Parafia pw. św. Józefa w Olsztynie: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja zweryfikowana]
(→‎Historia parafii)
m (Zastępowanie tekstu - "Kler parafialny" na "Duchowni parafii")
 
(Nie pokazano 23 wersji utworzonych przez 8 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
 
{{Parafia infobox
 
{{Parafia infobox
−
  |nazwa                  = Parafia pw. św. Józefa
+
  |nazwa                  = Parafia pw. św. Józefa w Olsztynie
−
  |grafika                = Józef Olsztyn.jpg
+
  |grafika                =  
−
  |podpis grafiki          = Kościół parafialny, źródło: [http://archwarmia.pl/parafie/parafie/olsztyn-parafia-swietego-jozefa/ Archidiecezja warmińska], 03.01.2014.
+
  |podpis grafiki          =  
−
  |siedziba                = Olsztyn
+
  ||siedziba                = Olsztyn
 
  |adres                  = ul. Jagiellońska 41, 10-273 Olsztyn
 
  |adres                  = ul. Jagiellońska 41, 10-273 Olsztyn
−
  |data powołania          = 19 wrzesień 1932
+
  |data powołania          = 19 września 1932 r.
 
  |data zamknięcia        =  
 
  |data zamknięcia        =  
 
  |wyznanie                = katolickie
 
  |wyznanie                = katolickie
Linia 12: Linia 12:
 
  |1. jednostka nazwa      = warmińska
 
  |1. jednostka nazwa      = warmińska
 
  |2. jednostka typ        = Dekanat
 
  |2. jednostka typ        = Dekanat
−
  |2. jednostka nazwa      = Olsztyn II - Zatorze
+
  |2. jednostka nazwa      = Olsztyn II – Zatorze
 
  |obiekt sakralny funkcja = Kościół
 
  |obiekt sakralny funkcja = Kościół
−
  |obiekt sakralny        = Kościół pw. św. Józefa
+
  |obiekt sakralny        = kościół pw. św. Józefa
−
  |dzień wspomnienia      =  
+
  |dzień wspomnienia      = 19 marca
 
  |www                    = [http://www.swjozefolsztyn.eu Parafia Józefa w Olsztynie]
 
  |www                    = [http://www.swjozefolsztyn.eu Parafia Józefa w Olsztynie]
 
}}<br/>
 
}}<br/>
−
 
+
''' Parafia pw. św. Józefa w Olsztynie ''' – [[Parafia rzymskokatolicka |rzymskokatolicka]] parafia leżąca w [[dekanat Olsztyn II - zatorze|dekanacie Olsztyn II - Zatorze]], należącym do [[archidiecezja warmińska |archidiecezji warmińskiej]]. Erygowana 19 września 1932 r. Mieści się przy ul. Jagiellońskiej 41 w [[Olsztyn|Olsztynie]]. Proboszczem parafii jest ks. mgr [[Jerzy Mazur]].  
−
''' Parafia pw. św. Józefa w Olsztynie ''' – [[rzymskokatolicka | rzymskokatolicka]] parafia leżąca w [[dekanat Olsztyn II - zatorze|dekanacie Olsztyn II - Zatorze]], należącym do [[archidiecezja warmińska | archidiecezji warmińskiej]]. Erygowana 19 września 1932 r. Mieści się przy ul. Jagiellońskiej 41 w [[Olsztyn|Olsztynie]].  
 
