Kościół ewangelicko-augsburski pw. Świętej Trójcy w Mikołajkach: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
 
(Nie pokazano 16 wersji utworzonych przez 6 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{Mała architektura2 sakralna infobox
+
''' Kościół ewangelicko-augsburski pw. Świętej Trójcy w Mikołajkach ''' – kościół datowany na 1842 r., [[Powiat mrągowski | powiat mrągowski]], [[Mikołajki (gmina miejsko-wiejska) | gmina Mikołajki]].
<!-- w trakcie opracowania -->
+
<br/><br/>
|nazwa        = Architektura sakralna
+
[[Plik:mikolajkik.jpg|thumb|right|290px|Fot. Mirosław Garniec]]
|typ obiektu  = kościół <!-- Parametr obowiązkowy  -->
+
[[Plik:mi1.jpg|thumb|right|290px|Kościół ewangelicko-augsburski pw. Świętej Trójcy w Mikołajkach. Fot. Stanisław Kuprjaniuk]]
|datacja      = 1842
+
[[Plik:mi3.jpg|thumb|right|290px|Kościół ewangelicko-augsburski pw. Świętej Trójcy w Mikołajkach. Fot. Stanisław Kuprjaniuk
|powiat       = mrągowski
+
]]
|gmina       = Mikołajki
 
|miejscowość  = Mikołajki
 
}} <br/>
 
''' Kościół ewangelicko-augsburski p.w. Świętej Trójcy w Mikołajkach '''
 
<br/>
 
 
== Położenie ==
 
== Położenie ==
[[Plik:mi1.jpg|right|thumb|300px|Kościół ewangelicko-augsburski p.w. Świętej Trójcy w Mikołajkach. © Stanisław Kuprjaniuk]]
+
Kościół ewangelicko-augsburski pw. Świętej Trójcy znajduje się w centrum [[Mikołajki|Mikołajek]], w pobliżu [[Jezioro Tałty|jeziora Tałty]].
[[Plik:mi3.jpg|left|thumb|350px|Kościół ewangelicko-augsburski p.w. Świętej Trójcy w Mikołajkach. © Stanisław Kuprjaniuk]]
 
Kościół ewangelicko-augsburski p.w. Świętej Trójcy znajduje się w centrum [[Mikołajki|Mikołajek]], w pobliżu [[Jezioro Tałty|jeziora Tałty]].
 
 
<br/>
 
<br/>
 
== Opis ==
 
== Opis ==
Najstarsza informacja o Mikołajkach jako o wsi kościelnej pochodzi z 1444 roku. Nazwa miasta wiąże się z patronem kaplicy p.w. św. Mikołaja, która stanęła na terenie osady. Pierwszy pastor ewangelicki pojawił się w Mikołajkach prawdopodobnie w 1. połowie XVI wieku. W historię kościoła ewangelickiego w Mikołajkach wpisał się szczególnie [[pastor Andrzej Kowalewski]], który sprawował swą kościelną funkcję na przełomie XVII i XVIII wieku. W 1749 roku spłonęła plebania ewangelicka, którą odbudowano w 1755 roku. W XVIII wieku kościół otrzymał nowe organy wykonane przez organmistrza Ungefunga z Ełku. W 1821 roku spłonęła połowa kościelnej wieży. W latach 30. XIX wieku ówczesny pastor Skupch postanowił przebudować grożący zawaleniem kościół. Od 1834 roku ściągano potrójną dziesięcinę kościelną, aby zgromadzić potrzebne na ten cel fundusze. W 1839 roku kościół został zamknięty, a nabożeństwa przeniesiono do stodoły. Stary kościół został rozebrany, a zwłoki, pogrzebane na jego terenie, ekshumowane. Budowę nowej świątyni według projektu architekta [[Karol Fryderyk Schinkel|Karola Fryderyka Schinkla]]. rozpoczęto w 1841 roku. W 1842 roku kościół został poświęcony. W 1864 roku na 2276 mieszkańców Mikołajek 2204 było ewangelikami. Wieża zegarowa została ukończona w 1880 roku. W 1914 roku w kościele powypadały wszystkie szyby w wyniku eksplozji, kiedy to wojska rosyjskie wysadziły w powietrze dwa mosty w mieście. We wnętrzu tej klasycystycznej budowli można podziwiać sklepienie kolebkowe z kasetonami, drewniane empory i umieszczone nad wejściem organy autorstwa organmistrza Scherweita z [[Ełk|Ełku]]. Po obu stronach prezbiterium znajdują się dwa portrety miejscowych pastorów m.in. Andrzeja Kowalewskiego. Ściany świątyni zdobią obrazy i tablice pamiątkowe z XVII i XIX wieku. W skarbcu kościoła przechowywany jest zabytkowy kielich mszalny z 1772 roku.  
+
Najstarsza informacja o Mikołajkach jako o wsi kościelnej pochodzi z 1444 r. Nazwa miasta wiąże się z patronem kaplicy pw. św. Mikołaja, która stanęła na terenie osady. Pierwszy pastor ewangelicki pojawił się w Mikołajkach prawdopodobnie w pierwszej połowie XVI w. W historię kościoła ewangelickiego w Mikołajkach wpisał się szczególnie pastor [[Andrzej Kowalewski]], który sprawował swą kościelną funkcję na przełomie XVII i XVIII w. W 1749 r. spłonęła plebania ewangelicka, którą odbudowano w 1755 r.
<br/>
+
 
