Lubajny

Lubajny
Kościół w Lubajnach Fot.: © Mieczysław Wieliczko
Rodzaj miejscowości	wieś sołecka
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	ostródzki
Gmina	Ostróda
Liczba ludności (2010)	948 (łącznie Lubajny i Marciniaki)
Strefa numeracyjna	(+48) 89
Kod pocztowy	14-100
Tablice rejestracyjne	NOS
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Lubajny
Położenie na mapie Polski Lubajny
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Lubajny (niem. Gut Lubainen, od 1938 r. Lubainen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Ostróda. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 948 mieszkańców. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Jan Ilnicki.

Położenie

Miejscowość położona jest na Mazurach Zachodnich (Pojezierze Iławsko–Ostródzkie), w odległości 6 km na północ od Ostródy.

Dzieje miejscowości

Nazwa miejscowości wywodzi się prawdopodobnie od nazwiska Prusa Lubene. W 1398 roku Witsche Jonsen sprzedał 15 łanów w Lubajnach jako dobra rycerskie niejakiemu Janowi z Lubajn. W 1477 roku komtur ostródzki Marcin Truchsess odnowił przywilej Jerzego von Epingena na wieś Lubajny. Ludność polska z Mazowsza zaczęła napływać dopiero po zakończeniu wojny trzynastoletniej w 1466 roku. O wzroście polskiego osadnictwa możemy mówić w XVI-XVII wieku. W 1551 roku 15 łanów w miejscowości należało do księcia Albrechta. W połowie XVIII stulecia majątek w Lubajnach należał do rodziny Groebenów. W 1820 roku obszar wsi i majątku był zamieszkany przez 133 osoby, w 1861 – 159. U progu II wojny światowej Lubajny liczyły 358 mieszkańców.

Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.

Gospodarka

Na terenie Lubajn działa kompostownia administrowana przez Przedsiebiorstwo Wielobranżowe "AGROMIS".

Zabytki

• klasycystyczny dwór z XIX wieku; obiekt, otoczony przez pozostałości parku i zabudowań gospodarczych, wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków; obecnie pod zarządem Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa.

Bibliografia

Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. II, Olsztyn 2011.
Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 2001.
Ostróda. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Bank Danych Lokalnych GUS [10.08.2013]
Deutsche Verwaltungsgeschichte [10.08.2013]
Olsztyńska Strona Rowerowa [10.08.2013]
Wojewódzka Ewidencja Zabytków [10.08.2013]
Strona Urzędu Gminy Ostróda [28.08.2013]