Olecko (gmina miejsko-wiejska): Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(Utworzono nową stronę "{{Gmina infobox |Gmina = Olecko |herb_gminy = |flaga_gminy = |mapa_gminy = |mapa_powiatu = |rozmiar_mapki = |mapka ...") |
|||
| (Nie pokazano 18 wersji utworzonych przez 6 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Gmina infobox | {{Gmina infobox | ||
| − | |Gmina = | + | |Gmina = Olecko |
| − | |herb_gminy = | + | |herb_gminy = Plik:Herb_gminy_Olecko.png |Herb gminy Olecko |
| − | |flaga_gminy = | + | |flaga_gminy = |
|mapa_gminy = | |mapa_gminy = | ||
|mapa_powiatu = | |mapa_powiatu = | ||
| Linia 10: | Linia 10: | ||
|powiat = olecki | |powiat = olecki | ||
|rodzaj_gminy = miejsko-wiejska | |rodzaj_gminy = miejsko-wiejska | ||
| − | |zarządzający = | + | |zarządzający = Burmistrz |
| − | |wójt = | + | |wójt = Karol Sobczak |
| − | |adres_ug = | + | |adres_ug = Plac Wolności 3 |
| − | |kod_poczt_ug = | + | |kod_poczt_ug = 19 - 400 Olecko |
| − | |powierzchnia = | + | |powierzchnia = 266,74 |
| − | |sołectwa = | + | |sołectwa = 31 |
| − | |miejscowości = | + | |miejscowości = 44 |
|rok = 2013 | |rok = 2013 | ||
| − | |populacja = | + | |populacja = 22196 |
| − | |gęstość = | + | |gęstość = 83 |
|urbanizacja = | |urbanizacja = | ||
| − | |nr_kier = | + | |nr_kier = 87 |
| − | |tablica_rej = | + | |tablica_rej = NOE |
| − | |TERYT = | + | |TERYT = 2813043 |
|TERC10 = | |TERC10 = | ||
| − | |www = http://www. | + | |www = http://www.um.olecko.pl/ |
| − | |bip = http://bip. | + | |bip = http://www.umolecko.bip.doc.pl/ |
}} | }} | ||
| − | '''Gmina Olecko''' – gmina wiejska położona | + | '''Gmina Olecko''' – gmina miejsko-wiejska położona we wschodniej części [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwa warmińsko-mazurskiego]], w [[Powiat olecki|powiecie oleckim]]. Siedziba gminy znajduje się w [[Olecko|Olecku]]. |
| + | Gmina rolnicza o dużej powierzchni zalesienia, posiadająca liczne walory przyrodnicze i krajobrazowe sprzyjające rozwojowi turystyki, w tym agroturystyki. | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Powierzchnia gminy == | == Powierzchnia gminy == | ||
| − | Gmina wiejska Olecko zajmuje powierzchnię | + | Gmina miejsko-wiejska Olecko zajmuje powierzchnię 266,74 km<sup>2</sup><ref name="p1">[http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3199 Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS ]</ref>, w tym: |
| − | *użytki rolne: | + | *użytki rolne: 68,2% (18197 ha) |
| − | *lasy: | + | *lasy: 19,3% (5154 ha) |
| − | *wody: | + | *wody: 4% (1089 ha) |
| − | Gmina stanowi | + | Gmina stanowi 30,5% powierzchni powiatu oleckiego. |
== Demografia == | == Demografia == | ||
| − | Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name=" | + | Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi<ref name="p1"/>: |
| + | [[Plik: Stare Molo nad Jeziorem Olecko.jpg|thumb|right|290px|Stare Molo nad jeziorem Olecko. Fot. Ludwig Schneider. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Olecko_Stare_Molo_nad_Jeziorem_Olecko_001.jpg Commons Wikimedia] ]] | ||
| + | [[Plik: Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Olecku.jpg|thumb|right|290px|Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Olecku. Fot. S. Czachorowski. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Exaltation_of_the_Holy_Cross_church_in_Olecko.jpg Commons Wikimedia] ]] | ||
| + | [[Plik: Biała Olecka. Pałac.jpg|thumb|right|290px|Pałac w Białej Oleckiej. Fot. Marek i Ewa Wojciechowscy. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Biala_Olecka_01.jpg Commons Wikimedia] | ||
| + | ]] | ||
{|class="wikitable" | {|class="wikitable" | ||
| − | !Opis || colspan=2|Ogółem || colspan=2|Kobiety || colspan=2|Mężczyźni | + | !Opis ||colspan=2|Ogółem ||colspan=2|Kobiety ||colspan=2|Mężczyźni |
| − | |||
| − | |||
|-- | |-- | ||
| − | | | + | |jednostka ||osób ||% ||osób ||% ||osób ||% |
|-- | |-- | ||
| − | |gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) || colspan=2| | + | |liczba ||22196 ||100 ||11341 ||51,1 ||10855 ||48,9 |
| + | |-- | ||
| + | |gęstość zaludnienia<br />(mieszk./km²) ||colspan=2|83 ||colspan=2|42 ||colspan=2|41 | ||
|} | |} | ||
| − | Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie miejsko-wiejskiej | + | Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie miejsko-wiejskiej Olecko wynosiło -87 osób<ref name="p1"/>, co stanowi 65,4% migracji w powiecie oleckim oraz 2,3% w województwie warmińsko-mazurskim. |
| − | [[ | + | == Historia gminy jako jednostki administracyjnej == |
| + | Gminę Olecko z siedzibą w [[Olecko|Olecku]] utworzono w 1973 roku z terenów istniejącej od 1972 roku gromady<ref>Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl]</ref>, na mocy ustawy o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych<ref>Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl]</ref>, która przywracała w Polsce podział państwa na gminy. Gmina stała się częścią powiatu oleckiego w województwie białostockim. | ||
| − | + | 1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa<ref>Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl]</ref>, przestał istnieć [[powiat olecki]]. Gmina i miasto Olecko zostały bezpośrednio częścią województwa suwalskiego<ref>Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 isap.sejm.gov.pl]</ref>.<br/> | |
| − | + | W 1992 roku na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 września 1991 roku <ref>Dz.U. 1991 nr 87 poz. 397, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 września 1991 r. w sprawie podziału lub połączenia niektórych miast i gmin, w których dotychczas działały wspólne organy, oraz zmiany i ustalenia ich nazw i siedzib. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19910870397 isap.sejm.gov.pl]</ref> dokonano połączenia gminy i miasta [[Olecko]] w jedną jednostkę administracyjną. | |
| − | [[ | + | Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa<ref>Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl]</ref> umiejscowiły gminę w powołanym 1 stycznia 1999 roku [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w powiecie gołdapsko-oleckim. |
| − | + | 1 stycznia 2002 gmina miejsko-wiejska Olecko na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 roku<ref>Dz.U. 2001 nr 62 poz. 631, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 r. w sprawie utworzenia, ustalenia granic i zmiany nazw powiatów oraz zmiany siedziby władz powiatu. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20010620631 isap.sejm.gov.pl]</ref> weszła w skład reaktywowanego powiatu oleckiego. | |
