Parafia pw. św. Mikołaja w Sząbruku: Różnice pomiędzy wersjami
Z Encyklopedia Warmii i Mazur
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja zweryfikowana] |
(→Historia parafii) |
|||
| Linia 17: | Linia 17: | ||
|dzień wspomnienia = | |dzień wspomnienia = | ||
|www = | |www = | ||
| − | }} | + | }} |
| − | + | ''' Parafia pw. św. Mikołaja w Sząbruku ''' — rzymskokatolicka parafia leżąca w dekanacie Olsztyn III - Gutkowo należącym do archidiecezji warmińskiej. Kościół parafialny | |
| − | ''' Parafia pw. św. Mikołaja w Sząbruku ''' — rzymskokatolicka parafia leżąca w | ||
znajduje się w [[Sząbruk|Sząbruku]]. Od 2012 r. proboszczem parafii jest ks. mgr [[Andrzej Trejnowski]]. | znajduje się w [[Sząbruk|Sząbruku]]. Od 2012 r. proboszczem parafii jest ks. mgr [[Andrzej Trejnowski]]. | ||
| − | + | <br/><br/> | |
| − | + | [[Plik:parafiaasząbruk1.jpg|right|thumb|288px|Kościół w Sząbruku, źródło: [http://newsbar.pl/4044/kosciol-w-szabruku NewsBarOlsztyn] [30.10.2014]]] | |
| − | |||
[[Plik:parafiaasząbruk2.jpg|right|thumb|288px|Sząbruk. Kościół parafialny katolicki. Wnętrze. Widok w stronę ołtarza głównego. Fotograf Wünsch Carl 1929. Stan po rozbudowie w 1911 r. ©IS PAN, źródło: [http://www.ciekawemazury.pl/opis/297,Sz%C4%85bruk+-+zabytkowy+ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82+par.+p.w.+%C5%9Bw.+Miko%C5%82aja+i+Jana+Ewangelisty.htm Ciekawe Mazury] [30.10.2014]]]<br/> | [[Plik:parafiaasząbruk2.jpg|right|thumb|288px|Sząbruk. Kościół parafialny katolicki. Wnętrze. Widok w stronę ołtarza głównego. Fotograf Wünsch Carl 1929. Stan po rozbudowie w 1911 r. ©IS PAN, źródło: [http://www.ciekawemazury.pl/opis/297,Sz%C4%85bruk+-+zabytkowy+ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82+par.+p.w.+%C5%9Bw.+Miko%C5%82aja+i+Jana+Ewangelisty.htm Ciekawe Mazury] [30.10.2014]]]<br/> | ||
| − | [[Plik:parafiasząbruk5.jpg|right|thumb|288px|Sząbruk. Kościół parafialny katolicki. Elewacja wschodnia i szczyt o formach gotyckich z 1771 r. Fotograf Wünsch Carl 1929. ©IS PAN, źródło: [http://www.ciekawemazury.pl/opis/297,Sz%C4%85bruk+-+zabytkowy+ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82+par.+p.w.+%C5%9Bw.+Miko%C5%82aja+i+Jana+Ewangelisty.htm Ciekawe Mazury] [ | + | [[Plik:parafiasząbruk5.jpg|right|thumb|288px|Sząbruk. Kościół parafialny katolicki. Elewacja wschodnia i szczyt o formach gotyckich z 1771 r. Fotograf Wünsch Carl 1929. ©IS PAN, źródło: [http://www.ciekawemazury.pl/opis/297,Sz%C4%85bruk+-+zabytkowy+ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82+par.+p.w.+%C5%9Bw.+Miko%C5%82aja+i+Jana+Ewangelisty.htm Ciekawe Mazury] [02.10.2014]]]<br/> |
[[Plik:parafiaasząbruk4.jpg|right|thumb|288px|Figura przy kościele w Sząbruku, źródło: [http://newsbar.pl/4044/kosciol-w-szabruku NewsBarOlsztyn] [30.10.2014]]]<br/> | [[Plik:parafiaasząbruk4.jpg|right|thumb|288px|Figura przy kościele w Sząbruku, źródło: [http://newsbar.pl/4044/kosciol-w-szabruku NewsBarOlsztyn] [30.10.2014]]]<br/> | ||
| + | == Historia parafii == | ||
| + | Z zachowanych dokumentów wynika, że parafia istniała w [[Sząbruk|Sząbruku]] jeszcze przed lokacją samej miejscowości. Świątynię uposażono w przywileju lokacyjnym 22 lipca 1363 roku. Konsekrował ją 2 kwietnia 1500 roku biskup pomocniczy [[Jan Wilde]] ku czci św. Mikołaja i św. Jana Ewangelisty. | ||
| + | |||