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
  
 
== Historia parafii ==
 
== Historia parafii ==
−
Decyzję o budowie kościoła św. Józefa podjęto w czerwcu 1911 r. Olsztyn liczył wówczas już 34 tysiące mieszkańców, a kościoły były tylko dwa. Pojawiła się więc potrzeba wzniesienia kolejnej świątyni i to za torami, czyli w części północnej. Osiedle to rozrosło się pod koniec XIX wieku. Zaraz po zbudowaniu linii kolejowej łączącej Olsztyn z Czerwonką, Szczytnem i Ostródą.
+
W kwietniu 1912 r. rozpoczęto budowę [[lkwim: Kościół pw. św. Józefa w Olsztynie |Kościoła pw. św. Józefa w Olsztynie]], a zakończono w październiku roku następnego. W 1964 r. ufundowano figurę św. Józefa, która obecnie stoi przed świątynią. Parafia powstała 18 grudnia 1924 r. Pełnie praw uzyskała jednak 19 września 1932 r.
−
Projekt kościoła św. Józefa przygotował architekt z Królewca, Fritz Heitmann. Przypomnijmy, że ten architekt zaprojektował również kościół Najświętszego Serca Jezusowego w Olsztynie. W przypadku kościoła św. Józefa wybrał jednak inny styl. Tym razem miał to być kościół neoromański. I rzeczywiście świątynia ta ma wszystkie najważniejsze cechy romanizmu: plan krzyża łacińskiego, wieżę na skrzyżowaniu naw, dwuwieżową fasadę oraz kształt filarów i okien.
+
<br/>
−
Prace budowlane rozpoczęto w kwietniu 1912 r., a zakończono w październiku roku następnego. W sumie budowa trwała jedynie 17 miesięcy (około 500 dni). Kościół Serca Jezusowego wznoszono przez ok. 800 dni, ale świątynia św. Józefa jest mniejsza, długości 47 m i szerokości 18,5 m.
+
W 1965 r. ustawiono wokół [[lkwim:Kościół pw. św. Józefa w Olsztynie |kościoła]] 14 kaplic Drogi Krzyżowej. Do placu przykościelnego przylega cmentarz, założony w 1904 r. W latach osiemdziesiątych przeprowadzono renowację wnętrza świątyni.  
−
Charakterystyczną cechą kościołów romańskich jest różna wysokość nawy głównej i naw bocznych. Zasadę tę zachowano i w przypadku kościoła św. Józefa. Nawa główna jest prawie dwa razy wyższa od bocznych i mierzy 11,5 m. Główna wieża, wzniesiona nad transeptem, czyli miejscem skrzyżowania się nawy głównej z poprzeczną ma kształt ośmioboku, natomiast wieże przy głównym wejściu wzniesiono na planie kwadratu. Na wszystkich wieżach ustawiono krzyże.
+
<br/>
−
W kościele św. Józefa znajduje się pięć ołtarzy, ale tylko trzy wstawiono zaraz po zakończeniu budowy. Ołtarz główny wykonano - podobnie jak kościół - w stylu romańskim. Pochodzi on z firmy Georga Schreinera z Regensburga. W miejscu centralnym ołtarza znajduje się tabernakulum, a nad nim tzw. Tron Eucharystyczny, nieco wyżej leżący baranek, a całość wieńczy Grupa Ukrzyżowania, czyli figury ukrzyżowanego Chrystusa, a obok Niego Maryi i św. Jana. Po lewej stronie tabernakulum umieszczono płaskorzeźbę sceny z Emmaus, a po prawej ofiary Melchizedeka. Na skrzydłach, które mogą być zamknięte, widzimy jeszcze płaskorzeźby scen zaślubin św. Józefa i jego śmierci. Płaskorzeźby zostały wykonane w drewnie dębowym. Z tyłu tych zamykanych skrzydeł są malowidła scen Modlitwy Chrystusa w Ogrodzie Oliwnym i Zdjęcie z Krzyża.
+
Do parafii należą: [[Olsztyn]] - Aleja Wojska Polskiego - nr 30-48; ulice: Abramowskiego, Borowa, Bydgoska, Cicha, Chełmińska, Chopina, Fałata, Gdańska, Hanki Sawickiej, Jagiellońska nr 12, 16, 18-85 (z wyjątkiem 81 i 83), Katowicka, Kossaka, Karłowicza, Radiowa, Limanowskiego, Małeckiego, Moniuszki, Niedziałkowskiego, Oficerska, Parkowa, Paderewskiego, Poprzeczna, Puszkina, Rataja, Reymonta, Słowackiego, Sybiraków, Szymanowskiego, Tczewska, Toruńska, Wiosenna, Zamenhoffa, Zientary-Malewskiej)
−
Ołtarz boczny z lewej strony poświęcony jest Maryi, a po prawej - Najświętszemu Sercu Pana Jezusa W nawie poprzecznej z lewej strony znajduje się ołtarz Matki Bożej Ostrobramskiej. Ustawiono go w latach pięćdziesiątych, a zabiegali o to Wilnianie, których duża grupa osiedliła się na Zatorzu po II wojnie światowej. W tym czasie proboszczem był też Wilnianin, ks. Władysław Małachowski.
+
<br/>
−
Po prawej stronie w nawie poprzecznej jest jeszcze ołtarz Miłosierdzia Bożego. Z tyłu kościoła po lewej stronie w kaplicy św. Antoniego umieszczono obraz Matki Boskiej Częstochowskiej. Przed kilkoma laty w lewej nawie zamieszczono także Różaniec Męki Dzieci Polskich na Syberii w latach 1940 - 1946. Na tzw. paciorkach wypisano nazwy miejscowości, do których zsyłani byli Polacy. Różaniec ufundował Związek Sybiraków z okazji 50 rocznicy powrotu do Polski.
+
Przy parafii istnieje [[Sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Olsztynie]].
−
Ambonę, ustawioną po prawej stronie kościoła, wykonała firma Vettera z Dobrego Miasta. Ozdobiona została figurami ojców kapadockich z IV wieku: Bazylego Wielkiego, Grzegorza z Nysy i Grzegorza z Nazjanzu, a także św. Atanazego i św. Jana Chryzostoma.
 
