Kriwe: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | '''Kriwe''', Criwe | + | '''Kriwe''', Criwe – nazwa określająca kapłana [[Prusowie|pruskiego]] (bałtyjskiego). |
| − | [[Piotr z Dusurga | Piotr z Dusurga]] w swojej [[Kronika ziemi pruskiej | Kronice ziemi pruskiej]] | + | <br/><br/> |
| + | ==Historia== | ||
| + | [[Piotr z Dusurga |Piotr z Dusurga]] w swojej [[Kronika ziemi pruskiej | ''Kronice ziemi pruskiej'']] podawał, iż w miejscu zwanym [[Romowe|Romowe]] mieszkał człowiek zwany Kriwe. Był on głównym kapłanem kultu pogańskiego wszystkich ludów bałtyjskich. Pełnił zatem funkcję dającą się porównać z funkcją papieża w Rzymie. | ||
| − | Dawniej wyrażono też pogląd, iż słowo Kriwe było imieniem własnym | + | Dawniej wyrażono też pogląd, iż słowo Kriwe było imieniem własnym ostatniego kapłana pruskich bogów, strażnika świętego ognia w [[Nadrowia|Nadrowii]]. Inne ziemie plemienne również miały mieć podobnych kapłanów ognia. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| + | Obecnie badacze tego zagadnienia skłaniają się do twierdzenia, iż słowo ''kriwe'' oznaczało jeden z rodzajów kapłanów, obok [[tulisz|''tuliszów'']], [[ligasz| ''ligaszów'']] i [[wurszajtis|''wurszajtisów'']]. ''Kriwe'' to główny kapłan każdego z okręgów osadniczych. Nazwa ta mogła się wiązać z atrybutem kapłańskim – poskręcaną i powykrzywianą drewnianą laską zwaną ''krzywulą''. Kriwe za pomocą ''krzywuli'' miał ''krzywać'', czyli wróżyć, zamawiać, czarować. Składał też ofiary bogom. | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | Piotr z Dusburga, ''Kronika ziemi pruskiej'', tłum. S. Wyszomirski, Toruń 2004. | + | Piotr z Dusburga, ''Kronika ziemi pruskiej'', tłum. S. Wyszomirski, Toruń 2004.<br/> |
| − | + | Tomicki R., ''Czy Kriwe krzywał? Kilka uwag o pożytkach z przeżytków'', [w:] ''Archeologia w teorii i praktyce'', red. A. Buko, P. Urbańczyk, Warszawa 2000.<br/> | |
| − | R. | + | Okulicz-Kozaryn Łucja, ''Dzieje Prusów'', Wrocław 2000.<br/> |
| − | + | Białuński Grzegorz, ''Las w wierzeniach Prusów i Jaćwięgów'', Feste Boyen. Pismo Towarzystwa Miłośników Twierdzy Boyen, z. 1 (2002).<br/> | |
| − | + | Mierzyński Antoni, ''Romowe. Rozprawa archeologiczna'', Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk Poznańskiego, 1900, t. XXVII, z. 1–2.<br/> | |
| − | |||
| − | Grzegorz | ||
| − | + | [[Kategoria: Dzieje]] | |
Wersja z 14:07, 7 sty 2015
Kriwe, Criwe – nazwa określająca kapłana pruskiego (bałtyjskiego).
Historia
Piotr z Dusurga w swojej Kronice ziemi pruskiej podawał, iż w miejscu zwanym Romowe mieszkał człowiek zwany Kriwe. Był on głównym kapłanem kultu pogańskiego wszystkich ludów bałtyjskich. Pełnił zatem funkcję dającą się porównać z funkcją papieża w Rzymie.
Dawniej wyrażono też pogląd, iż słowo Kriwe było imieniem własnym ostatniego kapłana pruskich bogów, strażnika świętego ognia w Nadrowii. Inne ziemie plemienne również miały mieć podobnych kapłanów ognia.
Obecnie badacze tego zagadnienia skłaniają się do twierdzenia, iż słowo kriwe oznaczało jeden z rodzajów kapłanów, obok tuliszów, ligaszów i wurszajtisów. Kriwe to główny kapłan każdego z okręgów osadniczych. Nazwa ta mogła się wiązać z atrybutem kapłańskim – poskręcaną i powykrzywianą drewnianą laską zwaną krzywulą. Kriwe za pomocą krzywuli miał krzywać, czyli wróżyć, zamawiać, czarować. Składał też ofiary bogom.
Bibliografia
Piotr z Dusburga, Kronika ziemi pruskiej, tłum. S. Wyszomirski, Toruń 2004.
Tomicki R., Czy Kriwe krzywał? Kilka uwag o pożytkach z przeżytków, [w:] Archeologia w teorii i praktyce, red. A. Buko, P. Urbańczyk, Warszawa 2000.
Okulicz-Kozaryn Łucja, Dzieje Prusów, Wrocław 2000.
Białuński Grzegorz, Las w wierzeniach Prusów i Jaćwięgów, Feste Boyen. Pismo Towarzystwa Miłośników Twierdzy Boyen, z. 1 (2002).
Mierzyński Antoni, Romowe. Rozprawa archeologiczna, Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk Poznańskiego, 1900, t. XXVII, z. 1–2.
