Modernizacja gospodarstw rolnych

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Wersja z dnia 16:00, 21 mar 2015 autorstwa MartaF (dyskusja | edycje) (Bibliografia)
(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)
Skocz do: nawigacja, szukaj

Modernizacja gospodarstw rolnych 1. semantycznie oznacza przede wszystkim uwspółcześnienie, unowocześnienie poprzez zerwanie z tradycją, uczynienie czegoś mniej staroświeckim. Termin ten znaczeniowo jest bliski transformacji, ponieważ w obu przypadkach mamy do czynienia ze zmianami w korzystnym kierunku. W języku potocznym oraz w nauce dostrzec można jednak pewną różnicę – modernizacja częściej kojarzona jest z postępem[1]. 2. działanie 121 realizowanego w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) na lata 2007-2013, instrument wsparcia finansowego o charakterze wyłącznie inwestycyjnym [2].

Ogólna charakterystyka

Modernizacja wiąże się nierozerwalnie z procesem przemian, których celem jest poprawa warunków działalności we wszystkich sferach gospodarczych i społecznych. Kierunek tych zmian związany jest z procesami unowocześniania technicznego, technologicznego oraz organizacyjnego m.in. przez wzrost sprawności, trwałości i niezawodności czynników wytwórczych, a także poprawę warunków ergonomicznych [3].

Modernizacja może być realizowana we wszystkich obszarach działalności także w sektorze rolnym. Modernizacja rolnictwa obejmuje procesy dostosowań w zakresie struktur i mechanizmów funkcjonowania, w skali gospodarstw rolnych oraz podmiotów, które z nimi współpracują, pozwalając na rozwój oraz partycypowanie w korzyściach z rozwoju społeczno-gospodarczego kraju [4].

Modernizacja w rolnictwie i profesjonalizacja zawodu rolnika są gwarantem przekształcenia polskich gospodarstw rolnych w przedsiębiorstwa produkcyjne, działające podobnie do gospodarstw rolników-przedsiębiorców w Unii Europejskiej. Nowoczesne rolnictwo musi być wysoce wydajne, tworzące bardzo dobry jakościowo produkt i przyjazne środowisku [5]. Działania modernizacyjne w gospodarstwach rolnych wpływają na wielkość produkcji i jej jakość, zastępują pracę żywą i chronią procesy wytwórcze. Rozwój rolnictwa przez modernizację wiąże się przede wszystkim ze zmianą zasobów podstawowych czynników produkcji. Pierwotnym elementem i źródłem tych zmian są procesy innowacyjne i postęp naukowo-techniczny, prowadzący w konsekwencji do wzrostu zasobów kapitału w rolnictwie, co powoduje zmiany w wyposażeniu gospodarstw i stosowanych technikach wytwarzania [6].

Realizacja działania Modernizacja gospodarstw rolnych w województwie warmińsko-mazurskim

W krajach Unii Europejskiej procesy modernizacji rolnictwa są zsynchronizowane z procesami przeobrażeń wsi i miasteczek, stanowiąc komponenty koncepcji zintegrowanego rozwoju obszarów wiejskich. Zacofanie gospodarcze i opóźnienie cywilizacyjne obszarów wiejskich może w dłuższej perspektywie opóźniać rozwój gospodarczy całego kraju [7]. Z tego względu w Polsce w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) na lata 2007-2013 wyodrębniono m.in. działanie 121 Modernizacja polskich gospodarstw rolnych.

Główny cel działania 121 Modernizacja gospodarstw rolnych został skoncentrowany na poprawie konkurencyjności gospodarstw rolnych w procesie ich dostosowywania do funkcjonowania na Jednolitym Rynku Europejskim. Pomoc została zawężona do wsparcia m.in. inwestycji obejmujących modernizację pierwotnej produkcji roślinnej lub zwierzęcej, z wyłączeniem leśnej lub rybnej, operacji obejmujących produkcję produktów żywnościowych oraz nieżywnościowych, przygotowania do sprzedaży lub sprzedaży bezpośredniej produktów rolnych wytwarzanych w gospodarstwie [8].

W trzech naborach (2007, 2009, 2011) w ramach tego działania nnajwiększą liczbę wniosków złozono w woj. mazowieckim (15344). W woj. warmińsko-mazurskim do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa złożono łącznie 3226 wniosków (rys. 1).

