Ostrowite: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
(Charakterystyka fizjograficzna)
Linia 7: Linia 7:
 
  |dopełniacz wsi        = Ostrowitych   
 
  |dopełniacz wsi        = Ostrowitych   
 
  |zdjęcie              = Dworek w Ostrowitych.jpg  
 
  |zdjęcie              = Dworek w Ostrowitych.jpg  
  |opis zdjęcia          = Dworek w Ostrowitych , źródło: wwww.gminabiskupiec.pl, 12.09.2013.   
+
  |opis zdjęcia          = Dworek w Ostrowitych, źródło: [http://www.gminabiskupiec.pl Gmina Biskupiec], 12.09.2013.   
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
 
  |rodzaj miejscowości  = wieś sołecka
  |województwo          = warmińsko - mazurskie
+
  |województwo          = warmińsko-mazurskie
 
  |powiat                = nowomiejski
 
  |powiat                = nowomiejski
 
  |gmina                = Biskupiec Pomorski
 
  |gmina                = Biskupiec Pomorski
Linia 30: Linia 30:
 
  |www                  =
 
  |www                  =
 
}}
 
}}
<big>'''Ostrowite'''</big> (niem. Schilthern, Schildren) – wieś sołecka w Polsce w [[województwo warmińsko - mazurskie| województwie warmińsko – mazurskim]] w [[powiat nowomiejski |powiecie nowomiejskim]], w [[gmina Biskupiec Pomorski |gminie Biskupiec Pomorski]]. W latach 1975-1998 miejscowość przynależała administracyjnie do województwa toruńskiego.
+
<big>'''Ostrowite'''</big> (niem. Schilthern, Schildren) – [[wieś sołecka w Polsce w [[województwo warmińsko - mazurskie| województwie warmińsko – mazurskim]] w [[powiat nowomiejski |powiecie nowomiejskim]], w [[gmina Biskupiec Pomorski |gminie Biskupiec Pomorski]]. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego.
 
   
 
   
  
Linia 38: Linia 38:
  