| − | + | Gmina miejsko-wiejska Olecko graniczy z gminami: [[Kowale Oleckie (gmina wiejska)|Kowale Oleckie]], [[Świętajno (gmina wiejska, powiat olecki)|Świętajno]], [[Ełk (gmina wiejska)|Ełk]], [[Wieliczki (gmina wiejska)|Wieliczki]] oraz Bakałarzewo i Filipów w powiecie suwalskim. | |
| − | |||
| − | + | == Miejscowości na terenie gminy == | |
| + | Sołectwa: [[Babki Gąseckie]], [[Babki Oleckie]], [[Borawskie]], [[Borawskie Małe]], [[Dąbrowskie (gmina Olecko)|Dąbrowskie]], Dąbrowskie II, [[Dobki]], [[Doliwy]], [[Duły]], [[Dzięgiele Oleckie]], [[Gąski]], [[Giże (gmina Olecko)|Giże]], [[Gordejki]], [[Jaśki]], [[Judziki (gmina Olecko)|Judziki]], [[Kijewo]], [[Kukowo]], [[Lenarty]], [[Łęgowo]], [[Możne]], [[Olszewo (gmina Olecko)|Olszewo]], [[Plewki]], [[Raczki Wielkie]], [[Rosochackie]], [[Sedranki]], [[Szczecinki]], [[Ślepie]], [[Świdry (gmina Olecko)|Świdry]], [[Zabielne (gmina Olecko)|Zabielne]], [[Zajdy]], [[Zatyki (gmina Olecko)|Zatyki]]. | ||
| − | + | Pozostałe miejscowości: [[Biała Olecka]], [[Dąbrowskie-Osada]], [[Gordejki Małe]], [[Imionki]], [[Lesk]], [[Lipkowo]], Olecko-Kolonia, [[Pieńki]], [[Przytuły (gmina Olecko)|Przytuły]], [[Siejnik]], [[Skowronki]], [[Wólka Kijewska]], [[Zielonówek]]. | |
| − | + | == Gospodarka == | |
| − | + | Podstawową gałęzią rozwoju gospodarczego w gminie miejsko-wiejskiej Olecko jest rolnictwo. Ogólna ilość użytków rolnych w gminie wynosi 18197 ha, z czego 51% (9290 ha) to gospodarstwa indywidualne. Dominują w niej gospodarstwa średnie i duże o powierzchni powyżej10 ha (średnia wielkość gospodarstw wynosi ok.16,42 ha i jest najwyższa w kraju). Gmina jest typowym obszarem rolniczym, na którym do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcję roślinną i hodowlę zwierząt. Większość gospodarstw prowadzi działalność ogólnorolną. Na obszarze gminy większość stanowią gleby średniej jakości, zaliczane do III i IV klasy bonitacyjnej, na których dominują uprawy zbóż, rzepaku, ziemniaków. Dominującym kierunkiem produkcji zwierzęcej w gminie jest tucz trzody chlewnej oraz hodowla bydła<ref name="p2">Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Olecko na lata 2013 – 2023, Olecko 2013. [http://www.iolecko.com/strategiarozwojuolecko.pdf iolecko.com]</ref>. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | W gminie rozwinięty jest przemysł drzewny, rolno-spożywczy, [[Eksport jachtów i łodzi|produkcja jachtów]]; rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel.<br/> | |
| − | + | Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Olecko wynosiła w 2013 roku 2359. W tym 90 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 2269 tworzy sektor prywatny. 508 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 199 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 355 firm w dziale budownictwo, 82 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 58 firm<ref name="p1"/>. Spośród ogółu podmiotów gospodarczych najwięcej jest mikroprzedsiębiorstw zatrudniających do 9 osób. Wiele z nich prowadzi [[Przedsiębiorstwa eksportowe|działalność eksportową]], m.in. firma [[Delphia Yachts]]. | |
| − | + | Korzystne dla potencjalnych inwestorów jest położenie gminy Olecko - ze względu na istnienie w gminie skrzyżowania dróg Giżycko-Suwałki, Gołdap-Ełk. Węzły komunikacyjne sprzyjają rozwojowi gospodarczemu. Znaczącym walorem może być również transgraniczny charakter regionu. Dodatkowe szanse na rozwój gminy może stanowić polsko-rosyjska umowa o małym ruchu granicznym. | |
| − | + | Gmina Olecko stanowi obszar atrakcyjny turystycznie ze względu na swoje uwarunkowania naturalne (duża ilość jezior, lasów, niski stopień zanieczyszczenia środowiska). Dość dobrze rozwinięta jest baza turystyczna, którą stanowią hotele, schronisko młodzieżowe, ośrodek kolonijny i gospodarstwa agroturystyczne znajdujące się w miejscowościach: Gordejki, Olszewo, Łęgowo, Jaśki, Możne, Szczecinki, Doliwy, Kukowo, Plewki, Zajdy, Sedranki<ref name="p2"/>.<br/> | |
| − | + | Gmina Olecko należy do [[Związek Międzygminny "Gospodarka Komunalna"|Międzygminnego Związku "Gospodarka Komunalna"]], [[LGD "Lider w EGO"]] oraz [[Euroregion Niemen|stowarzyszenia "Euroregion Niemen"]]. | |
| − | restrukturyzacji i rewitalizacji| obszarów wymagających restrukturyzacji i rewitalizacji]] | + | W nowej [[Strategia rozwoju województwa |Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego]] z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do [[Obszary przygraniczne|obszarów przygranicznych]], [[Obszary wymagające restrukturyzacji i rewitalizacji|obszarów wymagających restrukturyzacji i rewitalizacji]], [[Obszary o ekstremalnie niskiej dostępności komunikacyjnej|obszarów o ekstremalnie niskiej dostępności komunikacyjnej]] ze względu na możliwości rozwojowe. |
| − | Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie | + | Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Olecko wynosiła 1884 osób<ref name="p1"/>, co stanowi 57,5% bezrobotnych w [[Powiat olecki|powiecie oleckim]]. |
| − | Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 14, | + | Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 14,1% ludności<ref>Bank Danych Lokalnych GUS</ref>. |
== Kultura i turystyka == | == Kultura i turystyka == | ||
'''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy''' | '''Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy''' | ||
| − | *[[ | + | *[[Regionalny Ośrodek Kultury w Olecku "Mazury Garbate"]], w strukturach ośrodka znajduje się [[lkwim:Miejsko-Powiatowa Biblioteka Publiczna w Olecku|Miejsko-Powiatowa Biblioteka Publiczna w Olecku]]<br/> |
| − | + | W ramach Regionalnego Ośrodka Kultury w Olecku działają: Galeria Prawdziwej Sztuki im. A. Legusa, [[lkwim: Teatr AGT|Teatr AGT]], [[Olecka Izba Historyczna]], pracownia teatralna, pracownia muzyczna, pracownia taneczna, pracownia plastyczna, musical i gitara klasyczna. | |
| − | |||
'''Wydarzenia kulturalne związane z gminą''' | '''Wydarzenia kulturalne związane z gminą''' | ||
| − | * | + | *[[lkwim: Przystanek Olecko|Przystanek Olecko]] |
| − | * | + | *[[lkwim: Mazurskie Spotkania z Folklorem|Mazurskie Spotkania z Folklorem]] |
| − | * | + | *[[lkwim: Olecki Przegląd Otwartych Filmów OP-OF|Olecki Przegląd Otwartych Filmów OP-OF]] |
| − | + | *[[lkwim: Spotkania ze Sztuką SZTAMA|Spotkania ze Sztuką SZTAMA]] | |
| − | * | ||
'''Ludzie związani z gminą''' | '''Ludzie związani z gminą''' | ||