−
Kościół św. Józefa ma interesujący prospekt organowy. Wszystkie piszczałki otrzymały oprawę architektoniczną w formie arkad, czyli kolumn połączonych łukiem. Przestrzeń między piszczałkami a łukiem wypełnia ornament w postaci serc, okręgów i esownic.
 
−
Dużą wartość artystyczna przedstawiają stacje Drogi Krzyżowej, które namalował profesor Gerhard Fugel z Monachium.
 
−
W kościele św. Józefa największą wartość, oprócz głównego ołtarza, mają zapewne witraże. Wykonała je firma Gassen et Blaschke z Dusseldorfu. W prezbiterium w prostokątnych i zamkniętych łukiem oknach przedstawiono na witrażach Chrystusa i dwunastu Apostołów. W transepcie, czyli zwieńczeniu nawy głównej z nawą poprzeczną, po stronie prawej możemy podziwiać witraże przedstawiające sceny z dzieciństwa Jezusa: Boże Narodzenie, ofiarowanie w świątyni i nauczanie dwunastoletniego Jezusa w świątyni, a także dwie sceny z końca życia ziemskiego Chrystusa: Zmartwychwstanie i Wniebowstąpienie. Ponadto są tu wyobrażenia Zesłania Ducha Świętego i ukoronowania Matki Bożej na królową nieba i ziemi. 
 
−
Po przeciwnej stronie czyli w ramieniu lewym transeptu wstawiono witraże zawierające sceny z życia Maryi i męki Chrystusa. Są to m.in. Zwiastowanie, Nawiedzenie, Maryja z Dzieciątkiem, a także Chrystus w Ogrojcu, biczowanie i dźwiganie krzyża. Wymienione witraże nasycone są kolorami brązu, czerwieni, zieleni i błękitu.
 
−
W transepcie są jeszcze cztery witraże w kształcie kół, przedstawiające symbole Ewangelistów: człowiek ze skrzydłami to św. Mateusz, lew - św. Marek, wół - św. Łukasz i orzeł – św. Jan.
 
