Pacółtowo: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja zweryfikowana] | [wersja zweryfikowana] |
| Linia 14: | Linia 14: | ||
|sołectwo = | |sołectwo = | ||
|wysokość = | |wysokość = | ||
| − | |liczba ludności = 280 | + | |liczba ludności = 280 |
|rok = 2010 | |rok = 2010 | ||
|strefa numeracyjna =(+48) 89 | |strefa numeracyjna =(+48) 89 | ||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
|wikisłownik = | |wikisłownik = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }}<br/> |
| − | < | + | ''' Pacółtowo''' (niem. ''Groß Pötzdorf'') – wieś sołecka położona w [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko–mazurskim]], w [[Powiat ostródzki |powiecie ostródzkim]], w [[Grunwald (gmina wiejska)|gminie Grunwald]]. W latach 1975–1998 miejscowość [[Podział administracyjny |administracyjnie]] należała do [[Województwo olsztyńskie|województwa olsztyńskiego]]. W 2010 roku wieś liczyła 280 mieszkańców<ref>łącznie Pacółtowo i [[Pacółtówko]]</ref>. Obecnie funkcję sołtysa pełni [[Jan Pawlak]]<ref>[http://www.gminagrunwald.pl/asp/pliki/pobierz/soltysi_gminy.pdf/ Strona Gminy Grunwald] [15.10.2014]</ref>. |
| − | <br/> | + | <br/><br/> |
| − | == | + | == Położenie == |
| − | Miejscowość położona na [[Mazury Zachodnie|Mazurach Zachodnich]] ([[Pojezierze Iławskie]]),zajmuje wschodni skłon [[Garb Lubawski|Garbu Lubawskiego]]. W odległości | + | Miejscowość położona jest na [[Mazury Zachodnie|Mazurach Zachodnich]] ([[Pojezierze Iławskie]]), zajmuje wschodni skłon [[Garb Lubawski|Garbu Lubawskiego]]. W odległości 3–3,5 km zlokalizowane są jeziora: [[Jezioro Mały Omin|Mały Omin]], [[Jezioro Wielki Omin|Wielki Omin]] (Omińskie Wielkie), w odległości 3 km od [[Gierzwałd|Gierzwałdu]]. |
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Dzieje miejscowości == | |
| − | Miejscowość została założona w 1325 roku jako | + | Miejscowość została założona w 1325 roku jako dobra rycerskie liczące 40 łanów. Nadanie ziemskie otrzymali wówczas [[Prusowie]] Glabune i Kunike. Majątek przeszedł następnie w posiadanie rodu [[Rodzina von Eppingen |von Eppingen]] i [[Rodzina von Petzdorf |von Petzdorf]]. Od nazwiska tego ostatniego właściciela pochodzi prawdopodobnie nazwa wsi. W latach 1603–1791 majątek należał do rodu [[Rodzina von Wernsdorf |von Wernsdorf]]. Pod koniec XVIII wieku nowym właścicielem Pacółtowa, wówczas podupadającego znacznie majątku, stał się [[Ahasverus von Brandt]], który wybudował [[lkwim: Pałac w Pacółtowie|pałac]]. W skład majątku wchodziły również 4 folwarki. Dobra należały do [[Rodzina von Brandt| von Brandtów]] do 1830 roku, kiedy przejęła je rodzina [[Rodzina von Volprecht |von Volprecht]]. Na początku XX wieku na obszarze majątku działała gorzelnia, prowadzono także specjalistyczną hodowlę bydła holenderskiego. Pacółtowo pozostało siedzibą rodu von Volprecht do 1945 roku. W 1867 roku w miejscowości została założona dwuklasowa szkoła ewangelicka. |
W 1939 roku Pacółtowo było zamieszkane przez 386 osób. | W 1939 roku Pacółtowo było zamieszkane przez 386 osób. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Kultura == | |
W miejscowości działa świetlica wiejska. | W miejscowości działa świetlica wiejska. | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | + | == Zabytki== | |
| − | * | + | *pałac wzniesiony w 1794 roku |
| − | |||
| − | |||
| − | + | == Bibliografia == | |
#Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur'', t. I, Olsztyn 2011. | #Achremczyk Stanisław, ''Historia Warmii i Mazur'', t. I, Olsztyn 2011. | ||
| − | # | + | #Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, ''Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich'', Olsztyn 2001. |
# Knercer Wiktor, ''Cmentarze wojenne z okresu I wojny światowej w województwie olsztyńskim'', Warszawa 1995. | # Knercer Wiktor, ''Cmentarze wojenne z okresu I wojny światowej w województwie olsztyńskim'', Warszawa 1995. | ||
#''Ostróda. Z dziejów miasta i okolic'', red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976. | #''Ostróda. Z dziejów miasta i okolic'', red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976. | ||
