Parafia Ewangelicko-Augsburska w Piszu: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(Historia parafii)
m (Zastępowanie tekstu - "Kler parafialny" na "Duchowni parafii")
 
(Nie pokazano 40 wersji utworzonych przez 7 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
 
{{Parafia infobox
 
{{Parafia infobox
 
  |nazwa                  = Parafia Ewangelicko-Augsburska w Piszu
 
  |nazwa                  = Parafia Ewangelicko-Augsburska w Piszu
  |grafika                =  
+
  |grafika                = Ewangelicka Pisz.jpg
  |podpis grafiki          =  
+
  |podpis grafiki          = Wnętrze kaplicy parafialnej.<br>Źródło: [http://www.pisz.luteranie.pl/galeria.html www.pisz.luteranie.pl], 22.12.2013.
 
  |siedziba                = Pisz
 
  |siedziba                = Pisz
  |adres                  = Plac Ignacego Daszyńskiego 12 a, 12-200 Pisz
+
  |adres                  = pl. Ignacego Daszyńskiego 12A, 12-200 Pisz
 
  |data powołania          =  
 
  |data powołania          =  
 
  |data zamknięcia        =  
 
  |data zamknięcia        =  
 
  |wyznanie                = protestanckie
 
  |wyznanie                = protestanckie
  |kościół                = Ewangelicko-Augsburski
+
  |kościół                = ewangelicko-augsburski
 
  |1. jednostka typ        = Diecezja
 
  |1. jednostka typ        = Diecezja
 
  |1. jednostka nazwa      = mazurska
 
  |1. jednostka nazwa      = mazurska
 
  |2. jednostka typ        =  
 
  |2. jednostka typ        =  
 
  |2. jednostka nazwa      =  
 
  |2. jednostka nazwa      =  
  |obiekt sakralny funkcja = Kościół
+
  |obiekt sakralny funkcja = Kaplica
  |obiekt sakralny        = Kościół Ewangelicko-Augsburski w Piszu
+
  |obiekt sakralny        = kaplica ewangelicko-augsburska w Piszu
 
  |dzień wspomnienia      =  
 
  |dzień wspomnienia      =  
  |www                    = http://www.pisz.luteranie.pl
+
  |www                    = [http://www.pisz.luteranie.pl Parafia w Piszu]
 
}}<br/>
 
}}<br/>
  
''' Parafia Ewangelicko-Augsburska w Piszu ''' – [[Ewangelicko-Augsburska]] parafia, należąca do [[diecezja mazurska | diecezji mazurskiej]]. Mieści się przy Placu Ignacego Daszyńskiego 12 a w [[Pisz|Piszu]].  
+
''' Parafia Ewangelicko-Augsburska w Piszu ''' – ewangelicko-augsburska parafia, należąca do [[diecezja mazurska |diecezji mazurskiej]]. Mieści się przy pl. Ignacego Daszyńskiego 12A w [[Pisz|Piszu]]. Od 2007 r. proboszczem parafii jest por. [[Marcin Pysz]] – kapelan ewangelicki Straży Granicznej.  
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
  
 
== Historia parafii ==
 
== Historia parafii ==
  
Kilka lat po publicznym wystąpieniu ks. dr Marcina Lutra w Wittenberdze, idee reformatora dotarły na [[Mazury]]. Zaczęto wygłaszać kazania w duchu ewangelickim i organizowano ewangelickie nabożeństwa. Po sekularyzacji [[Prus]] w 1525 r., kościół w [[Pisz Piszu]] stał się świątynią ewangelicką, ale jeszcze przez pewien czas grupa katolików mogła z niego korzystać.
+
Kilka lat po publicznym wystąpieniu ks. dr. Marcina Lutra w Wittenberdze, idee reformatora dotarły na [[Mazury]]. Zaczęto wygłaszać kazania w duchu ewangelickim i organizowano ewangelickie nabożeństwa. Po sekularyzacji [[Prusy|Prus]] w 1525 r., kościół w [[Pisz|Piszu]] stał się świątynią ewangelicką, ale jeszcze przez pewien czas mogła z niego korzystać grupa katolików. Pierwsi duchowni wyznania ewangelickiego pojawili się w [[Pisz |Piszu]] ok. 1530 r.
 
