Parafia pw. św. Marcina w Ełdytach Wielkich: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Warmii i Mazur
Skocz do: nawigacja, szukaj
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Linia 1: Linia 1:
 
 
{{Parafia infobox
 
{{Parafia infobox
 
  |nazwa                  = Parafia pw. św. Marcina w Ełdytach Wielkich
 
  |nazwa                  = Parafia pw. św. Marcina w Ełdytach Wielkich
 
  |grafika                = ełdytyy.jpg|thumb|centre|240px
 
  |grafika                = ełdytyy.jpg|thumb|centre|240px
  |podpis grafiki          = Fot. @nia. źródło: [http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/4150,eldyty-wielkie-kosciol-sw--marcina-%28xiv-xv-w-%29.html www.polskaniezwykla.pl]
+
  |podpis grafiki          = Fot. @nia. źródło: [http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/4150,eldyty-wielkie-kosciol-sw--marcina-%28xiv-xv-w-%29.html polskaniezwykla.pl]
 
  |siedziba                = Ełdyty Wielkie
 
  |siedziba                = Ełdyty Wielkie
 
  |adres                  = Ełdyty Wielkie 8, 11-135 Lubomino
 
  |adres                  = Ełdyty Wielkie 8, 11-135 Lubomino
 
  |data powołania          = XIII w.
 
  |data powołania          = XIII w.
 
  |data zamknięcia        =  
 
  |data zamknięcia        =  
  |wyznanie                = [[Kościół katolicki|katolickie]]
+
  |wyznanie                = katolickie
  |kościół                = [[Kościół rzymskokatolicki|rzymskokatolickie]]
+
  |kościół                = Kościół rzymskokatolicki
  |1. jednostka typ        = [[Archidiecezja]]
+
  |1. jednostka typ        = Archidiecezja
 
  |1. jednostka nazwa      = warmińska
 
  |1. jednostka nazwa      = warmińska
  |2. jednostka typ        = [[Dekanat]]
+
  |2. jednostka typ        = Dekanat
 
  |2. jednostka nazwa      = Świątki
 
  |2. jednostka nazwa      = Świątki
  |obiekt sakralny funkcja = [[Kościół(budynek)|Kościół]]
+
  |obiekt sakralny funkcja =  
  |obiekt sakralny        = św. Marcina w Ełdytach Wielkich
+
  |obiekt sakralny        = Kościół pw. św. Marcina w Ełdytach Wielkich
 
  |dzień wspomnienia      = 11 listopad
 
  |dzień wspomnienia      = 11 listopad
  |www                    = http://archwarmia.pl/parafie/parafie/eldyty-wielkie-parafia-swietego-marcina/
+
  |www                    =  
 
}}
 
}}
'''Parafia pw. św. Marcina''' w [[Ełdytach Wielkich]] – parafia [[rzymskokatolicka]] usytuowana na terenie woj. warmińsko-mazurskiego, w [[archidiecezji warmińskiej]], [[dekanacie Świątki]]. Proboszczem parafii jest [[ks. mgr Grzegorz Kurnatowski]].
+
'''Parafia pw. św. Marcina w Ełdytach Wielkich ''' – parafia rzymskokatolicka usytuowana w archidiecezji warmińskiej, w dekanacie [[Świątki]]. Proboszczem parafii jest ks. mgr [[Grzegorz Kurnatowski]].
 +
<br/><br/>
 
==Dzieje miejscowości==
 
==Dzieje miejscowości==
Akt lokacyjny wsi Ełdyty jest datowany na 1289 r. Lokacji dokonał [[Henryk Fleming]] piastujący wówczas godność biskupa na [[Warmii]]. Ełdyty na początku swego istnienia stanowiły własność [[Kondrada Wendepfaffea]].  
+
Akt lokacyjny wsi [[Ełdyty Wielkie|Ełdyty]] jest datowany na 1289 r. Lokacji dokonał [[Henryk Fleming]] piastujący wówczas godność biskupa na [[Warmii]]. Ełdyty na początku swego istnienia stanowiły własność Kondrada Wendepfaffea.  
  
