Nowe Miasto Lubawskie

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Wersja z dnia 15:30, 25 wrz 2013 autorstwa Kinlis (dyskusja) (Kultura=)
Skocz do: nawigacja, szukaj


Nowe Miasto Lubawskie

[[Plik:
Miejscowość-Opis-Ryzunku
|240px|Pole-obowiązkowe]]
Pole-obowiązkowe
Rodzaj miejscowości miasto
Państwo  Polska
Województwo warmińsko - mazurskie
Powiat nowomiejski
Gmina Nowe Miasto Lubawskie
Liczba ludności (2012, źródło: http://gminanml.pl.) 11.145
Strefa numeracyjna (+48) 56
Kod pocztowy 13 - 300
Tablice rejestracyjne NNM
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Nowe Miasto Lubawskie
Nowe Miasto Lubawskie
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Nowe Miasto Lubawskie
Nowe Miasto Lubawskie
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Nowe Miasto Lubawskie (niem. Neumark in Westpreussen) – miasto gminne w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nowomiejskim.


Charakterystyka fizjograficzna

Nowe Miasto Lubawskie położone jest między Garbem Lubawskim a Pojezierzem Iławskim, nad rzeką Drwęcą.Miejscowość położona jest na terenie gminy Nowe Miasto Lubawskie, która posiada niezwykle urozmaiconą rzeźbę. Obszar gminy obejmuje Pojezierze Brodnickie, Garb Lubawski i głęboko wciętą dolinę Drwęcy. Na terenie gminy występują takie formy jak ozy i kemy, powstałe podczas zlodowacenia w zagłębieniach i szczelinach martwego lodu. Na południe od Nowego Dworu znajduje się oz (eksploatowany jako żwirownia), natomiast na północ od wsi Chrośle i na południe od Jamielnika występują kemy. Oś hydrograficzną gminy stanowi rzeka Drwęca. Znaczną powierzchnię zaś zajmują mokradła i bagna, występujące głównie w dnach rynien i innych obniżeniach terenu. Stosunkowo niewielką powierzchnię zajmują lasy (14% powierzchni gminy). Ponadto 65% powierzchni gminy stanowi obszar chronionego krajobrazu.

Dzieje miejscowości

We wczesnym średniowieczu ziemie dzisiejszego miasto zamieszkiwało bałtyjskie plemię Sasinów. Pierwsza wzmianka o Nowym Mieście pochodzi z 1325 r. i znajdują się w kronice Piotra z Duisburga. Nowe Miasto prawa miejskie otrzymało w 1353 r. na prawie chełmińskim. W XIV w. powstał tutaj pierwszy kościół i mury obronne. Po bitwie pod Grunwaldem przejściowo miasto znalazło się w rękach Władysława Jagieły. I pokój toruński przyznał jednak te ziemie krzyżakom. W 1440 r. przedstawiciele miasta przystąpili do Związku Pruskiego. Nowe Miasto w 1468 r. trafiło w ręce Polski. Miejscowość ucierpiała w czasie potopu szwedzkiego. W 1865 r. powołano tu Towarzystwo Rolnicze przekształcone następnie w 1893 r. w Bank Ludowy. W granicach Polski Nowe Miasto znalazło się ponownie w 1920 r. Do 1 kwietnia 1937 r. nosiło urzędową nazwę "Nowemiasto – Pomorze".

W kolejnych latach liczba mieszkańców przedstawiała się następująco: 1812 r.- 719, 1825 r. - 1.067, 1910 r. - 4.144, 1945 r.- 4.672, 1955 r. - 5.046, 1965 r. - 6.450, 1998 r. - 10.800.


Gospodarka

W Nowym Mieście Lubawskim mieszczą się zakłady przemysłu: meblarskiego (Szynaka-Meble), materiałów budowlanych (Finishparkiet, Jawor). Funkcjonuje także firma F.H.U. Krystal, Hotel MOSiR, Zajazd "Nad Drwęcą", Hotel "Finisz", Hotelik Il’Cavaliere oraz kwatery prywatne.


Kultura

Na terenie miejscowości działa Gminna Biblioteka Publiczna, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Gminne Centrum Kultury, Gminny Zespół Oświaty i Chór św. Cecyli. Ponadto funkcjonuje tutaj: Gazeta Nowomiejska – tygodnik, Tygodnik Internetowy NML, Portal Ziemi Nowomiejskiej, Gazeta Pomorska- wydanie toruńskie – codziennie jedna strona poświęcona informacjom z Brodnicy i Nowego Miasta Lubawskiego, "Nowości Dziennik Toruński", Polskie Radio Olsztyn, Telewizja Eltronik – lokalna brodnicka telewizja, program dla Nowego Miasta. W mieście istnieje także filia Warmińsko – Mazurskiej Biblioteki Pedagogicznej, Nowomiejskie Towarzystwo Kultury, Stowarzyszenie Edukacja Pod Żaglami, KS Drwęca Nowe Miasto Lubawskie, Automobilklub, NKS Drwęca, MUKS Olimpia, UKS Iskra, UKS Sokół oraz UKS Klub Taneczny. Są tutaj także dwie szkoły podstawowe, przedszkole, Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych i Zespół Szkół Zawodowych.

Ludzie związani z miejscowością:

Na kartach historii Nowego Miasta Lubawskiego zapisali się: Katarzyna Dąbrowska - piosenkarka i aktorka, Tadeusz Domagała - historyk sztuki; Zyta Gilowska - minister finansów oraz wicepremier w rządach Kazimierza Marcinkiewicza oraz Jarosława Kaczyńskiego, Stanisław Grabowski - poeta, wydawca, dziennikarz, Piotr Grzymowicz - prezydent Olsztyna, Zygmunt Kittel - współorganizator i dowódca powstania wielkopolskiego w Gnieźnie, starosta gnieźnieński, Juliusz Lech Kulikowski – biocybernetyk, Roman Kulikowski – cybernetyk, Wiesław Lendzion – piłkarz i działacz sportowy, Krzysztof Michalski - wojewoda lubelski w latach 1998-2000 a do 1998 burmistrz Świdnika, Stefan Michałek – adwokat i działacz społeczno-polityczny oraz prezydent Torunia w latach 1922-1924, Jacek Moczadło - muzyk rockowy, Zbigniew Muchliński - działacz państwowy i samorządowy, Ludwik Ochocki – ekonomista i wiceminister administracji oraz gospodarki terenowej i ochrony środowiska (1972–1981), Tomasz Reich - poeta i dziennikarz, Antoni Stawikowski – astronom i działacz podziemnej Solidarności, Krzysztof Szczawiński - kolarz zawodowy, Zbigniew Szwejkowski – meteorolog i klimatolog, Zuzanna Trzcińska – wioślarka, Nikolaus von Vormann - niemiecki generał, Leszek Werner – muzykolog, Ruth Weyher - niemiecka aktorka, Andrzej Witkowski - hydrogeolog, prezydent Międzynarodowego Stowarzyszenia Wód Podziemnych.




Zabytki:

Na terenie miasta znajdują się następujące zabytki: gotycka Bazylika św. Tomasza Apostoła w Nowym Mieście Lubawskim ; dawny kościół ewangelicki z 1912 r.; fragmenty murów miejskich z okresu po 1343; ruiny klasztoru OO. Reformatów w Łąkach Bratiańskich ; domy z XIX w.

Miejscowość-Opis-Ryzunku


Bibliografia:


Zobacz też

Kinlis (dyskusja) 12:51, 20 wrz 2013 (CEST)