+
<br/>
Pierwsi duchowni ewangeliccy pojawili się w Piszu ok. 1530r. Dwa lata wcześniej ksiązę Albrecht von Hohenzollern przyłączył parafie Pisza i okolicznych miejscowości do biskupstwa Pomezanii.
+
W latach 1542–1543 w parafii przeprowadzono wizytację. Wykazała ona poważne braki w życiu duchownych. Pod groźbą kar cielesnych i pieniężnych wprowadzono obowiązek uczestnictwa w nabożeństwach.  
 
+
<br/>
Wizytacja parafii piskiej przeprowadzona przez księcia i biskupów w latach 1542 – 43, wykazała poważne braki w życiu duchownych. Pod groźbą więc kar cielesnych i pieniężnych wprowadzono między innymi obowiązek uczestnictwach w nabożeństwach. Poczyniono też starania w celu wzmocnienia kadry duchownych.
+
W 1547 r. proboszczem został Marcin Glossa. W 1567 r. parafia znalazła się pod jurysdykcją konsystorza [[Pomezania |Pomezanii]] i [[superintendent |superintendenta]] w [[Ełk |Ełku]].
 
+
<br/>
W 1547r. Proboszczem w Piszu został profesor Uniwersytetu Jagielońskiego Marcin Glossa, który założył tu polską szkołę. W 1567. parafia piska przeszła pod jurysdykcję konsystorza Pomezanii i superintendenta w Ełku.
+
Pod koniec 1694 r. [[Kościół ewangelicko–augsburski w Piszu]] spłonął. W XVIII w. przy parafii utworzono Urząd Główny, a następnie inspektorat z tytułem [[superintendent|superintendenta]]. W 1751 r. parafia została podporządkowana biskupstwu Samlandii. W XVIII w. w parafii odbywało się po kilka nabożeństw w języku polskim i niemieckim.  
 
+
<br/>
Od połowy XVI wieku utworzono w Piszu drugą posadę dla duchownego. W pierwszych wiekach swego istnienia parafia w Piszu musiała pokonywać nie tylko trudności wewnętrzne, lecz także walkę o czystość wiary przeciwstawiając się wpływom anababtyzmu i kalwinizmu, a od połowy XVIIw. Arianizmu.
+
W 1830 r. ze względu na zły stan techniczny zamknięto kościół w [[Pisz|Piszu]], a nabożeństwa przeniesiono czasowo do pobliskiej [[Turośl |Turośli]].
 
+
<br/>
W Piszu działało wielu wybitnych ewangelików, z których można wymienić miedzi innymi Jana Gretiusa (1598 – 1668), rektora szkoły polskiej, jednego ze współautorów kancjonału mazurskiego.
+
W 1947 r. Konsystorz Kościoła Ewangelicko–Augsburskiego w Warszawie mianował, w nowo utworzonej [[diecezja mazurska |diecezji mazurskiej]], pierwszego powojennego duchownego w [[Pisz |Piszu]] na stanowisko administratora. W XX w. liczba parafian znacznie zmalała. Spowodowane było to licznymi wyjazdami w ramach łączenia rodzin.  
 
 
Pod koniec 1694r. Kościół w Piszu doszczętnie spłonął.
 
 
 
W roku następnym odlano duży dzwon, powstały z trzech mniejszych, stopionych podczas pożaru. W dwa lata po pożarze odbudowano kościół, a w następnych dziesięcioleciach dobudowano dzwonnice (1737 – 1739) i umieszczono na niej zegar (1748).
 
