Marcinki: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
m (Zastępowanie tekstu - "Kategoria: Etnografia" na "Kategoria:Kultura niematerialna")
 
(Nie pokazano 2 wersji utworzonych przez jednego użytkownika)
Linia 1: Linia 1:
 
{{EWiM Obyczaje infobox
 
{{EWiM Obyczaje infobox
 
  |Nazwa                = Marcinki
 
  |Nazwa                = Marcinki
  |zdjecie              = Święty Marcin z Tours.jpg
+
  |zdjecie              =  
  |opis zdjecia          = Święty Marcin z Tours   
+
  |opis zdjecia          =  
 
  |dzien                = 11 listopada
 
  |dzien                = 11 listopada
  |typ swieta            = katolickie, prawosławne
+
  |typ swieta            = katolickie, prawosławne
 
  |zwyczaje              =  
 
  |zwyczaje              =  
 
  |znaczenie            =  
 
  |znaczenie            =  
Linia 14: Linia 14:
 
  |www                  =
 
  |www                  =
 
}}
 
}}
''' Marcinki'''  - święto biskupa z Tours, patrona  dzieci, hotelarzy, jeźdźców, kawalerii, kapeluszników, kowali, krawców, młynarzy, tkaczy, podróżników, więźniów, właścicieli winnic, żebraków i żołnierzy.
+
''' Marcinki'''  święto biskupa z Tours, patrona  dzieci, hotelarzy, jeźdźców, kawalerii, kapeluszników, kowali, krawców, młynarzy, tkaczy, podróżników, więźniów, właścicieli winnic, żebraków i żołnierzy.
 +
Obchodzony 11 listopada dzień św. Marcina wiązał się w [[Prusy Wschodnie|Prusach Wschodnich]] z końcem rocznej służby parobków i czeladzi służebnej.
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
 +
 
== Zwyczaje na Warmii i Mazurach ==
 
== Zwyczaje na Warmii i Mazurach ==
Dzień św. Marcina, obchodzony 11 listopada wiązał się z końcem rocznej służby parobków i czeladzi służebnej u gospodarzy. Zgodnie ze zwyczajem tego dnia następowało odwrócenie ról - parobek lub pracująca w gospodarstwie dziewka nie musieli zrywać się z rana, dopóki nie zawołano ich na śniadanie. W tym czasie gospodarz i gospodyni krzątali się już w domu i obejściu. Gospodyni przygotowywała śniadanie - patelnię jajecznicy na szynce lub ze skwarkami, a gospodarz hojnie raczył biesiadników butelką wódki. Po śniadaniu następowało rozliczenie, pakowanie dobytku, a następnie odjazd czeladzi do rodzinnych domów. Trzydniowy urlop wykorzystywano na wypoczynek, zabawę i zakupy. Służba jednak nie zawsze wracała do swoich obowiązków. Niesprawiedliwi, skąpy i nieuczciwy gospodarz mógł się spodziewać, że parobek lub służąca w gospodarstwie dziewka wykorzystają święto, aby uciec. Niestety, prawo nie stało po ich stronie i w momencie schwytania stawali najczęściej pod pręgierzem. Jeszcze w drugiej połowie XIX stulecia na [[Warmia|Warmii]] proboszczowie rozpoczynali kolędę na wsi właśnie 11 listopada. Święcili dom i zagrodę, odbierając daninę.
+
Zgodnie ze zwyczajem tego dnia następowało odwrócenie ról parobek lub pracująca w gospodarstwie dziewka nie musieli zrywać się z rana, dopóki nie zawołano ich na śniadanie. W tym czasie gospodarz i gospodyni krzątali się już w domu i obejściu. Gospodyni przygotowywała śniadanie: patelnię jajecznicy na szynce lub ze skwarkami, a gospodarz hojnie raczył biesiadników butelką wódki. Po śniadaniu następowało rozliczenie, pakowanie dobytku, a następnie odjazd czeladzi do rodzinnych domów. Trzydniowy urlop wykorzystywano na wypoczynek, zabawę i zakupy. Służba jednak nie zawsze wracała do swoich obowiązków, gdyż znajdowała nowych pracodawców.  
 +
 
 +
Jeszcze w drugiej połowie XIX stulecia na [[Warmia|Warmii]] proboszczowie rozpoczynali kolędę na wsi właśnie 11 listopada. Święcili dom i zagrodę, odbierając daninę.
 
<br/>
 
<br/>
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
Linia 25: Linia 29:
 
''Warmiacy i Mazurzy. Życie codzienne ludności wiejskiej w I połowie XIX wieku'', red. Bogumił Kuźniewski, Olsztynek 2002.<br/>
 
''Warmiacy i Mazurzy. Życie codzienne ludności wiejskiej w I połowie XIX wieku'', red. Bogumił Kuźniewski, Olsztynek 2002.<br/>
  
[[Kategoria: Kultura]][[Kategoria: Etnografia]][[Kategoria: Wierzenia i Obyczaje]] [[Kategoria: Legendy i Podania]]
+
[[Kategoria: Kultura]][[Kategoria:Kultura niematerialna]][[Kategoria: Wierzenia i obyczaje]] [[Kategoria: Legendy i podania]]

Aktualna wersja na dzień 19:07, 17 mar 2015

Marcinki

Dzień 11 listopada
Typ święta katolickie, prawosławne
Inne nazwy Dzień św. Marcina, Dzień św. Marcina z Tours

Marcinki – święto biskupa z Tours, patrona dzieci, hotelarzy, jeźdźców, kawalerii, kapeluszników, kowali, krawców, młynarzy, tkaczy, podróżników, więźniów, właścicieli winnic, żebraków i żołnierzy. Obchodzony 11 listopada dzień św. Marcina wiązał się w Prusach Wschodnich z końcem rocznej służby parobków i czeladzi służebnej.

Zwyczaje na Warmii i Mazurach

Zgodnie ze zwyczajem tego dnia następowało odwrócenie ról – parobek lub pracująca w gospodarstwie dziewka nie musieli zrywać się z rana, dopóki nie zawołano ich na śniadanie. W tym czasie gospodarz i gospodyni krzątali się już w domu i obejściu. Gospodyni przygotowywała śniadanie: patelnię jajecznicy na szynce lub ze skwarkami, a gospodarz hojnie raczył biesiadników butelką wódki. Po śniadaniu następowało rozliczenie, pakowanie dobytku, a następnie odjazd czeladzi do rodzinnych domów. Trzydniowy urlop wykorzystywano na wypoczynek, zabawę i zakupy. Służba jednak nie zawsze wracała do swoich obowiązków, gdyż znajdowała nowych pracodawców.

Jeszcze w drugiej połowie XIX stulecia na Warmii proboszczowie rozpoczynali kolędę na wsi właśnie 11 listopada. Święcili dom i zagrodę, odbierając daninę.

Bibliografia

Chłosta Jan, Doroczne zwyczaje i obrzędy na Warmii, Olsztyn 2009.
Hochleitner Janusz, Kuchnia świąteczna na Warmii, [w:] Życie codzienne na dawnych ziemiach pruskich. Kuchnia dawnych ziem pruskich - tradycja i nowoczesność, red. Tomasz Chrzanowski, Olsztyn 2011, s. 132-148.
Mazury. Słownik stronniczy, ilustrowany, red. Waldemar Mierzwa, Dąbrówno 2008.
Warmiacy i Mazurzy. Życie codzienne ludności wiejskiej w I połowie XIX wieku, red. Bogumił Kuźniewski, Olsztynek 2002.