Państwowe Nieruchomości Ziemskie Zarząd Okręgowy w Olsztynie: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(dyrektorzy)
(Bibliografia)
 
(Nie pokazano 12 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
''' Państwowe Nieruchomości Ziemskie Zarząd Okręgowy w Olsztynie''' – Funkcjonująca od marca 1946 r. do czerwca 1949 r. regionalna struktura administracyjna działająca w formie przedsiębiorstwa, której celem było zagospodarowanie gruntów rolniczych skonfiskowanych obywatelom III Rzeszy, bądź przejętych od obywateli polskich na podstawie Dekretu PKWN z dnia 6 września  1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej.<br/> Poprzednik Państwowych Gospodarstw Rolnych.<br/>
+
''' Państwowe Nieruchomości Ziemskie Zarząd Okręgowy w Olsztynie''' – funkcjonująca od marca 1946 r. do czerwca 1949 r. regionalna struktura administracyjna, działająca w formie przedsiębiorstwa, której celem było zagospodarowanie gruntów rolniczych skonfiskowanych obywatelom III Rzeszy bądź przejętych od obywateli polskich na podstawie Dekretu PKWN z dnia 6 września  1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej. Struktura poprzedzająca [[Państwowe Gospodarstwa Rolne (PGR)|Państwowych Gospodarstw Rolnych]].<br/><br/>
 +
[[Plik:Nazwa_zdjęcia.jpeg |right| 242px |thumb| płk Adam Nałęcz Nieniewski (1886-1947), pierwszy dyrektor ZO PNZ Olsztyn. Źródło: [http://myszkowscy.pl/r322.html www.myszkowscy.pl] ]]
 
== Ogólna charakterystyka ==
 
== Ogólna charakterystyka ==
Pierwotnie obszary zdefiniowane jako „zapas ziemi” i wchodzące do zasobów tzw. Państwowego Funduszu Ziemi, podlegały Wojewódzkim i Powiatowym Urzędom Ziemskim oraz Pełnomocnikom Akcji Siewnej. Wobec niewydolności tych struktur, w listopadzie 1945 r. w Poznaniu powołano eksperymentalny Państwowy Zarząd Rolny Ziemi Lubuskiej. Sukces w zagospodarowywaniu gruntów rolnych i przedsiębiorstw produkcji rolnej, jaki owa instytucja odniosła w krótkim czasie, sprawił, że w styczniu 1946 r. Minister Rolnictwa i Reform Rolnych podjął decyzję o utworzeniu jednolitej struktury PNZ dla całego kraju. <br/>
+
Pierwotnie obszary zdefiniowane jako "zapas ziemi" i wchodzące do zasobów tzw. Państwowego Funduszu Ziemi podlegały Wojewódzkim i Powiatowym Urzędom Ziemskim oraz Pełnomocnikom Akcji Siewnej. Wobec niewydolności tych struktur w listopadzie 1945 r. w Poznaniu powołano eksperymentalny Państwowy Zarząd Rolny Ziemi Lubuskiej. Sukces w zagospodarowywaniu gruntów rolnych i przedsiębiorstw produkcji rolnej jaki owa instytucja odniosła w krótkim czasie, sprawił, że w styczniu 1946 r. Minister Rolnictwa i Reform Rolnych podjął decyzję o utworzeniu jednolitej struktury PNZ dla całego kraju. <br/>
Podstawowym celem PNZ było prowadzenie na własny rachunek przejętych gospodarstw rolnych i zakładów przemysłu rolnego: w 1946 r. Zarząd Okręgowy PNZ w Olsztynie objął władaniem 700 (z 1093) majątków zlokalizowanych w obrębie okręgu olsztyńskiego – w większości opustoszałych i zdewastowanych w poważnym stopniu. Pod koniec tego roku uruchomiono 256 z owych majątków. Gospodarstwa „uruchomione”, czyli zdatne do podjęcia produkcji rolnej, przekazywane były osadnikom przybywającym na Warmię i Mazury.<br/>  
+
Podstawowym celem PNZ było prowadzenie na własny rachunek przejętych gospodarstw rolnych i zakładów przemysłu rolnego: w 1946 r. Zarząd Okręgowy PNZ w Olsztynie objął władaniem 700 (z 1093) majątków zlokalizowanych w obrębie okręgu olsztyńskiego – w większości opustoszałych i zdewastowanych w poważnym stopniu. Pod koniec tego roku uruchomiono 256 z owych majątków. Gospodarstwa "uruchomione", czyli zdatne do podjęcia produkcji rolnej, przekazywane były osadnikom przybywającym na [[Warmia|Warmię]] i [[Mazury|Mazury]].<br/>  
PNZ (nie tylko w Olsztynie) był sprawnym i efektownym administratorem gruntów rolnych i produkcji rolniczej w ogóle. Likwidacja przedsiębiorstwa związana była z wdrażaną najpóźniej od przełomu 1948/49 r. koncepcją państwowego zarządzania produkcją rolną jako modelem docelowym. <br/>
+
PNZ (nie tylko w [[Olsztyn|Olsztynie]]) był sprawnym i efektownym administratorem gruntów rolnych i produkcji rolniczej w ogóle. Likwidacja przedsiębiorstwa związana była z wdrażaną najpóźniej od przełomu 1948/1949 r. koncepcją państwowego zarządzania produkcją rolną jako modelem docelowym. <br/>
Zarząd Okręgowy PNZ w [[Olsztynie]] obejmował powiaty: [[bartoszycki]], [[braniewski]], [[iławecki]], [[morąski]], [[nidzicki]], [[olsztyński]], [[ostródzki]], [[pasłęcki]], [[suski]] ([[iławski]]), [[szczycieński]]. Na terytorium [[województwa olsztyńskiego]] funkcjonował również Zarząd Wschodnio Mazurski PNZ w [[Łuczanach]] ([[Giżycko]]). W ramach Zarządu Okręgowego poszczególne majątki ziemskie łączono w zespoły. Każdy zespół składał się z kilku - kilkunastu gospodarstw rolnym. Zespołem kierował administrator. <br/>
+
Zarząd Okręgowy PNZ w Olsztynie obejmował powiaty: bartoszycki, braniewski, iławecki, morąski, nidzicki, olsztyński, ostródzki, pasłęcki, suski (iławski), szczycieński. Na terytorium województwa olsztyńskiego funkcjonował również Zarząd Wschodnio-Mazurski PNZ w [[Łuczany|Łuczanach]] ([[Giżycko]]). W ramach Zarządu Okręgowego poszczególne majątki ziemskie łączono w zespoły. Każdy zespół składał się z kilku kilkunastu gospodarstw rolnych. Zespołem kierował administrator. <br/>
  
