Obszar wiejski: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
(Obszary wiejskie w województwie warmińsko-mazurskim)
(Bibliografia)
Linia 38: Linia 38:
  
 
Kapusta F. 2005. ''Podstawy zintegrowanego rozwoju wsi i rolnictwa w Polsce''. W:  Kłodziński M., Dzun W. (red. nauk.) ''Rolnictwo a rozwój obszarów wiejskich.'' Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, Warszawa.
 
Kapusta F. 2005. ''Podstawy zintegrowanego rozwoju wsi i rolnictwa w Polsce''. W:  Kłodziński M., Dzun W. (red. nauk.) ''Rolnictwo a rozwój obszarów wiejskich.'' Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, Warszawa.
 +
 +
''Obszary wiejskie w Polsce''. 2011. GUS, Warszawa, Olsztyn.
 +
 +
 
<br/>
 
<br/>
 
{{Przypisy}}
 
{{Przypisy}}

Wersja z 17:26, 25 lip 2014

Obszar wiejski 1. Według definicji GUS jest to teren położony poza granicami administracyjnymi miast [1] 2. W Unii Europejskiej obszarem wiejskim jest teren, na którym gęstość zaludnienia jest niższa niż 100 os./km kw. 3. Według OECD obszarem wiejskim jest teren, na którym gęstość zaludnienia jest niższa niż 150 os./km kw. [2].

Ogólna charakterystyka

Poza gęstością zaludnienia jako głównym kryterium klasyfikowania obszaru jako wiejski lub miejski UE (Eurostat) i OECD dokonują szerszej charakterystyki terenów wiejskich. Eurostat wyznaczenie na podstawie siatki geograficznej z przypisanymi kategoriami gridów [3]: miejskie, wiejskie, na poziomie NTS 3 wyznacza trzy typy podregionów:

  • podregion przeważająco wiejski (PW) – gdy udział ludności mieszkającej na terenie „gridów” wyznaczonych jako wiejskie na obszarze NTS 3 przekracza 50%,
  • podregion pośredni (P) – gdy udział ludności mieszkającej na terenie „gridów” wyznaczonych jako wiejskie na obszarze NTS 3 wynosi 20-50%,
  • podregion przeważająco miejski (PM) – gdy udział ludności mieszkającej na terenie „gridów” wyznaczonych jako wiejskie na obszarze NTS 3 wynosi poniżej 20% [4]

Z kolei kryteria identyfikowania i podziału regionów wg typologii OECD, ustalone w oparciu o stopień ich zurbanizowania, uwzględniają dwa poziomy analizy terytorialnej: lokalny (dla Polski – gmina) i regionalny (dla Polski – TL 3, odpowiadający NTS 3). Na poziomie regionalnym jednostki funkcjonalne lub administracyjne sklasyfikowano w zależności od procentowego udziału ludności mieszkającej na obszarach wiejskich (wg kryteriów poziomu lokalnego). Wyróżniono 3 typy regionów:

  • przeważająco wiejski (PW) – gdy więcej niż 50% jego mieszkańców zamieszkuje obszary lokalne sklasyfikowane jako wiejskie według kryteriów poziomu lokalnego,
  • pośredni (P) – gdy udział procentowy mieszkańców zamieszkujących obszary lokalne sklasyfikowane jako wiejskie wynosi 15-50%,
  • przeważająco miejski (PM) – gdy mniej niż 15% jego mieszkańców zamieszkuje obszary lokalne sklasyfikowane jako wiejskie [5]

Różne podejścia do definiowania obszarów wiejskich powodują, że w zależności od przyjętej klasyfikacji, tereny wiejskie oraz ludność wiejska stanowią różny odsetek. O ile w przypadku udziału powierzchni obszarów wiejskich w powierzchni ogółem różnice te nie są aż tak duże, to w przypadku udziału ludności zamieszkującej tereny wiejskie w  ludności ogółem różnice te są istotne. Klasyfikacja przyjęta przez GUS zakłada, że ludność wiejska w Polsce prawie 39,2% (2010 r.) ludności ogółem, podczas gdy wg Eurostat - że jedynie 29% (tab. 1).

Tabela 1. Obszy wiejskie w Polsce wg różnych klasyfikacji w 2007 r.

Obszary1.jpeg

Źródło: Opracowanie na podstawie danych GUS.


Podstawą podejścia administracyjnego do obszarów wiejskich jest gęstość zaludnienia. Na podstawie tej własności zmiennej nadaje się miejscowościom status miejski lub wiejski. Jednak, z powodu braku systematycznego odnotowywania przez administrację zmian demograficznych, społecznych i ekonomicznych w miejscowościach, zdarza się, że gminna wiejska może posiadać więcej mieszkańców niż gmina miejska i mimo to być nadal uznawana za wiejską. Z tego powodu definicja ta nie jest definicją operacyjną i  niektóre państwa zrezygnowały z podejścia administracyjnego do obszarów wiejskich.

Rozwój obszarów wiejskich stał się istotną dziedziną polityki Unii Europejskiej. Wpływa na to fakt, iż obszary te stanowią znaczną część jej terytorium, a mianowicie 91%, które zamieszkuje 56% ludności 27 państw członkowskich. Działania Wspólnoty koncentrują się na poprawie konkurencyjności sektora rolnego i leśnego, wykorzystaniu ich potencjału, i co jest szczególnie ważne, dążą do zmniejszenia dysproporcji dochodów ludności wiejskiej i miejskiej oraz rozwoju sektora usług na obszarach wiejskich.

Obszary wiejskie w województwie warmińsko-mazurskim

Województwo warmińsko-mazurskie charakteryzuje się wysokim udziałem obszarów wiejskich. Wynosi on 97,53% i znacznie przekracza średnią krajową 93,20%). Udział ludności wiejskiej w regionie to 59,51%, podczas gdy średnio w kraju jest to 38,7%. Podział terytorium województwa na obszary wiejskie i miejskie zaprezentowano na rysunku 1.

Rys. 1. Podział województwa warmińsko-mazurskiego na obszary wiejskie i miejskie

Obszary2.jpeg

Źródło: Obszary wiejskie w Polsce. 2011. GUS, Warszawa, Olsztyn, s. 91.

Bibliografia

Obszary wiejskie. Powszechny spis rolny 2010. 2013. GUS, Warszawa.

Kapusta F. 2005. Podstawy zintegrowanego rozwoju wsi i rolnictwa w Polsce. W:  Kłodziński M., Dzun W. (red. nauk.) Rolnictwo a rozwój obszarów wiejskich. Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, Warszawa.

Obszary wiejskie w Polsce. 2011. GUS, Warszawa, Olsztyn.



Przypisy

  1. Obszary wiejskie. Powszechny spis rolny 2010. 2013. GUS, Warszawa, s. 17.
  2. Kapusta F. 2005. Podstawy zintegrowanego rozwoju wsi i rolnictwa w Polsce. W:  Kłodziński M., Dzun W. (red. nauk.) Rolnictwo a rozwój obszarów wiejskich. Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, Warszawa, s. 57-58.
  3. grid to kwadrat o powierzchni 1x1 km wyznaczony przez linie siatki geograficznej
  4. Obszary wiejskie. Powszechny spis rolny 2010. 2013. GUS, Warszawa, s. 21.
  5. Obszary wiejskie. Powszechny spis rolny 2010. 2013. GUS, Warszawa, s. 21-22.