Kirkut żydowski w Szczytnie: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
Linia 1: Linia 1:
 
''' Kirkut żydowski w Szczytnie''' – kirkut żydowski w Szczytnie, datowany na 1815 r., [[Powiat szczycieński | powiat szczycieński]], [[Gmina Szczytno | gmina Szczytno]].
 
''' Kirkut żydowski w Szczytnie''' – kirkut żydowski w Szczytnie, datowany na 1815 r., [[Powiat szczycieński | powiat szczycieński]], [[Gmina Szczytno | gmina Szczytno]].
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
 +
{{Galeria|Nazwa=Kirkut żydowski w Szczytnie|wielkość=290|pozycja=right
 +
|Plik:sz1.jpg|Kirkut żydowski w Szczytnie. © Stanisław Kuprjaniuk
 +
|Plik:sz2.jpg|Kirkut żydowski w Szczytnie. © Stanisław Kuprjaniuk
 +
|Plik:sz3.jpg|Kirkut żydowski w Szczytnie. © Stanisław Kuprjaniuk
 +
}}
 
== Położenie ==
 
== Położenie ==
[[Plik:sz1.jpg|left|thumb|300px|Kirkut żydowski w Szczytnie. © Stanisław Kuprjaniuk]]
 
[[Plik:sz2.jpg|left|thumb|300px|Kirkut żydowski w Szczytnie. © Stanisław Kuprjaniuk]]
 
[[Plik:sz3.jpg|right|thumb|300px|Kirkut żydowski w Szczytnie. © Stanisław Kuprjaniuk]]
 
 
Kirkut żydowski w [[Szczytno|Szczytnie]] znajduje się przy ul. Łomżyńskiej.
 
Kirkut żydowski w [[Szczytno|Szczytnie]] znajduje się przy ul. Łomżyńskiej.
 
<br/>
 
<br/>
Linia 15: Linia 17:
 
<br/>
 
<br/>
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
A. Kossert, ''Die jüdische Gemeinde Ortelsburg. Ein Beitrag zur Geschichte der Juden in Masuren'', [w:] ''Zur Geschichte und Kultur der Juden in Ost- und Westpreussen'', red. M. Brocke, M. Heitmann, H. Lordick, Hildesheim 2000.
+
A. Kossert, ''Die jüdische Gemeinde Ortelsburg. Ein Beitrag zur Geschichte der Juden in Masuren'', [w:] ''Zur Geschichte und Kultur der Juden in Ost- und Westpreussen'', red. M. Brocke, M. Heitmann, H. Lordick, Hildesheim 2000.<br>
 
+
A. Kossert, ''Z dziejów gminy żydowskiej w Szczytnie'', [w:] ''Powiat Szczycieński. Przeszłość – współczesność'', red. G. Jasiński, Z. Kudrzycki, A. Misiuk, Szczytno 2006.<br>
A. Kossert, ''Z dziejów gminy żydowskiej w Szczytnie'', [w:] ''Powiat Szczycieński. Przeszłość – współczesność'', red. G. Jasiński, Z. Kudrzycki, A. Misiuk, Szczytno 2006.
+
G. Świderski, ''Symbolika płaskorzeźb na cmentarzu żydowskim w Szczytnie'', „Rocznik Mazurski”, t. 10, 2006.<br>
 
+
G. Świderski, ''Autorstwo macew z cmentarza żydowskiego w Szczytnie'', „Rocznik Mazurski”, t. 11, 2007.<br>
G. Świderski, ''Symbolika płaskorzeźb na cmentarzu żydowskim w Szczytnie'', „Rocznik Mazurski”, t. 10, 2006.
 
 
 
G. Świderski, ''Autorstwo macew z cmentarza żydowskiego w Szczytnie'', „Rocznik Mazurski”, t. 11, 2007.
 
 
 
 
W. Knercer, ''Cmentarze żydowskie na terenie województwa olsztyńskiego. Historia, stan obecny'', [w:] ''Cmentarze żydowskie'', „Studia z dziejów kultury żydowskiej w Polsce”, t. 2, red. J. Woronczak, Wrocław 1995.
 
