Nowy Dwór: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Zobacz też)
 
(Nie pokazano 7 wersji utworzonych przez 7 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
 
 
{{Wieś infobox
 
{{Wieś infobox
 
  |nazwa                = Nowy Dwór   
 
  |nazwa                = Nowy Dwór   
Linia 7: Linia 5:
 
  |herb artykuł          =
 
  |herb artykuł          =
 
  |dopełniacz wsi        = Nowego Dworu   
 
  |dopełniacz wsi        = Nowego Dworu   
  |zdjęcie              = Pole-obowiązkowe 
+
  |zdjęcie              = nowy dwor.jpg 
  |opis zdjęcia          = Pole-obowiązkowe   
+
  |opis zdjęcia          = Kościół w Nowym Dworze. <br> Fot. Mieczysław Kalski   
 
  |rodzaj miejscowości  =wieś sołecka
 
  |rodzaj miejscowości  =wieś sołecka
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
 
  |województwo          = warmińsko-mazurskie  
Linia 16: Linia 14:
 
  |sołectwo              =
 
  |sołectwo              =
 
  |wysokość              =
 
  |wysokość              =
  |liczba ludności      = 313 (łącznie Nowy Dwór,Dzierzki)
+
  |liczba ludności      = 313  
 
  |rok                  = 2010
 
  |rok                  = 2010
 
  |strefa numeracyjna    =(+48) 89
 
  |strefa numeracyjna    =(+48) 89
Linia 30: Linia 28:
 
  |wikisłownik          =
 
  |wikisłownik          =
 
  |www                  =
 
  |www                  =
}}
+
}}<br/>
<big>''' Nowy Dwór''' (niem. ''Neuhof'') – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Jedwabno.  
+
''' Nowy Dwór''' (niem. ''Neuhof'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie| województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat szczycieński | powiecie szczycieńskim]], w [[Jedwabno (gmina wiejska)|gminie Jedwabno]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 313 mieszkańców<ref>łącznie Nowy Dwór i [[Dzierzki]]</ref>. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Piotr Siemiatkowski<ref>[http://www.jedwabno.pl/solectwa/ Strona Gminy Jedwabno] [10.09.2013]</ref>.
 +
<br/><br/>
 +
 
 +
== Położenie ==
 +
Wieś położona jest na [[Pojezierze Mazurskie|Pojezierzu Mazurskim]], w południowej części województwa warmińsko–mazurskiego. Miejscowość leży w odległości 12 km na zachód od [[Szczytno|Szczytna]], w pobliżu drogi krajowej nr 58 w kierunku [[Jedwabno|Jedwabna]].
 +
<br/>
 +
 
 +
== Dzieje miejscowości ==
 +
Wieś została założona w 1571 roku. W 1579 roku zajmowała obszar 26 łanów gruntów. Wiadomo, że w 1670 roku osiedliło się w niej trzech ziemian na [[Prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]]. W następnym stuleciu przywilej odnowiono na istniejące już łany oraz dodatkowo na 14 łanów [[Nowizna |nowizn]] na prawie chełmińskim w ramach [[Osadnictwo szkatułowe|osadnictwa szkatułowego]]. W połowie XIX wieku wieś obejmowała 30 łanów.
 +
 +
[[Kościół pw. św. Wojciecha w Nowym Dworze|Ewangelicki kościół]] został wybudowany w 1901 roku. Obecnie jest to siedziba [[Parafia pw. św. Wojciecha w Nowym Dworze|parafii rzymskokatolickiej pw. św. Wojciecha]].
 +
 
 +
W wyniku działań wojennych podczas [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach |II wojny światowej]] wieś została zniszczona w 10%. W latach powojennych założono tu [[Ochotnicza Straż Pożarna |Ochotniczą Straż Pożarną]], która działa do dziś. Od lat 50. XX wieku funkcjonowało tu również [[Państwowe Gospodarstwo Rolne]].
 +
 
 +
Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.  
  
W latach 1945-1954 miejscowość wchodziła w skład powiatu nidzickiego, zaś w latach 1954-1959 była siedzibą gromady. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
 
  
<br/>
+
Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych w poszczególnych okresach:
  
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
+
*1782 r. – 26 gospodarstw
Wieś położona jest na Pojezierzu Mazurskim, położona w południowej części województwa warmińsko-mazurskiego. Miejscowość leży w odległości 12 km na zachód od Szczytna, w pobliżu drogi krajowej nr 58 w kierunku Jedwabna.
 
  
<br/>
+
*1818 r. – 128 osób, 26 gospodarstw
  
=== Dzieje miejscowości ===
+
*1858 r. – 23 gospodarstwa
Wieś została założona w 1571 roku; wzmiankowana jest w 1579 roku jako posiadająca 26 łanów gruntów. Wiadomo, że w 1670 roku osiedliło się tam trzech ziemian na prawie chełmińskim. W następnym stuleciu przywilej odnowiono na już istniejące łany oraz dodatkowo 14 łanów nowizn na prawie chełmińskim w ramach osadnictwa szkatułowego. W połowie XIX wieku wieś obejmowała 30 łanów. Zachowała dawny układ wielodrożnicy.
 
