Mingajny: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 4: | Linia 4: | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
| − | |dopełniacz wsi = | + | |dopełniacz wsi = Mingajn |
|zdjęcie = | |zdjęcie = | ||
|opis zdjęcia = | |opis zdjęcia = | ||
| − | |rodzaj miejscowości = | + | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka |
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
|powiat = lidzbarski | |powiat = lidzbarski | ||
| Linia 14: | Linia 14: | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = 490 | + | |liczba ludności = 490 |
|rok = 2010 | |rok = 2010 | ||
|strefa numeracyjna = | |strefa numeracyjna = | ||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Mingajny ''' (niem. ''Migehnen'') – | + | ''' Mingajny ''' (niem. ''Migehnen'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat lidzbarski|powiecie lidzbarskim]], w [[Orneta (gmina miejsko-wiejska)|gminie Orneta]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny|administracyjnie]] do [[Województwo elbląskie|województwa elbląskiego]]. Wieś w 2010 roku liczyła 490 mieszkańców<ref>łącznie Mingajny, [[Mingajny-Kolonia]], [[Wola Lipecka]]</ref>. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Józef Marijko]]<ref>[http://orneta-umig.bip-wm.pl/public/?id=3104/ Strona Urzędu Miasta i Gminy Orneta] [18.09.2014]</ref>. |
| − | + | <br/><br/> | |
| − | |||
| − | |||
| − | <br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | Wieś położona jest w północnej części województwa | + | Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko–mazurskiego, na [[Równina Ornecka|Równinie Orneckiej]], nad [[Rzeka Drwęca Warmińska|Drwęcą Warmińską]], 10 km na północny wschód od [[Orneta|Ornety]], w pobliżu granicy z [[Powiat braniewski|powiatem braniewskim]]; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 513 na odcinku Orneta – [[Lidzbark Warmiński]]. |
| − | |||
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Wieś otrzymała przywilej lokacyjny 4 marca 1311 roku z rąk biskupa [[Henryk z Nysy|Henryka z Nysy]]. Nadał on 100 łanów położonych na starym pruskim polu osadniczym ''Mynyen'' braciom Henrykowi i Teodorykowi na [[ | + | Wieś otrzymała przywilej lokacyjny 4 marca 1311 roku z rąk biskupa [[Henryk z Nysy|Henryka z Nysy]]. Nadał on 100 łanów położonych na starym [[Prusowie |pruskim]] polu osadniczym ''Mynyen'' braciom Henrykowi i Teodorykowi na [[Prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]]. Uzyskali oni ponadto dziewięć łanów sołeckich, dziesięć wolnych łanów w uznaniu ich zasług na rzecz biskupstwa oraz kolejne cztery łany i prawo do założenia karczmy i młyna; cztery łany biskup przeznaczył na uposażenie kościoła. W tym okresie wzniesiono prawdopodobnie pierwszy drewniany kościół, który w latach 1350-1375 zastąpiono nowym w stylu gotyckim - jego główny korpus zachował się do dziś. W 1505 roku biskup [[Łukasz Watzenrode]] odnowił przywilej lokacyjny dla Mingajn. Obejmowały one wówczas: 70 łanów czynszowych, 10 łanów, które zasadźcy otrzymali za swe zasługi, cztery łany wolne, sześć łanów sołeckich i cztery plebańskie, a więc ogółem 94 łany. W późniejszym czasie wieś powiększyła się o sześć łanów czynszowych oraz o opustoszałe grunty wsi ''Eisenwerk''. Pod koniec XVI wieku było tu 16 gospodarzy, a w połowie XVII wieku 20 gospodarzy i karczmarz. W 1783 roku była to wieś królewska. |
Przed wybuchem [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach|II wojny światowej]] większość mieszkańców utrzymywała się z rolnictwa i leśnictwa, 93 osób pracowało w przemyśle i rzemiośle, a 35 w handlu i komunikacji. | Przed wybuchem [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach|II wojny światowej]] większość mieszkańców utrzymywała się z rolnictwa i leśnictwa, 93 osób pracowało w przemyśle i rzemiośle, a 35 w handlu i komunikacji. | ||