| − | *[[ | + | *[[lkwim: Janina Anuszkiewicz|Janina Anuszkiewicz]] - społecznik, animator kultury, hafciarka, poetka; wieloletnia dyrektor [[lkwim:Gminny Ośrodek Kultury i Sportu w Świętajnie|Gminnego Ośrodka Kultury i Sportu w Świętajnie]]; mieszka i pracuje w Olecku. |
| − | *[[ | + | *[[lkwim: Józef Bojar|Józef Bojar]] (1911-2000) - muzyk, organizator życia muzycznego w Olecku, animator kultury. |
| − | + | *[[lkwim: Bogusław Marek Borawski|Bogusław Marek Borawski]] (1952- ) – poeta, prozaik, publicysta; mieszka i pracuje w Olecku. | |
| − | + | *[[lkwim: Kazimiera Borkowska|Kazimiera Borkowska]] (1958- ) – artystka amatorka, hafciarka i koronkarka. | |
| − | *[[ | + | *[[lkwim: Halina Bożuk|Halina Bożuk]] (1939- ) – olecka artystka amatorka, hafciarka, koronkarka, pisankarka. |
| + | *[[lkwim: Grażyna Dobreńko|Grażyna Dobreńko]] (1955- ) – urodzona w Olecku poetka, tłumaczka. | ||
| + | *[[lkwim: Bogdan Domoradzki|Bogdan Domoradzki]] (1974- ) – urodzony w olecku malarz amator, poeta. | ||
| + | *[[lkwim: Irena Dominików|Irena Dominików]] – malarka, nauczycielka w szkole podstawowej w [[Szkoła Podstawowa nr 1 w Olecku|Olecku]] | ||
| + | *[[lkwim: Marek Gałązka|Marek Gałązka]] (1954- ) – poeta, kompozytor, piosenkarz, gitarzysta, animator kultury | ||
| + | *[[lkwim: Anna Iwaniuk|Anna Iwaniuk]] (1978- ) – animator kultury, tancerka i choreograf | ||
| + | *[[lkwim: Wacław Klejmont|Wacław Klejmont]] (1947-2011) – nauczyciel, autor fraszek, satyryk, felietonista, eseista, krytyk literacki | ||
| + | *[[lkwim: Ewa Kozłowska|Ewa Kozłowska]] (1972- ) – pisarka, fotograf, romanistka, tłumacz języka francuskiego | ||
| + | *[[lkwim: Elżbieta Krupińska|Elżbieta Krupińska]] (1960- ) – artystka ludowa, hafciarka, koronkarka, pisankarka z Olecka | ||
| + | *[[lkwim: Andrzej Legus|Andrzej Legus]] (1965-2001) – artysta plastyk, grafik, rysownik | ||
| + | *[[lkwim: Roman Maciejewski-Varga|Roman Maciejewski-Varga]] (1954-) – poeta i publicysta pochodzący z Olecka | ||
| + | *[[lkwim: Zofia Nowikowska|Zofia Nowikowska]] (1960- ) – artystka ludowa, hafciarka i koronkarka, pisankarka | ||
| + | *[[lkwim: Józef Romasz|Józef Romasz]] (1958- ) - olecki operator filmów fabularnych i dokumentalnych | ||
| + | *[[lkwim: Grażyna Sowulewska|Grażyna Sowulewska]] (1961- ) – olecka artystka amatorka | ||
| + | *[[lkwim: Andrzej Strumiłło|Andrzej Strumiłło]] (1928- ) – malarz, grafik, rysownik, ilustrator, scenograf, fotograf, poeta, pisarz, podróżnik | ||
| + | *[[lkwim: Ryszard Demby|Ryszard Demby]] (1931-2013) – polonista, działacz społeczny i regionalista, wieloletni kierownik [[lkwim: Miejsko-Powiatowa Biblioteka Publiczna w Olecku|Miejskiej Biblioteki Publicznej w Olecku]] | ||
| + | *[[lkwim: Agnieszka Śnieżyńska|Agnieszka Śnieżyńska]] (1974- ) – animator kultury, tancerka i choreograf | ||
| + | *[[lkwim: Władysław Żurowski|Władysław Żurowski]] (1914-2006) – nauczyciel, działacz sportowy, harcerz, działacz społeczny | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
'''Zabytki znajdujące się na terenie gminy''' | '''Zabytki znajdujące się na terenie gminy''' | ||
| − | Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej | + | Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej Olecko należą<ref>[http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków]</ref>: |
| − | *[[Kościół pw. | + | *[[Kościół pw. św. Antoniego Padewskiego w Gąskach|kościół pw. św. Antoniego Padewskiego w Gąskach]] wraz z plebanią |
| − | *[[Kościół pw. | + | *[[Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Olecku|kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Olecku]] |
| − | + | *[[Kościół pw. św. Stanisława Biskupa w Szczecinkach|kościół pw. św. Stanisława Biskupa w Szczecinkach]] | |
| − | *[[Kościół pw. św. | + | *młyny wodne w Babkach Gąseckich i Sedrankach |
| − | + | *[[lkwim: Pałac w Białej Oleckiej|Pałac w Białej Oleckiej]] | |
| − | * | + | *zespoły dworskie w Gordejkach Małych, Siejnikach, |
| − | *[[ | + | *zabytkowe domy przy ulicach: Armii Krajowej, Grunwaldzkiej, Kolejowej, Mazurskiej, Nocznickiego, placu Wolności w Olecku |
| − | *zespoły | + | *cmentarze ewangelickie w Olecku, Sedrankach, Zabielnych, Szczecinkach |
| − | * | + | *pomnik ku czci mieszkańców Olecka, poległych w I wojnie światowej |
| − | + | *"Chata Mazurska" w Olecku | |
| − | |||
| − | * | ||
| − | * | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | * | ||
'''Szlaki i atrakcje turystyczne''' | '''Szlaki i atrakcje turystyczne''' | ||
| − | * | + | *część [[Szlak św. Jakuba Olecko - Kętrzyn|szlaku św. Jakuba: Olecko - Kętrzyn]] |
| − | * | + | *trasa "Przygranicznymi ścieżkami do bobrowych żeremi" oznaczona kolorami fioletowym i czerwonym: Olecko - Sedranki - Pieńki- Babki Oleckie - Dąbrowskie - Małe Borawskie - Plewki - [[jezioro Garbas]] - Jaworek - Plewk i- Bialskie Pola - Biała Olecka - Lenarty - Babki Oleckie - Pieńki - Sedranki - Olecko |
| − | * | + | *trasa "Tęczą piętnastu jezior wokół sudawskiej warowni" oznaczona kolorem zielonym: Olecko - [[Jezioro Sedraneckie]] - Łęgowo - Olszewo - Jurki - Niemsty - Cichy - Dybowo - Gryzy - Doliwy - Dobki - Rosochackie - Olecko |
| − | *[[ | + | *trasa "Nad [[jezioro Krzywe]]" oznaczona kolorami zielonym i czerwonym: Olecko - Rosochackie - Giże - Orzechówko - Giże - Dworackie - Jurkowo - Krzywe - Dudki - Zajdy - Kukowo - Olecko |
| − | * | + | *trasa "Doliną Legi", oznaczona kolorem niebieskim: Olecko - Małe Olecko - Zatyki - Kijewo - Babki Gąseckie - Pomiany - Gąsiorowo - Gąsiorówko - Kleszczewo - Starosty - Nowy Młyn - Wieliczki - Markowskie - Krupin - Imionki - Olecko |
| − | *zabytkowe parki | + | *trasa "Ku dolinie Rospudy - szlakami przemytników", oznaczona kolorem czerwonym: Olecko - Możne - Raczki Wielkie - Godziejewo - Sadłowina - Kotowina - Bolesty - Wojnasy - Markowskie - Krupin - Imionki - Olecko |
| − | *obszary chronionego krajobrazu | + | *trasa "Na Szeską Górę", oznaczona kolorem fioletowym: Olecko - Sedrank i- Babki Oleckie - Lenarty - Biała Olecka - Monety - Szarejk - Guzy - Szeszk i- Golubie Wężewskie - Wężewo - Sokółki - Czukty - Barany - Olszewo - [[Jezioro Sedraneckie]] - Sedranki - Olecko |
| − | + | *trasa przyrodnicza "Wiewiórcza Ścieżka" - wokół jeziora oleckiego | |
| − | Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy | + | *szlaki wodne: Puszcza Borecka - [[Jezioro Szwałk Wielkie|Szwałk Wielki]] - [[jezioro Ełk]] oraz [[Jezioro Olecko Wielkie|Olecko Wielkie]] - [[Jezioro Selmęt Wielki|Selmęt Wielki]] |
| + | *szlak kajakowy [[rzeka Lega|rzeki Legi]] | ||