−
Ostatni witraż zdobiący całe okno znajduje się przy wyjściu, w kaplicy św. Antoniego. Przedstawia on diakona Filipa, który udziela chrztu Szymonowi z Samarii (Dz 8,9) Niewielkie okna w nawach bocznych wypełniono kwadratowymi, bezbarwnymi szybkami i jedynie ich górną część, czyli same łuki ozdobiono motywami kwiatów, ptaków i krzyża.
 
−
Przed kościołem stoi figura św. Józefa, ufundowana w 1964 r. Rok później ustawiono wokół kościoła 14 kaplic Drogi Krzyżowej. Jest też kapliczka, zbudowana z kamieni polnych, z figurą Matki Bożej z Lourdes.
 
−
Do placu przykościelnego przylega cmentarz, założony w 1904 r. Pochowano na nim wielu zasłużonych mieszkańców Olsztyna: w tym Seweryna Pieniężnego (seniora) i jego żonę, a także lekarzy, naukowców, legionistów oraz kapłanów. W 1961 r. cmentarz zamknięto i skomunalizowano. Niestety, to przyspieszyło jego dewastację.
 
−
Skoro mówimy o kościele św. Józefa, warto przypomnieć o męczeńskiej śmierci proboszcza tej parafii, Niemca, ks. Bernarda Klementa. 21 stycznia 1945 r. Ksiądz ten odprawił jeszcze Mszę św. i jakby przewidując najgorsze, podczas liturgii zgromadzonym w świątyni udzielił ogólnego rozgrzeszenia. Niedługo potem znaleziono nieżywego księdza w piwnicy plebanii. Kiedy i jak spotkała go śmierć, nie wiemy. Parafianie jedynie mówili, że ksiądz został zastrzelony w prezbiterium kościoła w dniu wkroczenia Armii Czerwonej do Olsztyna. O tym fakcie zaświadczała plama zastygłej krwi przed głównym ołtarzem. Księdza Klementa pochował na cmentarzu św. Józefa ojciec Gilbert Pawletta, franciszkanin z pobliskiego klasztoru. W zastępczej księdze zgonów napisał: „Todestag unbekannt” - dzień śmierci nieznany. Na nagrobku zaś widniała data śmierci 22 I 1945 r. W połowie lat osiemdziesiątych jego zwłoki przeniesiono na cmentarz komunalny.
 
−
Od stycznia 1945 r. świątynia była przez kilka miesięcy nieczynna. W międzyczasie zniszczono ołtarze, porozbijano drzwiczki do tabernakulum, wybito niektóre okna i uszkodzeniu uległ dach. Wspomniany ojciec Pawletta jeszcze 25 marca 1945 r. zapisał w księdze chrztów: „Kirchen waren noch geschlossen” - kościoły były jeszcze zamknięte. Kościół św. Józefa ponownie udostępniono wiernym dopiero w lipcu 1945 r.
 
−
Przed wojną kościół ozdobiono licznymi malowidłami. Wykonał je Paul Beckmann z Królewca. Do dzisiaj zachowało się tylko jedno, mianowicie sąd ostateczny wykonany na suficie w kopule. Widzimy tu siedzącego na tronie Chrystusa, a obok niego m.in. Matkę Bożą, św. Annę, św. Józefa i św. Michała.
 
−
W latach osiemdziesiątych przeprowadzono renowację wnętrza. Przebudowano wówczas prezbiterium i pomalowano na biało ściany. W 1988 r. kościół wpisano do rejestru zabytków architektury województwa olsztyńskiego.
 