 
 
W początkach XVIIIw. rośnie ranga duchownego w Piszu. Utworzono tu najpierw Urząd Główny, a następnie inspektorat z tytułem superintendenta (1715), na uwagę w tym okresie zasługuje ks. Wilhelm Tyszko (1710 – 1725), autor wydanej w Królewcu w 1719r. Postylli oraz współautor polskiego kancjonału wydanego w Gdańsku w 1738r.
 
 
 
W roku 1751 parafia Pisz została połączona z biskupstwem Samlandii i siedzibą konsystorza w Królewcu.
 
 
 
W XVIIIw. w dni świąteczne i niedzielne odbywało się po kilka nabożeństw ze spowiedzią i Komunią Świętą w języku polskim i niemieckim z wyraźną przewagą języka polskiego. Istotną rolę w nabożeństwach odgrywało kazanie. Nabożeństwa tygodniowe odprawiano w Piszu w poniedziałki i piątki w języku polskim. Nauka katechizmu Marcina Lutra odbywała się w niedzielne przedpołudnie również w języku polskim. Śpiewano wiele pieśni.
 
 
 
W XVII i XVIII wieku większość duchownych, jak i parafian posługiwała się jezykiem polskim.
 
 
 
W wieku XIX dała się wyraźnie zauważyć tendencja władz kościelnych do ograniczenia języka polskiego w nabożeństwach i katechizacji.
 
 
 
W 1810r. Urodził się w Piszu, jako syn kierownika szkoły Gustaw Gizewiusz, późniejszy ksiądz ewangelicki w Ostródzie. Znany obrońca polskości mazur, od imienia którego wzieło swoją nazwę Giżycko.
 
 
 
Natomiast dwaj inni duchowni urzędujący w Piszu, Gotfryd Schulz (1838 – 1867), a zwłaszcza drugi z nich – Paul Hensel (1907 – 1929) działali na polu germanizacji Mazurów.
 
 
 
W 1817 roku wprowadona zostaje tzw. Unia Wschodniopruska z Kościołem ewangelicko – reformowanym, co wiązało się ze zmiana formy nabożeństw.
 
 
 
W 1830 zamknięto kościół w Piszu ze względu na zły stan techniczny i niebezpiecństwo zawalenia. Nabożeństwa przeniesiono czasowo do pobliskiej Turośli.
 
 
 
Budynek kościelny w Piszu rozebrano i 1843r. wzniesiono nowy, zachowując stare wyposażenie wnętrza.
 
 
 
Pod koniec XIXw. W wyniku reorganizacji powstało w okolicy Pisza kilka wiejskich Parafii. W 1895r. Utworzono w parafii piskiej etat trzeciego duchownego zajmowany w latach 1895 – 1911 przez wikariuszy jako kaznodzei pomocniczych.
 
 
 
W roku 1933 kościół został po raz ostatni gruntownie odnowiony przez ewangelików za sumę 33 000 marek, a zaraz po wojnie zajęty przez ludność napływową. Ewangelicy zmuszeni byli odprawiać nabożeństwa w lokalach zastępczych, jak sala ratusza, szkoły nr 1, wreszcie w obecnym budynku plebani przy placu Daszyńskiego 12A.
 
 
Tragedia ewakuacji ludności przed nadchodzącym frontem, zawierucha wojenna i równie tragiczne czasy powojenne mocno przetrzebiły ludność ewangelicką w Piszu.
 
 
 
W 1947r. Konsystorz Kościoła Ewangelicko – Augsburskiego w Warszawie mianował, w nowo utworzonej Diecezji Mazurskiej pierwszego powojennego duchownego w Piszu na stanowisko administratora.
 
 
 
Z powodu nie sprzyjającego klimatu społeczno – politycznego, a potem także gospodarczego, liczba ludności ewangelickiej w Piszu stale malała. Najwięcej wyjazdów spowodowanych było tak zwaną akcją łączenia rodzin: na przykład w 1973r. Wyjechało z parafiipiskiej do RFN 620 parafian, a w 4 lata później jej proboszcz. Po wojnie w parafii Pisz służyło kolejno pięciu księży.
 
