Kukowo: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Kukowo ''' (niem. ''Kukowen'', ''Gut Kukowen'', od 1938 r. ''Reinkental'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie | + | ''' Kukowo ''' (niem. ''Kukowen'', ''Gut Kukowen'', od 1938 r. ''Reinkental'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat olecki|powiecie oleckim]], w [[Olecko (gmina miejsko-wiejska)|gminie Olecko]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny|administracyjnie]] do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W latach 1999–2001 wieś wchodziła w skład [[Powiat olecko-gołdapski|powiatu olecko–gołdapskiego]]. Wieś w 2010 roku liczyła 343 mieszkańców. W skład sołectwa wchodzą wsie: Kukowo, [[Lesk]], [[Lipkowo]] i [[Skowronki]]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Antoni Rydzewski]]<ref>[http://www.umolecko.bip.doc.pl/index.php?dz=4&id=14040/ Strona Urzędu Miasta Olecko] [05.12.2013]</ref>. |
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | Wieś położona jest w | + | Wieś położona jest w północno–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na [[Pojezierze Ełckie|Pojezierzu Ełckim]], 6 km na południe od [[Olecko|Olecka]]; na wschód od drogi krajowej nr 65. |
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Wieś powstała w ramach kolonizacji | + | Wieś powstała w ramach kolonizacji północno–wschodnich terenów [[Prusy Książęce|Prus Książęcych]]. W 1563 roku starosta [[Wawrzyniec von Halle]] sprzedał niejakim Wojtkowi i Stasiowi z Kukowa sześć łanów sołeckich z przywilejem połowu ryb na [[Jezioro Oleckie Małe|Jeziorze Oleckim Małym]]. W zamian sołtysi zobowiązali się do założenia [[Wieś czynszowa |wsi czynszowej]] na 60 łanach (oraz czterech łanach nadwyżki) na [[Prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]]. Wieś należała do [[Parafia ewangelicka w Olecku|parafii ewangelickiej w Olecku]]. W XVIII wieku Kukowo dzierżawili przedstawiciele polskiej szlachty – Łosiowie. Pod koniec XIX wieku folwark obejmował 252 ha; dzierżawił go niejaki Schultz. |
| − | Szkołę we wsi założono w pierwszej połowie XVIII wieku (około | + | Szkołę we wsi założono w pierwszej połowie XVIII wieku (około 1737–1740). W 1935 roku zatrudnionych w niej było dwóch nauczycieli, a w ośmiu klasach uczęszczało do niej ogółem 97 dzieci. Po [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach|II wojnie światowej]] szkołę uruchomiono ponownie w sierpniu 1945 roku jako jedną z pierwszych szkół w powiecie oleckim; pracował w niej wówczas jeden nauczyciel. |
W 1957 roku w Kukowo założono kółko rolnicze; pierwszym prezesem był [[Piotr Wiśniewski]]. W tym samym roku powołano również zespół przysposobienia rolniczego. | W 1957 roku w Kukowo założono kółko rolnicze; pierwszym prezesem był [[Piotr Wiśniewski]]. W tym samym roku powołano również zespół przysposobienia rolniczego. | ||
| Linia 46: | Linia 46: | ||
Liczba mieszkańców w poszczególnych latach: | Liczba mieszkańców w poszczególnych latach: | ||
| − | *1857 r. | + | *1857 r. – 587 osób |
| − | *1933 r. | + | *1933 r. – 598 osób |
| − | *1939 r. | + | *1939 r. – 627 osób |
== Religia == | == Religia == | ||
| Linia 59: | Linia 59: | ||
*zespół budynków szkolnych z początku XX wieku: szkoła i budynek gospodarczy | *zespół budynków szkolnych z początku XX wieku: szkoła i budynek gospodarczy | ||
*zespół budynków służb drogowych z początku XX wieku: dom i budynek gospodarczy | *zespół budynków służb drogowych z początku XX wieku: dom i budynek gospodarczy | ||
| − | * | + | *zespół dawnej karczmy z przełomu XIX i XX wieku: karczma (obecnie mieszkanie) i budynek gospodarczy |
| − | * | + | *przykłady budownictwa z przełomu XIX i XX wieku: domy nr 28, 29, 30, 31 |
| − | * | + | *pozostałości parku z XIX wieku w dawnym folwarku |
| − | * | + | *most kolejowy na nieczynnej linii wąskotorowej Olecko – [[Świętajno (powiat olecki)|Świętajno]] z 1911 r. |
| − | * | + | *cmentarz ewangelicki z XIX wieku, na północ od wsi |
| − | * | + | *cmentarz ewangelicki z XIX wieku, rodzinny, przy drodze gruntowej na północny wschód od wsi |
| − | * | + | *cmentarz ewangelicki z XIX wieku, przy drodze naprzeciw pensjonatu |
| − | * | + | *cmentarz ewangelicki z XIX wieku, po południowej stronie szosy do [[Zajdy|Zajd]], przy drodze gruntowej |
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
#''Olecko. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1974. | #''Olecko. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1974. | ||