| − | Liczba mieszkańców | + | Liczba mieszkańców w poszczególnych latach: |
| − | + | *1820 r. – 252 osoby | |
| − | + | *1857 r. – 678 osób | |
| − | + | *1905 r. – 875 osób | |
| − | + | *1933 r. – 930 osób | |
| − | + | *1939 r. – 890 osób | |
| − | |||
| − | 1939 | ||
| − | |||
| − | |||
== Religia == | == Religia == | ||
| − | Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. św. Katarzyny w Henrykowie |parafii rzymskokatolickiej | + | Wieś znajduje się na terenie [[Parafia pw. św. Katarzyny w Henrykowie |parafii rzymskokatolickiej w Henrykowie]]. |
<br/> | <br/> | ||
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | *[[lkwim:Kościół pw. św. Wawrzyńca w Mingajnach | | + | *[[lkwim:Kościół pw. św. Wawrzyńca w Mingajnach |kościół]] |
| − | *[[Dwór w Mingajnach| | + | *[[Dwór w Mingajnach|dwór]] |
| − | * | + | *przykłady budownictwa, tzw. domy warmińskie (m.in. nr 15, 22, 34, 40), drewniane stodoły w zagrodach nr 30, 40, 55, 57 |
| − | * | + | *zespół kapliczek |
| − | * | + | *budynek dawnego klubu "Ruch" |
| − | |||
== Turystyka == | == Turystyka == | ||
| − | *[[Szlak Kopernikowski: Olsztyn – Mingajny]] o długości 87 km – przebieg trasy: [[Olsztyn]] – [[Cerkiewnik]] – [[Dobre Miasto]] – [[Smolajny]] – | + | *[[Szlak Kopernikowski: Olsztyn – Mingajny]] o długości 87 km – przebieg trasy: [[Olsztyn]] – [[Cerkiewnik]] – [[Dobre Miasto]] – [[Smolajny]] – Lidzbark Warmiński – Mingajny |
| − | *Szlak Kopernikowski (czerwony) o długości 236,7 km | + | *Szlak Kopernikowski (czerwony) o długości 236,7 km – przebieg trasy: Olsztyn – Dobre Miasto – Lidzbark Warmiński – Mingajny – [[Pieniężno]] |
| − | |||
== Ludzie związani z miejscowością == | == Ludzie związani z miejscowością == | ||
| − | *[[Jarosław Kogut]] | + | *[[Jarosław Kogut]] – (ur. 1960) – w latach 1983–1988 nauczyciel w tutejszej [[Szkoła podstawowa w Mingajnach |szkole ]], poeta, samorządowiec, burmistrz miasta i gminy Orneta, wicestarosta [[Powiat lidzbarski |powiatu lidzbarskiego]] |
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| Linia 87: | Linia 76: | ||
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | #''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | ||
#''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001. | #''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001. | ||
| − | #[http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzka | + | #[http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzka Ewidencja Zabytków] [12.11.2013] |
| − | # | + | #[http://orneta-umig.bip-wm.pl/public/get_file_contents.php?id=206575| Strona Urzędu Miasta i Gminy Orneta] [12.11.2013] |
| − | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [ | + | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [12.11.2013] |
| − | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/braunsberg.html| Verwaltungsgeschichte] [ | + | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/braunsberg.html| Verwaltungsgeschichte] [12.11.2013] |
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
Wersja z 18:28, 18 wrz 2014
| Mingajny | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | lidzbarski |
| Gmina | Orneta |
| Liczba ludności (2010) | 490 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Mingajny | |
| Położenie na mapie Polski  Mingajny | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Mingajny (niem. Migehnen) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie lidzbarskim, w gminie Orneta. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego. Wieś w 2010 roku liczyła 490 mieszkańców[1]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Józef Marijko[2].