| + | *zabytkowe parki, m.in. w: Gordejkach Małych, Imionkach, Lenartach, Skowronkach oraz park miejski w Olecku, park i ogród botaniczny w Siejnikach | ||
| + | *obszary chronionego krajobrazu i pomniki przyrody | ||
| + | *jeziora i lasy | ||
| + | Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Olecko można uzyskać na stronie internetowej [http://www.um.olecko.pl/ um.olecko.pl] oraz w CIT w Olecku, Plac Wolności 22. | ||
| + | == Religia == | ||
| + | *[[Parafia pw. Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski w Olecku]] | ||
| + | *[[Parafia pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Olecku]] | ||
| + | *[[Parafia pw. św. Antoniego Padewskiego w Gąskach]] | ||
| + | *[[Parafia pw. św. Rodziny w Olecku]] | ||
| + | *[[Parafia pw. św. Stanisława w Szczecinkach]] | ||
| + | *[[Parafia pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Judzikach]] | ||
| + | *[[Parafia pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Olecku]] | ||
| + | |||
== Szkolnictwo == | == Szkolnictwo == | ||
| − | W gminie miejsko-wiejskiej | + | W gminie miejsko-wiejskiej Olecko istnieją następujące placówki edukacyjne: |
| − | *Przedszkole | + | *[[Przedszkole z Oddziałami Integracyjnymi w Olecku]] |
| − | *Przedszkole | + | *Prywatne Przedszkole Niepubliczne "Akademia Przedszkolaka" w Olecku |
| − | *[[Szkoła Podstawowa nr 1 im | + | *Przedszkole Niepubliczne "Bajka" w Olecku |
| − | *[[Szkoła Podstawowa nr | + | *Przedszkole Niepubliczne "Jedyneczka" Anna Derencz w Olecku |
| − | *[[Szkoła Podstawowa im. | + | *Przedszkole Niepubliczne "Smyk" w Olecku |
| − | *[[Szkoła Podstawowa w | + | *[[Szkoła Podstawowa nr 1 im. Henryka Sienkiewicza w Olecku]] |
| − | *[[Gimnazjum nr 2 w | + | *[[Szkoła Podstawowa nr 3 im. Jana Pawła II w Olecku]] |
| − | *[[Gimnazjum Nr | + | *[[Szkoła Podstawowa z Oddziałami Integracyjnymi im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Gąskach]] |
| − | *[[Zespół Szkół | + | *Zespół Wychowania Przedszkolnego "Radosne Słoneczka" w Szkole Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Gąskach |
| − | *[[Zespół Szkół | + | *[[Społeczna Szkoła Podstawowa Społecznego Towarzystwa Oświatowego w Olecku]] |
| − | + | *[[Społeczne Gimnazjum Społecznego Towarzystwa Oświatowego w Olecku]] | |
| + | *[[Społeczne Liceum Ogólnokształcące Społecznego Towarzystwa Oświatowego w Olecku]] | ||
| + | *[[Gimnazjum nr 2 im. Mikołaja Kopernika w Olecku]] | ||
| + | *[[Gimnazjum z Oddziałami Integracyjnymi w Kijewie]] | ||
| + | *[[Liceum Ogólnokształcące im. Jana Kochanowskiego w Olecku|I Liceum Ogólnokształcące im. Jana Kochanowskiego w Olecku]] | ||
| + | *Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Olecku | ||
| + | *Uzupełniające Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Olecku | ||
| + | *Szkoła Policealna dla Dorosłych w Olecku | ||
| + | *[[Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia w Olecku|Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia im. Ignacego Jana Paderewskiego w Olecku]] | ||
| + | *[[Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Dzieci Głuchych im. św. Filipa Smaldone w Olecku]] | ||
| + | *[[Gimnazjum Nr 3 w Olecku]] | ||
| + | *[[Szkoła Podstawowa Nr 5 w Olecku]] | ||
| + | *[[Szkoła Policealna Nr 3 w Olecku]] | ||
| + | *Szkoła Specjalna Przysposabiająca do Pracy w Olecku | ||
| + | *[[Technikum nr 3 w Olecku]] | ||
| + | *Zasadnicza Szkoła Zawodowa nr 3 w Olecku | ||
| + | *[[Zespół Szkół Licealnych i Zawodowych w Olecku]] | ||
| + | *[[Zespół Szkół Technicznych w Olecku]] | ||
| + | *[[Zespół Szkół w Babkach Oleckich]] - Zespół Wychowania Przedszkolnego "Przyjaciele Kubusia Puchatka" w Szkole Podstawowej w Babkach Oleckich, szkoła podstawowa, gimnazjum | ||
| + | *[[Zespół Szkół w Judzikach]] - Zespół Wychowania Przedszkolnego "Biedronki" w Szkole Podstawowej w Judzikach, szkoła podstawowa, gimnazjum | ||
| + | *[[Zespół Szkół w Olecku]] - [[Szkoła Podstawowa nr 4 z Oddziałami Integracyjnymi im. ks. Jana Twardowskiego w Olecku]], [[Gimnazjum nr 1 z Oddziałami Integracyjnymi im. ks. Jana Twardowskiego w Olecku]] | ||
| + | *Centrum Edukacji i Rozwoju Zawodowego w Olecku | ||
| + | *[[Centrum Edukacji Specjalnej przy Środowiskowym Domu Samopomocy w Olecku]] - [[Szkoła Podstawowa Specjalna w Centrum Edukacji Specjalnej przy Środowiskowym Domu Samopomocy w Olecku|Specjalna Szkoła Podstawowa z Oddziałami Przedszkolnymi w Centrum Edukacji Specjalnej przy Środowiskowym Domu Samopomocy w Olecku]], [[Gimnazjum Specjalne w Centrum Edukacji Specjalnej przy Środowiskowym Domu Samopomocy w Olecku]], [[Specjalna Szkoła Przysposabiająca do Pracy w Centrum Edukacji Specjalnej przy Środowiskowym Domu Samopomocy w Olecku]]. | ||
== Sport == | == Sport == | ||
| − | W gminie organizowane są różnorodne imprezy rekreacyjno-sportowe, m.in.: | + | W gminie działa Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji zarządzający zespołem rekreacyjno-sportowym, w skład którego wchodzą: korty tenisowe, boiska do siatkówki plażowej, boisko piłkarskie ze sztuczną murawą, stadion lekkoatletyczny i piłkarski, obozowisko, "Lega" - kompleks widowiskowo-sportowy z pływalnią, plaża miejska, skate park, siłownia na powietrzu, trasy biegowe w parku miejskim. W gminie organizowane są również różnorodne imprezy rekreacyjno-sportowe, m.in.: Amatorski Turniej Badmintona, Memoriał im. Władysława Żurowskiego w Olecku, "Otyliada" - Ogólnopolski Nocny Maraton Pływacki, Turniej Amatorskiej Ligi Squasha, Memoriał Antoniego Dzienisiewicza w koszykówce, Wiosenny Turniej Piłki Siatkowej Kobiet i Mężczyzn, Memoriał Ignacego Jasieluna i Franciszka Pietrołaja w tenisie stołowym, Olecka Olimpiada Milusińskich im. Romualda Wojnowskiego, Turniej Tenisa Ziemnego o Puchar "Głosu Olecka", Mistrzostwa Polski Płetwonurków w Orientacji Podwodnej, Grand Prix Olecka w Siatkówce Plażowej, Mini Mundial Turniej piłki nożnej dziewcząt i chłopców. |
Na terenie gminy działają kluby: | Na terenie gminy działają kluby: | ||
| − | *[[ | + | *[[KS "Unia" Olecko]] |
| − | * | + | *[[MLKS "Czarni" Olecko]] |
| − | * | + | *[[KS Perła Olecka]] |
| − | * | + | *LUKS "Hidori" Olecko |
| − | * | + | *Szkolny Klub Sportowy Niesłyszących "Olimpijczyk" w Olecku |
| + | oraz liczne uczniowskie kluby sportowe. | ||
==Inne organizacje i instytucje== | ==Inne organizacje i instytucje== | ||
| − | *[[ | + | *[[lkwim: Dziecięca Grupa Teatralna SNAC|Dziecięca Grupa Teatralna SNAC]] |
| − | *[[ | + | *[[lkwim: Frank Rubel|Zespół Frank Rubel]] |