#''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001. | #''Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany'', red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001. | ||
| − | # | + | #[http://www.stat.gov.pl/bdl/app/samorzad_m.dims/ Bank Danych Lokalnych GUS] [26.08.2013] |
| − | # | + | #[http://www.verwaltungsgeschichte.de/angerburg.html/ Deutsche Verwaltungsgeschichte] [26.08.2013] |
| − | # | + | #[http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejsca/1914/warminsko-mazurskie/pacoltowo/ Olsztyńska Strona Rowerowa] [26.08.2013] |
| − | # | + | #[http://www.wuoz.olsztyn.pl/ Wojewódzka Ewidencja Zabytków] [26.08.2013] |
| + | #[http://www.palacpacoltowo.com/ Strona Pałacu w Pacółtowie] [15.10.2014] | ||
| − | < | + | {{Przypisy}} |
| + | <references/> | ||
[[Kategoria: Powiat ostródzki]] | [[Kategoria: Powiat ostródzki]] | ||
Wersja z 19:46, 15 paź 2014
| Pacółtowo | |
| | |
![Pałac w Pacółtowie Strona Pałacu w Pacółtowie [15.10.2014]](/index.php/Plik:Pacoltowo.jpg) Pałac w Pacółtowie Strona Pałacu w Pacółtowie [15.10.2014]
| |
| Rodzaj miejscowości | wieś sołecka |
| Państwo |  Polska
|
| Województwo | warmińsko-mazurskie |
| Powiat | ostródzki |
| Gmina | Grunwald |
| Liczba ludności (2010) | 280 |
| Strefa numeracyjna | (+48) 89 |
| Kod pocztowy | 14-107 |
| Tablice rejestracyjne | NOS |
| Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego   Pacółtowo | |
| Położenie na mapie Polski  Pacółtowo | |
{{#invoke:Koordynaty|szablon}} | |
Pacółtowo (niem. Groß Pötzdorf) – wieś sołecka położona w województwie warmińsko–mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Grunwald. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. W 2010 roku wieś liczyła 280 mieszkańców[1]. Obecnie funkcję sołtysa pełni Jan Pawlak[2].
Położenie
Miejscowość położona jest na Mazurach Zachodnich (Pojezierze Iławskie), zajmuje wschodni skłon Garbu Lubawskiego. W odległości 3–3,5 km zlokalizowane są jeziora: Mały Omin, Wielki Omin (Omińskie Wielkie), w odległości 3 km od Gierzwałdu.
Dzieje miejscowości
Miejscowość została założona w 1325 roku jako dobra rycerskie liczące 40 łanów. Nadanie ziemskie otrzymali wówczas Prusowie Glabune i Kunike. Majątek przeszedł następnie w posiadanie rodu von Eppingen i von Petzdorf. Od nazwiska tego ostatniego właściciela pochodzi prawdopodobnie nazwa wsi. W latach 1603–1791 majątek należał do rodu von Wernsdorf. Pod koniec XVIII wieku nowym właścicielem Pacółtowa, wówczas podupadającego znacznie majątku, stał się Ahasverus von Brandt, który wybudował pałac. W skład majątku wchodziły również 4 folwarki. Dobra należały do von Brandtów do 1830 roku, kiedy przejęła je rodzina von Volprecht. Na początku XX wieku na obszarze majątku działała gorzelnia, prowadzono także specjalistyczną hodowlę bydła holenderskiego. Pacółtowo pozostało siedzibą rodu von Volprecht do 1945 roku. W 1867 roku w miejscowości została założona dwuklasowa szkoła ewangelicka.
W 1939 roku Pacółtowo było zamieszkane przez 386 osób.
Kultura
W miejscowości działa świetlica wiejska.
Zabytki
- pałac wzniesiony w 1794 roku
Bibliografia
- Achremczyk Stanisław, Historia Warmii i Mazur, t. I, Olsztyn 2011.
- Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn 2001.
- Knercer Wiktor, Cmentarze wojenne z okresu I wojny światowej w województwie olsztyńskim, Warszawa 1995.
- Ostróda. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar i in., Olsztyn 1976.
- Warmia i Mazury. Przewodnik ilustrowany, red. Marcin Kuleszo, Barbara Wojczulanis, Olsztyn 2001.
- Bank Danych Lokalnych GUS [26.08.2013]
- Deutsche Verwaltungsgeschichte [26.08.2013]
- Olsztyńska Strona Rowerowa [26.08.2013]
- Wojewódzka Ewidencja Zabytków [26.08.2013]
- Strona Pałacu w Pacółtowie [15.10.2014]
Przypisy
- ↑ łącznie Pacółtowo i Pacółtówko
- ↑ Strona Gminy Grunwald [15.10.2014]