 
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
 
=== Charakterystyka fizjograficzna ===
Wieś znajduje się nad [[Jezioro Ostrowite |Jeziorem Ostrowite]]. Miejscowość położona jest na terenie [[gmina Biskupiec Pomorski| gminy Biskupiec Pomorski]], której powierzchnię zajmują przede wszystkim lasy i jeziora. W całości lasy stanowią 26 % powierzchni gminy a jeziora 3,28%. Zasadniczymi elementami morfologicznymi tego obszaru są: wysoczyzna morenowa (średnia wysokość 90-110 m n.p.m.),wzgórza i pagórki morenowe,sandry, rynny jeziorne i doliny rzeczne. Powierzchnia wysoczyzny charakteryzuje się występowaniem licznych drobnych zagłębień wytopiskowych. Znajdziemy tutaj tzw. oczka polodowcowe, mokradła i torfowiska a w okolicach miejscowości [[Łąkorz]] wyspy otoczone sandrem. Na terenie gminy występują również tzw. ozy (w okolicach [[Mierzyn |Mierzyna]], na zachód od [[Sumin |Sumina]] oraz na północ od [[Wielka Tymawa]]) i kemy (w rejonie [[Sumin |Sumina]], [[Łąkorek| Łąkorka]], [[Wonna| Wonny]] i [[Szwarcenowo |Szwarcenowa]]). Na terenie gminy napotkamy także na zastoiska.Największe z nich to zastoisko biskupieckie – o płaskim, rozległym i podmokłym dnie. Natomiast najwyższym punktem położonym na terenie gminy jest [[Góra Szwedzka]] – o wysokości 121,3 m n.p.m. Najniżej położony punkt zaś o wysokości ok. 62 m n.p.m. znajduje się w dolinie [[Osa |Osy]] u ujścia jej do [[Jezioro Płowęż |Jeziora Płowęż]]. W obrębie gminy znajdują się także rezerwaty przyrody: ornitofaunistyczny [[„Jezioro Karaś”]], torfowiskowy [[„Kociołek”]], [[„Łabędź”]], [[„Uroczysko Piotrowice”]] oraz częściowo [[Brodnicki Park Krajobrazowy]]. Na obszarze gminy występują zasadniczo trzy typy gleb. Są to: gleby brunatne, gleby bielicowe, gleby mułowo-torfowo-murszaste. Ponadto odnajdziemy tutaj czarne ziemie i gleby szare oraz mady glejowe i wody powierzchniowe.
+
Wieś znajduje się nad [[Jezioro Ostrowite |Jeziorem Ostrowite]]. Miejscowość położona jest na terenie [[gmina Biskupiec Pomorski| gminy Biskupiec Pomorski]], której powierzchnię zajmują przede wszystkim lasy i jeziora. W całości lasy stanowią 26% powierzchni gminy, a jeziora 3,28%. Zasadniczymi elementami morfologicznymi tego obszaru są: wysoczyzna morenowa (średnia wysokość 90-110 m n.p.m.), wzgórza i pagórki morenowe, sandry, rynny jeziorne i doliny rzeczne. Powierzchnia wysoczyzny charakteryzuje się występowaniem licznych drobnych zagłębień wytopiskowych. Znajdziemy tutaj tzw. oczka polodowcowe, mokradła i torfowiska, a w okolicach miejscowości [[Łąkorz]] wyspy otoczone sandrem. Na terenie gminy występują również tzw. ozy (w okolicach [[Mierzyn |Mierzyna]], na zachód od [[Sumin |Sumina]] oraz na północ od [[Wielka Tymawa]]) i kemy (w rejonie [[Sumin |Sumina]], [[Łąkorek| Łąkorka]], [[Wonna| Wonny]] i [[Szwarcenowo |Szwarcenowa]]). Na terenie gminy napotkamy także na zastoiska. Największe z nich to zastoisko biskupieckie – o płaskim, rozległym i podmokłym dnie. Natomiast najwyższym punktem położonym na terenie gminy jest [[Góra Szwedzka]] – o wysokości 121,3 m n.p.m. Najniżej położony punkt zaś o wysokości ok. 62 m n.p.m. znajduje się w dolinie rzeki [[Osa |Osy]] u ujścia jej do [[Jezioro Płowęż |Jeziora Płowęż]]. W obrębie gminy znajdują się także rezerwaty przyrody: ornitofaunistyczny [["Jezioro Karaś"]], torfowiskowy [["Kociołek"]], [["Łabędź"]], [["Uroczysko Piotrowice"]] oraz częściowo [[Brodnicki Park Krajobrazowy]]. Na obszarze gminy występują zasadniczo trzy typy gleb. Są to: gleby brunatne, gleby bielicowe, gleby mułowo-torfowo-murszaste. Ponadto odnajdziemy tutaj czarne ziemie i gleby szare oraz mady glejowe i wody powierzchniowe.
 
<br/>
 
<br/>
  
Linia 49: Linia 49:
 
===Gospodarka===
 
===Gospodarka===
  
Działa tutaj stacja PKP oraz funkcjonują gospodarstwa agroturystyczne.   
+
Działają tutaj gospodarstwa agroturystyczne.   
  
 
<br/>
 
<br/>
Linia 55: Linia 55:
 
===Kultura===
 
===Kultura===
  
We wsi funkcjonuje [[Szkoła Podstawowa]].
+
We wsi funkcjonuje [[Szkoła Podstawowa w Ostrowitych|Szkoła Podstawowa]].
  
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Ludzie związani z miejscowością: ===
+
=== Ludzie związani z miejscowością===
 +
 
 +
Z miejscowością wiąże się postać feldmarszałka [[Gebhard Leberecht von Blucher |Gebharda Leberecht von Blucher]]. Sołtysem wsi w kadencji 2011-2015 jest [[Mariola Zdunkowska]].
  