== Ciekawostki ==
+
W XVIII w. kościół otrzymał nowe organy wykonane przez organmistrza Ungefunga z Ełku. W 1821 r. spłonęła połowa kościelnej wieży. W latach 30. XIX w., ówczesny pastor Skupch, postanowił przebudować grożący zawaleniem kościół. Od 1834 r. ściągano potrójną dziesięcinę kościelną, aby zgromadzić potrzebne na ten cel fundusze. W 1839 r. kościół został zamknięty, a nabożeństwa przeniesiono do stodoły. Stary kościół rozebrano, a zwłoki pogrzebane na jego terenie, ekshumowane. Budowę nowej świątyni według projektu architekta [[Karl Friedrich Schinkel|Karola Fryderyka Schinkla]] rozpoczęto w 1841 r. W 1842 r. kościół został poświęcony. Wieżę zegarową ukończono w 1880 r. W 1914 r. w kościele powypadały wszystkie szyby w wyniku eksplozji, kiedy to wojska rosyjskie wysadziły w powietrze dwa mosty w mieście.
Przy kościele znajduje się [[Muzeum Reformacji Polskiej w Mikołajkach]], które powstało w 1973 roku. Twórcą i założycielem był [[ks. Władysław Pilch - Pilchowski]] (1913-2008), proboszcz [[parafia ewangelicko-augsburskiej w Mikołajkach|parafii ewangelicko-augsburskiej w Mikołajkach]]. Jest to jedno z dwóch tego typu muzeów w Polsce. Początkowo zbiory były eksponowane w kościele, a następnie w dawnym budynku liceum im. [[Marion von Dönhoff]]. W 2002 roku zostało przeniesione do nowego budynku przy parafii ewangelickiej w Mikołajkach. Muzeum posiada unikatowy zbiór zabytków piśmiennictwa i drukarstwa polskiego na Mazurach do 1945 roku. Zbiory muzealne zawierają również inne cenne druki, dokumenty, zdjęcia, itp., związane z ruchem reformacyjnym na terenie Polski i Europy. Na ścianach zawieszone są portrety reformatorów Kościoła i polskich działaczy reformacyjnych oraz oryginale tablice z wojen napoleońskich i z czasów I wojny światowej.  
+
 
 +
We wnętrzu tej klasycystycznej budowli można podziwiać sklepienie kolebkowe z kasetonami, drewniane empory i umieszczone nad wejściem organy autorstwa organmistrza Scherweita z [[Ełk|Ełku]]. Po obu stronach prezbiterium znajdują się dwa portrety miejscowych pastorów, [[lkwim:Portret pastora Andrzeja Kowalewskiego z kościoła ewangelickiego w Mikołajkach|Andrzeja Kowalewskiego]] i [[lkwim:Epitafium pastora Wojciecha Pessaroviusa z kościoła ewangelickiego w Mikołajkach|Wojciecha Pomian-Pessaroviusa]]. Ściany świątyni zdobią obrazy i tablice pamiątkowe z XVII i XIX w. W skarbcu kościoła przechowywany jest zabytkowy kielich mszalny z 1772 r.  
 +
 
 +
Przy kościele znajduje się [[lkwim:Muzeum Reformacji Polskiej w Mikołajkach|Muzeum Reformacji Polskiej w Mikołajkach]], które powstało w 1973 r. Jego twórcą i założycielem był ks. [[Władysław Pilch-Pilchowski]] (1913-2008), proboszcz [[Parafia Ewangelicko-Augsburska w Mikołajkach|parafii ewangelicko-augsburskiej w Mikołajkach]]. Jest to jedno z dwóch tego typu muzeów w Polsce. Początkowo zbiory były eksponowane w kościele, a następnie w dawnym budynku liceum im. [[lkwim:Marion Dönhoff|Marion Dönhoff]]. W 2002 r. zostało przeniesione do nowego budynku przy parafii ewangelickiej w Mikołajkach. Muzeum posiada unikatowy zbiór zabytków piśmiennictwa i drukarstwa polskiego na Mazurach do 1945 r. Zbiory muzealne zawierają również inne cenne druki, dokumenty, zdjęcia, itp., związane z ruchem reformacyjnym na terenie Polski i Europy. Na ścianach zawieszone są portrety reformatorów Kościoła i polskich działaczy reformacyjnych oraz oryginale tablice z wojen napoleońskich i z czasów I wojny światowej.  
 
