Komitet Wojewódzki PZPR w Olsztynie
| Komitet Wojewódzki PZPR w Olsztynie | |
| | |
| Rodzaj organizacji | partia polityczna |
| Rok założenia | 1948 |
Komitet Wojewódzki PZPR w Olsztynie [KW PZPR Olsztyn] właśc.: Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Olsztynie.
Spis treści
Historia
KW PZPR Olsztyn został powołany na posiedzeniu w dniu 23 grudnia 1948 r. Jego władze aż do czasu I konferencji sprawozdawczo wyborczej (czerwiec 1949 r.) nie pochodziły z wyborów, lecz były efektem odgórnych ustaleń. Stanowisko I sekretarza objął Paweł Wojas, II sekretarza - Bronisław Jachimowicz. Poza nimi w skład egzekutywy weszli: Zbigniew Kieresiński, Albin Kozłowski, Julian Kuc, Stanisław Lange, Mieczysław Moczar, Henryk Palka, Marian Poloński, Zofia Staros i Kazimierz Szewczyk. W skład Komitetu weszło 31 osób.
Przez cały okres swojego istnienia, KW PZPR Olsztyn był władzą zwierzchnią wojewódzkiej organizacji partyjnej. Zmieniał się jednak kształt podległych struktur (ogniw) partyjnych. W latach 1948-1975 strukturami podlegającymi bezpośrednio KW były ogniwa II instancji, czyli komitety powiatowe. W latach 1948-1950 olsztyńskiemu KW podlegało 18 komitetów powiatowych (KP PZPR w Bartoszycach, Biskupcu,Braniewie, Giżycku, Górowie Iławeckim, Iławie, Kętrzynie, Lidzbarku Warmińskim, Morągu, Mrągowie, Nidzicy, Olsztynie (Barczewie), Ostródzie, Pasłęku, Piszu, Szczytnie, Węgorzewie oraz KM PZPR Olsztyn). W marcu 1950 r. doszły do tego KP PZPR w Działdowie i Nowym Mieście Lubawskim. W 1961 r. zlikwidowano KP PZPR Górowo Iławeckie. w lutym 1962 r. zlikwidowano KP PZPR Olsztyn i KM PZPR Olsztyn tworząc w ich miejsce KMiP PZPR Olsztyn.
Od czerwca 1975 r. ogniwami bezpośrednio podlegającymi KW były komitety miejskie, gminne oraz miejsko-gminne.Po ustabilizowaniu się struktur (tj. po 1977 r.), KW podlegało 13 komitetów miejskich, 13 miejsko-gminnych i 40 gminnych.
Członkostwo: zgodnie z ustaleniami z 1948 r., członkami PZPR zostali wszyscy członkowie PPS i PPR, którzy złożyli ankiety będące formą deklaracji politycznej. W późniejszym okresie o przynależności do partii decydowały podstawowe organizacje partyjne.
| Rok | członkowie i kandydaci | |
|---|---|---|
| 1948 | 30 926 | |
| 1950 | 34 804 | |
| 1960 | 30 209 | |
| 1970 | 65 829 | |
| 1980 | 55 276 | |
| 1988 | 43 046 |
Organizacja wewnętrzna
Najważniejszym organem wojewódzkiej organizacji partyjnej były konferencje partyjne. Najistotniejszym ich rodzajem były konferencje sprawozdawczo-wyborcze, na których powoływano władze partyjne: komitet i komisję kontroli partyjnej.
Wojewódzkie konferencje partyjne w Olsztynie w latach 1948-1990:
- I konferencja sprawozdawczo - wyborcza 12-13 czerwiec 1949 r.
- II konferencja sprawozdawczo - wyborcza 8-9 lipiec 1950 r.
- III konferencja sprawozdawczo - wyborcza 18-19 kwiecień 1953 r.
- IV konferencja sprawozdawczo - wyborcza 2-3 październik 1954 r.
- V konferencja sprawozdawczo - wyborcza 28-29 grudzień 1955 r.
- VI konferencja sprawozdawczo - wyborcza 10-11 grudzień 1956 r.
- VIII konferencja sprawozdawczo - wyborcza 13- 14 luty 1960 r.
- IX konferencja sprawozdawczo - wyborcza 13-14 kwiecień 1962 r.
- X konferencja sprawozdawczo - wyborcza 8-9 stycznia 1965 r.
- XI konferencja sprawozdawczo - wyborcza 10-11 luty 1967 r.
- XII konferencja sprawozdawczo - wyborcza 18-19 luty1969 r.
- XIII konferencja sprawozdawczo - wyborcza 10-11 marzec 1971 r.
- XIV konferencja sprawozdawczo - wyborcza 17 marzec 1973 r.
- XV konferencja sprawozdawczo - wyborcza 28 luty 1975 r.
- XVI konferencja sprawozdawczo - wyborcza 20 styczeń 1978 r.
- XVII konferencja sprawozdawczo - wyborcza 17 grudzień 1979 r.
- XVIII konferencja sprawozdawczo-wyborcza 30-31 maj 1981 r.
- XIX konferencja sprawozdawczo-wyborcza 14 styczeń 1984 r.
- XX konferencja sprawozdawczo - wyborcza 11 październik 1986 r.
Komitet Wojewódzki był strukturą o dualnym charakterze: stanowił jednocześnie ciało o typie ustawodawczym i organ zarządzający (administracyjny).
Plena
Funkcję 'ustawodawczą' KW pełnił poprzez posiedzenia plenarne. Odbywały się one średnio co trzy miesiące - w okresie od 28 grudnia 1948 r. do 13 listopada 1989 r. plenum olsztyńskiego KW zbierało się 234 razy. Plena działały w kadencjach trwających na ogół 2-3 lata. Liczebność tego organu była bardzo zróżnicowana: od 31 członków w kadencji 1949-1950 do 122 członków w kadencji 1984-1986. W sumie w latach 1948-1990 funkcję członka plenum pełniło 909 osób.
Organami wewnętrznymi plenum były komisje stałe oraz problemowe (np. w 1957 r. były to komisje: rolna; obrotu towarowego; komunikacyjna; ds. budownictwa; ds. przemysłu; oświatowa; ds. narodowościowych; ds. kultury; ds. młodzieży). Nazwy komisji ulegały zmianom, ale stała była tendencja do dublowania komisji funkcjonujących w równoległej Wojewódzkiej Radzie Narodowej.
Działalność
...
I sekretarz
Funkcję I sekretarza KW PZPR Olsztyn sprawowali:
- Wojas Paweł (1948-1950)
- Bendek Bolesław (1950-1952)
- Krupa Stanisław (1952-1953)
- Klecha Jan (1953-1956)
- Tomaszewski Stanisław (1956-1969)
- Białkowski Tadeusz (1969-1971)
- Buziński Józef (1971-1975)
- Kłonica Leon (1975-1977)
- Wojnowski Edmund (1977-1981)
- Białecki Zbigniew (1981)
- Mokrzyszczak Włodzimierz (1981)
- Laskowski Jan (1981-1986)
- Jelski Tadeusz (1986-1989)
- Szeląg Leon (1989-1990)
Ciekawostki
...
Bibliografia
MTKorejwo, PZPR na Warmii i Mazurach 1948-1990. Struktury, organizacja, ludzie. Oddziaływanie na zinstytucjonalizowane formy życia społecznego, Olsztyn 2011
Źródła archiwalne
Archiwum Państwowe w Olsztynie, zespół nr 1141