| + | Pierwotnie była to budowla salowa z zakrystią od północy. W XVII wieku dobudowano do niej masywną wieżę — hełm pochodzi z 1790 roku, a w 1771 roku szczyt wschodni o formach gotyckich. W latach 1911–1913 przeprowadzono rozbudowę kościoła według projektu Fritza Heitmanna z [[Królewiec|Królewca]]. Powstał wówczas trójnawowy halowy korpus z prostokątnie zamkniętym prezbiterium i dwoma zakrystiami. Ponownej konsekracji kościoła dokonał 19 lipca 1913 roku biskup pomocniczy [[Edward Herrmann]] ku czci św. Mikołaja i św. Anny. Stary kościół stał się właściwie przedsionkiem nowego. Podczas prac konserwatorskich, które prowadzono w latach 80. XX w., odkryto malowidła gotyckie, pochodzące z początku XVI wieku. Na stropie kościoła znajdują się malowidła z XVIII w. ponadto z tego czasu zachowały się ołtarze i obrazy. Ołtarz główny pochodzi z 1748 r. i przedstawia św. Rodzinę oraz patrona parafii. Początkowo kościół posiadał dwa dzwony z brązu, ale jeden został odebrany w czasie I wojny światowej na zarządzenie władz niemieckich. | ||
| + | |||
| + | Wystrój nowego kościoła jest neobarokowy. Witraże wykonała firma Franz Binsfeld z Trewiru w roku 1911. Są tu również tablice pamiątkowe ku czci urodzonego na terenie parafii ks. [[Wojciech Turowski|Wojciecha Turowskiego]] i ku czci króla Belgów Baudouina I i jego małżonki Fabioli, którzy uczestniczyli tu we mszy w 1977 roku. Na terenie parafii znajduje się wybudowana w 1994 roku w [[Unieszewie|Unieszewo]] kaplica filialna pw. św. Antoniego. | ||
== Kler parafialny == | == Kler parafialny == | ||
| Linia 74: | Linia 78: | ||
*[[Józef Świechowski]] (2004–2012) | *[[Józef Świechowski]] (2004–2012) | ||
*[[Andrzej Trejnowski]] (od 2012) | *[[Andrzej Trejnowski]] (od 2012) | ||
| − | |||
| − | |||
== Filie parafii == | == Filie parafii == | ||
| − | *kaplica w filialna w Unieszewie | + | *kaplica w filialna w Unieszewie |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
''Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej'', red. Bronisław Magdziarz, Olsztyn 1999<br/> | ''Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej'', red. Bronisław Magdziarz, Olsztyn 1999<br/> | ||
''Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (do 1945 roku)'', Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2003<br/> | ''Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (do 1945 roku)'', Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2003<br/> | ||
''Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (1945-1992)'', Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2006<br/> | ''Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (1945-1992)'', Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2006<br/> | ||
| − | [http://www.it.gokgietrzwald.pl/?page=34&lang=1&Kosciol-w-Szabruku.html Kościół w Sząbruku]] [2.10.2014]<br/> | + | [http://www.it.gokgietrzwald.pl/?page=34&lang=1&Kosciol-w-Szabruku.html it.gokgietrzwald.pl, Kościół w Sząbruku]] [2.10.2014]<br/> |
<br/> | <br/> | ||
[[Kategoria: Kościół]] | [[Kategoria: Kościół]] | ||
| − | [[Kategoria: Kościół | + | [[Kategoria: Kościół rzymskokatolicki]] |
[[Kategoria: Parafie rzymskokatolickie]] | [[Kategoria: Parafie rzymskokatolickie]] | ||
[[Kategoria: Archidiecezja warmińska]] | [[Kategoria: Archidiecezja warmińska]] | ||
Wersja z 15:34, 28 lut 2015
| Parafia pw. św. Mikołaja w Sząbruku | |
| | |
 Kościół pw. św. Mikołaja i Jana Ewangelisty w Sząbruku, źródło: NewsBarOlsztyn
| |
| Siedziba | Sząbruk |
| Adres | Sząbruk 1, 11-036 Gietrzwałd |
| Data powołania | I połowa XIV w. |
| Wyznanie | katolickie |
| Kościół | rzymskokatolicki |
| Archidiecezja | warmińska |
| Dekanat | Olsztyn III - Gutkowo |
| Kościół | Kościół pw. św. Mikołaja i Jana Ewangelisty w Sząbruku |
Parafia pw. św. Mikołaja w Sząbruku — rzymskokatolicka parafia leżąca w dekanacie Olsztyn III - Gutkowo należącym do archidiecezji warmińskiej. Kościół parafialny
znajduje się w Sząbruku. Od 2012 r. proboszczem parafii jest ks. mgr Andrzej Trejnowski.