Z miejscowością wiąże się postać [[feldmarszałka Gebharda Leberecht von Blucher]]. Sołtysem wsi w kadencji 2011 - 2015 jest [[Mariola Zdunkowska]].
 
 
<br/>
 
<br/>
  
 +
=== Zabytki===
 +
Na terenie wsi znajdują się następujące zabytki: [[dworek w Ostrowitych|dworek]], [[cmentarz parafialny w Ostrowitych|cmentarz parafialny]] - rzymskokatolicki z II. poł. XIX w., rodowy - dawny ewangelicki  z I. poł. XX w., kościół gotycki.
  
 
+
[[File:Kościół w Ostrowitych.jpg|300 px |thumb|Kościół w Ostrowitych, źródło: [http://www.gminabiskupiec.pl Gmina Biskupiec],12.09.2013.]]
 
 
=== Zabytki: ===
 
Na terenie wsi znajdują się następujące zabytki: [[dworek]], [[cmentarz parafialny - rzymskokatolicki z II. poł. XIX wieku]], rodowy - dawny ewangelicki  z I. poł. XX w., kościół gotycki.
 
 
 
[[File:Kościół w Ostrowitych.jpg|300 px |thumb|Kościół w Ostrowitych, źródło: www.gminabiskupiec.pl,12.09.2013.]]
 
  
 
<br/>
 
<br/>
  
=== Bibliografia: ===
+
=== Bibliografia===
  
 
''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. VII, Warszawa 1886, 960 ss.  
 
''Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich'', pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. VII, Warszawa 1886, 960 ss.  

Wersja z 12:47, 13 lis 2013

Ostrowite

Dworek w Ostrowitych, źródło: Gmina Biskupiec, 12.09.2013.
Dworek w Ostrowitych, źródło: Gmina Biskupiec, 12.09.2013.
Rodzaj miejscowości wieś sołecka
Państwo  Polska
Województwo warmińsko-mazurskie
Powiat nowomiejski
Gmina Biskupiec Pomorski
Sołectwo Ostrowite
Liczba ludności (Pole-obowiązkowe) Pole-obowiązkowe
Strefa numeracyjna (+48) 56
Tablice rejestracyjne NNM
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa lokalizacyjna województwa warmińsko-mazurskiego
Ostrowite
Ostrowite
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Ostrowite
Ostrowite
Ziemia

{{#invoke:Koordynaty|szablon}}

Ostrowite (niem. Schilthern, Schildren) – [[wieś sołecka w Polsce w województwie warmińsko – mazurskim w powiecie nowomiejskim, w gminie Biskupiec Pomorski. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego.




Charakterystyka fizjograficzna

Wieś znajduje się nad Jeziorem Ostrowite. Miejscowość położona jest na terenie gminy Biskupiec Pomorski, której powierzchnię zajmują przede wszystkim lasy i jeziora. W całości lasy stanowią 26% powierzchni gminy, a jeziora 3,28%. Zasadniczymi elementami morfologicznymi tego obszaru są: wysoczyzna morenowa (średnia wysokość 90-110 m n.p.m.), wzgórza i pagórki morenowe, sandry, rynny jeziorne i doliny rzeczne. Powierzchnia wysoczyzny charakteryzuje się występowaniem licznych drobnych zagłębień wytopiskowych. Znajdziemy tutaj tzw. oczka polodowcowe, mokradła i torfowiska, a w okolicach miejscowości Łąkorz wyspy otoczone sandrem. Na terenie gminy występują również tzw. ozy (w okolicach Mierzyna, na zachód od Sumina oraz na północ od Wielka Tymawa) i kemy (w rejonie Sumina, Łąkorka, Wonny i Szwarcenowa). Na terenie gminy napotkamy także na zastoiska. Największe z nich to zastoisko biskupieckie – o płaskim, rozległym i podmokłym dnie. Natomiast najwyższym punktem położonym na terenie gminy jest Góra Szwedzka – o wysokości 121,3 m n.p.m. Najniżej położony punkt zaś o wysokości ok. 62 m n.p.m. znajduje się w dolinie rzeki Osy u ujścia jej do Jeziora Płowęż. W obrębie gminy znajdują się także rezerwaty przyrody: ornitofaunistyczny "Jezioro Karaś", torfowiskowy "Kociołek", "Łabędź", "Uroczysko Piotrowice" oraz częściowo Brodnicki Park Krajobrazowy. Na obszarze gminy występują zasadniczo trzy typy gleb. Są to: gleby brunatne, gleby bielicowe, gleby mułowo-torfowo-murszaste. Ponadto odnajdziemy tutaj czarne ziemie i gleby szare oraz mady glejowe i wody powierzchniowe.