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | #''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | ||
| − | #[http://umolecko.bip.doc.pl/upload/doc/35243_20120521_120820.pdf |Gminna Ewidencja Zabytków] [ | + | #[http://umolecko.bip.doc.pl/upload/doc/35243_20120521_120820.pdf |Gminna Ewidencja Zabytków] [12.11.2013] |
| − | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [ | + | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [12.11.2013] |
| − | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/treuburg.html| Vervaltugsgeschichte] [ | + | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/treuburg.html| Vervaltugsgeschichte] [12.11.2013] |
| − | + | #[http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/kukowo/ Olsztyńska Strona Rowerowa] [12.09.2014] | |
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
Wersja z 17:55, 12 wrz 2014
| Kukowo | |
| | |
![Cmentarz wojenny w Kukowie Olsztyńska Strona Rowerowa [12.09.2014]](/index.php/Plik:Kuk.jpg) Cmentarz wojenny w Kukowie Olsztyńska Strona Rowerowa [12.09.2014]
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | olecki |
| Gmina | Olecko |
| Liczba ludności (2010) | 343 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Kukowo | |
| Położenie na mapie Polski  Kukowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Kukowo (niem. Kukowen, Gut Kukowen, od 1938 r. Reinkental) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie oleckim, w gminie Olecko. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego. W latach 1999–2001 wieś wchodziła w skład powiatu olecko–gołdapskiego. Wieś w 2010 roku liczyła 343 mieszkańców. W skład sołectwa wchodzą wsie: Kukowo, Lesk, Lipkowo i Skowronki. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Antoni Rydzewski[1].
Położenie
Wieś położona jest w północno–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na Pojezierzu Ełckim, 6 km na południe od Olecka; na wschód od drogi krajowej nr 65.
Dzieje miejscowości
Wieś powstała w ramach kolonizacji północno–wschodnich terenów Prus Książęcych. W 1563 roku starosta Wawrzyniec von Halle sprzedał niejakim Wojtkowi i Stasiowi z Kukowa sześć łanów sołeckich z przywilejem połowu ryb na Jeziorze Oleckim Małym. W zamian sołtysi zobowiązali się do założenia wsi czynszowej na 60 łanach (oraz czterech łanach nadwyżki) na prawie chełmińskim. Wieś należała do parafii ewangelickiej w Olecku. W XVIII wieku Kukowo dzierżawili przedstawiciele polskiej szlachty – Łosiowie. Pod koniec XIX wieku folwark obejmował 252 ha; dzierżawił go niejaki Schultz.
Szkołę we wsi założono w pierwszej połowie XVIII wieku (około 1737–1740). W 1935 roku zatrudnionych w niej było dwóch nauczycieli, a w ośmiu klasach uczęszczało do niej ogółem 97 dzieci. Po II wojnie światowej szkołę uruchomiono ponownie w sierpniu 1945 roku jako jedną z pierwszych szkół w powiecie oleckim; pracował w niej wówczas jeden nauczyciel.
W 1957 roku w Kukowo założono kółko rolnicze; pierwszym prezesem był Piotr Wiśniewski. W tym samym roku powołano również zespół przysposobienia rolniczego.
Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:
- 1857 r. – 587 osób
- 1933 r. – 598 osób
- 1939 r. – 627 osób
Religia
Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej w Olecku.
Zabytki
- zespół budynków szkolnych z początku XX wieku: szkoła i budynek gospodarczy
- zespół budynków służb drogowych z początku XX wieku: dom i budynek gospodarczy
- zespół dawnej karczmy z przełomu XIX i XX wieku: karczma (obecnie mieszkanie) i budynek gospodarczy
- przykłady budownictwa z przełomu XIX i XX wieku: domy nr 28, 29, 30, 31
- pozostałości parku z XIX wieku w dawnym folwarku
- most kolejowy na nieczynnej linii wąskotorowej Olecko – Świętajno z 1911 r.
- cmentarz ewangelicki z XIX wieku, na północ od wsi
- cmentarz ewangelicki z XIX wieku, rodzinny, przy drodze gruntowej na północny wschód od wsi
- cmentarz ewangelicki z XIX wieku, przy drodze naprzeciw pensjonatu
- cmentarz ewangelicki z XIX wieku, po południowej stronie szosy do Zajd, przy drodze gruntowej
Bibliografia
- Olecko. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1974.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- |Gminna Ewidencja Zabytków [12.11.2013]
- Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
- Vervaltugsgeschichte [12.11.2013]
- Olsztyńska Strona Rowerowa [12.09.2014]
Przypisy
- ↑ Strona Urzędu Miasta Olecko [05.12.2013]