Ewangelicki kościół został wybudowany w 1901 roku. Obecnie jest to siedziba parafii rzymskokatolickiej pw. św. Wojciecha.
 
W wyniku działań wojennych podczas II wojny światowej wieś została zniszczona w 10%. W latach powojennych założono tu Ochotniczą Straż Pożarną, która działa do dziś. Od lat 50. XX wieku funkcjonowało tu również Państwowe Gospodarstwo Rolne Nowy Dwór.
 
W Nowym Dworze znajduje się szkoła podstawowa, jedna z dwóch w gminie Jedwabno, oraz oddział przedszkolny.
 
  
Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych
+
*1939 r. – 415 osób
1782 – 26 gospodarstw
 
1818 – 128 osób, 26 gospodarstw
 
1858 – 23 gospodarstwa
 
1939 – 415 osób
 
1954 – 314 osób
 
2010 – 237 osób
 
  
<br/>
+
*1954 r. – 314 osób
  
=== Zabytki: ===
+
*2010 r. – 237 osób
*Kościół pw. św. Wojciecha z 1901 roku; wieża dawniej była wyższa (cześć spaliła się w latach 80. XX wieku). Przed kościołem granitowy głaz – pozostałość po pomniku upamiętniającym żołnierzy poległych w I wojnie światowej
 
*Dawna plebania ewangelicka, naprzeciwko kościoła; obecnie szkoła podstawowa
 
*Budynek szkoły w sąsiedztwie kościoła z przełomu XIX i XX wieku; na elewacji frontowej uchwyt z żelaza pozostałość po szkolnym dzwonku
 
*Dawny dom ludowy, obecnie biblioteka
 
*Dawny cmentarz ewangelicki, na skraju wsi; mocno zdewastowany
 
  
<br/>
+
==Szkolnictwo==
 +
*[[Szkoła Podstawowa w Nowym Dworze |szkoła podstawowa]]
 +
*oddział przedszkolny
  
=== Bibliografia: ===
+
== Zabytki ==
#Ambroziak Sławomir, ''Dzieje parafii, kościołów i życia religijnego gminy Jedwabno (Jedwabno, Małga, Nowy Dwór)'', Rocznik Mazurski, t. 5, 2001, s. 3-30.
+
*kościół pw. św. Wojciecha z 1901 roku; wieża dawniej była wyższa (cześć spaliła się w latach 80. XX wieku); przed kościołem granitowy głaz – pozostałość po pomniku upamiętniającym żołnierzy poległych w [[I wojna światowa na Warmii i Mazurach|I wojnie światowej]]
#Ambroziak Sławomir, ''Historia gminy Jedwabno'', http://www.jedwabno.pl/historia [dostęp: 22.08.2013]
+
*dawna plebania ewangelicka, naprzeciwko kościoła; obecnie szkoła podstawowa
#Ambroziak Sławomir, ''Z dziejów gminy Jedwabno'', Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, s. 7-15.
+
*budynek szkoły w sąsiedztwie kościoła z przełomu XIX i XX wieku; na elewacji frontowej uchwyt z żelaza – pozostałość po szkolnym dzwonku
#Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, ''Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej'', Olsztyn 1998.
+
*dawny dom ludowy, obecnie [[Biblioteka w Nowym Dworze|biblioteka]]
#''Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.
+
*dawny [[Cmentarz ewangelicki w Nowym Dworze|cmentarz ewangelicki]], na skraju wsi; zdewastowany
#Bank Danych Lokalnych GUS: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims [data dostępu: 10.09.2013]
 
#Wojewódzka Ewidencja Zabytków: http://www.wuoz.olsztyn.pl/ [data dostępu: 10.09.2013]
 
  
{{Przypisy}}
+
== Ludzie związani z miejscowością ==
 +
*[[Bernard Piotr Mius]] (ur. 1952) — urodzony w Nowym Dworze samorządowiec, burmistrz miasta i [[Pasym (gmina wiejska) |gminy Pasym]]
  
 +
== Bibliografia ==
 +
Ambroziak Sławomir, ''Dzieje parafii, kościołów i życia religijnego gminy Jedwabno (Jedwabno, Małga, Nowy Dwór)'', Rocznik Mazurski, t. 5, 2001, ss. 3–30.<br/>
 +
Ambroziak Sławomir, ''Historia gminy Jedwabno'', [w:] [http://www.jedwabno.pl/historia/ Strona Gminy Jedwabno] [22.08.2013]<br/>
 +
Ambroziak Sławomir, ''Z dziejów gminy Jedwabno'', Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, ss. 7–15.<br/>
 +
Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, ''Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej'', Olsztyn 1998.<br/>
 +
''Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu'', red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.<br/>
 +
[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [10.09.2013]<br/>
 +
[http://www.wuoz.olsztyn.pl/ Wojewódzka Ewidencja Zabytków] [10.09.2013]
  