W 1747 r. jedną z wieśniaczek pochodzącą z Ełdyt oskarżono o czarostwo i skazano na śmierć przez spalenie. Kobieta ta nazywała się [[Dorota Zegger]]. Jednakże dzięki przychylności ówczesnego właściciela - [[Theodora von Hatten]] otrzymała akt łaski, dzięki czemu przed spaleniem ścięto jej głowę, co znacznie skróciło jej męki.
 
 
==Historia parafii==
 
==Historia parafii==
Parafia pw. św. Marcina znajduje się we wsi Ełdyty Wielkie. Uchodzi ona za najstarszą wiejską parafię, jaką utworzono na obszarze Warmii. Powstała w wieku XIII w. Już przy lokacji wsi zaznaczono, że na tym terenie ma powstać parafia. Nadano jej patronat [[św. Marcina]]. Należy zaznaczyć, iż parafia w Ełdytach jako nieliczna na Warmii posiadała prywatny patronat.  
+
Parafia w Ełdytach uchodzi za najstarszą wiejską parafię, jaką utworzono na obszarze Warmii. Powstała w wieku XIII w. Już przy lokacji wsi zaznaczono, że na tym terenie ma powstać parafia. Nadano jej patronat św. Marcina. Należy zaznaczyć, iż parafia w Ełdytach jako nieliczna na Warmii posiadała prywatny patronat. O pierwszym duchownym pełniącym funkcję proboszcza dowiadujemy się z dokumentacji datowanej na rok 1345. Do 1525 r. wiejska parafia w Ełdytach wchodziła w skład archiprezbiteratu [[Orneta|orneckiego]].
  
O pierwszym duchownym pełniącym funkcję proboszcza dowiadujemy się z dokumentacji datowanej na rok 1345.  
+
Parafia w Ełdytach prowadziła własną szkołę parafialną. Takie informacje pochodzą z dokumentacji, którą wytworzono w konsekwencji prowadzonych na tym terenie wizytacji, tj. z 1583 r. i późniejsze.
  
Do 1525 r. wiejska parafia w Ełdytach wchodziła w skład [[archiprezbiteratu orneckiego]].
 
 
Parafia w Ełdytach prowadziła własną szkołę parafialną. Takie informacje pochodzą z dokumentacji, którą wytworzono w konsekwencji prowadzonych na tym terenie wizytacji, tj. z 1583 r. i późniejsze.
 
 
==Kościół parafialny==
 
==Kościół parafialny==
Kościół pw. św. Marcina jest siedzibą tamtejszej parafii. Świątynię wybudowano w przeciągu dekady zaczynając od 1310 r. Materiałem budowlanym, który posłużył całkowicie przy pracach nad powstaniem kościoła był kamień polny. Jednakże przy rozbudowie obiektu, która nastąpiła w wieku XIX posłużono się także cegłą.
+
[[lkwim: Kościół św. Marcina w Ełdytach Wielkich|Kościół pw. św. Marcina]] jest siedzibą tamtejszej parafii. Świątynię wybudowano w przeciągu dekady, zaczynając od 1310 r. Materiałem budowlanym, który posłużył całkowicie przy pracach nad powstaniem kościoła, był kamień polny. Jednakże przy rozbudowie obiektu, która nastąpiła w wieku XIX, posłużono się także cegłą.
  
Świątynię wybudowano w stylu neogotyckim, choć gdzieniegdzie pojawiają się motywy charakterystyczne dla stylu barokowego. W części prezbiterium zastosowano sklepienie krzyżowo-żebrowe.
+
Świątynię wybudowano w stylu neogotyckim, choć gdzieniegdzie pojawiają się motywy charakterystyczne dla stylu barokowego. W części prezbiterium zastosowano sklepienie krzyżowo-żebrowe. Kościół znajdował się w niemal doskonałym stanie aż do końca II wojny światowej. W roku 1945 świątynia doznała pewnych zniszczeń za sprawą żołnierzy Armii Czerwonej, którzy uszkodzili wieżę kościelną, strzelając do snajpera, który się tam ukrył. Jednakże żołnierze nie spowodowali innych szkód, ponieważ kościół był wyposażony w mocne stalowe drzwi, po części wykonane z drewna.
  
