Tekst źródłowy strony Kościół pw. św. Wawrzyńca w Rożentalu

{{Mała architektura2 sakralna infobox
<!-- w trakcie opracowania -->
 |nazwa        = Architektura sakralna
 |typ obiektu  = kościół <!-- Parametr obowiązkowy   -->
 |datacja      = 1763
 |powiat       = iławski
 |gmina        = Lubawa
 |miejscowość  = Rożental
}} <br />
''' Kościół pw. św. Wawrzyńca w Rożentalu ''' 
<br/>
== Położenie ==
[[Plik:ro2.jpg|left|thumb|350px|Kościół pw. św. Wawrzyńca w Rożentalu. © Stanisław Kuprjaniuk]]
Miejscowość [[Rożental]] powstała we wczesnym średniowieczu, prawdopodobnie w XIV wieku. W źródłach pisanych z lat 1324-1349 występuje pod nazwą Rosental, Rosenthall. Nazwa wsi pochodzi od pruskiego (niemieckiego) określenia „dolina róż”.
<br/>
== Opis ==
Parafię założyli [[biskupi chełmińscy]] w XIV wieku z obszaru wyłączonego z parafii [[Grabowo]]. Obecny kościół pw. św. Wawrzyńca w Rożentalu został wzniesiony w 1761 roku w konstrukcji zrębowej. Kościół był konsekrowany w 1763 roku przez [[biskup Andrzej Baier|biskupa Andrzeja Baiera]]. Jest jednym z najpiękniejszych przykładów budownictwa drewnianego na terenie [[diecezja toruńska|diecezji toruńskiej]]. Wyposażenie wnętrza kościoła głównie barokowe z XVIII wieku, ale są też zabytki starsze z wcześniejszego kościoła, jak np.: gotyckie rzeźby (Matka Boża i cztery święte) z końca XV wieku, dwa późnogotyckie kielichy z początku XVI wieku, ołtarze – główny i boczne z XVIII wieku, z ornamentem rocaille, organy o zewnętrznej oprawie późnobarokowej z 1. połowy XVIII wieku, dwa barokowe feretrony, dwa konfesjonały oraz zespół ławek dla wiernych z XVIII wieku, dwa kielichy z patenami – manierystyczny z 1645 roku oraz późnobarokowy z 1726 roku, pacyfikał z 1715 roku, barokowa monstrancja z lat 1680-1690 i inne. W [[Muzeum Diecezjalne w Pelplinie|Muzeum Diecezjalnym w Pelplinie]] przechowywane są dwa barokowe ornaty z około XVIII wieku.

W 1895 roku [[ksiądz proboszcz Kloka]] pomalował seledynową farbą olejną cały kościół, ściany i sufit. Po II wojnie światowej pracą duszpasterską w parafii kierował w latach 1958-1991  [[ksiądz proboszcz Alfons Gajdus]]. W czasie remontu, który rozpoczął się w 1961 roku oczyszczono wnętrze z farby, odeskowano ołtarze i pozostałe zabytkowe sprzęty, nowy dach pokryto gontem góralskim w miejsce dachówki, wzmocniono konstrukcję wieży i wciągnięto trzy dzwony. [[Plik:ro1.jpg|right|thumb|250px|Kościół pw. św. Wawrzyńca w Rożentalu. © Stanisław Kuprjaniuk]]
<br/>
== Ciekawostki ==
W czasie remontu znaleziono w bocznym jego wejściu dwie tabliczki mosiężne, na których podano po łacinie następującą treść: „Kościół parafialny pod wezwaniem świętego Wawrzyńca ufundowany 23 kwietnia 1761 przez Jego Ekscelencję Andrzeja Ignacego Broniewic Baiera biskupa Chełmińskiego i Pomezańskiego zbudowany za staraniem księdza Jakuba Jasielskiego kanonika katedry płockiej a wówczas proboszcza w Rożentalu, remontowany w roku 1824 nakładem Jego Ekscelencji księdza biskupa Ignacego Stanisława Mathy a za staraniem księdza Markiewicza ówczesnego proboszcza rożentalskiego”. 

Na wieży kościelnej był zegar, który zbudował cieśla [[Jan Sałacki]], który pochodził z Mroczna. Zegar został zbudowany około 1850 roku. Jako ciężarki miał zawieszone dwa 50 kilogramowe kamienie polne. Zegar ten dobrze wskazywał czas i bił o pełnych godzinach. Był on sprawny do 1910 roku. Zegar został przekazany do [[Muzeum w Nowym Mieście Lubawskim]], do którego należał w tamtych czasach Rożental. 

Otoczenie kościoła stanowiły dawniej cztery [[kapliczki]] drewniane. Pod koniec XIX wieku murarz Gejer zbudował mur z kamienia przy kościele. Wtedy zlikwidowano trzy kapliczki drewniane i postawiono murowane ceglane, które istnieją obecnie. Pozostała tylko jedna kapliczka drewniana.
<br/>
== Bibliografia ==
''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich z 1882 r.'' 

J. Falkowski, ''Ziemia Lubawska'', Toruń 2006.

Gajdus Alfons, ''Historia parafii w Rożentalu'', Pelplin 2002.
<br/>
[[Kategoria:Turystyka]][[Kategoria: Obiekty architektury]][[Kategoria: Zabytki]][[Kategoria: gmina Lubawa]][[Kategoria: powiat iławski ]]
<br/>