Kirkut żydowski w Szczytnie: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
(Bibliografia)
Linia 1: Linia 1:
 
{{Mała architektura2 sakralna infobox
 
{{Mała architektura2 sakralna infobox
 
<!-- w trakcie opracowania -->
 
<!-- w trakcie opracowania -->
  |nazwa        = Cmentarze
+
  |nazwa        = Kirkut żydowski w Szczytnie
 
  |typ obiektu  = kirkut żydowski <!-- Parametr obowiązkowy  -->
 
  |typ obiektu  = kirkut żydowski <!-- Parametr obowiązkowy  -->
 
  |datacja      = 1815
 
  |datacja      = 1815
Linia 7: Linia 7:
 
  |gmina        = Szczytno
 
  |gmina        = Szczytno
 
  |miejscowość  = Szczytno
 
  |miejscowość  = Szczytno
}} <br/>
+
}}  
 
''' Kirkut żydowski w Szczytnie'''  
 
''' Kirkut żydowski w Szczytnie'''  
<br/>
+
<br/><br/>
 
== Położenie ==
 
== Położenie ==
 
[[Plik:sz1.jpg|left|thumb|300px|Kirkut żydowski w Szczytnie. © Stanisław Kuprjaniuk]]
 
[[Plik:sz1.jpg|left|thumb|300px|Kirkut żydowski w Szczytnie. © Stanisław Kuprjaniuk]]

Wersja z 23:02, 28 lut 2014

Kirkut żydowski w Szczytnie

typ obiektu: kirkut żydowski
datacja: 1815
powiat: szczycieński
gmina: Szczytno
miejscowość: Szczytno

Kirkut żydowski w Szczytnie

Położenie

Kirkut żydowski w Szczytnie. © Stanisław Kuprjaniuk
Kirkut żydowski w Szczytnie. © Stanisław Kuprjaniuk
Kirkut żydowski w Szczytnie. © Stanisław Kuprjaniuk

Kirkut żydowski w Szczytnie leży przy ul. Łomżyńskiej.

Opis

W opracowaniach dotyczących dziejów Żydów podkreśla się, że należy on do najlepiej zachowanych na Warmii i Mazurach. Potwierdzać to może ilość zachowanych macew i ich stan. Fakt, że kirkut jest także najstarszym w regionie świadczy najstarsza zachowana tutaj macewa, pochodząca z 1833 roku. Na cmentarzu chowano ludzi w latach 1815-1937. Ostatni znany pochówek odbył się pod koniec lat 30. XX wieku. W 1815 roku tutejsi Żydzi za 20 talarów zakupili działkę za miastem, za którą mieli płacić czynsz w wysokości 60 srebrnych groszy. Grzebano tutaj zmarłych zarówno z terenu miasta, jak i całego powiatu szczycieńskiego. Do końca XIX wieku macewy miały najczęściej formy pionowych „tablic” wykonanych z piaskowca, marmuru lub rzadziej z granitu, często zwieńczonych ozdobnymi szczytami. W wielu przypadkach towarzyszyły im tumby. Nagrobki były wykonywane najczęściej w lokalnych zakładach kamieniarskich, ale również sprowadzano je m.in. z Olsztyna i Bydgoszczy. Niektóre z nich były zdobione płaskorzeźbionymi symbolami religijnymi, związanymi z rodowym i etnicznym pochodzeniem zmarłych. Inskrypcje zamieszczano najczęściej równolegle w języku hebrajskim i niemieckim, choć zdarzają się napisy tylko w jednym z języków.

Ciekawostki

Współcześnie cmentarz żydowski w Szczytnie zajmuje powierzchnię 0,16 ha i jest nieogrodzony. Pomimo dewastacji zaistniałych w czasach III Rzeszy i PRL w 2005 roku naliczono 70 macew, w 2007 roku doliczono się pięćdziesięciu, a obecnie jest ich jeszcze mniej.

Bibliografia

A. Kossert, Die jüdische Gemeinde Ortelsburg. Ein Beitrag zur Geschichte der Juden in Masuren, [w:] Zur Geschichte und Kultur der Juden in Ost- und Westpreussen, red. M. Brocke, M. Heitmann, H. Lordick, Hildesheim 2000.

A. Kossert, Z dziejów gminy żydowskiej w Szczytnie, [w:] Powiat Szczycieński. Przeszłość – współczesność, red. G. Jasiński, Z. Kudrzycki, A. Misiuk, Szczytno 2006.

G. Świderski, Symbolika płaskorzeźb na cmentarzu żydowskim w Szczytnie, „Rocznik Mazurski”, t. 10, 2006.

G. Świderski, Autorstwo macew z cmentarza żydowskiego w Szczytnie, „Rocznik Mazurski”, t. 11, 2007.

W. Knercer, Cmentarze żydowskie na terenie województwa olsztyńskiego. Historia, stan obecny, [w:] Cmentarze żydowskie, „Studia z dziejów kultury żydowskiej w Polsce”, t. 2, red. J. Woronczak, Wrocław 1995.