Kościół znajdował się w niemal doskonałym stanie, aż do końca II wojny światowej. W roku 1945 świątynia doznała znacznych uszkodzeń za sprawą żołnierzy [[Armii Czerwonej]], którzy uszkodzili wieżę kościelną strzelając do snajpera, który się tam ukrył. Jednakże żołnierze nie spowodowali innych szkód, ponieważ kościół był wyposażony w mocne stalowe drzwi, po części wykonane z drewna.
 
 
==Kler parafialny==
 
==Kler parafialny==
proboszcz: ks. mgr Grzegorz Kurnatowski
+
*proboszcz: ks. mgr [[Grzegorz Kurnatowski]]
==Zobacz też==
+
==Ciekawostki==
Ełdyty Wielkie[http://pl.wikipedia.org/wiki/E%C5%82dyty_Wielkie][12.08.2014] <br/>
+
W 1747 r. jedną z wieśniaczek pochodzącą z Ełdyt oskarżono o ''czarostwo'' i skazano na śmierć przez spalenie. Kobieta ta nazywała się [[Dorota Zegger]]. Jednakże dzięki przychylności ówczesnego właściciela Theodora von Hatten, otrzymała akt łaski, dzięki czemu przed spaleniem ścięto jej głowę, co znacznie skróciło jej męki.
Kościół św. Marcina w Ełdytach Wielkich[http://leksykonkultury.ceik.eu/index.php/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_pw._%C5%9Bw._Marcina_z_Tours_w_E%C5%82dytach_Wielkich#Zobacz_te.C5.BC][12.08.2014]
+
 
 
==Bibliografia==
 
==Bibliografia==
Archidiecezja warmińska: Ełdyty Wielkie[http://archwarmia.pl/parafie/parafie/eldyty-wielkie-parafia-swietego-marcina/][12.08.2014] <br/>
+
[http://archwarmia.pl/parafie/parafie/eldyty-wielkie-parafia-swietego-marcina/ Archidiecezja warmińska: Ełdyty Wielkie][12.08.2014] <br/>
Zabytkowy kościół św. Marcina w Ełdytach Wielkich[http://zabytki.ocalicodzapomnienia.eu/zabytek-2-9-1-1390.html][12.08.2014] <br/>
+
[http://zabytki.ocalicodzapomnienia.eu/zabytek-2-9-1-1390.html zabytki.ocalicodzapomnienia.eu, Zabytkowy kościół św. Marcina w Ełdytach Wielkich][12.08.2014] <br/>
Ełdyty Wielkie. Polska Niezwykła[http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/4150,eldyty-wielkie-kosciol-sw--marcina-%28xiv-xv-w-%29.html][12.08.2014] <br/>
+
[http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/4150,eldyty-wielkie-kosciol-sw--marcina-%28xiv-xv-w-%29.html polskaniezwykla.pl][12.08.2014] <br/>
Wykaz parafii: Ełdyty Wielkie-św. Marcin[http://www.deon.pl/parafie-koscioly/parafia-kosciol,4108,sw-marcina,eldyty-wielkie.html][12.08.2014] <br/>
+
[http://www.deon.pl/parafie-koscioly/parafia-kosciol,4108,sw-marcina,eldyty-wielkie.html deon.pl][12.08.2014] <br/>
[[Kategoria: Kościół]][[Kategoria: Kościół Rzymskokatolicki]] [[Kategoria: Archidiecezja warmińska]] [[Kategoria: Dekanat Świątki]]
+
[[Kategoria: Kościół]][[Kategoria: Kościół rzymskokatolicki]] [[Kategoria: Archidiecezja warmińska]] [[Kategoria: Dekanat Świątki]]

