Mingajny: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
m (Emes przeniósł stronę Łajsy na Mingajny, bez pozostawienia przekierowania pod starym tytułem)
 
(Nie pokazano 9 wersji utworzonych przez 6 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
  |nazwa                = Pole-obowiązkowe 
+
  |nazwa                = Mingajny
  |herb wsi              = Pole-obowiązkowe  
+
  |herb wsi              =   
  |flaga wsi            = Pole-obowiązkowe  
+
  |flaga wsi            =   
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
  |dopełniacz wsi        = Pole-obowiązkowe   
+
  |dopełniacz wsi        = Mingajn 
  |zdjęcie              = Pole-obowiązkowe 
+
  |zdjęcie              = mingajny.jpg
  |opis zdjęcia          = Pole-obowiązkowe 
+
  |opis zdjęcia          = Miejsce pochówku i ekshumacji poległych żołnierzy radzieckich w Mingajnach.<br>Źródło: [http://archipelag.ceik.eu archipelag.ceik.eu]
  |rodzaj miejscowości  =
+
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
  |województwo          = Pole-obowiązkowe
+
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
  |powiat                = Pole-obowiązkowe
+
  |powiat                = lidzbarski
  |gmina                = Pole-obowiązkowe
+
  |gmina                = Orneta
 
  |miejscowość podstawowa =
 
  |miejscowość podstawowa =
 
  |sołectwo              =
 
  |sołectwo              =
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      = Pole-obowiązkowe
+
  |liczba ludności      = 490
  |rok                  = Pole-obowiązkowe
+
  |rok                  = 2010
 
  |strefa numeracyjna    =
 
  |strefa numeracyjna    =
 
  |kod pocztowy          =
 
  |kod pocztowy          =
Linia 22: Linia 22:
 
  |mapa wsi              =
 
  |mapa wsi              =
 
  |kod mapy              = PL-WN
 
  |kod mapy              = PL-WN
  |stopniN = 53 |minutN = 42 |sekundN = 56
+
  |stopniN = 54 |minutN = 09 |sekundN = 30
  |stopniE = 21 |minutE = 19 |sekundE = 02
+
  |stopniE = 20 |minutE = 14 |sekundE = 46
 
  |commons              =
 
  |commons              =
 
  |wikipodróże          =
 
  |wikipodróże          =
Linia 29: Linia 29:
 
  |www                  =
 
  |www                  =
 
}}<br/>
 
}}<br/>
''' Łajsy – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim w gminie Gietrzwałd na trasie linii kolejowej Olsztyn-Ostróda (stacja PKP Unieszewo).
+
''' Mingajny ''' (niem. ''Migehnen'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat lidzbarski|powiecie lidzbarskim]], w [[Orneta (gmina miejsko-wiejska)|gminie Orneta]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego. Wieś w 2010 roku liczyła 490 mieszkańców<ref>łącznie Mingajny, [[Mingajny-Kolonia]], [[Wola Lipecka]]</ref>. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Damian Ryniec]]<ref>[http://www.orneta.pl/soltysi/ Strona Urzędu Miasta i Gminy Orneta] </ref>.
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
 
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
  
== Charakterystyka fizjograficzna ==
+
== Położenie ==
Gmina Gietrzwałd położona jest w obrębie jednostki fizjograficznej zwanej Pojezierzem  Olsztyńskim.
+
Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko–mazurskiego, na [[Równina Ornecka|Równinie Orneckiej]], nad [[Rzeka Drwęca Warmińska|Drwęcą Warmińską]], 10 km na północny wschód od [[Orneta|Ornety]], w pobliżu granicy z [[Powiat braniewski|powiatem braniewskim]]; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 513 na odcinku Orneta – [[Lidzbark Warmiński]].  
 