| − | *[[ | + | *[[lkwim: Wniebowcięci|Zespół Wniebowcięci]] |
| − | *[[ | + | *[[lkwim: G-3|Szkółka gitarowa G-3]] |
| − | *[[ | + | *[[lkwim: Grupa Balladowa Po Drodze|Grupa Balladowa Po Drodze]] |
| − | *[[Stowarzyszenie | + | *[[lkwim: Grupa Teatralna Amalgamat|Grupa Teatralna Amalgamat]] |
| − | *[[Stowarzyszenie | + | *[[lkwim: Teatr Scena Ruchliwa|Teatr Scena Ruchliwa]] |
| − | *[[ | + | *[[lkwim: Koło Miłośników Ziemi Oleckiej|Koło Miłośników Ziemi Oleckiej]] |
| − | + | *[[lkwim: Stowarzyszenie Kulturalne Przypisani Północy w Olecku|Stowarzyszenie Kulturalne Przypisani Północy w Olecku]] | |
| + | *[[lkwim: Stowarzyszenie Twórców Ludowych Mazur i Suwalszczyzny|Stowarzyszenie Twórców Ludowych Mazur i Suwalszczyzny]] | ||
| + | *[[Oleckie stowarzyszenie mniejszości niemieckiej]] | ||
| + | |||
== Obszary chronione i pomniki przyrody == | == Obszary chronione i pomniki przyrody == | ||
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich<ref name="p3">Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/]</ref>: | Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich<ref name="p3">Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/]</ref>: | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
Obszary chronionego krajobrazu: | Obszary chronionego krajobrazu: | ||
| − | *[[Obszar Chronionego Krajobrazu | + | *[[Obszar Chronionego Krajobrazu Jezior Oleckich]] (10 521,3 ha) |
| − | *[[Obszar Chronionego Krajobrazu | + | *[[Obszar Chronionego Krajobrazu Pojezierze Ełckie]] (49.297,2 ha) |
| − | + | *[[Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Legi]] (8579,8 ha) | |
| − | |||
| − | |||
| − | *[[Obszar | ||
| − | Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy wiejskiej | + | Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy miejsko-wiejskiej Olecko znajduje się 8 pomników przyrody oraz użytek ekologiczny [["Długi Mostek"]]<ref name="p3"/>. |
| − | Zobacz też: | + | ==Zobacz też:== |
| − | [[ | + | *[[Ełckie Stowarzyszenie Aktywnych "Stopa"]] |
| − | + | *[[Regionalny System Wspierania Innowacji]] | |
| + | *[[Inteligentne specjalizacje]] | ||
| + | *[[Zasadnicza Szkoła Zawodowa nr 2 przy Zespole Szkół Technicznych w Olecku]] | ||
| + | *[[Technikum przy Zespole Szkół Technicznych w Olecku]] | ||
| + | *[[Technikum nr 1 przy Zespole Szkół Licealnych i Zawodowych w Olecku]] | ||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
<references/> | <references/> | ||
| − | + | ==Bibliografia== | |
| − | == Bibliografia== | + | Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/> |
| − | Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19540430191 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014] | ||
| − | |||
| − | <br/> | ||
Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/> | Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19720490312 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/> | ||
| − | Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl] | + | Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750160091 isap.sejm.gov.pl][20.10.2014]<br/> |
| − | + | Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/> | |
| − | [20.10.2014]<br/> | + | Dz.U. 1991 nr 87 poz. 397, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 września 1991 r. w sprawie podziału lub połączenia niektórych miast i gmin, w których dotychczas działały wspólne organy, oraz zmiany i ustalenia ich nazw i siedzib.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19910870397 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/> |
| − | Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19750170092 isap.sejm.gov.pl] | ||
| − | |||
| − | [20.10.2014]<br/> | ||
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/> | Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981030652 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/> | ||
| − | + | Dz.U. 2001 nr 62 poz. 631, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 r. w sprawie utworzenia, ustalenia granic i zmiany nazw powiatów oraz zmiany siedziby władz powiatu. [http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20010620631 isap.sejm.gov.pl] [20.10.2014]<br/> | |
| − | [http:// | + | [http://www.iolecko.com/strategiarozwojuolecko.pdf Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Olecko na lata 2013 – 2023, Olecko 2013.]<br/> |
| − | [http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery= | + | [http://stat.gov.pl/bdl/app/portret.display?p_czas=19&p_nts=14&p_tery=3199 Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium] [20.10.2014]<br/> |
| − | [http://bip. | + | [http://www.umolecko.bip.doc.pl/ BIP Urzędu Miasta Olecko] [20.10.2014]<br/> |
| + | [http://www.um.olecko.pl/ Urząd Miasta Olecko] [20.10.2014]<br/> | ||
[http://leksykonkultury.ceik.eu/ Leksykon kultury Warmii i Mazur] [20.10.2014]<br/> | [http://leksykonkultury.ceik.eu/ Leksykon kultury Warmii i Mazur] [20.10.2014]<br/> | ||
[http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków] [20.10.2014]<br/> | [http://www.nid.pl/pl/ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków] [20.10.2014]<br/> | ||
[http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie] [20.10.2014]<br/> | [http://bip.olsztyn.rdos.gov.pl/ Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie] [20.10.2014]<br/> | ||
[[Kategoria:Miejscowość]][[Kategoria: Powiat olecki]][[Kategoria: Olecko (gmina miejsko-wiejska)]][[Kategoria: 1945-1989]][[Kategoria: 1990-]] | [[Kategoria:Miejscowość]][[Kategoria: Powiat olecki]][[Kategoria: Olecko (gmina miejsko-wiejska)]][[Kategoria: 1945-1989]][[Kategoria: 1990-]] | ||
Aktualna wersja na dzień 15:27, 7 lis 2018
| Gmina Olecko | |||
| | |||
| |||
| Województwo | warmińsko-mazurskie | ||
| Powiat | olecki | ||
| Rodzaj gminy | miejsko-wiejska | ||
| Burmistrz | Karol Sobczak | ||
| Powierzchnia | 266,74 km² | ||
| Liczba sołectw | 31 | ||
| Liczba miejscowości | 44 | ||
| Liczba ludności (2013) Gęstość zaludnienia |
22196 83 osób/km² | ||
| Strefa numeracyjna | 87 | ||
| Tablice rejestracyjne | NOE | ||
| TERYT | 2813043 | ||
| Urząd gminy Plac Wolności 3 19 - 400 Olecko
| |||
| Strona internetowa gminy | |||
| Biuletyn Informacji Publicznej gminy | |||
Gmina Olecko – gmina miejsko-wiejska położona we wschodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, w powiecie oleckim. Siedziba gminy znajduje się w Olecku. Gmina rolnicza o dużej powierzchni zalesienia, posiadająca liczne walory przyrodnicze i krajobrazowe sprzyjające rozwojowi turystyki, w tym agroturystyki.