Wersja z 23:35, 27 lut 2015

Parafia pw. św. Marcina w Ełdytach Wielkich

Fot. @nia. źródło: polskaniezwykla.pl
Fot. @nia. źródło: polskaniezwykla.pl
Siedziba Ełdyty Wielkie
Adres Ełdyty Wielkie 8, 11-135 Lubomino
Data powołania XIII w.
Wyznanie katolickie
Kościół Kościół rzymskokatolicki
Archidiecezja warmińska
Dekanat Świątki
Kościół Kościół pw. św. Marcina w Ełdytach Wielkich
Wspomnienie liturgiczne 11 listopad

Parafia pw. św. Marcina w Ełdytach Wielkich – parafia rzymskokatolicka usytuowana w archidiecezji warmińskiej, w dekanacie Świątki. Proboszczem parafii jest ks. mgr Grzegorz Kurnatowski.

Dzieje miejscowości

Akt lokacyjny wsi Ełdyty jest datowany na 1289 r. Lokacji dokonał Henryk Fleming piastujący wówczas godność biskupa na Warmii. Ełdyty na początku swego istnienia stanowiły własność Kondrada Wendepfaffea.

Historia parafii

Parafia w Ełdytach uchodzi za najstarszą wiejską parafię, jaką utworzono na obszarze Warmii. Powstała w wieku XIII w. Już przy lokacji wsi zaznaczono, że na tym terenie ma powstać parafia. Nadano jej patronat św. Marcina. Należy zaznaczyć, iż parafia w Ełdytach jako nieliczna na Warmii posiadała prywatny patronat. O pierwszym duchownym pełniącym funkcję proboszcza dowiadujemy się z dokumentacji datowanej na rok 1345. Do 1525 r. wiejska parafia w Ełdytach wchodziła w skład archiprezbiteratu orneckiego.

Parafia w Ełdytach prowadziła własną szkołę parafialną. Takie informacje pochodzą z dokumentacji, którą wytworzono w konsekwencji prowadzonych na tym terenie wizytacji, tj. z 1583 r. i późniejsze.

Kościół parafialny

Kościół pw. św. Marcina jest siedzibą tamtejszej parafii. Świątynię wybudowano w przeciągu dekady, zaczynając od 1310 r. Materiałem budowlanym, który posłużył całkowicie przy pracach nad powstaniem kościoła, był kamień polny. Jednakże przy rozbudowie obiektu, która nastąpiła w wieku XIX, posłużono się także cegłą.

Świątynię wybudowano w stylu neogotyckim, choć gdzieniegdzie pojawiają się motywy charakterystyczne dla stylu barokowego. W części prezbiterium zastosowano sklepienie krzyżowo-żebrowe. Kościół znajdował się w niemal doskonałym stanie aż do końca II wojny światowej. W roku 1945 świątynia doznała pewnych zniszczeń za sprawą żołnierzy Armii Czerwonej, którzy uszkodzili wieżę kościelną, strzelając do snajpera, który się tam ukrył. Jednakże żołnierze nie spowodowali innych szkód, ponieważ kościół był wyposażony w mocne stalowe drzwi, po części wykonane z drewna.

Kler parafialny

Ciekawostki

W 1747 r. jedną z wieśniaczek pochodzącą z Ełdyt oskarżono o czarostwo i skazano na śmierć przez spalenie. Kobieta ta nazywała się Dorota Zegger. Jednakże dzięki przychylności ówczesnego właściciela Theodora von Hatten, otrzymała akt łaski, dzięki czemu przed spaleniem ścięto jej głowę, co znacznie skróciło jej męki.

Bibliografia

Archidiecezja warmińska: Ełdyty Wielkie[12.08.2014]
zabytki.ocalicodzapomnienia.eu, Zabytkowy kościół św. Marcina w Ełdytach Wielkich[12.08.2014]
polskaniezwykla.pl[12.08.2014]
deon.pl[12.08.2014]