Rys. 1. Liczba złożonych wniosków i podpisanych umów w ramach działania 121 Modernizacja gospodarstw rolnych PROW 2007-2013

Modernizacja1.jpeg

Źródło: Opracowanie na podstawie danych ARiMR arimr.gov.pl

Z badań przeprowadzonych przez K. Babuchowską i R. Marks-Bielską[9] wynika, że niezależnie od poziomu udzielonego wsparcia pomoc finansowa oferowana w ramach działania Modernizacja gospodarstw rolnych jest dla rolników bardzo ważna. Z przeprowadzonych badań wynika, że 63,4% respondentów nie zrealizowałoby inwestycji bez środków PROW 2007-2013, a 29,1% musiałoby przesunąć jej realizację w czasie, najprawdopodobniej do momentu zgromadzenia na ten cel odpowiednich zasobów finansowych. Tylko 2,3% badanych było zdecydowanych alternatywnie sfinansować inwestycję środkami zaciągniętego na ten cel kredytu, a 5,2% przeznaczyłoby własne oszczędności. Aż 66,9% zbadanych beneficjentów działania wskazało, że inwestycja współfinansowana z działania Modernizacja gospodarstw rolnych polegała na zakupie maszyn i urządzeń technicznych, m.in. ciągników, kombajnów. W przypadku 15,1% gospodarstw zbudowano od podstaw, rozbudowano lub też unowocześniono budynki gospodarcze. Z kolei 5,3% badanych rolników poprawiło infrastrukturę techniczną gospodarstwa, np. poprzez utwardzenie placu manewrowego. Wśród innych odpowiedzi pojawiło się np. wprowadzenie nowych technologii produkcji.

Przypisy

  1. Lubbe A. 2011. Transformacja, modernizacja czy po prostu normalizacja? Wybory modelu gospodarki polskiej po 1989 r. (w:) Modernizacja Polski. Struktury – Agencje – Instytucje, W. Morawski (red. nauk.). Wyd. Akademickie i Profesjonalne, Warszawa
  2. 7. Babuchowska K., Marks-Bielska R. 2012. Unowocześnianie gospodarstw rolnych z województwa warmińsko-mazurskiego w ramach PROW 2007-2013. Zeszyty Naukowe SGGW. Polityki Europejskie, Finanse i Marketing
  3. Chyłek E. 2005. Proces modernizacji rolnictwa i obszarów wiejskich w Polsce. Wieś i Rolnictwo 3(128).
  4. Wilkin J. 2001. Instytucjonalne uwarunkowania modernizacji wsi w Polsce. "Postępy Nauk Rolniczych", nr 4
  5. Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (wersja z lipca). Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Warszawa 2011
  6. Klepacki B. 2004 Potrzeby przystosowawcze gospodarstw rolniczych i ich otoczenia instytucjonalnego związane z wejściem Polski do Unii Europejskiej. Wieś i Rolnictwo 2(123)
  7. Walkowski M. 2008. Wpływ funduszy pomocowych na proces unowocześniania rolnictwa i obszarów wiejskich w Polsce. (w:) Fundusze Europejskie a innowacyjność polskiej gospodarki, J. Babiak (red.). Wyd. Studio Emka, Warszawa
  8. Babuchowska K., Marks-Bielska R. 2012. Unowocześnianie gospodarstw rolnych z województwa warmińsko-mazurskiego w ramach PROW 2007-2013. Zeszyty Naukowe SGGW. Polityki Europejskie, Finanse i Marketing
  9. Babuchowska K., Marks-Bielska R. 2012. Unowocześnianie gospodarstw rolnych z województwa warmińsko-mazurskiego w ramach PROW 2007-2013. Zeszyty Naukowe SGGW. Polityki Europejskie, Finanse i Marketing

Bibliografia

Babuchowska K., Marks-Bielska R. 2012. Unowocześnianie gospodarstw rolnych z województwa warmińsko-mazurskiego w ramach PROW 2007-2013. Zeszyty Naukowe SGGW. Polityki Europejskie, Finanse i Marketing.
Chyłek E. 2005. Proces modernizacji rolnictwa i obszarów wiejskich w Polsce. Wieś i Rolnictwo 3(128).
Klepacki B. 2004. Potrzeby przystosowawcze gospodarstw rolniczych i ich otoczenia instytucjonalnego związane z wejściem Polski do Unii Europejskiej. Wieś i Rolnictwo 2(123).
Lubbe A. 2011. Transformacja, modernizacja czy po prostu normalizacja? Wybory modelu gospodarki polskiej po 1989 r. (w:) Modernizacja Polski. Struktury – Agencje – Instytucje, W. Morawski (red. nauk.). Wyd. Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (wersja z lipca). Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Warszawa 2011.
Walkowski M. 2008. Wpływ funduszy pomocowych na proces unowocześniania rolnictwa i obszarów wiejskich w Polsce. (w:) Fundusze Europejskie a innowacyjność polskiej gospodarki, J. Babiak (red.). Wyd. Studio Emka, Warszawa.
Wilkin J. 2001. Instytucjonalne uwarunkowania modernizacji wsi w Polsce. Postępy Nauk Rolniczych, nr 4.