Spis treści
Powierzchnia gminy
Gmina miejsko-wiejska Olecko zajmuje powierzchnię 266,74 km2[1], w tym:
- użytki rolne: 68,2% (18197 ha)
- lasy: 19,3% (5154 ha)
- wody: 4% (1089 ha)
Gmina stanowi 30,5% powierzchni powiatu oleckiego.
Demografia
Liczba ludności gminy według danych z 2013 roku wynosi[1]:
Stare Molo nad jeziorem Olecko. Fot. Ludwig Schneider. Źródło: Commons Wikimedia
Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Olecku. Fot. S. Czachorowski. Źródło: Commons Wikimedia
Pałac w Białej Oleckiej. Fot. Marek i Ewa Wojciechowscy. Źródło: Commons Wikimedia
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| liczba | 22196 | 100 | 11341 | 51,1 | 10855 | 48,9 |
| gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
83 | 42 | 41 | |||
Saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych na pobyt stały w 2013 roku w gminie miejsko-wiejskiej Olecko wynosiło -87 osób[1], co stanowi 65,4% migracji w powiecie oleckim oraz 2,3% w województwie warmińsko-mazurskim.
Historia gminy jako jednostki administracyjnej
Gminę Olecko z siedzibą w Olecku utworzono w 1973 roku z terenów istniejącej od 1972 roku gromady[2], na mocy ustawy o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych[3], która przywracała w Polsce podział państwa na gminy. Gmina stała się częścią powiatu oleckiego w województwie białostockim.
1 czerwca 1975 roku, na podstawie Ustawy o dwustopniowym podziale administracyjnym państwa[4], przestał istnieć powiat olecki. Gmina i miasto Olecko zostały bezpośrednio częścią województwa suwalskiego[5].
W 1992 roku na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 września 1991 roku [6] dokonano połączenia gminy i miasta Olecko w jedną jednostkę administracyjną.
Ponowne zmiany podziału administracyjnego państwa[7] umiejscowiły gminę w powołanym 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie gołdapsko-oleckim.
1 stycznia 2002 gmina miejsko-wiejska Olecko na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 roku[8] weszła w skład reaktywowanego powiatu oleckiego.
Gmina miejsko-wiejska Olecko graniczy z gminami: Kowale Oleckie, Świętajno, Ełk, Wieliczki oraz Bakałarzewo i Filipów w powiecie suwalskim.
Miejscowości na terenie gminy
Sołectwa: Babki Gąseckie, Babki Oleckie, Borawskie, Borawskie Małe, Dąbrowskie, Dąbrowskie II, Dobki, Doliwy, Duły, Dzięgiele Oleckie, Gąski, Giże, Gordejki, Jaśki, Judziki, Kijewo, Kukowo, Lenarty, Łęgowo, Możne, Olszewo, Plewki, Raczki Wielkie, Rosochackie, Sedranki, Szczecinki, Ślepie, Świdry, Zabielne, Zajdy, Zatyki.
Pozostałe miejscowości: Biała Olecka, Dąbrowskie-Osada, Gordejki Małe, Imionki, Lesk, Lipkowo, Olecko-Kolonia, Pieńki, Przytuły, Siejnik, Skowronki, Wólka Kijewska, Zielonówek.
Gospodarka
Podstawową gałęzią rozwoju gospodarczego w gminie miejsko-wiejskiej Olecko jest rolnictwo. Ogólna ilość użytków rolnych w gminie wynosi 18197 ha, z czego 51% (9290 ha) to gospodarstwa indywidualne. Dominują w niej gospodarstwa średnie i duże o powierzchni powyżej10 ha (średnia wielkość gospodarstw wynosi ok.16,42 ha i jest najwyższa w kraju). Gmina jest typowym obszarem rolniczym, na którym do podstawowych form gospodarowania zalicza się produkcję roślinną i hodowlę zwierząt. Większość gospodarstw prowadzi działalność ogólnorolną. Na obszarze gminy większość stanowią gleby średniej jakości, zaliczane do III i IV klasy bonitacyjnej, na których dominują uprawy zbóż, rzepaku, ziemniaków. Dominującym kierunkiem produkcji zwierzęcej w gminie jest tucz trzody chlewnej oraz hodowla bydła[9].
W gminie rozwinięty jest przemysł drzewny, rolno-spożywczy, produkcja jachtów; rozwinięta jest sieć usług o zróżnicowanej strukturze i handel.
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON w gminie Olecko wynosiła w 2013 roku 2359. W tym 90 podmiotów należało do sektora publicznego, pozostałe 2269 tworzy sektor prywatny. 508 firm było zarejestrowanych w dziale handel hurtowy i detaliczny, 199 firm w dziale przetwórstwo przemysłowe, 355 firm w dziale budownictwo, 82 w dziale: rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo. Działalność związaną z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi prowadziło 58 firm[1]. Spośród ogółu podmiotów gospodarczych najwięcej jest mikroprzedsiębiorstw zatrudniających do 9 osób. Wiele z nich prowadzi działalność eksportową, m.in. firma Delphia Yachts.
Korzystne dla potencjalnych inwestorów jest położenie gminy Olecko - ze względu na istnienie w gminie skrzyżowania dróg Giżycko-Suwałki, Gołdap-Ełk. Węzły komunikacyjne sprzyjają rozwojowi gospodarczemu. Znaczącym walorem może być również transgraniczny charakter regionu. Dodatkowe szanse na rozwój gminy może stanowić polsko-rosyjska umowa o małym ruchu granicznym.
Gmina Olecko stanowi obszar atrakcyjny turystycznie ze względu na swoje uwarunkowania naturalne (duża ilość jezior, lasów, niski stopień zanieczyszczenia środowiska). Dość dobrze rozwinięta jest baza turystyczna, którą stanowią hotele, schronisko młodzieżowe, ośrodek kolonijny i gospodarstwa agroturystyczne znajdujące się w miejscowościach: Gordejki, Olszewo, Łęgowo, Jaśki, Możne, Szczecinki, Doliwy, Kukowo, Plewki, Zajdy, Sedranki[9].
Gmina Olecko należy do Międzygminnego Związku "Gospodarka Komunalna", LGD "Lider w EGO" oraz stowarzyszenia "Euroregion Niemen".
W nowej Strategii rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego z 2013 r. teren gminy został zakwalifikowany do obszarów przygranicznych, obszarów wymagających restrukturyzacji i rewitalizacji, obszarów o ekstremalnie niskiej dostępności komunikacyjnej ze względu na możliwości rozwojowe.
Liczba ludności bezrobotnej zarejestrowanej pod koniec 2013 roku w gminie Olecko wynosiła 1884 osób[1], co stanowi 57,5% bezrobotnych w powiecie oleckim.
Ze środowiskowej pomocy społecznej korzysta w gminie 14,1% ludności[10].
Kultura i turystyka
Instytucje zajmujące się pracą na rzecz kultury na terenie gminy
- Regionalny Ośrodek Kultury w Olecku "Mazury Garbate", w strukturach ośrodka znajduje się Miejsko-Powiatowa Biblioteka Publiczna w Olecku
W ramach Regionalnego Ośrodka Kultury w Olecku działają: Galeria Prawdziwej Sztuki im. A. Legusa, Teatr AGT, Olecka Izba Historyczna, pracownia teatralna, pracownia muzyczna, pracownia taneczna, pracownia plastyczna, musical i gitara klasyczna.
Wydarzenia kulturalne związane z gminą
- Przystanek Olecko
- Mazurskie Spotkania z Folklorem
- Olecki Przegląd Otwartych Filmów OP-OF
- Spotkania ze Sztuką SZTAMA
Ludzie związani z gminą
- Janina Anuszkiewicz - społecznik, animator kultury, hafciarka, poetka; wieloletnia dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury i Sportu w Świętajnie; mieszka i pracuje w Olecku.