 
<br/>
 
<br/>
  
−
== Kler parafialny ==
+
== Duchowni parafii ==
−
Duszpasterze
+
 
 +
'''Wykaz wikariuszy:'''
 +
 
 +
* ks. Andrzej Zdziarski
 +
 
 +
* ks. Janusz Rytuba
 +
 
 +
* ks. Marcin Brzostek
 +
 
 +
* ks. Wojciech Łazowski
 +
 
 +
'''Wykaz rezydentów:'''
 +
 
 +
* ks. kap. hon. Bronisław Siekierski
 +
 
 +
* ks. kan. Tadeusz Alicki
  
−
Proboszcz: ks. mgr Jerzy Mazur
+
* ks. Marcin Sawicki
−
Wikariusz: ks. mgr Andrzej Zdziarski
+
 
−
Wikariusz: ks. mgr lic. Janusz Rytuba
+
* ks. Wiesław Zagórowski
−
Wikariusz: ks. mgr Marcin Brzostek
 
−
Wikariusz: ks. mgr Wojciech Łazowski
 
−
Rezydent: ks. kap. hon. Bronisław Siekierski
 
−
Rezydent: ks. kan. mgr Tadeusz Alicki
 
−
Rezydent: ks. mgr lic. Marcin Sawicki
 
−
Rezydent: ks. mgr lic. Wiesław Zagórowski
 
 
<br/>
 
<br/>
  
Linia 63: Linia 58:
 
<br/>
 
<br/>
  
−
== Zobacz też ==
+
== Filie parafii ==
−
[http://archwarmia.pl/ Archidiecezja warmińska]
+
 
−
<br/>
+
[[lkwim:Kaplica przy Szpitalu Mariackim w Olsztynie |Kaplica w Szpitalu Miejskim w Olsztynie]]
 +
 
 +
[[Kaplica w Szpitalu Psychiatrycznym w Olsztynie]]
  
−
== Bibliografia ==
+
[[Kaplica w Szpitalu MSWiA w Olsztynie]]
−
[http://archwarmia.pl/parafie/parafie/olsztyn-parafia-swietego-jozefa/ Archidiecezja warmińska], 03.01.2014.
 
  
−
Kopiczko Andrzej, ''Kościoły i kaplice w Olsztynie'', Olsztyn 2000, 154 ss.
+
[[Kaplica w Szpitalu Przeciwgruźliczym w Olsztynie]]
  
−
''Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej'', pod red. Bronisława Magdziarza, t. 1, Olsztyn 1999, 302 ss.
+
[[Kaplica w Domu Kombatanta w Olsztynie]]
 +
<br/>
  
−
''Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej'', pod red. Bronisława Magdziarza, t. 2, Olsztyn 1999, 300 ss.
+
== Zobacz też ==
 +
[http://archwarmia.pl/ Archidiecezja warmińska]<br/>
 +
[http://archwarmia.pl/parafie/parafie/olsztyn-parafia-swietego-jozefa/ Olsztyn: Parafia pw. św. Józefa]<br/>
 +
[http://www.swjozefolsztyn.eu Parafia św. Józefa w Olsztynie]
 +
<br/>
  
−
[http://www.swjozefolsztyn.eu Parafia Józefa w Olsztynie], 03.01.2014.
+
== Bibliografia ==
 +
Kopiczko Andrzej, ''Kościoły i kaplice w Olsztynie'', Olsztyn 2000, 154 s. <br/>
 +
''Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej'', red. Bronisław Magdziarz, t. 1, Olsztyn 1999, 302 s.<br/>
 +
''Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej'', red. Bronisław Magdziarz, t. 2, Olsztyn 1999, 300 s.
 
<br/>
 
<br/>
  
−
[[Kategoria: Kościół]][[Kategoria: Parafie rzymskokatolickie]][[Kategoria: Kościół rzymskokatolicki]][[Kategoria: Archidiecezja warmińska]][[Kategoria: Dekanat Olsztyn II - Zatorze]][[Kategoria: Powiat olsztyński]][[Kategoria: Gmina Olsztyn]]
+
[[Kategoria: Kościół rzymskokatolicki]]
 +
[[Kategoria: Parafie rzymskokatolickie]]
 +
[[Kategoria: Archidiecezja warmińska]]
 +
[[Kategoria: Dekanat Olsztyn II - Zatorze]]
 +
[[Kategoria: Olsztyn]]
 +
[[Kategoria: 1919-1944]]
 +
[[Kategoria: 1990-]]

