Opin: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Dzieje miejscowości) |
|||
| Linia 4: | Linia 4: | ||
|flaga wsi = | |flaga wsi = | ||
|herb artykuł = | |herb artykuł = | ||
| − | |dopełniacz wsi = | + | |dopełniacz wsi = Opina |
| − | |zdjęcie = | + | |zdjęcie = |
| − | |opis zdjęcia = | + | |opis zdjęcia = |
| − | |rodzaj miejscowości = | + | |rodzaj miejscowości = wieś sołecka |
|województwo = warmińsko-mazurskie | |województwo = warmińsko-mazurskie | ||
|powiat = lidzbarski | |powiat = lidzbarski | ||
| Linia 14: | Linia 14: | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = 349 | + | |liczba ludności = 349 |
|rok = 2010 | |rok = 2010 | ||
|strefa numeracyjna = | |strefa numeracyjna = | ||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = | |www = | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' Opin ''' (niem. ''Open'') – | + | ''' Opin ''' (niem. ''Open'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat lidzbarski|powiecie lidzbarskim]], w [[Orneta (gmina miejsko-wiejska)|gminie Orneta]]. W latach 1975–1998 miejscowość należała [[Podział administracyjny|administracyjnie]] do [[Województwo elbląskie|województwa elbląskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 349 mieszkańców<ref>łącznie Opin, [[Biały Dwór]], [[Karbowo-Gajówka]]</ref>. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje [[Jolanta Wagner]]<ref>[http://orneta-umig.bip-wm.pl/public/?id=3104/ Strona Urzędu Miasta i Gminy Orneta] [15.10.2014]</ref>. |
| − | + | <br/><br/> | |
| − | |||
| − | |||
| − | <br/> | ||
== Położenie == | == Położenie == | ||
| − | |||
Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Równina Ornecka|Równinie Orneckiej]], 6 km na wschód od [[Orneta|Ornety]], między drogami wojewódzkimi nr 507 i 513. | Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na [[Równina Ornecka|Równinie Orneckiej]], 6 km na wschód od [[Orneta|Ornety]], między drogami wojewódzkimi nr 507 i 513. | ||
<br/> | <br/> | ||
== Dzieje miejscowości == | == Dzieje miejscowości == | ||
| − | Około 1329-1333 roku biskup [[Henryk | + | Około 1329-1333 roku biskup [[Henryk Wogenap|Henryk II Wogenap]] nadał [[Henryk Collerberg| Henrykowi Collebergowi]] 75 łanów na [[Prawo chełmińskie|prawie chełmińskim]]; cztery łany przeznaczono dla kościoła, a siedem dla sołtysa. Przywilej lokacyjny wystawił wójt biskupi [[Henryk z Lutr]] w 1333 roku, a potwierdził go biskup [[Herman z Pragi]] 8 listopada 1345 roku. Osadnicy przez jeden rok byli zwolnieni z czynszu; prawo do założenia karczmy biskup pozostawił sobie, a osiem łanów wolnych od wszelkich powinności otrzymał komornik biskupi Buxo. W 1345 roku biskup objął czynszem również dobra komornika, więc wieś powiększyła się do 83 łanów. W drugiej połowie XIV wieku jej obszar wzrósł do ponad 100 łanów, gdy przyłączono do niej (1375 r.) 18 łanów lasu. Kościół wzniesiono w drugiej połowie XIV wieku, a konsekrował go biskup [[Henryk Sorbom |Henryk III Sorbom]] w 1400 roku. Opin tylko nieznacznie ucierpiał podczas ostatniej [[Wojna polsko-krzyżacka 1519–1521|wojny polsko–krzyżackiej]]; opuszczone były jedynie dwa łany gruntu i pięć łanów lasu; do 1533 roku Opin był już w pełni zagospodarowany. W 1566 roku wieś ponownie się powiększyła poprzez zakup czterech łanów lasu; działał we wsi młyn oraz karczma. W połowie XVII wieku w Opinie było 21 gospodarzy (w tym dwóch sołtysów) oraz karczmarz. W 1783 roku była to [[Wieś królewska |wieś królewska]]. |
Przed wybuchem [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach |II wojny światowej]] większość mieszkańców utrzymywała się z rolnictwa i leśnictwa, 78 osób pracowało w przemyśle i rzemiośle, a 12 w handlu i komunikacji. | Przed wybuchem [[II wojna światowa na Warmii i Mazurach |II wojny światowej]] większość mieszkańców utrzymywała się z rolnictwa i leśnictwa, 78 osób pracowało w przemyśle i rzemiośle, a 12 w handlu i komunikacji. | ||
| − | Liczba mieszkańców i gospodarstw | + | Liczba mieszkańców i gospodarstw w poszczególnych latach: |
| − | |||
| − | |||
| − | + | *1783 r. – 64 gospodarstwa rolne | |
| − | + | *1820 r. – 154 osoby, 57 gospodarstw rolnych | |
| − | + | *1857 r. – 550 osób | |
| − | + | *1905 r. – 723 osoby | |
| − | + | *1933 r. – 699 osób | |
| − | + | *1939 r. – 695 osób, 150 gospodarstw domowych | |
== Zabytki == | == Zabytki == | ||
