Kirkut żydowski w Morągu: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Utworzono nową stronę "Kirkut żydowski w Morągu wytyczono na działce położonej na północ od miasta, niedaleko dawnego miejsca straceń, najprawdopodobniej już w latach 20. XIX wieku. I...")
 
m (Zastępowanie tekstu - "© Stanisław Kuprjaniuk" na "Fot. Stanisław Kuprjaniuk")
 
(Nie pokazano 14 wersji utworzonych przez 5 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
Kirkut żydowski w Morągu wytyczono na działce położonej na północ od miasta, niedaleko dawnego miejsca straceń, najprawdopodobniej już w latach 20. XIX wieku. Istniał z pewnością w 1835 roku. Kirkut założono na planie prostokątnego trapezu o powierzchni około 0,3 ha i najprawdopodobniej w latach 90. XIX wieku otoczono ceglanym murem z bramą i bramką. W narożniku cmentarza wzniesiono najpewniej niewielki murowany z cegły dom przedpogrzebowy, który bezpośrednio przylegał do ogrodzenia cmenatarza. Ostatni pochówek odbył się pod koniec lat 30. XX wieku. Podczas II wojny światowej kirkut został zdewastowany przez Niemców. Dalszych zniszczeń dokonano po wojnie, jeszcze w połowie lat 50. XX wieku znajdowało się tutaj wiele nagrobków. Pod koniec lat 90. XX wieku morąski nauczyciel Krzysztof Piotrowski wraz z grupą uczniów objął nieformalną opiekę nad kirkutem, co doprowadziło do zatrzymania dewastacji. Teren uporządkowano, a w 2002 roku na reliktach cmentarnej bramy umieszczono kamienną tablicę z napisem pod Gwiazdą Dawida: „Trzykrotni umarli kirkutu: śmiercią, rozbitym nagrobkiem,  zapomnieniem”. Cmentarz gminy żydowskiej w Morągu z lat 1835–1933”. Do dzisiaj, w obrębie trójstronnego, cmentarnego muru, zachowały się relikty około 20 grobów, przede wszystkim tumby i podstawy pod macewy. W stanie zadowalającym ocalało 7 macew wykonanych z piaskowca, na których znajdują się inskrypcje w językach hebrajskim i niemieckim (najstarsza z 1850 roku). Pewną wytworzoną pustkę wypełnia charakterystyczny dla tego miejsca  starodrzew.
+
'''Kirkut żydowski w Morągu ''' – kirkut żydowski w Morągu, datowany na lata 20. XIX w., [[Powiat ostródzki | powiat ostródzki]], [[Morąg (gmina miejsko-wiejska) | gmina Morąg]].
 +
<br/><br/>
  
A. Mrozek, Zabytkowe obiekty kształtowanej zieleni, [w:] Dziedzictwo kulturowe Warmii – Mazur – Powiśla. Stan zachowania, potencjały i problemy, red. J. Wysocki, Olsztyn 2006.
+
== Położenie ==
 +
Kirkut żydowski w [[Morąg]] znajduje się na działce położonej na północ od miasta.
 +
<br/>
 +
== Opis ==
 +
Kirkut żydowski w Morągu założono na działce położonej na północ od miasta, niedaleko dawnego miejsca straceń, najprawdopodobniej już w latach 20. XIX w. Istniał z pewnością w 1835 r. Kirkut założono na planie prostokątnego trapezu o powierzchni około 0,3 ha i najprawdopodobniej w latach 90. XIX w. otoczono ceglanym murem z bramą i bramką. W narożniku cmentarza wzniesiono niewielki murowany z cegły dom przedpogrzebowy, który bezpośrednio przylegał do ogrodzenia cmentarza. Ostatni pochówek odbył się pod koniec lat 30. XX w. Podczas II wojny światowej kirkut został zdewastowany przez Niemców. Dalszych zniszczeń dokonano po wojnie. Jeszcze w połowie lat 50. XX w. znajdowało się tutaj wiele nagrobków. Do dzisiaj, w obrębie trójstronnego cmentarnego muru, zachowały się relikty około 20 grobów, przede wszystkim tumby i podstawy pod macewy. W stanie zadowalającym ocalało 7 macew wykonanych z piaskowca, na których znajdują się inskrypcje w językach hebrajskim i niemieckim (najstarsza z 1850 r.).
  
