Kwik: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Bibliografia:) |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
| − | |||
{{Wieś infobox | {{Wieś infobox | ||
|nazwa = Kwik | |nazwa = Kwik | ||
| Linia 6: | Linia 4: | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
| − | |dopełniacz wsi = | + | |dopełniacz wsi = Kwika |
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
|rodzaj miejscowości = wieś sołecka | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka | ||
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
| Linia 30: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | '''Kwik''' (niem. ''Quicka'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat piski|powiecie piskim]], w [[Pisz (gmina miejsko-wiejska)|gminie Pisz]]. |
| − | W latach | + | W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo suwalskie|województwa suwalskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 120 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Mariusz Jabłoński]]<ref>[http://www.bip.pisz.hi.pl/index.php?k=853/ Strona Urzędu Gminy Pisz] [20.09.2013]</ref>. |
| + | <br/><br/> | ||
| + | == Położenie == | ||
| + | Wieś położona jest w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na [[Równina Mazurska|Równinie Mazurskiej]], 15 km na północ od [[Pisz|Pisza]], na północnym brzegu [[Jezioro Białoławki|Jeziora Białoławki]] i około 2 km od brzegu jeziora [[Jezioro Śniardwy|Śniardwy]]. Na wschód od wsi przebiega droga krajowa nr 63. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | == | + | == Dzieje miejscowości == |
| − | + | Znajdowała się tu [[Osada pruska |osada pruska]], która przetrwała do czasów średniowiecznej kolonizacji [[Zakon Krzyżacki |krzyżackiej]]. W 1434 roku dobra służebne w Kwiku (''Quick'') nadano niejakiemu Sandekowi na [[Prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]] na 30 łanach. Na zamieszkanie Kwiku przez ludność [[Prusowie |pruską]] wskazuje brak wzmianki o [[Wolnizna |wolniźnie]] oraz zróżnicowanie świadczeń w odniesieniu do pługa i radła, a także pruskie pochodzenie nazwy wsi: ''quike'' – wody. Była to pierwsza wieś lokowana w tej części powiatu piskiego, która należała wówczas do [[Starostwo ryńskie|starostwa ryńskiego]]. W późniejszym czasie dobra te przekształciły się w wolne wsie i już na przełomie XV i XVI wieku żyło tam dziesięciu wolnych. W XVI i XVII wieku w Kwiku niewielki majątek miała rodzina [[Rodzina Pęskich |Pęskich]], z której pochodził m.in. [[Jan Pęski]], podsędek ryński. Kwik był jedną z nielicznych wsi w powiecie piskim, do których nie dotarła epidemia dżumy, która w latach 1709-1710 pustoszyła te okolice. Wieś należała do [[Parafia ewangelicka w Okartowie|parafii ewangelickiej w Okartowie]]. W latach 1857–1867 liczba mieszkańców wzrosła z 277 do 285 osób. | |
| − | + | Szkoła we wsi powstała w 1745 roku. W 1935 roku uczęszczało do niej 45 dzieci, pracował jeden nauczyciel. | |
| − | + | Wieś już w pierwszej połowie XX wieku odgrywała znaczącą rolę w ruchu turystycznym; we wsi działała gospoda. Przy [[Kanał Wyszka |kanale Wyszka]] łączącym jeziora Białoławki i Śniardwy znajduje się [[Strażnica wodna Kwik|strażnica wodna Kwik]], a na kanale jaz, który wyrównuje różnicę poziomów wód obu jezior. W 1939 roku Kwik był zamieszkany przez 247 osób. Pod koniec lat 80. XX wieku wieś liczyła 164 mieszkańców. | |
| − | |||
| − | + | Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa. | |
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Zabytki == | |
| − | * | + | *budynek szkoły z początku XX wieku, murowany (obecnie własność prywatna) |
| − | * | + | *dawny cmentarz ewangelicki z początku XX wieku |
| − | |||
| − | + | ==Turystyka== | |
| − | * | + | *szlak rowerowy o długości 85 km – przebieg trasy: [[Mikołajki]] – [[Wierzba]] – [[Wejsuny]] – [[Niedźwiedzi Róg]] – [[Karwik]] – [[Jeglin]] – [[Zdory]] – Kwik – [[Nowe Guty]] – [[Okartowo]] – [[Suchy Róg]] – [[Dziubiele]] – [[Łuknajno]] – Mikołajki |
| − | |||
| − | + | == Bibliografia == | |
#Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur'', t. I, Olsztyn 2011. | #Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur'', t. I, Olsztyn 2011. | ||
#Białuński Grzegorz, ''Osadnictwo regionu Wielkich Jezior Mazurskich od XIV do początku XVIII wieku – starostwo leckie (giżyckie) i ryńskie'', Olsztyn 1996. | #Białuński Grzegorz, ''Osadnictwo regionu Wielkich Jezior Mazurskich od XIV do początku XVIII wieku – starostwo leckie (giżyckie) i ryńskie'', Olsztyn 1996. | ||
| − | #Hippel Rudolf | + | #von Hippel Rudolf, ''Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868'', Znad Pisy, nr 19–20, 2010–2011, ss. 83–157. |
| − | #Pawlicki Ryszard W., ''Ziemia piska jako region turystyczny do 1945'', Znad Pisy, nr 1, 1995, | + | #Pawlicki Ryszard W., ''Ziemia piska jako region turystyczny do 1945'', Znad Pisy, nr 1, 1995, ss. 9–25. |
#Pawlicki Ryszard Wojciech, Sikorski Piotr, Wierzba Marek, ''Ziemia Orzyska. Przewodnik po ścieżkach rowerowych'', Orzysz 2004. | #Pawlicki Ryszard Wojciech, Sikorski Piotr, Wierzba Marek, ''Ziemia Orzyska. Przewodnik po ścieżkach rowerowych'', Orzysz 2004. | ||
#''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970. | #''Pisz. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970. | ||
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | #''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | ||
| − | #Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., ''Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej'', Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, | + | #Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., ''Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej'', Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 73–90. |
| − | # | + | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/johannisburg.html/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [11.09.2013] |
| − | # | + | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [11.09.2013] |
| − | # | + | #[http://www.bip.pisz.hi.pl/zalaczniki/prawo/110131120520.doc/ Strona Urzędu Gminy Pisz] [11.09.2013] |
| − | |||
| − | + | {{Przypisy}} | |
<references/> | <references/> | ||
<br/> | <br/> | ||
Wersja z 17:13, 28 wrz 2014
| Kwik | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | piski |
| Gmina | Pisz |
| Liczba ludności (2010) | 120 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 87 |
| Kod pocztowy | 12-200 |
| Tablice rejestracyjne | NPI |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Kwik | |
| Położenie na mapie Polski  Kwik | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Kwik (niem. Quicka) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Pisz.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego. W 2010 roku wieś liczyła 120 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Mariusz Jabłoński[1].