 +
{{Przypisy}}
 +
<references/>
 
<br/>
 
<br/>
  
== Zobacz też ==
+
[[Kategoria: Powiat szczycieński]]
[[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 15:55, 22 wrz 2013 (CEST)
+
[[Kategoria: Jedwabno (gmina wiejska)]]  
 
+
[[Kategoria: Wsie sołeckie]]  
[[Kategoria: Miejscowość]]
+
[[Kategoria: 1501-1600]]
[[Użytkownik:Emes|Emes]] ([[Dyskusja użytkownika:Emes|dyskusja]]) 15:53, 22 wrz 2013 (CEST)
 

Aktualna wersja na dzień 19:17, 10 lut 2020

Nowy Dwór

Kościół w Nowym Dworze.  Fot. Mieczysław Kalski
Kościół w Nowym Dworze.
Fot. Mieczysław Kalski
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat szczycieński
Gmina Jedwabno
Liczba ludności (2010) 313
Strefa numeracyjna (+48) 89
Kod pocztowy 12-122
Tablice rejestracyjne NSZ
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Nowy Dwór
Nowy Dwór
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Nowy Dwór
Nowy Dwór
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}


Nowy Dwór (niem. Neuhof) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Jedwabno. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 313 mieszkańców[1]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Piotr Siemiatkowski[2].

Położenie

Wieś położona jest na Pojezierzu Mazurskim, w południowej części województwa warmińsko–mazurskiego. Miejscowość leży w odległości 12 km na zachód od Szczytna, w pobliżu drogi krajowej nr 58 w kierunku Jedwabna.

Dzieje miejscowości

Wieś została założona w 1571 roku. W 1579 roku zajmowała obszar 26 łanów gruntów. Wiadomo, że w 1670 roku osiedliło się w niej trzech ziemian na prawie chełmińskim. W następnym stuleciu przywilej odnowiono na istniejące już łany oraz dodatkowo na 14 łanów nowizn na prawie chełmińskim w ramach osadnictwa szkatułowego. W połowie XIX wieku wieś obejmowała 30 łanów.

Ewangelicki kościół został wybudowany w 1901 roku. Obecnie jest to siedziba parafii rzymskokatolickiej pw. św. Wojciecha.

W wyniku działań wojennych podczas II wojny światowej wieś została zniszczona w 10%. W latach powojennych założono tu Ochotniczą Straż Pożarną, która działa do dziś. Od lat 50. XX wieku funkcjonowało tu również Państwowe Gospodarstwo Rolne.

Aktualnie wieś jest siedzibą sołectwa.


Liczba mieszkańców i gospodarstw rolnych w poszczególnych okresach:

  • 1782 r. – 26 gospodarstw
  • 1818 r. – 128 osób, 26 gospodarstw
  • 1858 r. – 23 gospodarstwa
  • 1939 r. – 415 osób
  • 1954 r. – 314 osób
  • 2010 r. – 237 osób

Szkolnictwo

Zabytki

  • kościół pw. św. Wojciecha z 1901 roku; wieża dawniej była wyższa (cześć spaliła się w latach 80. XX wieku); przed kościołem granitowy głaz – pozostałość po pomniku upamiętniającym żołnierzy poległych w I wojnie światowej
  • dawna plebania ewangelicka, naprzeciwko kościoła; obecnie szkoła podstawowa
  • budynek szkoły w sąsiedztwie kościoła z przełomu XIX i XX wieku; na elewacji frontowej uchwyt z żelaza – pozostałość po szkolnym dzwonku
  • dawny dom ludowy, obecnie biblioteka
  • dawny cmentarz ewangelicki, na skraju wsi; zdewastowany

Ludzie związani z miejscowością

Bibliografia

Ambroziak Sławomir, Dzieje parafii, kościołów i życia religijnego gminy Jedwabno (Jedwabno, Małga, Nowy Dwór), Rocznik Mazurski, t. 5, 2001, ss. 3–30.
Ambroziak Sławomir, Historia gminy Jedwabno, [w:] Strona Gminy Jedwabno [22.08.2013]
Ambroziak Sławomir, Z dziejów gminy Jedwabno, Rocznik Mazurski, t. 10, 2006, ss. 7–15.
Liżewska Iwona, Knercer Wiktor, Przewodnik po historii i zabytkach ziemi szczycieńskiej, Olsztyn 1998.
Szczytno. Z dziejów miasta i powiatu, red. Jan Jałoszyński i in., Olsztyn 1962.
Bank Danych Lokalnych GUS [10.09.2013]
Wojewódzka Ewidencja Zabytków [10.09.2013]

Przypisy

  1. łącznie Nowy Dwór i Dzierzki
  2. Strona Gminy Jedwabno [10.09.2013]