Aktualna wersja na dzień 08:42, 28 lip 2015

Parafia pw. św. Józefa w Olsztynie
Siedziba Olsztyn
Adres ul. Jagiellońska 41, 10-273 Olsztyn
Data powołania 19 września 1932 r.
Wyznanie katolickie
Kościół rzymskokatolicki
Archidiecezja warmińska
Dekanat Olsztyn II – Zatorze
Kościół kościół pw. św. Józefa
Wspomnienie liturgiczne 19 marca
Parafia Józefa w Olsztynie


Parafia pw. św. Józefa w Olsztynie – rzymskokatolicka parafia leżąca w dekanacie Olsztyn II - Zatorze, należącym do archidiecezji warmińskiej. Erygowana 19 września 1932 r. Mieści się przy ul. Jagiellońskiej 41 w Olsztynie. Proboszczem parafii jest ks. mgr Jerzy Mazur.

Historia parafii

W kwietniu 1912 r. rozpoczęto budowę Kościoła pw. św. Józefa w Olsztynie, a zakończono w październiku roku następnego. W 1964 r. ufundowano figurę św. Józefa, która obecnie stoi przed świątynią. Parafia powstała 18 grudnia 1924 r. Pełnie praw uzyskała jednak 19 września 1932 r.
W 1965 r. ustawiono wokół kościoła 14 kaplic Drogi Krzyżowej. Do placu przykościelnego przylega cmentarz, założony w 1904 r. W latach osiemdziesiątych przeprowadzono renowację wnętrza świątyni.
Do parafii należą: Olsztyn - Aleja Wojska Polskiego - nr 30-48; ulice: Abramowskiego, Borowa, Bydgoska, Cicha, Chełmińska, Chopina, Fałata, Gdańska, Hanki Sawickiej, Jagiellońska nr 12, 16, 18-85 (z wyjątkiem 81 i 83), Katowicka, Kossaka, Karłowicza, Radiowa, Limanowskiego, Małeckiego, Moniuszki, Niedziałkowskiego, Oficerska, Parkowa, Paderewskiego, Poprzeczna, Puszkina, Rataja, Reymonta, Słowackiego, Sybiraków, Szymanowskiego, Tczewska, Toruńska, Wiosenna, Zamenhoffa, Zientary-Malewskiej)
Przy parafii istnieje Sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Olsztynie.

Duchowni parafii

Wykaz wikariuszy:

  • ks. Andrzej Zdziarski
  • ks. Janusz Rytuba
  • ks. Marcin Brzostek
  • ks. Wojciech Łazowski

Wykaz rezydentów:

  • ks. kap. hon. Bronisław Siekierski
  • ks. kan. Tadeusz Alicki
  • ks. Marcin Sawicki
  • ks. Wiesław Zagórowski


Domy zgromadzeń zakonnych działające na terenie parafii

Zgromadzenie Sióstr Misjonarek Świętej Rodziny w Olsztynie

Filie parafii

Kaplica w Szpitalu Miejskim w Olsztynie

Kaplica w Szpitalu Psychiatrycznym w Olsztynie

Kaplica w Szpitalu MSWiA w Olsztynie

Kaplica w Szpitalu Przeciwgruźliczym w Olsztynie

Kaplica w Domu Kombatanta w Olsztynie

Zobacz też

Archidiecezja warmińska
Olsztyn: Parafia pw. św. Józefa
Parafia św. Józefa w Olsztynie

Bibliografia

Kopiczko Andrzej, Kościoły i kaplice w Olsztynie, Olsztyn 2000, 154 s.
Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej, red. Bronisław Magdziarz, t. 1, Olsztyn 1999, 302 s.
Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej, red. Bronisław Magdziarz, t. 2, Olsztyn 1999, 300 s.

Źródło: „http://encyklopedia.warmia.mazury.pl/index.php?title=Parafia_pw._św._Józefa_w_Olsztynie&oldid=152219”