 
 
W roku 1978 duchownym Parafii Ewangelicko – Augsburskiej został ks. Krzysztof Rej, długoletni proboszcz tejże parafii (24 lata), a zarazem doktor teologii. Rozpoczął budowę Domu Spotkań przy parafii w Piszu przy pomocy klubu Rotary z Hamburga.
 
 
 
Po przeniesieniu ks. dra Reja do Kalisza proboszczem na trzy lata został powołany ks. Paweł Szwedo. ks. Szwedo po wygraniu wyborów w Kluczborku (opolszczyzna) opuścił piską parafię.
 
 
 
Od 2007 roku parafia ewangelicka w Piszu została powierzona opiece duszpasterskiej kapelanowi Straży Granicznej, ks. Marcinowi Pysz. Na przełomie 2008/2009 przeprowadzono generalny remont domu parafialnego i kaplicy w Piszu oraz dokończno budowę Domu Spotkań. W ramach remontu wykonano: ocieplenie budynku, podłączenie do grzewczej sieci miejskiej, wymieniono instalacje we wrzętrzu budynku, odbudowano na nowo ściany w budynku oraz zaadaptowano poddasze na cele mieszkania służbowego proboszcza parafii.
 
 
07 marca 2009 r. miało miejsce uroczyste otwarcie Środowiskowego Domu Samopomocy Parafii Ewangelicko - Augsburskiej w Piszu. ŚDS mieści się w domu parafialnym.
 
 
W lipcu 2009 roku ks. bp Rudolf Bażanowski poświęcił nowy ołtarz, krzyż oraz mównicę w kaplicy ewangelickiej w Piszu. Rok później zamontowano nowe nagłośnienie w kaplicy.
 
 
Również w 2009 roku została powołana Stacja Diakonijna w Piszu, która od 2011 roku nosi nazwę Diakonii Piskiej. W ramach Diakonii Piskiej jest realizowanych wiele programów i projektów pomocowych dla osób potrzebujących.
 
 
W roku 2010 zaadaptowano ganek na tyłach plebanii na potrzeby parafii.
 
 
W 2010 roku powstał miesięcznik "Piski Ewangelik" który wychodzi w każdą pierwszą niedzielę miesiąca. Zawiera ważne informacje parafialne, rozważania oraz różne artykóły i felietony. W tym roku przy piskiej parafii zostało powołane Ewangelickie Stowarzyszenie Betel, które ma na celu pomoc osobom w trudnej sytuacji.
 
 
W latach 2010/2011 w parafii ewangelickiej pracował pan Mateusz Chmiel magister teologii ewangelickiej. Prowadził lekcje religii, koordynował Diakonię Piską, redagował miesięcznik "Piski Ewangelik" oraz odprawiał nabożeństwa.
 
 
W roku 2011 odbył się pierwszy po wielu latach ślub proboszcza parafii ewangelickiej. Ks. Marcin Pysz poślubił panią Paulinę Serlikowską. Ślub odbyłsię z ewangelickim kościele w Wejsunach.
 
 
W listopadzie 2011 roku wybrano nową Radę Parafialnę. W niedzielę 08 stycznia 2012 r. Biskup Diecezji Mazurskiej ks. bp Rudolf Bażanowski dokonał wprowadzenia nowej Rady Parafialnej w Piszu. Kuratorem została pani Ewa Olchowa, która zastąpiła na tym stanowisku pana Bernarda Kapteina.
 
 
19.08.2012 r. Wyborcze Zgromadzenie Parafialne w Piszu wybrało proboszcza parafii, został nim dotychczasowy administrator parafii ks. por SG Marcin Pysz. Wprowadzenie proboszcza odbyło się w dniu 07.10.2012 r. podczas uroczystego nabożeństwa w Święto Parafialne. Wprowadzenia dokonał ks. bp Rudolf Bażanowski, asystentami byli: ks. Witold Twardzik z Pasymia oraz ks. Sebastian Kozieł z Cieplic.
 