 
==Dyrektorzy==
 
==Dyrektorzy==
Zarządem Okręgowym PNZ w Olsztynie kierowali kolejno: [[Adam Nałęcz Nieniewski]] (do kwietnia 1947 r.); [[Jan Poklewski Koziełł]] (do sierpnia 1948 r.); [[Wacław Mikiewicz]] (do lutego 1949 r.); [[Leon Moraczewski]] (do czerwca 1949 r.)
+
Zarządem Okręgowym PNZ w Olsztynie kierowali kolejno:  
 
+
*Adam Nałęcz Nieniewski (do kwietnia 1947 r.)
<br/>
+
*Jan Poklewski-Koziełł (do sierpnia 1948 r.)
[[Plik:Nazwa_zdjęcia.jpeg | left | 242px |thumb| płk Adam Nałęcz Nieniewski (1886-1947), pierwszy dyrektor ZO PNZ Olsztyn ]]
+
*Wacław Mikiewicz (do lutego 1949 r.)
 
+
*[[Leon Moraczewski]] (do czerwca 1949 r.)
 +
== Bibliografia ==
 +
E. Kłoczowski, ''Moja praca w Państwowych Nieruchomościach Ziemskich w Poznaniu (1946–1949)'', Poznań 1996.<br/>
 +
K. Maciejko, ''Zarząd Państwowych Nieruchomości Ziemskich, czy Państwowe Nieruchomości Ziemskie – problem nazwy zespołu na tle dziejów jego twórcy'' (tekst niepublikowany).<br/>
 +
K. Maciejko, M. Korejwo, ''Zanim powstały PGR-y. Rzecz o Państwowych Nieruchomościach Ziemskich'', "Debata" 2013, nr 5 (86).
 