<br/>
 
<br/>
 +
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
Bałdowski Jan, ''Przewodnik. Warmia, Mazury, Suwalszczyzna'', Warszawa 1997.  
+
Bałdowski Jan, ''Przewodnik. Warmia, Mazury, Suwalszczyzna'', Warszawa 1997. <br>
 
 
 
Zduniak Jan, Zduniak Agnieszka, ''Reisefuehrer Masuren und Umgebung'', Kętrzyn 2006.
 
Zduniak Jan, Zduniak Agnieszka, ''Reisefuehrer Masuren und Umgebung'', Kętrzyn 2006.
 
<br/>
 
<br/>
[[Kategoria:Turystyka]][[Kategoria: Architektura]][[Kategoria: Zabytki]]
+
[[Kategoria:Kościoły i kaplice]]
 +
[[Kategoria:Turystyka]] [[Kategoria: Zabytki]][[Kategoria: Mikołajki (gmina miejsko-wiejska)]][[Kategoria: powiat mrągowski ]]
 
<br/>
 
<br/>

Aktualna wersja na dzień 10:48, 5 sty 2016

Kościół ewangelicko-augsburski pw. Świętej Trójcy w Mikołajkach – kościół datowany na 1842 r., powiat mrągowski, gmina Mikołajki.

Fot. Mirosław Garniec
Kościół ewangelicko-augsburski pw. Świętej Trójcy w Mikołajkach. Fot. Stanisław Kuprjaniuk
Kościół ewangelicko-augsburski pw. Świętej Trójcy w Mikołajkach. Fot. Stanisław Kuprjaniuk

Położenie

Kościół ewangelicko-augsburski pw. Świętej Trójcy znajduje się w centrum Mikołajek, w pobliżu jeziora Tałty.

Opis

Najstarsza informacja o Mikołajkach jako o wsi kościelnej pochodzi z 1444 r. Nazwa miasta wiąże się z patronem kaplicy pw. św. Mikołaja, która stanęła na terenie osady. Pierwszy pastor ewangelicki pojawił się w Mikołajkach prawdopodobnie w pierwszej połowie XVI w. W historię kościoła ewangelickiego w Mikołajkach wpisał się szczególnie pastor Andrzej Kowalewski, który sprawował swą kościelną funkcję na przełomie XVII i XVIII w. W 1749 r. spłonęła plebania ewangelicka, którą odbudowano w 1755 r.

W XVIII w. kościół otrzymał nowe organy wykonane przez organmistrza Ungefunga z Ełku. W 1821 r. spłonęła połowa kościelnej wieży. W latach 30. XIX w., ówczesny pastor Skupch, postanowił przebudować grożący zawaleniem kościół. Od 1834 r. ściągano potrójną dziesięcinę kościelną, aby zgromadzić potrzebne na ten cel fundusze. W 1839 r. kościół został zamknięty, a nabożeństwa przeniesiono do stodoły. Stary kościół rozebrano, a zwłoki pogrzebane na jego terenie, ekshumowane. Budowę nowej świątyni według projektu architekta Karola Fryderyka Schinkla rozpoczęto w 1841 r. W 1842 r. kościół został poświęcony. Wieżę zegarową ukończono w 1880 r. W 1914 r. w kościele powypadały wszystkie szyby w wyniku eksplozji, kiedy to wojska rosyjskie wysadziły w powietrze dwa mosty w mieście.

We wnętrzu tej klasycystycznej budowli można podziwiać sklepienie kolebkowe z kasetonami, drewniane empory i umieszczone nad wejściem organy autorstwa organmistrza Scherweita z Ełku. Po obu stronach prezbiterium znajdują się dwa portrety miejscowych pastorów, Andrzeja Kowalewskiego i Wojciecha Pomian-Pessaroviusa. Ściany świątyni zdobią obrazy i tablice pamiątkowe z XVII i XIX w. W skarbcu kościoła przechowywany jest zabytkowy kielich mszalny z 1772 r.

Przy kościele znajduje się Muzeum Reformacji Polskiej w Mikołajkach, które powstało w 1973 r. Jego twórcą i założycielem był ks. Władysław Pilch-Pilchowski (1913-2008), proboszcz parafii ewangelicko-augsburskiej w Mikołajkach. Jest to jedno z dwóch tego typu muzeów w Polsce. Początkowo zbiory były eksponowane w kościele, a następnie w dawnym budynku liceum im. Marion Dönhoff. W 2002 r. zostało przeniesione do nowego budynku przy parafii ewangelickiej w Mikołajkach. Muzeum posiada unikatowy zbiór zabytków piśmiennictwa i drukarstwa polskiego na Mazurach do 1945 r. Zbiory muzealne zawierają również inne cenne druki, dokumenty, zdjęcia, itp., związane z ruchem reformacyjnym na terenie Polski i Europy. Na ścianach zawieszone są portrety reformatorów Kościoła i polskich działaczy reformacyjnych oraz oryginale tablice z wojen napoleońskich i z czasów I wojny światowej.

Bibliografia

Bałdowski Jan, Przewodnik. Warmia, Mazury, Suwalszczyzna, Warszawa 1997.
Zduniak Jan, Zduniak Agnieszka, Reisefuehrer Masuren und Umgebung, Kętrzyn 2006.