 +
Pod koniec lat 90. XX w. morąski nauczyciel [[Krzysztof Piotrowski]] wraz z grupą uczniów objął kirkut opieką, dzięki czemu nie następuje jego dalsza dewastacja. Teren uporządkowano, a w 2002 r. na reliktach cmentarnej bramy umieszczono kamienną tablicę z napisem pod Gwiazdą Dawida: "Trzykrotni umarli kirkutu: śmiercią, rozbitym nagrobkiem, zapomnieniem. Cmentarz gminy żydowskiej w Morągu z lat 1835–1933".
 +
<br/>
  
[[Kategoria:Turystyka]][[Kategoria: Architektura]][[Kategoria: Budownictwo ludowe]][[Kategoria: Zabytki]]
+
==Galeria zdjęć==
 +
<center>Kirkut żydowski w Morągu. Fot. Stanisław Kuprjaniuk <br></center>
 +
<gallery mode=packed widths=300px heights=300px class="left">
 +
 
 +
Plik:mo2.jpg|
 +
Plik:mo4.jpg|
 +
Plik:mo1.jpg|
 +
</gallery>
 +
== Bibliografia ==
 +
A. Mrozek, ''Zabytkowe obiekty kształtowanej zieleni'', [w:] ''Dziedzictwo kulturowe Warmii – Mazur – Powiśla. Stan zachowania, potencjały i problemy'', red. J. Wysocki, Olsztyn 2006.
 +
<br/>
 +
[[Kategoria: Turystyka]] [[Kategoria: Zabytki]][[Kategoria:Cmentarze zabytkowe]][[Kategoria: Morąg (gmina miejsko-wiejska)]][[Kategoria: powiat ostródzki ]]
 
<br/>
 
<br/>

Aktualna wersja na dzień 07:56, 25 mar 2015

Kirkut żydowski w Morągu – kirkut żydowski w Morągu, datowany na lata 20. XIX w., powiat ostródzki, gmina Morąg.

Położenie

Kirkut żydowski w Morąg znajduje się na działce położonej na północ od miasta.

Opis

Kirkut żydowski w Morągu założono na działce położonej na północ od miasta, niedaleko dawnego miejsca straceń, najprawdopodobniej już w latach 20. XIX w. Istniał z pewnością w 1835 r. Kirkut założono na planie prostokątnego trapezu o powierzchni około 0,3 ha i najprawdopodobniej w latach 90. XIX w. otoczono ceglanym murem z bramą i bramką. W narożniku cmentarza wzniesiono niewielki murowany z cegły dom przedpogrzebowy, który bezpośrednio przylegał do ogrodzenia cmentarza. Ostatni pochówek odbył się pod koniec lat 30. XX w. Podczas II wojny światowej kirkut został zdewastowany przez Niemców. Dalszych zniszczeń dokonano po wojnie. Jeszcze w połowie lat 50. XX w. znajdowało się tutaj wiele nagrobków. Do dzisiaj, w obrębie trójstronnego cmentarnego muru, zachowały się relikty około 20 grobów, przede wszystkim tumby i podstawy pod macewy. W stanie zadowalającym ocalało 7 macew wykonanych z piaskowca, na których znajdują się inskrypcje w językach hebrajskim i niemieckim (najstarsza z 1850 r.).

Pod koniec lat 90. XX w. morąski nauczyciel Krzysztof Piotrowski wraz z grupą uczniów objął kirkut opieką, dzięki czemu nie następuje jego dalsza dewastacja. Teren uporządkowano, a w 2002 r. na reliktach cmentarnej bramy umieszczono kamienną tablicę z napisem pod Gwiazdą Dawida: "Trzykrotni umarli kirkutu: śmiercią, rozbitym nagrobkiem, zapomnieniem. Cmentarz gminy żydowskiej w Morągu z lat 1835–1933".

Galeria zdjęć

Kirkut żydowski w Morągu. Fot. Stanisław Kuprjaniuk

Bibliografia

A. Mrozek, Zabytkowe obiekty kształtowanej zieleni, [w:] Dziedzictwo kulturowe Warmii – Mazur – Powiśla. Stan zachowania, potencjały i problemy, red. J. Wysocki, Olsztyn 2006.