 
<br/>
 
<br/>
  
== Kler parafialny ==
+
== Duchowni parafii ==
 
'''Duszpasterze:'''
 
'''Duszpasterze:'''
  
(ok. 1530) - Bernard
+
* ks. Bernard (ok. 1530)  
  
(1531-1532) - Stanisław
+
* ks. Stanisław (1531–1532)  
 
    
 
    
(1547-1564) - prof. Marcin Glossa - profesor Uniwersytetu Jagielońskiego, założył szkołę w Piszu
+
* ks. prof. Marcin Glossa (1547–1564) – profesor Uniwersytetu Jagielońskiego, założył szkołę w Piszu
 
      
 
      
(1614-1624) - Mikołaj Orłowski
+
* ks. Mikołaj Orłowski (1614–1624)  
 
 
(1628-1670) - Jerzy Grzegorzewski (Gregorovius)
 
  
(1670-1690) - Wojciech Bagiński (Albrecht Hoffmann)
+
* ks. Jerzy Grzegorzewski (Gregorovius) (1628–1670)  
  
(1690-1692) - Jan Gregorovius
+
* ks. Wojciech Bagiński (Albrecht Hoffmann) (1670–1690)  
  
(1692-1710) - Szymon Hoffmann
+
* ks. Jan Gregorovius (1690–1692)
  
(1710-1725) - Wilhelm Tyszka - autor polskiej postylli, współautor kancjonału mazurskiego
+
* ks. Szymon Hoffmann (1692–1710)  
  
(1726-1735) - Jan Fryderyk Borotius Borecki
+
* ks. Wilhelm Tyszka (1710–1725) – autor polskiej postylli, współautor kancjonału mazurskiego
  
(1742-1780) - Michał Pisański
+
* ks. Jan Fryderyk Borotius Borecki (1726–1735)  
  
(1781-1787) - Tymoteusz Gizewiusz
+
* ks. Michał Pisański (1742–1780)
  
(1838-1867) - Gotfryd Schulz
+
* ks. Tymoteusz Gizewiusz (1781–1787)  
  
(1869-1907) - Gottlieb Heinrich August Rothe - II pastor
+
* ks. Gotfryd Schulz (1838–1867)  
  
(1888-1916) - Frydrich Julius Leopold Skierla
+
* ks. Gottlieb Heinrich August Rothe (1869–1907) – II pastor
  
(1907-1916) - Paul Viktor Karl Hensel - II pastor
+
* ks. Frydrich Julius Leopold Skierla (1888–1916)
  
(1911-1917) - Otto Eichel - III pastor
+
* ks. [[Paul Hensel |Paul Viktor Karl Hensel]] (1907–1916) – II pastor
  
(1916-1929) - superintendent Paul Viktor Karl Hensel
+
* ks. Otto Eichel (1911–1917) – III pastor
  
(1917-1929) - Otto Eichel - II pastor
+
* ks. Paul Viktor Karl Hensel (1916–1929) – superintendent
  
(1919-1931) - Karl Rosenhan - III pastor
+
* ks. Otto Eichel (1917–1929) – II pastor
  
(1929-1945) - superintendent Ernst Link
+
* ks. Karl Rosenhan (1919–1931) – III pastor
  
(1932-1945) - Waldemar Ambrosy - II pastor
+
* ks. Ernst Link (1929–1945) – superintendent
  
(1933-1945) - Albert Droysen - III pastor
+
* ks. Waldemar Ambrosy (1932–1945) – II pastor
  
(1947-1954) - Bertold Rueckert
+
* ks. Albert Droysen (1933–1945) – III pastor
  
(1955-1969) - Otton Hintz
+
* ks. Bertold Rueckert (1947–1954)  
  
(1970-1971) - Edmund Schmidt
+
* ks. Otton Hintz (1955–1969)  
  
