Nerwiki

Nerwiki
Pałac w Nerwikach. Fot. Mieczysław Kalski
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	bartoszycki
Gmina	Górowo Iławeckie
Sołectwo	Pieszkowo
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Nerwiki
Położenie na mapie Polski Nerwiki
{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Nerwiki (niem. Nerfken) – wieś niesołecka położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim, w gminie Górowo Iłąweckie. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego. Miejscowość w 2010 roku liczyła mieszkańców. Wieś wchodzi w skład sołectwa Pieszkowo, w którym funkcję sołtysa sprawuje obecnie Andrzej Piędziak.

Pałac w Nerwikach w początkach XX wieku.
Źródło: www.pieszkowo.parafia.info.pl

Położenie

Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na obszarze Wzniesień Górowskich, na południowy zachód od Bartoszyc i 10 km na południe od Górowa Iławeckiego.

Dzieje miejscowości

Wieś powstała w ramach kolonizacji północnych obszarów państwa zakonu krzyżackiego. Została założona jako majątek szlachecki na 26 łanach. Początkowo zwany on był Parpelauken, a następnie Nerfken – obie nazwy wywodzą się z języka pruskiego. Tutejszy majątek długo należał do rodu von Heydenów. W 1857 roku liczył on 101 mieszkańców. U schyłku XIX wieku obejmował on obszar 366 ha (stan na rok 1889). Prowadzono tu głównie hodowlę bydła, działał młyn wodny. Tutejszy pałac został wzniesiony w 1864 roku. Nerwiki do 1945 roku należały do parafii ewangelickiej w Pieszkowie.

Po II wojnie światowej Nerwiki weszły w skład sołectwa Pieszkowo. Na bazie dawnego majątku uruchomiono tu państwowe gospodarstwo rolne. Według spisu powszechnego z 1983 roku Nerwiki składały się z siedmiu budynków mieszkalnych, a ponadto znajdowały się tu: przedszkole, punkt biblioteczny, klub, świetlica, sala kinowa na 80 miejsc i zakład ślusarsko-kowalski. Wieś liczyła wówczas 146 mieszkańców.

Zabytki

• pałac w Nerwikach z 1864 roku
• park pałacowy z XIX wieku (2 ha)
• cmentarz ewangelicki z drugiej połowy XIX wieku, na wzgórzu, na południe od założenia pałacowo-parkowego, otoczony młodym lasem; teren zdewastowany

Bibliografia

Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar, Olsztyn 1987.
Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 1999.
Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
Wojewódzka ewidencja zabytków [05.03.2014]
Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Górowo Iławeckie, Górowo Iławeckie 2008 [05.03.2014]
Bank Danych Lokalnych GUS [05.03.2014]
polskaniezwykla.pl [05.03.2014]
ciekawemazury.pl [05.03.2014]