Kriwe: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
m (Zastępowanie tekstu - "Kategoria: Dzieje" na "Kategoria:Dzieje Warmii i Mazur") |
|||
| (Nie pokazano 11 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
| Linia 2: | Linia 2: | ||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
==Historia== | ==Historia== | ||
| − | [[Piotr z Dusurga |Piotr z Dusurga]] w swojej [[Kronika ziemi pruskiej | ''Kronice ziemi pruskiej'']] podawał, iż w miejscu | + | [[Piotr z Dusurga |Piotr z Dusurga]] w swojej [[Kronika ziemi pruskiej | ''Kronice ziemi pruskiej'']] podawał, iż w miejscu o nazwie [[Romowe|Romowe]] mieszkał człowiek zwany Kriwe. Był on głównym kapłanem kultu pogańskiego wszystkich ludów bałtyjskich. Pełnił zatem funkcję dającą się porównać z funkcją papieża w Rzymie. |
| − | Dawniej wyrażono też pogląd, iż słowo | + | Dawniej wyrażono też pogląd, iż słowo ''kriwe'' było imieniem własnym ostatniego kapłana pruskich bogów, strażnika świętego ognia w [[Nadrowia|Nadrowii]]. Inne ziemie plemienne również miały mieć podobnych kapłanów ognia. |
Obecnie badacze tego zagadnienia skłaniają się do twierdzenia, iż słowo ''kriwe'' oznaczało jeden z rodzajów kapłanów, obok [[tulisz|''tuliszów'']], [[ligasz| ''ligaszów'']] i [[wurszajtis|''wurszajtisów'']]. ''Kriwe'' to główny kapłan każdego z okręgów osadniczych. Nazwa ta mogła się wiązać z atrybutem kapłańskim – poskręcaną i powykrzywianą drewnianą laską zwaną ''krzywulą''. Kriwe za pomocą ''krzywuli'' miał ''krzywać'', czyli wróżyć, zamawiać, czarować. Składał też ofiary bogom. | Obecnie badacze tego zagadnienia skłaniają się do twierdzenia, iż słowo ''kriwe'' oznaczało jeden z rodzajów kapłanów, obok [[tulisz|''tuliszów'']], [[ligasz| ''ligaszów'']] i [[wurszajtis|''wurszajtisów'']]. ''Kriwe'' to główny kapłan każdego z okręgów osadniczych. Nazwa ta mogła się wiązać z atrybutem kapłańskim – poskręcaną i powykrzywianą drewnianą laską zwaną ''krzywulą''. Kriwe za pomocą ''krzywuli'' miał ''krzywać'', czyli wróżyć, zamawiać, czarować. Składał też ofiary bogom. | ||
| + | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
Piotr z Dusburga, ''Kronika ziemi pruskiej'', tłum. S. Wyszomirski, Toruń 2004.<br/> | Piotr z Dusburga, ''Kronika ziemi pruskiej'', tłum. S. Wyszomirski, Toruń 2004.<br/> | ||
| − | Tomicki | + | Ryszard Tomicki, ''Czy Kriwe krzywał? Kilka uwag o pożytkach z przeżytków'', [w:] ''Archeologia w teorii i praktyce'', red. A. Buko, P. Urbańczyk, Warszawa 2000.<br/> |
| − | Okulicz-Kozaryn | + | Łucja Okulicz-Kozaryn, ''Dzieje Prusów'', Wrocław 2000.<br/> |
| − | Białuński | + | Grzegorz Białuński, ''Las w wierzeniach Prusów i Jaćwięgów'', Feste Boyen. Pismo Towarzystwa Miłośników Twierdzy Boyen, z. 1 (2002).<br/> |
| − | Mierzyński | + | Antoni Mierzyński, ''Romowe. Rozprawa archeologiczna'', Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk Poznańskiego, 1900, t. XXVII, z. 1–2.<br/> |
| − | [[Kategoria: Dzieje]] | + | [[Kategoria:Dzieje Warmii i Mazur]] [[Kategoria:Prusowie]] [[Kategoria:Historia Prusów]][[Kategoria:Prusowie]] [[Kategoria:Prusowie]] [[Kategoria:Prusowie]] [[Kategoria:Społeczeństwo i kultura Prusów]][[Kategoria:Prusowie]] |
Aktualna wersja na dzień 14:03, 16 wrz 2015
Kriwe, Criwe – nazwa określająca kapłana pruskiego (bałtyjskiego).
Historia
Piotr z Dusurga w swojej Kronice ziemi pruskiej podawał, iż w miejscu o nazwie Romowe mieszkał człowiek zwany Kriwe. Był on głównym kapłanem kultu pogańskiego wszystkich ludów bałtyjskich. Pełnił zatem funkcję dającą się porównać z funkcją papieża w Rzymie.
Dawniej wyrażono też pogląd, iż słowo kriwe było imieniem własnym ostatniego kapłana pruskich bogów, strażnika świętego ognia w Nadrowii. Inne ziemie plemienne również miały mieć podobnych kapłanów ognia.
Obecnie badacze tego zagadnienia skłaniają się do twierdzenia, iż słowo kriwe oznaczało jeden z rodzajów kapłanów, obok tuliszów, ligaszów i wurszajtisów. Kriwe to główny kapłan każdego z okręgów osadniczych. Nazwa ta mogła się wiązać z atrybutem kapłańskim – poskręcaną i powykrzywianą drewnianą laską zwaną krzywulą. Kriwe za pomocą krzywuli miał krzywać, czyli wróżyć, zamawiać, czarować. Składał też ofiary bogom.
Bibliografia
Piotr z Dusburga, Kronika ziemi pruskiej, tłum. S. Wyszomirski, Toruń 2004.
Ryszard Tomicki, Czy Kriwe krzywał? Kilka uwag o pożytkach z przeżytków, [w:] Archeologia w teorii i praktyce, red. A. Buko, P. Urbańczyk, Warszawa 2000.
Łucja Okulicz-Kozaryn, Dzieje Prusów, Wrocław 2000.
Grzegorz Białuński, Las w wierzeniach Prusów i Jaćwięgów, Feste Boyen. Pismo Towarzystwa Miłośników Twierdzy Boyen, z. 1 (2002).
Antoni Mierzyński, Romowe. Rozprawa archeologiczna, Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk Poznańskiego, 1900, t. XXVII, z. 1–2.
