.de] [05.03.2014]
 
<br/>
 
<br/>
  
[[Kategoria: Miejscowość]]  [[Kategoria: Powiat bartoszycki]] [[Kategoria: Gmina Bartoszyce]] [[Kategoria: Wieś sołecka]]
+
[[Kategoria: Miejscowość]]  [[Kategoria: Powiat bartoszycki]] [[Kategoria: Bartoszyce (gmina wiejska)]] [[Kategoria: Wsie sołeckie]] [[Kategoria: 1401-1500]]

Aktualna wersja na dzień 08:22, 15 kwi 2020

Kiertyny Wielkie

Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat bartoszycki
Gmina Bartoszyce
Liczba ludności (2010) 153[1]
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Kiertyny Wielkie
Kiertyny Wielkie
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Kiertyny Wielkie
Kiertyny Wielkie
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Kiertyny Wielkie (niem. Gross Kärthen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Bartoszyce. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła 153 mieszkańców (łącznie z Kiertynami Małymi). W skład sołectwa wchodzą wsie Kiertyny Wielkie i Kiertyny Małe. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Marek Staniec.

Położenie

Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Sępopolskiej, 7 km na północ od Bartoszyc, na wschód od drogi krajowej nr 51; przebiega przez nią linia kolejowa.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji północnych obszarów państwa zakonu krzyżackiego. Brak jest informacji na temat okoliczności i daty jej powstania. Po raz pierwszy wzmiankowana jest w źródłach z 1414 roku jako wieś pruska. Jej nazwa wywodzi się z języka pruskiego, od słowa kertene oznaczającego "kąt", "róg".

W kolejnych wojnach Krzyżaków z Polską i Litwą wieś poniosła znaczne straty. Po ponownym zasiedleniu i zagospodarowaniu była to wieś książęca, a potem królewska, aż do reform uwłaszczeniowych z początku XIX wieku. W 1857 roku wieś liczyła 278 mieszkańców. Należała do parafii ewangelickiej w Bartoszycach.

Szkołę we wsi założono w 1720 roku. W 1935 roku uczęszczało do niej 106 uczniów, a zatrudnionych było dwóch nauczycieli. Po II wojnie światowej uruchomiono ją ponownie. Duże zasługi dla jej rozwoju położył nauczyciel Jan Bieżuński. Placówkę zlikwidowano w 1975 roku w ramach reorganizacji sieci szkolnej.

Po 1945 roku wieś stała się siedzibą sołectwa. Przy wsi działało Państwowe Gospodarstwo Rolne Markiny. Według spisu powszechnego z 1983 roku wieś składała się z 37 budynków mieszkalnych i liczyła 40 indywidualnych gospodarstw rolnych, które łącznie zajmowały obszar 417 ha. Znajdowały się tu w tym czasie: klub, sala kinowa na 70 miejsc, sklep wielobranżowy oraz świetlica (ta ostatnia działa również obecnie); w tym samym 1983 roku Kiertyny Wielkie liczyły 191 mieszkańców.

Przypisy

  1. Łącznie: Kiertyny Wielkie i Kiertyny Małe.

Zobacz też

Bibliografia

Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
bip.warmia.mazury.pl, Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego gminy Bartoszyce [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
verwaltungsgeschichte.de [05.03.2014]