- Józef Bojar (1911-2000) - muzyk, organizator życia muzycznego w Olecku, animator kultury.
- Bogusław Marek Borawski (1952- ) – poeta, prozaik, publicysta; mieszka i pracuje w Olecku.
- Kazimiera Borkowska (1958- ) – artystka amatorka, hafciarka i koronkarka.
- Halina Bożuk (1939- ) – olecka artystka amatorka, hafciarka, koronkarka, pisankarka.
- Grażyna Dobreńko (1955- ) – urodzona w Olecku poetka, tłumaczka.
- Bogdan Domoradzki (1974- ) – urodzony w olecku malarz amator, poeta.
- Irena Dominików – malarka, nauczycielka w szkole podstawowej w Olecku
- Marek Gałązka (1954- ) – poeta, kompozytor, piosenkarz, gitarzysta, animator kultury
- Anna Iwaniuk (1978- ) – animator kultury, tancerka i choreograf
- Wacław Klejmont (1947-2011) – nauczyciel, autor fraszek, satyryk, felietonista, eseista, krytyk literacki
- Ewa Kozłowska (1972- ) – pisarka, fotograf, romanistka, tłumacz języka francuskiego
- Elżbieta Krupińska (1960- ) – artystka ludowa, hafciarka, koronkarka, pisankarka z Olecka
- Andrzej Legus (1965-2001) – artysta plastyk, grafik, rysownik
- Roman Maciejewski-Varga (1954-) – poeta i publicysta pochodzący z Olecka
- Zofia Nowikowska (1960- ) – artystka ludowa, hafciarka i koronkarka, pisankarka
- Józef Romasz (1958- ) - olecki operator filmów fabularnych i dokumentalnych
- Grażyna Sowulewska (1961- ) – olecka artystka amatorka
- Andrzej Strumiłło (1928- ) – malarz, grafik, rysownik, ilustrator, scenograf, fotograf, poeta, pisarz, podróżnik
- Ryszard Demby (1931-2013) – polonista, działacz społeczny i regionalista, wieloletni kierownik Miejskiej Biblioteki Publicznej w Olecku
- Agnieszka Śnieżyńska (1974- ) – animator kultury, tancerka i choreograf
- Władysław Żurowski (1914-2006) – nauczyciel, działacz sportowy, harcerz, działacz społeczny
Zabytki znajdujące się na terenie gminy
Do najcenniejszych zabytków znajdujących się na terenie gminy miejsko-wiejskiej Olecko należą[11]:
- kościół pw. św. Antoniego Padewskiego w Gąskach wraz z plebanią
- kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Olecku
- kościół pw. św. Stanisława Biskupa w Szczecinkach
- młyny wodne w Babkach Gąseckich i Sedrankach
- Pałac w Białej Oleckiej
- zespoły dworskie w Gordejkach Małych, Siejnikach,
- zabytkowe domy przy ulicach: Armii Krajowej, Grunwaldzkiej, Kolejowej, Mazurskiej, Nocznickiego, placu Wolności w Olecku
- cmentarze ewangelickie w Olecku, Sedrankach, Zabielnych, Szczecinkach
- pomnik ku czci mieszkańców Olecka, poległych w I wojnie światowej
- "Chata Mazurska" w Olecku
Szlaki i atrakcje turystyczne
- część szlaku św. Jakuba: Olecko - Kętrzyn
- trasa "Przygranicznymi ścieżkami do bobrowych żeremi" oznaczona kolorami fioletowym i czerwonym: Olecko - Sedranki - Pieńki- Babki Oleckie - Dąbrowskie - Małe Borawskie - Plewki - jezioro Garbas - Jaworek - Plewk i- Bialskie Pola - Biała Olecka - Lenarty - Babki Oleckie - Pieńki - Sedranki - Olecko
- trasa "Tęczą piętnastu jezior wokół sudawskiej warowni" oznaczona kolorem zielonym: Olecko - Jezioro Sedraneckie - Łęgowo - Olszewo - Jurki - Niemsty - Cichy - Dybowo - Gryzy - Doliwy - Dobki - Rosochackie - Olecko
- trasa "Nad jezioro Krzywe" oznaczona kolorami zielonym i czerwonym: Olecko - Rosochackie - Giże - Orzechówko - Giże - Dworackie - Jurkowo - Krzywe - Dudki - Zajdy - Kukowo - Olecko
- trasa "Doliną Legi", oznaczona kolorem niebieskim: Olecko - Małe Olecko - Zatyki - Kijewo - Babki Gąseckie - Pomiany - Gąsiorowo - Gąsiorówko - Kleszczewo - Starosty - Nowy Młyn - Wieliczki - Markowskie - Krupin - Imionki - Olecko
- trasa "Ku dolinie Rospudy - szlakami przemytników", oznaczona kolorem czerwonym: Olecko - Możne - Raczki Wielkie - Godziejewo - Sadłowina - Kotowina - Bolesty - Wojnasy - Markowskie - Krupin - Imionki - Olecko
- trasa "Na Szeską Górę", oznaczona kolorem fioletowym: Olecko - Sedrank i- Babki Oleckie - Lenarty - Biała Olecka - Monety - Szarejk - Guzy - Szeszk i- Golubie Wężewskie - Wężewo - Sokółki - Czukty - Barany - Olszewo - Jezioro Sedraneckie - Sedranki - Olecko
- trasa przyrodnicza "Wiewiórcza Ścieżka" - wokół jeziora oleckiego
- szlaki wodne: Puszcza Borecka - Szwałk Wielki - jezioro Ełk oraz Olecko Wielkie - Selmęt Wielki
- szlak kajakowy rzeki Legi
- zabytkowe parki, m.in. w: Gordejkach Małych, Imionkach, Lenartach, Skowronkach oraz park miejski w Olecku, park i ogród botaniczny w Siejnikach
- obszary chronionego krajobrazu i pomniki przyrody
- jeziora i lasy
Informacje na temat atrakcji turystycznych znajdujących się na terenie gminy Olecko można uzyskać na stronie internetowej um.olecko.pl oraz w CIT w Olecku, Plac Wolności 22.