(1971-1977) - Henryk Sikora
+
* ks. Edmund Schmidt (1970–1971)  
  
(1978-2004) - dr Krzysztof Rej
+
* ks. Henryk Sikora (1971–1977)  
  
(2004-2007) - Paweł Szwedo
+
* ks. dr Krzysztof Rej (1978–2004)  
  
(od 2007) por Marcin Pysz - Kapelan Ewangelicki Straży Granicznej
+
* ks. Paweł Szwedo (2004–2007)
<br/>
 
  
 
== Filiały ==
 
== Filiały ==
Filiał w [[Biała Piska| Białej Piskiej]]
+
* Filiał w [[Biała Piska|Białej Piskiej]]
 
 
Filiał w [[Wejsuny| Wejsunach]]
 
<br/>
 
  
 +
* Filiał w [[Wejsuny|Wejsunach]]
 
== Rada Parafialna ==
 
== Rada Parafialna ==
  
 
'''Rada Parafialna wprowadzona 08 stycznia 2012 r.:'''
 
'''Rada Parafialna wprowadzona 08 stycznia 2012 r.:'''
  
Joanna Jarząbek (Wejsuny)
+
* Joanna Jarząbek (Wejsuny)
  
Kapteina Bernard (Ruciane-Nida)
+
* Bernard Kapteina (Ruciane-Nida)
  
Kipnik Klaus (Biała Piska)
+
* Klaus Kipnik (Biała Piska)
  
Olchowy Ewa (Pisz)
+
* Ewa Olchowy (Pisz)
  
Redzko Krystyna (Pisz)
+
* Krystyna Redzko (Pisz)
  
Żebrowska Agnieszka (Pisz)
+
* Agnieszka Żebrowska (Pisz)
  
ks. Marcin Pysz (Pisz)
+
* ks. Marcin Pysz (Pisz)
 
   
 
   
 
'''Prezydium Rady Parafialnej:'''
 
'''Prezydium Rady Parafialnej:'''
  
ks. Marcin Pysz - Prezes Rady Parafialnej
+
* ks. Marcin Pysz Prezes Rady Parafialnej
  
Ewa Olchowy - Viceprezes Rady Parafialnej - Kurator
+
* Ewa Olchowy – Wiceprezes Rady Parafialnej, Kurator
  
Joanna Jarząbek - Sekretarz
+
* Joanna Jarząbek Sekretarz
  
Krystyna Redzko - Skarbnik
+
* Krystyna Redzko Skarbnik
 
   
 
   
'''Przedstawiciele Parafii do Synodu Diecezjalnego:'''
+
'''Przedstawiciele parafii do Synodu Diecezjalnego:'''
  
Dariusz Vogel (Wejsuny)
+
* Dariusz Vogel (Wejsuny)
  
ks. Marcin Pysz (Pisz)
+
* ks. Marcin Pysz (Pisz)
 
   
 
   
 
'''Parafialana Komisja Rewizyjna:'''
 
'''Parafialana Komisja Rewizyjna:'''
  
Jabłońska Karina (Kwik)
+
* Karina Jabłońska (Kwik)
  
Kowalczyk Monika (Wejsuny)
+
* Monika Kowalczyk (Wejsuny)
 
 
Preneta Władysław (Pisz)
 
  
 +
* Władysław Preneta (Pisz)
 +
== Organizacje i stowarzyszenia działające na terenie parafii==
 +
Siódmego marca 2009 r. otworzono [[Środowiskowy Dom Samopomocy Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Piszu]]. W tym samym roku powołano [[Stacja Diakonijna w Piszu|Stację Diakonijną w Piszu]]. Natomiast w 2010 r. powstał miesięcznik „Piski Ewangelik”, który wychodzi w każdą pierwszą niedzielę miesiąca. W 2010 r. utworzono także [[Ewangelickie Stowarzyszenie Betel]], które ma na celu pomoc osobom w trudnej sytuacji.
 +
<br/>
 