<br/>
 
<br/>
  
== Bibliografia ==
+
[[Kategoria:Gospodarka]][[Kategoria:Administracja państwowa]][[Kategoria:Urzędy i instytucje rządowe]] [[Kategoria: Olsztyn]] [[Kategoria:1945-1989]] <br />
E. Kłoczowski, ''Moja praca w Państwowych Nieruchomościach Ziemskich w Poznaniu (1946-1949)'', Poznań 1996;<br/>
 
K. Maciejko, Zarząd Państwowych Nieruchomości Ziemskich, czy Państwowe Nieruchomości Ziemskie – problem nazwy zespołu na tle dziejów jego twórcy (tekst niepublikowany);<br/>
 
K. Maciejko, M.Korejwo, Zanim powstały PGR-y. Rzecz o Państwowych Nieruchomościach Ziemskich, Debata nr 5 (86) 2013 r.
 
 
 
<br/>
 
[[Kategoria:Gospodarka]][[Kategoria:1945-1989]]<br />
 

Aktualna wersja na dzień 15:23, 21 mar 2015

Państwowe Nieruchomości Ziemskie Zarząd Okręgowy w Olsztynie – funkcjonująca od marca 1946 r. do czerwca 1949 r. regionalna struktura administracyjna, działająca w formie przedsiębiorstwa, której celem było zagospodarowanie gruntów rolniczych skonfiskowanych obywatelom III Rzeszy bądź przejętych od obywateli polskich na podstawie Dekretu PKWN z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej. Struktura poprzedzająca Państwowych Gospodarstw Rolnych.

płk Adam Nałęcz Nieniewski (1886-1947), pierwszy dyrektor ZO PNZ Olsztyn. Źródło: www.myszkowscy.pl

Ogólna charakterystyka

Pierwotnie obszary zdefiniowane jako "zapas ziemi" i wchodzące do zasobów tzw. Państwowego Funduszu Ziemi podlegały Wojewódzkim i Powiatowym Urzędom Ziemskim oraz Pełnomocnikom Akcji Siewnej. Wobec niewydolności tych struktur w listopadzie 1945 r. w Poznaniu powołano eksperymentalny Państwowy Zarząd Rolny Ziemi Lubuskiej. Sukces w zagospodarowywaniu gruntów rolnych i przedsiębiorstw produkcji rolnej jaki owa instytucja odniosła w krótkim czasie, sprawił, że w styczniu 1946 r. Minister Rolnictwa i Reform Rolnych podjął decyzję o utworzeniu jednolitej struktury PNZ dla całego kraju.
Podstawowym celem PNZ było prowadzenie na własny rachunek przejętych gospodarstw rolnych i zakładów przemysłu rolnego: w 1946 r. Zarząd Okręgowy PNZ w Olsztynie objął władaniem 700 (z 1093) majątków zlokalizowanych w obrębie okręgu olsztyńskiego – w większości opustoszałych i zdewastowanych w poważnym stopniu. Pod koniec tego roku uruchomiono 256 z owych majątków. Gospodarstwa "uruchomione", czyli zdatne do podjęcia produkcji rolnej, przekazywane były osadnikom przybywającym na Warmię i Mazury.
PNZ (nie tylko w Olsztynie) był sprawnym i efektownym administratorem gruntów rolnych i produkcji rolniczej w ogóle. Likwidacja przedsiębiorstwa związana była z wdrażaną najpóźniej od przełomu 1948/1949 r. koncepcją państwowego zarządzania produkcją rolną jako modelem docelowym.
Zarząd Okręgowy PNZ w Olsztynie obejmował powiaty: bartoszycki, braniewski, iławecki, morąski, nidzicki, olsztyński, ostródzki, pasłęcki, suski (iławski), szczycieński. Na terytorium województwa olsztyńskiego funkcjonował również Zarząd Wschodnio-Mazurski PNZ w Łuczanach (Giżycko). W ramach Zarządu Okręgowego poszczególne majątki ziemskie łączono w zespoły. Każdy zespół składał się z kilku – kilkunastu gospodarstw rolnych. Zespołem kierował administrator.

Dyrektorzy

Zarządem Okręgowym PNZ w Olsztynie kierowali kolejno:

  • Adam Nałęcz Nieniewski (do kwietnia 1947 r.)
  • Jan Poklewski-Koziełł (do sierpnia 1948 r.)
  • Wacław Mikiewicz (do lutego 1949 r.)
  • Leon Moraczewski (do czerwca 1949 r.)

Bibliografia

E. Kłoczowski, Moja praca w Państwowych Nieruchomościach Ziemskich w Poznaniu (1946–1949), Poznań 1996.
K. Maciejko, Zarząd Państwowych Nieruchomości Ziemskich, czy Państwowe Nieruchomości Ziemskie – problem nazwy zespołu na tle dziejów jego twórcy (tekst niepublikowany).
K. Maciejko, M. Korejwo, Zanim powstały PGR-y. Rzecz o Państwowych Nieruchomościach Ziemskich, "Debata" 2013, nr 5 (86).