Kościół w Sząbruku, źródło: NewsBarOlsztyn [30.10.2014]
Sząbruk. Kościół parafialny katolicki. Wnętrze. Widok w stronę ołtarza głównego. Fotograf Wünsch Carl 1929. Stan po rozbudowie w 1911 r. ©IS PAN, źródło: Ciekawe Mazury [30.10.2014]
Sząbruk. Kościół parafialny katolicki. Elewacja wschodnia i szczyt o formach gotyckich z 1771 r. Fotograf Wünsch Carl 1929. ©IS PAN, źródło: Ciekawe Mazury [02.10.2014]
Figura przy kościele w Sząbruku, źródło: NewsBarOlsztyn [30.10.2014]
Historia parafii
Z zachowanych dokumentów wynika, że parafia istniała w Sząbruku jeszcze przed lokacją samej miejscowości. Świątynię uposażono w przywileju lokacyjnym 22 lipca 1363 roku. Konsekrował ją 2 kwietnia 1500 roku biskup pomocniczy Jan Wilde ku czci św. Mikołaja i św. Jana Ewangelisty.
Pierwotnie była to budowla salowa z zakrystią od północy. W XVII wieku dobudowano do niej masywną wieżę — hełm pochodzi z 1790 roku, a w 1771 roku szczyt wschodni o formach gotyckich. W latach 1911–1913 przeprowadzono rozbudowę kościoła według projektu Fritza Heitmanna z Królewca. Powstał wówczas trójnawowy halowy korpus z prostokątnie zamkniętym prezbiterium i dwoma zakrystiami. Ponownej konsekracji kościoła dokonał 19 lipca 1913 roku biskup pomocniczy Edward Herrmann ku czci św. Mikołaja i św. Anny. Stary kościół stał się właściwie przedsionkiem nowego. Podczas prac konserwatorskich, które prowadzono w latach 80. XX w., odkryto malowidła gotyckie, pochodzące z początku XVI wieku. Na stropie kościoła znajdują się malowidła z XVIII w. ponadto z tego czasu zachowały się ołtarze i obrazy. Ołtarz główny pochodzi z 1748 r. i przedstawia św. Rodzinę oraz patrona parafii. Początkowo kościół posiadał dwa dzwony z brązu, ale jeden został odebrany w czasie I wojny światowej na zarządzenie władz niemieckich.
Wystrój nowego kościoła jest neobarokowy. Witraże wykonała firma Franz Binsfeld z Trewiru w roku 1911. Są tu również tablice pamiątkowe ku czci urodzonego na terenie parafii ks. Wojciecha Turowskiego i ku czci króla Belgów Baudouina I i jego małżonki Fabioli, którzy uczestniczyli tu we mszy w 1977 roku. Na terenie parafii znajduje się wybudowana w 1994 roku w Unieszewo kaplica filialna pw. św. Antoniego.
Kler parafialny
Proboszczowie:
- Jan Qützow (od 1355)
- Henryk Qützow (od 1362)
- Jan Lepter (od 1481)
- Albertus (od 1570)
- Ignacy Bernhagen (od 1571)
- Jerzy Gaul (od 1623)
- Paweł Janovius (od 1632)
- Jerzy Homann (od 1641)
- Piotr Wasowski (od 1645)
- Stanisław Czechanowicz (od 1648)
- Franciszek Otto (od 1651)
- Jan Blumnau (od 1667)
- Michał Karbowski (od 1677)
- Andrzej Radick (od 1684)
- Krzysztof Lilienthal (od 1690)
- Jan Bastkowski (od 1693)
- Andrzej Smolenski (od 1727)
- Jakub Kranich (od 1762)
- Józef Bogdanski (od 1776)
- Franciszek Marquitan (od 1790)
- Jan Iwanski (od 1800)
- Joachim Popowski (od 1810)
- Jan Schwark (od 1811)
- Jan Langkau (od 1815)
- Wiktor Bienkowski (od 1828)
- Gustaw Schmidt (od 1851)
- Jan Rysiewski (od 1860)
- Laurenty Schulz (od 1883)
- Jan Kensbock (od 1896)
- Andrzej Erdmann (od 1897)
- Alojzy Majewski (1900)
- Andrzej Woywod (od 1900)
- Franciszek Biernath (1911)
- Antoni Baranowski (od 1911)
- Józef Przeperski (1932)
- Feliks Gorynski (od 1932)
- Andrzej Barczewski (1942–1949)
- August Szarnowski (1950–1953)
- Julian Kryś (1954–1965)
- Benon Schirmer (1965–1977)
- Józef Misiak (1977–1994)
- Krzysztof Brodzik (1994–2004)
- Józef Świechowski (2004–2012)
- Andrzej Trejnowski (od 2012)
Filie parafii
- kaplica w filialna w Unieszewie
Bibliografia
Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej, red. Bronisław Magdziarz, Olsztyn 1999
Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (do 1945 roku), Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2003
Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (1945-1992), Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2006
it.gokgietrzwald.pl, Kościół w Sząbruku] [2.10.2014]