== Zobacz też ==
 
== Zobacz też ==
[http://diec.mazurska.luteranie.pl/pl/default.html Diecezja mazurska]
+
[http://diec.mazurska.luteranie.pl/pl/default.html Diecezja mazurska]<br/>
 +
[http://www.pisz.luteranie.pl Parafia w Piszu]
 
<br/>
 
<br/>
  
== Bibliografia ==
+
http://www.pisz.luteranie.pl, 17.12.2013.
+
[[Kategoria: Kościół ewangelicko-augsburski]]
<br/>
+
[[Kategoria: Parafie ewangelicko-augsburskie]]
 
+
[[Kategoria: Diecezja mazurska]]
[[Kategoria: Kościół]][[Kategoria: Parafie Ewangelicko-Augsburskie]][[Kategoria: Kościół Ewangelicko-Augsburski]][[Kategoria: Diecezja mazurska]][[Kategoria: Powiat piski]][[Kategoria: Gmina Pisz]]
+
[[Kategoria: Powiat piski]]
 +
[[Kategoria: Pisz (gmina miejsko-wiejska)]]
 +
[[Kategoria: Biała Piska (gmina miejsko-wiejska)]]
 +
[[Kategoria: Ruciane-Nida (gmina miejsko-wiejska)]]
 +
[[Kategoria: 1501-1600]]
 +
[[Kategoria: 1990-]]

Aktualna wersja na dzień 07:38, 28 lip 2015

Parafia Ewangelicko-Augsburska w Piszu

Wnętrze kaplicy parafialnej.Źródło: www.pisz.luteranie.pl, 22.12.2013.
Wnętrze kaplicy parafialnej.
Źródło: www.pisz.luteranie.pl, 22.12.2013.
Siedziba Pisz
Adres pl. Ignacego Daszyńskiego 12A, 12-200 Pisz
Wyznanie protestanckie
Kościół ewangelicko-augsburski
Diecezja mazurska
Kaplica kaplica ewangelicko-augsburska w Piszu
Parafia w Piszu


Parafia Ewangelicko-Augsburska w Piszu – ewangelicko-augsburska parafia, należąca do diecezji mazurskiej. Mieści się przy pl. Ignacego Daszyńskiego 12A w Piszu. Od 2007 r. proboszczem parafii jest por. Marcin Pysz – kapelan ewangelicki Straży Granicznej.

Historia parafii

Kilka lat po publicznym wystąpieniu ks. dr. Marcina Lutra w Wittenberdze, idee reformatora dotarły na Mazury. Zaczęto wygłaszać kazania w duchu ewangelickim i organizowano ewangelickie nabożeństwa. Po sekularyzacji Prus w 1525 r., kościół w Piszu stał się świątynią ewangelicką, ale jeszcze przez pewien czas mogła z niego korzystać grupa katolików. Pierwsi duchowni wyznania ewangelickiego pojawili się w Piszu ok. 1530 r.
W latach 1542–1543 w parafii przeprowadzono wizytację. Wykazała ona poważne braki w życiu duchownych. Pod groźbą kar cielesnych i pieniężnych wprowadzono obowiązek uczestnictwa w nabożeństwach.
W 1547 r. proboszczem został Marcin Glossa. W 1567 r. parafia znalazła się pod jurysdykcją konsystorza Pomezanii i superintendenta w Ełku.
Pod koniec 1694 r. Kościół ewangelicko–augsburski w Piszu spłonął. W XVIII w. przy parafii utworzono Urząd Główny, a następnie inspektorat z tytułem superintendenta. W 1751 r. parafia została podporządkowana biskupstwu Samlandii. W XVIII w. w parafii odbywało się po kilka nabożeństw w języku polskim i niemieckim.
W 1830 r. ze względu na zły stan techniczny zamknięto kościół w Piszu, a nabożeństwa przeniesiono czasowo do pobliskiej Turośli.
W 1947 r. Konsystorz Kościoła Ewangelicko–Augsburskiego w Warszawie mianował, w nowo utworzonej diecezji mazurskiej, pierwszego powojennego duchownego w Piszu na stanowisko administratora. W XX w. liczba parafian znacznie zmalała. Spowodowane było to licznymi wyjazdami w ramach łączenia rodzin.