Dzieje miejscowości

Najprawdopodobniej wieś została lokowana przez biskupa Chrystiana z ziem podarowanych mu przez Konrada Mazowieckiego w 1222 r. przywilejem łowieckim. Podaje się jednak, że informacja o założeniu miejscowości może dotyczyć wsi Ostrowite w powiecie radzyńskim. Nie znana jest etymologia nazwy miejscowości. Ostrowite istniało już w I poł. XV w. Wymieniane jest pośród miejscowości, które ucierpiały w wyniku wojen głodowych. Dobra ostrowickie należały w XV w. do komturstwa brodnickiego, następnie do komturstwa pokrzywieńskiego (1423-1424 r.),a później radzyńskiego (1431 r.). W czasach polskich znalazły się w powiecie michałowskim. W I poł. XV w. wieś została nadania na prawie magdeburskim przez Wielkiego Mistrza Pawła von Russdorf, Kondradowi Gruenberg . Z władzy Gruenberga wyłączono włóki Kacpra Cypriana. Ponadto Gruenberg miał obowiązek odbywania służby, pomocy przy budowach, płacenie 1 funda wosku i 1 feniga kolońskiego, dostarczenia 1 korzenia żyta i 1 korzenia pszenicy od pługa. Od 1445 r. istniał we wsi kościół parafialny . W II poł. XVII w. Ostrowite podzielono na 9 majątków szlacheckich. Spośród właścicieli można wymienić: Stanisława Chełmickiego, Kuczakowskiego, Stanisława Murzynowskiego, Rogowskiego, Stanisławskich, Mateusza Szelskiego i MaciejaWapczyńskiego. Po wojnach napoleońskich otrzymał Ostrowite od rządu pruskiego feldmarszałek Gebhard Leberecht von Blucher - za zwycięstwo odniesione nad Napoleonem pod Waterloo w 1815 roku. Ponadto w 1885 r. w Ostrowitem powstało bractwo trzeźwości. W 1886 r. we wsi były 42 budynki i 24 dymy . Ponadto w Ostrowitych zamieszkiwało 335 osób w tym 254 katolików i 81 ewangelików. W tym okresie w miejscowości znajdowała się gorzelnia parowa, piec wapienny i cegielnia. Mieszkańcy trudnili się hodowlą bydła i owiec. Nie zachowała się informacja o formie zabudowy wsi.


Gospodarka

Działają tutaj gospodarstwa agroturystyczne.


Kultura

We wsi funkcjonuje Szkoła Podstawowa.


Ludzie związani z miejscowością

Z miejscowością wiąże się postać feldmarszałka Gebharda Leberecht von Blucher. Sołtysem wsi w kadencji 2011-2015 jest Mariola Zdunkowska.


Zabytki

Na terenie wsi znajdują się następujące zabytki: dworek, cmentarz parafialny - rzymskokatolicki z II. poł. XIX w., rodowy - dawny ewangelicki z I. poł. XX w., kościół gotycki.

Kościół w Ostrowitych, źródło: Gmina Biskupiec,12.09.2013.


Bibliografia

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, pod red. Bronisława Chlebowskiego, Filipa Sulimierskiego, Władysława Walewskiego, t. VII, Warszawa 1886, 960 ss.



Kinlis (dyskusja) 11:40, 11 wrz 2013 (CEST)