Linia kolejowa Kętrzyn - Węgorzewo
Linia kolejowa Kętrzyn - Węgorzewozostała uruchomiono w dniu 1 lipca 1907r. na odcinku 33,3 km. Z tym też okresem należy wiązać powstanie większości zabudowy i infrastruktury kolejowej jej towarzyszącej.
| Kętrzyn | |
| | |
 Dworzec w Kętrzynie
| |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | kętrzyński |
| Gmina | Kętrzyn |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Kętrzyn | |
| Położenie na mapie Polski  Kętrzyn | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Dworce i przystanki
Na trasie znajdowały się przystanki w: Kętrzynie, Karolewie, Czernikach, Gierłoży, Parczu, Radziejach Węgorzewskich, Kamionku Wielkim, Przystani i Węgorzewie. W połowie lat 30 – tych XX w. uruchomiono kolejny, w pobliżu jeziora Mój, który miał ułatwić mieszkańcom Kętrzyna dotarcie do terenów rekreacyjnych nad jeziorem o tej samej nazwie.
Kętrzyn i Węgorzewo
Dworzec w Kętrzynie został wzniesiony w 1867r. w związku z oddaniem do użytku połączenia kolejowego Królewiec – Bartoszyce - Korsze – Ełk. Parowozownia i wieża ciśnień w Kętrzynie zostały oddane do użytku razem z uruchomieniem połączenia z Węgorzewem w 1907r. W 1898r. uruchomiono ponadto kolejkę wąskotorową łączącą Kętrzyn z Mrągowem, Rynem i Srokowem. W tym samym czasie połączenie kolejowe otrzymało Węgorzewo, gdzie wybudowano zespół zabudowy dworca, w skład którego weszły m.in. wieże ciśnień, budynek dworca, budynki mieszkalne, parowozownia i inne. Znaczenie linii Kętrzyn – Węgorzewo wzrosło w latach 1911 – 1914, gdy rozpoczęto budowę Kanału Mazurskiego. W tym okresie został wybudowany most kolejowy nad kanałem. Podczas pierwszej wojny światowej linia kolejowa Kętrzyn – Węgorzewo nie została zniszczona, z wyjątkiem stacji Węgorzewo, gdzie zniszczeniu uległ most na Węgorapie. W latach 1917 - 1918 prowadzono rozbudowę trasy.
Bunkry
Wzrost znaczenia tej linii wiązał się z budową w latach 1940 – 1941 kwatery głównej Hitlera w Gierłoży oraz tzw. kwater pobocznych, tj. kwatery wojsk lądowych w Mamerkach i kwatery polowej szefa kancelarii Rzeszy w pobliżu miejscowości Radzieje. Wzdłuż torów znajdowały się także schrony stanowiska dowodzenia w pobliżu miejscowości Przystań. Ruch osobowy później zawieszono.
Losy po 1945 r.
Po drugiej wojnie światowej przejęcie linii kolejowych przez Polską administrację kolejową nastąpiło 15.08.1945r. Szyny kolejowe na trasie Węgorzewo – Kętrzyn zostały zdemontowane na polecenie wojsk radzieckich. W latach 1948 - 49 r. oraz w latach 50 – tych linia została odbudowana. W latach 1975 - 76 na całej trasie wymieniono nawierzchnię układając podkłady betonowe i szyny. 30 maja 1992r. z Węgorzewa do Kętrzyna odjechał ostatni planowy pociąg osobowy. W 2000r. wstrzymano na trasie także ruch pociągów towarowych. Obecnie odbywają się tu przejazdy okazjonalne. Podejmowane są działania zmierzające do uruchomienia regularnych połączeń o charakterze turystycznym. Linia kolejowa wpisana jest do rejestru zabytków.
