Lipień

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Wersja z dnia 14:55, 28 lut 2015 autorstwa MagdaZ (dyskusja | edycje)
(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)
Skocz do: nawigacja, szukaj
Lipień pospolity

Thymallus thymallus`
Linnaeus, 1758
Thymallus thymallus Linnaeus, 1758
Autor: Zsoldos Márton. Źródło: Commons Wikimedia
Autor: Zsoldos Márton. Źródło: Commons Wikimedia
Systematyka
Domena eukarionty
Królestwo zwierzęta
Typ strunowce
Podtyp kręgowce
Gromada promieniopłetwe
Rząd łososiokształtne
Rodzina łososiowate
Rodzaj Thymallus
Gatunek Lipień pospolity
Synonimy

Esox australis Valenciennes, 1846
Salmo punctatus Gronow, 1854
Salmo striatus Reisinger, 1830
Salmo thymallus Linnaeus, 1758
Salmo thymus Bonnaterre, 1788
Thymallus decorus Koch, 1840
Thymallus eliani Valenciennes, 1848
Thymallus gymnogaster Valenciennes, 1848
Thymallus gymnothorax Valenciennes, 1848
Thymallus thymallus kamensis Lukash, 1929
Thymallus umbrosa Gistel, 1848
Thymallus vexillifer Fitzinger, 1832
Thymallus vexillifer Perty, 1832
Thymallus vulgaris Nilsson, 1832


Lipień, lipień europejski, lipień pospolity (Thymallus thymallus) – gatunek słodkowodnej, zimnolubnej ryby łososiokształtnej, gatunek typowy lipieniowatych (Thymallinae).

Morfologia

Lipień ma lekko spłaszczone ciało i małą głowę. Otwór gębowy jest niewielki, z drobnymi zębami, szczęka górna jest nieco dłuższa od dolnej i wysunięta do przodu. Posiada charakterystyczne duże łuski, mocno osadzone w skórze.

Lipień zwraca uwagę oryginalnym ubarwieniem – u młodych osobników jest ono srebrzysto-jasnozielone z niebieskawymi plamami na bokach, starsze osobniki wyróżniają się szarozielonym grzbietem, zielonkawymi bokami i białym brzuchem, który w okresie tarła przybiera purpurowy odblask. Dorasta przeciętnie do 30–40, maksymalnie do 60 cm długości. Płetwy grzbietowa, odbytowa i płetwy piersiowe większe u samców niż u samic. Dymorfizm płciowy zaznacza się większymi rozmiarami samców oraz – w okresie godowym – ich jaskrawym ubarwieniem i powiększoną płetwą grzbietową.

Żyje przeciętnie 4–5 lat, maksymalnie 14. Jego liczebność i rozmieszczenie ze względu na krótkowieczność są zmienne. Jest bardzo wrażliwy na zanieczyszczenia wody.

Odżywianie

Lipień żywi się bezkręgowcami, głównie larwami owadów oraz owadami zbieranymi z powierzchni wody. Nie gardzi również robakami, ślimakami i małymi rybami. Chętnie grupuje się w niewielkie stadka. Bardzo duże osobniki nie tolerują w miejscu swego przebywania żadnych innych konkurentów pokarmowych.

Występowanie

W szybko płynących, dobrze natlenionych wodach o stałym mineralnym podłożu. Rozsiedlony bardzo nieregularnie w zachodniej, środkowej i wschodniej Europie. W krajach skandynawskich spotykany również w jeziorach. Jego populacja uległa w wielu miejscach znacznemu zmniejszeniu.

Tarło

Wiosną, w okresie tarła, lipień podejmuje krótkie wędrówki poszukując żwirowych lub kamienistych tarlisk z dobrze natlenioną wodą, które znajduje przeważnie w niedużych dopływach. Tarło obywa się w temperaturze 6–8 °C. Ikra ma barwę bursztynową, jest zasypywana w piasku przez samca, który broni jej przez 2–3 tygodnie inkubacji. Często w jednym gnieździe składa jaja kilka samic.

Ochrona i zagrożenie

Kategoria zagrożenia, do której został zakwalifikowany lipień w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych wskazuje, że w tej chwili nie ma żadnych obaw o przyszłość tego gatunku (kategoria najniższego ryzyka). Jednakże, z powodu jego podatności na choroby, wrażliwości na zanieczyszczenia wód, oraz smacznego mięsa jego liczebność powoli spada.

Znaczenie gospodarcze

Nie występuje licznie, dlatego nie ma większego znaczenia w połowach. Jest natomiast hodowany w stawach hodowlanych. Bardzo ceniony wędkarsko – poławiany głównie przez wędkarzy łowiących na sztuczną muchę. Spotykany w akwariach publicznych.

Za najlepszy czas do połowu lipienia uważa się maj i jesień. Należy przy tym pamiętać o przestrzeganiu obowiązujących okresów i wymiarów ochronnych. Mięso lipienia łatwo się psuje, złowione ryby należy zatem możliwie szybko przyrządzić i zjeść lub zamrozić, najlepiej oczywiście darować życie i wypuścić.

Bibliografia

rtw.org.pl [28.07.2014]
pl.wikipedia.org [28.07.2014]
wedkuje.pl [28.07.2014]