Duchowni parafii

Duszpasterze:

  • ks. Bernard (ok. 1530)
  • ks. Stanisław (1531–1532)
  • ks. prof. Marcin Glossa (1547–1564) – profesor Uniwersytetu Jagielońskiego, założył szkołę w Piszu
  • ks. Mikołaj Orłowski (1614–1624)
  • ks. Jerzy Grzegorzewski (Gregorovius) (1628–1670)
  • ks. Wojciech Bagiński (Albrecht Hoffmann) (1670–1690)
  • ks. Jan Gregorovius (1690–1692)
  • ks. Szymon Hoffmann (1692–1710)
  • ks. Wilhelm Tyszka (1710–1725) – autor polskiej postylli, współautor kancjonału mazurskiego
  • ks. Jan Fryderyk Borotius Borecki (1726–1735)
  • ks. Michał Pisański (1742–1780)
  • ks. Tymoteusz Gizewiusz (1781–1787)
  • ks. Gotfryd Schulz (1838–1867)
  • ks. Gottlieb Heinrich August Rothe (1869–1907) – II pastor
  • ks. Frydrich Julius Leopold Skierla (1888–1916)
  • ks. Otto Eichel (1911–1917) – III pastor
  • ks. Paul Viktor Karl Hensel (1916–1929) – superintendent
  • ks. Otto Eichel (1917–1929) – II pastor
  • ks. Karl Rosenhan (1919–1931) – III pastor
  • ks. Ernst Link (1929–1945) – superintendent
  • ks. Waldemar Ambrosy (1932–1945) – II pastor
  • ks. Albert Droysen (1933–1945) – III pastor
  • ks. Bertold Rueckert (1947–1954)
  • ks. Otton Hintz (1955–1969)
  • ks. Edmund Schmidt (1970–1971)
  • ks. Henryk Sikora (1971–1977)
  • ks. dr Krzysztof Rej (1978–2004)
  • ks. Paweł Szwedo (2004–2007)

Filiały

Rada Parafialna

Rada Parafialna wprowadzona 08 stycznia 2012 r.:

  • Joanna Jarząbek (Wejsuny)
  • Bernard Kapteina (Ruciane-Nida)
  • Klaus Kipnik (Biała Piska)
  • Ewa Olchowy (Pisz)
  • Krystyna Redzko (Pisz)
  • Agnieszka Żebrowska (Pisz)
  • ks. Marcin Pysz (Pisz)

Prezydium Rady Parafialnej:

  • ks. Marcin Pysz – Prezes Rady Parafialnej
  • Ewa Olchowy – Wiceprezes Rady Parafialnej, Kurator
  • Joanna Jarząbek – Sekretarz
  • Krystyna Redzko – Skarbnik

Przedstawiciele parafii do Synodu Diecezjalnego:

  • Dariusz Vogel (Wejsuny)
  • ks. Marcin Pysz (Pisz)

Parafialana Komisja Rewizyjna:

  • Karina Jabłońska (Kwik)
  • Monika Kowalczyk (Wejsuny)
  • Władysław Preneta (Pisz)

Organizacje i stowarzyszenia działające na terenie parafii

Siódmego marca 2009 r. otworzono Środowiskowy Dom Samopomocy Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Piszu. W tym samym roku powołano Stację Diakonijną w Piszu. Natomiast w 2010 r. powstał miesięcznik „Piski Ewangelik”, który wychodzi w każdą pierwszą niedzielę miesiąca. W 2010 r. utworzono także Ewangelickie Stowarzyszenie Betel, które ma na celu pomoc osobom w trudnej sytuacji.

Zobacz też

Diecezja mazurska
Parafia w Piszu