W. Knercer, ''Cmentarze żydowskie na terenie województwa olsztyńskiego. Historia, stan obecny'', [w:] ''Cmentarze żydowskie'', „Studia z dziejów kultury żydowskiej w Polsce”, t. 2, red. J. Woronczak, Wrocław 1995.
 
<br/>
 
<br/>
 
[[Kategoria: Turystyka]][[Kategoria: Obiekty architektury]][[Kategoria: Zabytki]][[Kategoria: cmentarze]][[Kategoria: gmina Szczytno]][[Kategoria: powiat szczycieński ]]
 
[[Kategoria: Turystyka]][[Kategoria: Obiekty architektury]][[Kategoria: Zabytki]][[Kategoria: cmentarze]][[Kategoria: gmina Szczytno]][[Kategoria: powiat szczycieński ]]
 
<br/>
 
<br/>

Wersja z 18:23, 23 sty 2015

Kirkut żydowski w Szczytnie – kirkut żydowski w Szczytnie, datowany na 1815 r., powiat szczycieński, gmina Szczytno.

Kirkut żydowski w Szczytnie
Kirkut żydowski w Szczytnie. © Stanisław Kuprjaniuk
Kirkut żydowski w Szczytnie. © Stanisław Kuprjaniuk
 

Położenie

Kirkut żydowski w Szczytnie znajduje się przy ul. Łomżyńskiej.

Opis

W opracowaniach dotyczących dziejów Żydów podkreśla się, iż szczycieński cmentarz należy on do najlepiej zachowanych na Warmii i Mazurach. Potwierdzać to może liczba zachowanych macew i ich stan. Fakt, iż kirkut jest także najstarszym w regionie potwierdza najstarsza zachowana macewa, pochodząca z 1833 r. Na cmentarzu chowano ludzi w latach 1815-1937. Ostatni znany pochówek odbył się pod koniec lat 30. XX w.

W 1815 r. tutejsi Żydzi za 20 talarów zakupili działkę za miastem, za którą mieli płacić czynsz w wysokości 60 srebrnych groszy. Grzebano tutaj zmarłych zarówno z terenu miasta, jak i całego powiatu szczycieńskiego. Do końca XIX w. macewy miały najczęściej formy pionowych tablic wykonanych z piaskowca, marmuru lub rzadziej z granitu, często zwieńczonych ozdobnymi szczytami. W wielu przypadkach towarzyszyły im tumby. Nagrobki były wykonywane najczęściej w lokalnych zakładach kamieniarskich, ale również sprowadzano je m.in. z Olsztyna i Bydgoszczy. Niektóre z nich były zdobione płaskorzeźbionymi symbolami religijnymi, związanymi z rodowym i etnicznym pochodzeniem zmarłych. Inskrypcje zamieszczano najczęściej równolegle w języku hebrajskim i niemieckim, choć zdarzają się napisy tylko w jednym z języków.

Współcześnie cmentarz żydowski w Szczytnie zajmuje powierzchnię 0,16 ha i jest nieogrodzony. Pomimo dewastacji w czasach III Rzeszy i PRL, w 2005 r. naliczono 70 macew, w 2007 r. było ich 50. Obecnie jest ich jeszcze mniej.

Bibliografia

A. Kossert, Die jüdische Gemeinde Ortelsburg. Ein Beitrag zur Geschichte der Juden in Masuren, [w:] Zur Geschichte und Kultur der Juden in Ost- und Westpreussen, red. M. Brocke, M. Heitmann, H. Lordick, Hildesheim 2000.
A. Kossert, Z dziejów gminy żydowskiej w Szczytnie, [w:] Powiat Szczycieński. Przeszłość – współczesność, red. G. Jasiński, Z. Kudrzycki, A. Misiuk, Szczytno 2006.
G. Świderski, Symbolika płaskorzeźb na cmentarzu żydowskim w Szczytnie, „Rocznik Mazurski”, t. 10, 2006.
G. Świderski, Autorstwo macew z cmentarza żydowskiego w Szczytnie, „Rocznik Mazurski”, t. 11, 2007.
W. Knercer, Cmentarze żydowskie na terenie województwa olsztyńskiego. Historia, stan obecny, [w:] Cmentarze żydowskie, „Studia z dziejów kultury żydowskiej w Polsce”, t. 2, red. J. Woronczak, Wrocław 1995.