Mniejszość żydowska na Warmii i Mazurach: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Bibliografia) |
|||
| (Nie pokazano 4 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | ''' Mniejszość żydowska na Warmii i Mazurach ''' <br/> | + | ''' Mniejszość żydowska na Warmii i Mazurach ''' – jedna z mniejszości zamieszkujących [[województwo warmińsko-mazurskie]]. |
| + | <br/><br/> | ||
== Historia == | == Historia == | ||
| − | Żydzi pojawili się | + | Żydzi pojawili się na ziemiach [[Warmia|Warmii]] i [[Mazury|Mazur]] pod koniec XIII wieku. Dzięki sekularyzacji Prus w 1525 roku i zawarciu traktatu krakowskiego rozwinął się handel obwoźny z mieszkańcami Krakowa. Stał się on domeną ludności żydowskiej. |
| − | + | W wieku XVIII zaczęła rozwijać się polityka antyżydowska utrudniająca handel. Sytuację polepszyły prawa nadawane w XIX wieku (ustawa Fryderyka II z 1847 roku o położeniu Żydów). | |
| + | |||
| + | W latach 20. i 30. XX wieku bojówki antysemickie represjonowały Żydów. Ludność żydowska została w większości wywieziona do obozów zagłady podczas II wojny światowej. Synagogi oraz kirkuty uległy dewastacji. | ||
| + | |||
== Liczebność == | == Liczebność == | ||
| − | Według Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań z 2011 roku | + | Według Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań z 2011 roku na terenie Warmii i Mazur przynależność do mniejszości żydowskiej zadeklarowało 19 osób. |
| − | + | ||
| + | Na terenie województwa warmińsko-mazurskiego znajduje się 51 cmentarzy, na których pochowano przedstawicieli tej mniejszości. | ||
| + | |||
== Kultura == | == Kultura == | ||
| − | W Olsztynie od czterech lat (od 2010 roku) organizowane są Dni Kultury Żydowskiej, | + | W [[Olsztyn|Olsztynie]] od czterech lat (od 2010 roku) organizowane są [[lkwim: Dni Kultury Żydowskiej w Olsztynie|Dni Kultury Żydowskiej]], w organizacji których aktywnie uczestniczy [[lkwim: Wspólnota Kulturowa Borussia|fundacja Borussia]] oraz Stowarzyszenie na rzecz Kultury Żydowskiej B’Jachad, której aktywnym działaczem jest Ewa Pohlke promująca również kulturę żydowską podczas organizowanych imprez wielokulturowych w szkołach w Olsztynie (np. w gimnazjum nr 3). |
| − | <br/> | + | |
| + | W roku 2014 obchodzono 25. rocznicę istnienia Polskiego Towarzystwa Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata. Wojewoda [[Marian Podziewski]] postanowił wspólnie z wymienionymi wyżej organizacjami włączyć się w ogólnopolską akcję upamiętnienia osób, które uhonorowano Medalem Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata. | ||
| + | ==Zobacz też== | ||
| + | [[lkwim: Bet Tahara w Olsztynie|Bet Tahara w Olsztynie]]<br/> | ||
| + | [[Żydzi na Warmii i Mazurach]]<br/> | ||
| + | [[Synagoga w Dąbrównie]]<br/> | ||
| + | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| − | [ http://www.wm.uw.olsztyn.pl/ ] <br/> [ http://pl.wikipedia.org/wiki/Kategoria:Cmentarze_%C5%BCydowskie_w_wojew%C3%B3dztwie_warmi%C5%84sko-mazurskim ] <br/> [ http://www.fzp.net.pl/historia/zydzi-w-prusach-wschodnich ] <br/> | + | [http://www.wm.uw.olsztyn.pl/ wm.uw.olsztyn.pl] [20.02.2015] <br/> |
| − | [[Kategoria: Społeczeństwo]][[Kategoria: Społeczeństwo | + | [http://pl.wikipedia.org/wiki/Kategoria:Cmentarze_%C5%BCydowskie_w_wojew%C3%B3dztwie_warmi%C5%84sko-mazurskim pl.wikipedia.org] [20.02.2015] <br/> |
| + | [http://www.fzp.net.pl/historia/zydzi-w-prusach-wschodnich fzp.net.pl] [20.02.2015] <br/> | ||
| + | [[Kategoria: Społeczeństwo]][[Kategoria:Społeczeństwo]][[Kategoria: Mniejszości narodowe i etniczne]] [[Kategoria: Olsztyn]] [[Kategoria: 1201-1300]] | ||
Aktualna wersja na dzień 21:48, 21 mar 2015
Mniejszość żydowska na Warmii i Mazurach – jedna z mniejszości zamieszkujących województwo warmińsko-mazurskie.
Spis treści
Historia
Żydzi pojawili się na ziemiach Warmii i Mazur pod koniec XIII wieku. Dzięki sekularyzacji Prus w 1525 roku i zawarciu traktatu krakowskiego rozwinął się handel obwoźny z mieszkańcami Krakowa. Stał się on domeną ludności żydowskiej. W wieku XVIII zaczęła rozwijać się polityka antyżydowska utrudniająca handel. Sytuację polepszyły prawa nadawane w XIX wieku (ustawa Fryderyka II z 1847 roku o położeniu Żydów).
W latach 20. i 30. XX wieku bojówki antysemickie represjonowały Żydów. Ludność żydowska została w większości wywieziona do obozów zagłady podczas II wojny światowej. Synagogi oraz kirkuty uległy dewastacji.
Liczebność
Według Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań z 2011 roku na terenie Warmii i Mazur przynależność do mniejszości żydowskiej zadeklarowało 19 osób.
Na terenie województwa warmińsko-mazurskiego znajduje się 51 cmentarzy, na których pochowano przedstawicieli tej mniejszości.
Kultura
W Olsztynie od czterech lat (od 2010 roku) organizowane są Dni Kultury Żydowskiej, w organizacji których aktywnie uczestniczy fundacja Borussia oraz Stowarzyszenie na rzecz Kultury Żydowskiej B’Jachad, której aktywnym działaczem jest Ewa Pohlke promująca również kulturę żydowską podczas organizowanych imprez wielokulturowych w szkołach w Olsztynie (np. w gimnazjum nr 3).
W roku 2014 obchodzono 25. rocznicę istnienia Polskiego Towarzystwa Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata. Wojewoda Marian Podziewski postanowił wspólnie z wymienionymi wyżej organizacjami włączyć się w ogólnopolską akcję upamiętnienia osób, które uhonorowano Medalem Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata.
Zobacz też
Bet Tahara w Olsztynie
Żydzi na Warmii i Mazurach
Synagoga w Dąbrównie
Bibliografia
wm.uw.olsztyn.pl [20.02.2015]
pl.wikipedia.org [20.02.2015]
fzp.net.pl [20.02.2015]