<br/>
 
<br/>
  
 
== Dzieje miejscowości ==
 
== Dzieje miejscowości ==
Nazwa pochodzi od pruskiej nazwy wsi: Laisen. Wieś położona w dolinie nieistniejącego już jeziora Marung (o jego istnieniu donoszą kroniki gminy Gietrzwałd.
+
Wieś otrzymała przywilej lokacyjny 4 marca 1311 roku z rąk biskupa [[Henryk z Nysy|Henryka z Nysy]]. Nadał on 100 łanów położonych na starym [[Prusowie |pruskim]] polu osadniczym ''Mynyen'' braciom Henrykowi i Teodorykowi na [[Prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]]. Uzyskali oni ponadto dziewięć łanów sołeckich, dziesięć wolnych łanów w uznaniu ich zasług na rzecz biskupstwa oraz kolejne cztery łany i prawo do założenia karczmy i młyna; cztery łany biskup przeznaczył na uposażenie kościoła. W tym okresie wzniesiono prawdopodobnie pierwszy drewniany kościół, który w latach 1350-1375 zastąpiono nowym w stylu gotyckim - jego główny korpus zachował się do dziś. W 1505 roku biskup [[Łukasz Watzenrode]] odnowił przywilej lokacyjny dla Mingajn. Obejmowały one wówczas: 70 łanów czynszowych, 10 łanów, które zasadźcy otrzymali za swe zasługi, cztery łany wolne, sześć łanów sołeckich i cztery plebańskie, a więc ogółem 94 łany. W późniejszym czasie wieś powiększyła się o sześć łanów czynszowych oraz o opustoszałe grunty wsi ''Eisenwerk''. Pod koniec XVI wieku było tu 16 gospodarzy, a w połowie XVII wieku 20 gospodarzy i karczmarz. W 1783 roku była to wieś królewska.
Zabytki: pałac przy dawnym folwarku, zabytkowy spichlerz zbożowy(obecnie budynek biurowy), krzyż przydrożny obok dawnej szkoły - zabytki te wskazują na dawne zasiedlenie wsi przez społeczność warmińską.
 
Miejscowy przemysł/gospodarka: gospodarstwo rolne o profilu produkcji zboża, stolarnia, hurtownia chemiczna
 
  
+
Przed wybuchem [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach|II wojny światowej]] większość mieszkańców utrzymywała się z rolnictwa i leśnictwa, 93 osób pracowało w przemyśle i rzemiośle, a 35 w handlu i komunikacji.
  
 +
 +
Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:
 +
 +
*1820 r. – 252 osoby
 +
 +
*1857 r. – 678 osób
 +
 +
*1905 r. – 875 osób
 +
 +
*1933 r. – 930 osób
 +
 +
*1939 r. – 890 osób
 +
 +
== Religia ==
 +
Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. św. Katarzyny w Henrykowie |parafii rzymskokatolickiej w Henrykowie]].
 
<br/>
 
<br/>
 +
 +
== Zabytki ==
 +
*[[lkwim:Kościół pw. św. Wawrzyńca w Mingajnach |kościół]]
 +
*[[Dwór w Mingajnach|dwór]]
 +
*przykłady budownictwa, tzw. domy warmińskie (m.in. nr 15, 22, 34, 40), drewniane stodoły w zagrodach nr 30, 40, 55, 57
 +
*zespół kapliczek
 +
*budynek dawnego klubu "Ruch"
 +
 +
== Turystyka ==
 +
*[[Szlak Kopernikowski: Olsztyn – Mingajny]] o długości 87 km – przebieg trasy: [[Olsztyn]] – [[Cerkiewnik]] – [[Dobre Miasto]] – [[Smolajny]] – Lidzbark Warmiński – Mingajny
 +
*Szlak Kopernikowski (czerwony) o długości 236,7 km – przebieg trasy: Olsztyn – Dobre Miasto – Lidzbark Warmiński – Mingajny – [[Pieniężno]]
  
 
== Ludzie związani z miejscowością ==
 
== Ludzie związani z miejscowością ==
...
+
*[[Jarosław Kogut]] – (ur. 1960) – w latach 1983–1988 nauczyciel w tutejszej [[Szkoła podstawowa w Mingajnach |szkole ]], poeta, samorządowiec, burmistrz miasta i gminy Orneta, wicestarosta [[Powiat lidzbarski |powiatu lidzbarskiego]]
[[File:Obrazek-nazwa.jpg|thumb|242 px|Miejscowość-Opis-Rysunku]]
 
<br/>
 
  
== Zabytki ==
+
==Ciekawostki==
...
+
*We wsi realizowany jest projekt [[lkwim:Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie|Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie]] pod nazwą [http://archipelag.ceik.eu/ "Archipelag - atlas miejsc niezwykłych Warmii i Mazur"].
[[File:Obrazek-nazwa.jpg|thumb|242 px|Miejscowość-Opis-Rysunku]]
 
<br/>
 
  
 
== Bibliografia ==
 
== Bibliografia ==
...
+
''Braniewo. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1973.<br/>
<br/>
+
''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857.<br/>
 +
''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.<br/>
 +
[http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzka Ewidencja Zabytków] [12.11.2013]<br/>
 +
[http://orneta-umig.bip-wm.pl/public/get_file_contents.php?id=206575| Strona Urzędu Miasta i Gminy Orneta] [12.11.2013]<br/>
 +
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [12.11.2013]<br/>
 +
[http://www.verwaltungsgeschichte.de/braunsberg.html| Verwaltungsgeschichte] [12.11.2013]
  
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}
 
+
<references/>
<br/>
 
 
 
== Zobacz też ==
 
...
 