Położenie
Wieś położona jest w południowo–wschodniej części województwa warmińsko–mazurskiego, na Równinie Mazurskiej, 15 km na północ od Pisza, na północnym brzegu Jeziora Białoławki i około 2 km od brzegu jeziora Śniardwy. Na wschód od wsi przebiega droga krajowa nr 63.
Dzieje miejscowości
Znajdowała się tu osada pruska, która przetrwała do czasów średniowiecznej kolonizacji krzyżackiej. W 1434 roku dobra służebne w Kwiku (Quick) nadano niejakiemu Sandekowi na prawie chełmińskim na 30 łanach. Na zamieszkanie Kwiku przez ludność pruską wskazuje brak wzmianki o wolniźnie oraz zróżnicowanie świadczeń w odniesieniu do pługa i radła, a także pruskie pochodzenie nazwy wsi: quike – wody. Była to pierwsza wieś lokowana w tej części powiatu piskiego, która należała wówczas do starostwa ryńskiego. W późniejszym czasie dobra te przekształciły się w wolne wsie i już na przełomie XV i XVI wieku żyło tam dziesięciu wolnych. W XVI i XVII wieku w Kwiku niewielki majątek miała rodzina Pęskich, z której pochodził m.in. Jan Pęski, podsędek ryński. Kwik był jedną z nielicznych wsi w powiecie piskim, do których nie dotarła epidemia dżumy, która w latach 1709-1710 pustoszyła te okolice. Wieś należała do parafii ewangelickiej w Okartowie. W latach 1857–1867 liczba mieszkańców wzrosła z 277 do 285 osób.
Szkoła we wsi powstała w 1745 roku. W 1935 roku uczęszczało do niej 45 dzieci, pracował jeden nauczyciel.
Wieś już w pierwszej połowie XX wieku odgrywała znaczącą rolę w ruchu turystycznym; we wsi działała gospoda. Przy kanale Wyszka łączącym jeziora Białoławki i Śniardwy znajduje się strażnica wodna Kwik, a na kanale jaz, który wyrównuje różnicę poziomów wód obu jezior. W 1939 roku Kwik był zamieszkany przez 247 osób. Pod koniec lat 80. XX wieku wieś liczyła 164 mieszkańców.
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.
Zabytki
- budynek szkoły z początku XX wieku, murowany (obecnie własność prywatna)
- dawny cmentarz ewangelicki z początku XX wieku
Turystyka
- szlak rowerowy o długości 85 km – przebieg trasy: Mikołajki – Wierzba – Wejsuny – Niedźwiedzi Róg – Karwik – Jeglin – Zdory – Kwik – Nowe Guty – Okartowo – Suchy Róg – Dziubiele – Łuknajno – Mikołajki
Bibliografia
- Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I, Olsztyn 2011.
- Białuński Grzegorz, Osadnictwo regionu Wielkich Jezior Mazurskich od XIV do początku XVIII wieku – starostwo leckie (giżyckie) i ryńskie, Olsztyn 1996.
- von Hippel Rudolf, Przegląd statystycznych i innych uwarunkowań powiatu Johannisburg na podstawie przeprowadzonego spisu powszechnego w dniu 3 grudnia 1867 r. wg zestawienia starosty von Hippela w roku 1868, Znad Pisy, nr 19–20, 2010–2011, ss. 83–157.
- Pawlicki Ryszard W., Ziemia piska jako region turystyczny do 1945, Znad Pisy, nr 1, 1995, ss. 9–25.
- Pawlicki Ryszard Wojciech, Sikorski Piotr, Wierzba Marek, Ziemia Orzyska. Przewodnik po ścieżkach rowerowych, Orzysz 2004.
- Pisz. Z dziejów miasta i powiatu, red. Wanda Korycka, Olsztyn 1970.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Worobiec Antoni, Worobiec Krzysztof A., Z dziejów szkolnictwa na Ziemi Piskiej, Znad Pisy, nr 13/14, 2004/2005, ss. 73–90.
- Deutsche Verwaltungsgeschichte [11.09.2013]
- Bank Danych Lokalnych GUS [11.09.2013]
- Strona Urzędu Gminy Pisz [11.09.2013]
Przypisy
- ↑ Strona Urzędu Gminy Pisz [20.09.2013]