Spis treści
Położenie
Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko–mazurskiego, na Równinie Orneckiej, nad Drwęcą Warmińską, 10 km na północny wschód od Ornety, w pobliżu granicy z powiatem braniewskim; przebiega przez nią droga wojewódzka nr 513 na odcinku Orneta – Lidzbark Warmiński.
Dzieje miejscowości
Wieś otrzymała przywilej lokacyjny 4 marca 1311 roku z rąk biskupa Henryka z Nysy. Nadał on 100 łanów położonych na starym pruskim polu osadniczym Mynyen braciom Henrykowi i Teodorykowi na prawie chełmińskim. Uzyskali oni ponadto dziewięć łanów sołeckich, dziesięć wolnych łanów w uznaniu ich zasług na rzecz biskupstwa oraz kolejne cztery łany i prawo do założenia karczmy i młyna; cztery łany biskup przeznaczył na uposażenie kościoła. W tym okresie wzniesiono prawdopodobnie pierwszy drewniany kościół, który w latach 1350-1375 zastąpiono nowym w stylu gotyckim - jego główny korpus zachował się do dziś. W 1505 roku biskup Łukasz Watzenrode odnowił przywilej lokacyjny dla Mingajn. Obejmowały one wówczas: 70 łanów czynszowych, 10 łanów, które zasadźcy otrzymali za swe zasługi, cztery łany wolne, sześć łanów sołeckich i cztery plebańskie, a więc ogółem 94 łany. W późniejszym czasie wieś powiększyła się o sześć łanów czynszowych oraz o opustoszałe grunty wsi Eisenwerk. Pod koniec XVI wieku było tu 16 gospodarzy, a w połowie XVII wieku 20 gospodarzy i karczmarz. W 1783 roku była to wieś królewska.
Przed wybuchem II wojny światowej większość mieszkańców utrzymywała się z rolnictwa i leśnictwa, 93 osób pracowało w przemyśle i rzemiośle, a 35 w handlu i komunikacji.
Liczba mieszkańców w poszczególnych latach:
- 1820 r. – 252 osoby
- 1857 r. – 678 osób
- 1905 r. – 875 osób
- 1933 r. – 930 osób
- 1939 r. – 890 osób
Religia
Wieś znajduje się na terenie parafii rzymskokatolickiej w Henrykowie.
Zabytki
- kościół
- dwór
- przykłady budownictwa, tzw. domy warmińskie (m.in. nr 15, 22, 34, 40), drewniane stodoły w zagrodach nr 30, 40, 55, 57
- zespół kapliczek
- budynek dawnego klubu "Ruch"
Turystyka
- Szlak Kopernikowski: Olsztyn – Mingajny o długości 87 km – przebieg trasy: Olsztyn – Cerkiewnik – Dobre Miasto – Smolajny – Lidzbark Warmiński – Mingajny
- Szlak Kopernikowski (czerwony) o długości 236,7 km – przebieg trasy: Olsztyn – Dobre Miasto – Lidzbark Warmiński – Mingajny – Pieniężno
Ludzie związani z miejscowością
- Jarosław Kogut – (ur. 1960) – w latach 1983–1988 nauczyciel w tutejszej szkole , poeta, samorządowiec, burmistrz miasta i gminy Orneta, wicestarosta powiatu lidzbarskiego
Bibliografia
- Braniewo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1973.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
- Wojewódzka Ewidencja Zabytków [12.11.2013]
- Strona Urzędu Miasta i Gminy Orneta [12.11.2013]
- Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
- Verwaltungsgeschichte [12.11.2013]
Przypisy
- ↑ łącznie Mingajny, Mingajny-Kolonia, Wola Lipecka
- ↑ Strona Urzędu Miasta i Gminy Orneta [18.09.2014]
