Krzyże przydrożne: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja zweryfikowana][wersja zweryfikowana]
m (Zastępowanie tekstu - "© Stanisław Kuprjaniuk" na "Fot. Stanisław Kuprjaniuk")
 
(Nie pokazano 3 wersji utworzonych przez jednego użytkownika)
Linia 1: Linia 1:
 
'''Krzyże przydrożne ''' – krzyże znajdujące się na Warmii, często stawiane przy domach, kościołach i skrzyżowaniach dróg.
 
'''Krzyże przydrożne ''' – krzyże znajdujące się na Warmii, często stawiane przy domach, kościołach i skrzyżowaniach dróg.
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
{{Galeria|Nazwa=Krzyże przydrożne|wielkość=290|pozycja=right
+
 
|Plik:Brą18.jpg|Krzyż drewniany w Brąswałdzie. © Stanisław Kuprjaniuk
 
|Plik:Bu5.jpg|Krzyż drewniany w Bukwałdzie. © Stanisław Kuprjaniuk
 
|Plik:Nag.jpg|Krzyż kuty z żelaza w Nagladach. © Stanisław Kuprjaniuk
 
|Plik:Wym.jpg|Krzyż w asyście drzew w Wymoju. © Stanisław Kuprjaniuk
 
|Plik:Bied.jpg|Krzyż drewniany w Biedowie. © Stanisław Kuprjaniuk
 
|Plik:Bre3.jpg|Krzyż drewniany w Bredynkach. © Stanisław Kuprjaniuk
 
}}
 
 
== Położenie ==
 
== Położenie ==
 
Krzyże przydrożne znajdują się na całym terytorium [[Warmia|Warmii]]. Można je spotkać w różnych miejscach wsi i miast np.: przy domach, kościołach, na i przy cmentarzach, przy polnych i leśnych drogach, w miejscach opuszczonych.   
 
Krzyże przydrożne znajdują się na całym terytorium [[Warmia|Warmii]]. Można je spotkać w różnych miejscach wsi i miast np.: przy domach, kościołach, na i przy cmentarzach, przy polnych i leśnych drogach, w miejscach opuszczonych.   
Linia 19: Linia 12:
 
Na Warmii należy mówić o krzyżach w kategoriach symbolu, określającego katolicką specyfikę tego terenu.     
 
Na Warmii należy mówić o krzyżach w kategoriach symbolu, określającego katolicką specyfikę tego terenu.     
 
<br/>
 
<br/>
 +
 +
==Galeria zdjęć==
 +
<gallery mode=packed widths=300px heights=300px class="left">
 +
Plik:Brą18.jpg|<center>Krzyż drewniany w Brąswałdzie. Fot. Stanisław Kuprjaniuk
 +
Plik:Bu5.jpg|<center>Krzyż drewniany w Bukwałdzie. Fot. Stanisław Kuprjaniuk
 +
Plik:Nag.jpg|<center>Krzyż kuty z żelaza w Nagladach. Fot. Stanisław Kuprjaniuk
 +
Plik:Wym.jpg|<center>Krzyż w asyście drzew w Wymoju. Fot. Stanisław Kuprjaniuk
 +
Plik:Bied.jpg|<center>Krzyż drewniany w Biedowie. Fot. Stanisław Kuprjaniuk
 +
Plik:Bre3.jpg|<center>Krzyż drewniany w Bredynkach. Fot. Stanisław Kuprjaniuk
 +
</gallery>
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
 
<br/>
 
<br/>
Linia 28: Linia 31:
 
[http://kapliczkiwarmii.republika.pl/ Kapliczki Warmii] [22.12.2013]
 
[http://kapliczkiwarmii.republika.pl/ Kapliczki Warmii] [22.12.2013]
 
<br/>
 
<br/>
[[Kategoria:Turystyka]][[Kategoria: Obiekty architektury]][[Kategoria: Budownictwo ludowe]][[Kategoria: Zabytki]]
+
[[Kategoria:Przedmioty sakralne]]
 +
[[Kategoria:Turystyka]] [[Kategoria: Budownictwo ludowe]][[Kategoria: Zabytki]]
 
<br/>
 
<br/>

Aktualna wersja na dzień 07:59, 25 mar 2015

Krzyże przydrożne – krzyże znajdujące się na Warmii, często stawiane przy domach, kościołach i skrzyżowaniach dróg.

Położenie

Krzyże przydrożne znajdują się na całym terytorium Warmii. Można je spotkać w różnych miejscach wsi i miast np.: przy domach, kościołach, na i przy cmentarzach, przy polnych i leśnych drogach, w miejscach opuszczonych.

Opis

Zachowane krzyże warmińskie nie stanowią jednolitego zespołu obiektów. Charakteryzują się one całym spectrum lokalnych rozwiązań ciesielskich, rzeźbiarskich, kowalskich czy kamieniarskiego rękodzieła artystycznego, a przy tym posiadają niewymierną wartość historyczną. Krzyże na Warmii tworzą zbiór około 1600 rozmaitych obiektów, o charakterze przydrożnym, przykościelnym, przydomowym i cmentarnym. Przyglądając się każdemu z osobna można dostrzec wiele wspólnych cech: materiałowych, kompozycyjnych i dekoracyjnych, które w pewien sposób opisują i charakteryzują krzyże.

Pomijając różnorodność cokołów i postumentów (granitowe, ceglane, betonowe), które były tylko sposobem ekspozycji krzyża w przestrzeni, można wyróżnić pięć typów krzyży: drewniane, kamienne, kute z żelaza, odlane z żeliwa oraz łączone z metalowych elementów. Ten podział pokrywa się z typologią krzyży spotykanych w innych regionach Polski. Na Warmii należy mówić o krzyżach w kategoriach symbolu, określającego katolicką specyfikę tego terenu.

Galeria zdjęć

Bibliografia


Kuprjaniuk Stanisław, Krzyże na Warmii, „Posłaniec Warminski”, 2005, nr 7.
Kuprjaniuk Stanisław, Mała architektura sakralna na Warmii do 1945 roku ze szczególnym uwzględnieniem kapliczek, w druku.
Soduła Adam, Drewniane krzyże i kapliczki Warmii, „Przydrożne Pomniki Przeszłości”, red. A. Scheer, Świdnica 1998.

Linki zewnętrzne

Kapliczki Warmii [22.12.2013]