 
<br/>
 
<br/>
  
[[Kategoria: Miejscowość]]
+
[[Kategoria: Powiat lidzbarski]]
 +
[[Kategoria: Orneta (gmina miejsko-wiejska)]]
 +
[[Kategoria: Wsie sołeckie]]
 +
[[Kategoria: 1301-1400]]

Aktualna wersja na dzień 11:32, 9 cze 2016

Mingajny

Miejsce pochówku i ekshumacji poległych żołnierzy radzieckich w Mingajnach.Źródło: archipelag.ceik.eu
Miejsce pochówku i ekshumacji poległych żołnierzy radzieckich w Mingajnach.
Źródło: archipelag.ceik.eu
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat lidzbarski
Gmina Orneta
Liczba ludności (2010) 490
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Mingajny
Mingajny
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Mingajny
Mingajny
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Mingajny (niem. Migehnen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie lidzbarskim, w gminie Orneta. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego. Wieś w 2010 roku liczyła 490 mieszkańców[1]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Damian Ryniec[2].

Położenie

Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko–mazurskiego, na Równinie Orneckiej, nad Drwęcą Warmińską, 10 km na północny wschód od Ornety, w pobliżu granicy z powiatem braniewskim; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 513 na odcinku Orneta – Lidzbark Warmiński.

Dzieje miejscowości

Wieś otrzymała przywilej lokacyjny 4 marca 1311 roku z rąk biskupa Henryka z Nysy. Nadał on 100 łanów położonych na starym pruskim polu osadniczym Mynyen braciom Henrykowi i Teodorykowi na prawie chełmińskim. Uzyskali oni ponadto dziewięć łanów sołeckich, dziesięć wolnych łanów w uznaniu ich zasług na rzecz biskupstwa oraz kolejne cztery łany i prawo do założenia karczmy i młyna; cztery łany biskup przeznaczył na uposażenie kościoła. W tym okresie wzniesiono prawdopodobnie pierwszy drewniany kościół, który w latach 1350-1375 zastąpiono nowym w stylu gotyckim - jego główny korpus zachował się do dziś. W 1505 roku biskup Łukasz Watzenrode odnowił przywilej lokacyjny dla Mingajn. Obejmowały one wówczas: 70 łanów czynszowych, 10 łanów, które zasadźcy otrzymali za swe zasługi, cztery łany wolne, sześć łanów sołeckich i cztery plebańskie, a więc ogółem 94 łany. W późniejszym czasie wieś powiększyła się o sześć łanów czynszowych oraz o opustoszałe grunty wsi Eisenwerk. Pod koniec XVI wieku było tu 16 gospodarzy, a w połowie XVII wieku 20 gospodarzy i karczmarz. W 1783 roku była to wieś królewska.

Przed wybuchem II wojny światowej większość mieszkańców utrzymywała się z rolnictwa i leśnictwa, 93 osób pracowało w przemyśle i rzemiośle, a 35 w handlu i komunikacji.


Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:

  • 1820 r. – 252 osoby
  • 1857 r. – 678 osób
  • 1905 r. – 875 osób
  • 1933 r. – 930 osób
  • 1939 r. – 890 osób

Religia

Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej w Henrykowie.

Zabytki

  • kościół
  • dwór
  • przykłady budownictwa, tzw. domy warmińskie (m.in. nr 15, 22, 34, 40), drewniane stodoły w zagrodach nr 30, 40, 55, 57
  • zespół kapliczek
  • budynek dawnego klubu "Ruch"

Turystyka

Ludzie związani z miejscowością

Ciekawostki

Bibliografia

Braniewo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1973.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
Wojewódzka Ewidencja Zabytków [12.11.2013]
Strona Urzędu Miasta i Gminy Orneta [12.11.2013]
Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
Verwaltungsgeschichte [12.11.2013]

Przypisy