Religia
- Parafia pw. Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski w Olecku
- Parafia pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Olecku
- Parafia pw. św. Antoniego Padewskiego w Gąskach
- Parafia pw. św. Rodziny w Olecku
- Parafia pw. św. Stanisława w Szczecinkach
- Parafia pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Judzikach
- Parafia pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Olecku
Szkolnictwo
W gminie miejsko-wiejskiej Olecko istnieją następujące placówki edukacyjne:
- Przedszkole z Oddziałami Integracyjnymi w Olecku
- Prywatne Przedszkole Niepubliczne "Akademia Przedszkolaka" w Olecku
- Przedszkole Niepubliczne "Bajka" w Olecku
- Przedszkole Niepubliczne "Jedyneczka" Anna Derencz w Olecku
- Przedszkole Niepubliczne "Smyk" w Olecku
- Szkoła Podstawowa nr 1 im. Henryka Sienkiewicza w Olecku
- Szkoła Podstawowa nr 3 im. Jana Pawła II w Olecku
- Szkoła Podstawowa z Oddziałami Integracyjnymi im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Gąskach
- Zespół Wychowania Przedszkolnego "Radosne Słoneczka" w Szkole Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Gąskach
- Społeczna Szkoła Podstawowa Społecznego Towarzystwa Oświatowego w Olecku
- Społeczne Gimnazjum Społecznego Towarzystwa Oświatowego w Olecku
- Społeczne Liceum Ogólnokształcące Społecznego Towarzystwa Oświatowego w Olecku
- Gimnazjum nr 2 im. Mikołaja Kopernika w Olecku
- Gimnazjum z Oddziałami Integracyjnymi w Kijewie
- I Liceum Ogólnokształcące im. Jana Kochanowskiego w Olecku
- Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Olecku
- Uzupełniające Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Olecku
- Szkoła Policealna dla Dorosłych w Olecku
- Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia im. Ignacego Jana Paderewskiego w Olecku
- Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Dzieci Głuchych im. św. Filipa Smaldone w Olecku
- Gimnazjum Nr 3 w Olecku
- Szkoła Podstawowa Nr 5 w Olecku
- Szkoła Policealna Nr 3 w Olecku
- Szkoła Specjalna Przysposabiająca do Pracy w Olecku
- Technikum nr 3 w Olecku
- Zasadnicza Szkoła Zawodowa nr 3 w Olecku
- Zespół Szkół Licealnych i Zawodowych w Olecku
- Zespół Szkół Technicznych w Olecku
- Zespół Szkół w Babkach Oleckich - Zespół Wychowania Przedszkolnego "Przyjaciele Kubusia Puchatka" w Szkole Podstawowej w Babkach Oleckich, szkoła podstawowa, gimnazjum
- Zespół Szkół w Judzikach - Zespół Wychowania Przedszkolnego "Biedronki" w Szkole Podstawowej w Judzikach, szkoła podstawowa, gimnazjum
- Zespół Szkół w Olecku - Szkoła Podstawowa nr 4 z Oddziałami Integracyjnymi im. ks. Jana Twardowskiego w Olecku, Gimnazjum nr 1 z Oddziałami Integracyjnymi im. ks. Jana Twardowskiego w Olecku
- Centrum Edukacji i Rozwoju Zawodowego w Olecku
- Centrum Edukacji Specjalnej przy Środowiskowym Domu Samopomocy w Olecku - Specjalna Szkoła Podstawowa z Oddziałami Przedszkolnymi w Centrum Edukacji Specjalnej przy Środowiskowym Domu Samopomocy w Olecku, Gimnazjum Specjalne w Centrum Edukacji Specjalnej przy Środowiskowym Domu Samopomocy w Olecku, Specjalna Szkoła Przysposabiająca do Pracy w Centrum Edukacji Specjalnej przy Środowiskowym Domu Samopomocy w Olecku.
Sport
W gminie działa Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji zarządzający zespołem rekreacyjno-sportowym, w skład którego wchodzą: korty tenisowe, boiska do siatkówki plażowej, boisko piłkarskie ze sztuczną murawą, stadion lekkoatletyczny i piłkarski, obozowisko, "Lega" - kompleks widowiskowo-sportowy z pływalnią, plaża miejska, skate park, siłownia na powietrzu, trasy biegowe w parku miejskim. W gminie organizowane są również różnorodne imprezy rekreacyjno-sportowe, m.in.: Amatorski Turniej Badmintona, Memoriał im. Władysława Żurowskiego w Olecku, "Otyliada" - Ogólnopolski Nocny Maraton Pływacki, Turniej Amatorskiej Ligi Squasha, Memoriał Antoniego Dzienisiewicza w koszykówce, Wiosenny Turniej Piłki Siatkowej Kobiet i Mężczyzn, Memoriał Ignacego Jasieluna i Franciszka Pietrołaja w tenisie stołowym, Olecka Olimpiada Milusińskich im. Romualda Wojnowskiego, Turniej Tenisa Ziemnego o Puchar "Głosu Olecka", Mistrzostwa Polski Płetwonurków w Orientacji Podwodnej, Grand Prix Olecka w Siatkówce Plażowej, Mini Mundial Turniej piłki nożnej dziewcząt i chłopców.
Na terenie gminy działają kluby:
- KS "Unia" Olecko
- MLKS "Czarni" Olecko
- KS Perła Olecka
- LUKS "Hidori" Olecko
- Szkolny Klub Sportowy Niesłyszących "Olimpijczyk" w Olecku
oraz liczne uczniowskie kluby sportowe.
Inne organizacje i instytucje
- Dziecięca Grupa Teatralna SNAC
- Zespół Frank Rubel
- Zespół Wniebowcięci
- Szkółka gitarowa G-3
- Grupa Balladowa Po Drodze
- Grupa Teatralna Amalgamat
- Teatr Scena Ruchliwa
- Koło Miłośników Ziemi Oleckiej
- Stowarzyszenie Kulturalne Przypisani Północy w Olecku
- Stowarzyszenie Twórców Ludowych Mazur i Suwalszczyzny
- Oleckie stowarzyszenie mniejszości niemieckiej
Obszary chronione i pomniki przyrody
Na terenie gminy znajdują się obszary objęte różnymi formami ochrony przyrody. Należą do nich[12]:
Obszary chronionego krajobrazu:
- Obszar Chronionego Krajobrazu Jezior Oleckich (10 521,3 ha)
- Obszar Chronionego Krajobrazu Pojezierze Ełckie (49.297,2 ha)
- Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Legi (8579,8 ha)
Z pozostałych form ochrony przyrody na terenie gminy miejsko-wiejskiej Olecko znajduje się 8 pomników przyrody oraz użytek ekologiczny "Długi Mostek"[12].
Zobacz też:
- Ełckie Stowarzyszenie Aktywnych "Stopa"
- Regionalny System Wspierania Innowacji
- Inteligentne specjalizacje
- Zasadnicza Szkoła Zawodowa nr 2 przy Zespole Szkół Technicznych w Olecku
- Technikum przy Zespole Szkół Technicznych w Olecku
- Technikum nr 1 przy Zespole Szkół Licealnych i Zawodowych w Olecku
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Portret terytorium, Bank Danych Lokalnych GUS
- ↑ Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych. isap.sejm.gov.pl
- ↑ Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.isap.sejm.gov.pl
- ↑ Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl
- ↑ Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw.isap.sejm.gov.pl
- ↑ Dz.U. 1991 nr 87 poz. 397, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 września 1991 r. w sprawie podziału lub połączenia niektórych miast i gmin, w których dotychczas działały wspólne organy, oraz zmiany i ustalenia ich nazw i siedzib. isap.sejm.gov.pl
- ↑ Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.isap.sejm.gov.pl
- ↑ Dz.U. 2001 nr 62 poz. 631, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 r. w sprawie utworzenia, ustalenia granic i zmiany nazw powiatów oraz zmiany siedziby władz powiatu. isap.sejm.gov.pl
- ↑ 9,0 9,1 Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Olecko na lata 2013 – 2023, Olecko 2013. iolecko.com
- ↑ Bank Danych Lokalnych GUS
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków
- ↑ 12,0 12,1 Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [1]
Bibliografia
Dz.U. 1954 nr 43 poz. 191, Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych.isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1972 nr 49 poz. 312, Ustawa z dnia 29 listopada 1972 r. o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych.isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1975 nr 16 poz. 91, Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. isap.sejm.gov.pl[20.10.2014]
Dz.U. 1975 nr 17 poz. 92, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw.isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1991 nr 87 poz. 397, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 września 1991 r. w sprawie podziału lub połączenia niektórych miast i gmin, w których dotychczas działały wspólne organy, oraz zmiany i ustalenia ich nazw i siedzib.isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 1998 nr 103 poz. 652, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów.isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Dz.U. 2001 nr 62 poz. 631, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 r. w sprawie utworzenia, ustalenia granic i zmiany nazw powiatów oraz zmiany siedziby władz powiatu. isap.sejm.gov.pl [20.10.2014]
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Olecko na lata 2013 – 2023, Olecko 2013.
Bank Danych lokalnych GUS, Portret terytorium [20.10.2014]
BIP Urzędu Miasta Olecko [20.10.2014]
Urząd Miasta Olecko [20.10.2014]
Leksykon kultury Warmii i Mazur [20.10.2014]
Narodowy Instytut Dziedzictwa, Rejestr zabytków [20.10.2014]
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie [20.10.2014]