| − | *[[lkwim:Kościół pw. Znalezienia Krzyża Świętego w Opinie| | + | *[[lkwim:Kościół pw. Znalezienia Krzyża Świętego w Opinie|kościół]] |
| − | * | + | *budynek dawnej szkoły |
| − | * | + | *budynki nr 6, 11, 14, 16, 18, 19, 20, 21 |
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| Linia 72: | Linia 65: | ||
#''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | #''Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch'', Königsberg 1857. | ||
#''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001. | #''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001. | ||
| − | #[http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzka | + | #[http://www.wuoz.olsztyn.pl/| Wojewódzka Ewidencja Zabytków] [12.11.2013] |
| − | # | + | #[http://orneta-umig.bip-wm.pl/public/get_file_contents.php?id=206575| Strona Urzędu Miasta i Gminy Orneta] ] [12.11.2013] |
| − | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [ | + | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims| Bank Danych Lokalnych GUS] [12.11.2013] |
| − | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/braunsberg.html| Verwaltungsgeschichte] [ | + | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/braunsberg.html| Verwaltungsgeschichte] [12.11.2013] |
| − | |||
{{Przypisy}} | {{Przypisy}} | ||
Wersja z 13:15, 15 paź 2014
| Opin | |
| | |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | lidzbarski |
| Gmina | Orneta |
| Liczba ludności (2010) | 349 |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Opin | |
| Położenie na mapie Polski  Opin | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Opin (niem. Open) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie lidzbarskim, w gminie Orneta. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego. W 2010 roku wieś liczyła 349 mieszkańców[1]. Obecnie funkcję sołtysa sprawuje Jolanta Wagner[2].
Położenie
Wieś położona jest w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, na Równinie Orneckiej, 6 km na wschód od Ornety, między drogami wojewódzkimi nr 507 i 513.
Dzieje miejscowości
Około 1329-1333 roku biskup Henryk II Wogenap nadał Henrykowi Collebergowi 75 łanów na prawie chełmińskim; cztery łany przeznaczono dla kościoła, a siedem dla sołtysa. Przywilej lokacyjny wystawił wójt biskupi Henryk z Lutr w 1333 roku, a potwierdził go biskup Herman z Pragi 8 listopada 1345 roku. Osadnicy przez jeden rok byli zwolnieni z czynszu; prawo do założenia karczmy biskup pozostawił sobie, a osiem łanów wolnych od wszelkich powinności otrzymał komornik biskupi Buxo. W 1345 roku biskup objął czynszem również dobra komornika, więc wieś powiększyła się do 83 łanów. W drugiej połowie XIV wieku jej obszar wzrósł do ponad 100 łanów, gdy przyłączono do niej (1375 r.) 18 łanów lasu. Kościół wzniesiono w drugiej połowie XIV wieku, a konsekrował go biskup Henryk III Sorbom w 1400 roku. Opin tylko nieznacznie ucierpiał podczas ostatniej wojny polsko–krzyżackiej; opuszczone były jedynie dwa łany gruntu i pięć łanów lasu; do 1533 roku Opin był już w pełni zagospodarowany. W 1566 roku wieś ponownie się powiększyła poprzez zakup czterech łanów lasu; działał we wsi młyn oraz karczma. W połowie XVII wieku w Opinie było 21 gospodarzy (w tym dwóch sołtysów) oraz karczmarz. W 1783 roku była to wieś królewska.
Przed wybuchem II wojny światowej większość mieszkańców utrzymywała się z rolnictwa i leśnictwa, 78 osób pracowało w przemyśle i rzemiośle, a 12 w handlu i komunikacji.
Liczba mieszkańców i gospodarstw w poszczególnych latach:
- 1783 r. – 64 gospodarstwa rolne
- 1820 r. – 154 osoby, 57 gospodarstw rolnych
- 1857 r. – 550 osób
- 1905 r. – 723 osoby
- 1933 r. – 699 osób
- 1939 r. – 695 osób, 150 gospodarstw domowych
Zabytki
- kościół
- budynek dawnej szkoły
- budynki nr 6, 11, 14, 16, 18, 19, 20, 21
Bibliografia
- Braniewo. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1973.
- Statistisch-Topographisches Adreß-Handbuch von Ostpreussen, Commission bei Wilhelm Koch, Königsberg 1857.
- Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
- Wojewódzka Ewidencja Zabytków [12.11.2013]
- Strona Urzędu Miasta i Gminy Orneta ] [12.11.2013]
- Bank Danych Lokalnych GUS [12.11.2013]
- Verwaltungsgeschichte [12.11.2013]
Przypisy
- ↑ łącznie Opin, Biały Dwór, Karbowo-Gajówka
- ↑ Strona Urzędu Miasta i Gminy Orneta [15.10.2014]
