Parafia pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Mrocznie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Parafia infobox | {{Parafia infobox | ||
| − | |nazwa = | + | |nazwa = Parafia pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa |
|grafika = | |grafika = | ||
|podpis grafiki = | |podpis grafiki = | ||
| − | |siedziba = | + | |siedziba = Mroczno |
| − | |adres = | + | |adres = Mroczno, 13-308 Mroczno |
| − | |data powołania = | + | |data powołania = 1260 |
|data zamknięcia = | |data zamknięcia = | ||
| − | |wyznanie = | + | |wyznanie = katolickie |
| − | |kościół = | + | |kościół = rzymskokatolicki |
|1. jednostka typ = | |1. jednostka typ = | ||
|1. jednostka nazwa = | |1. jednostka nazwa = | ||
| Linia 19: | Linia 19: | ||
}}<br/> | }}<br/> | ||
| − | ''' | + | ''' Parafia pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Mrocznie ''' <br/><br/> – [[rzymskokatolicka | rzymskokatolicka ]] parafia leżąca w [[dekanat rybnieński|dekanacie rybnieńskim]] należącym do [[diecezja toruńska | diecezji toruńskiej]]. Erygowana w 1260 r. Mieści się przy ul. |
| − | |||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
== Historia parafii == | == Historia parafii == | ||
| − | ... | + | Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa została założona przez biskupów chełmińskich w 1260 r. Pierwsze wzmianki o kościele pochodzą już z 1335 roku. Ten jednak spłonął podczas wojny z Krzyżakami. W tym okresie do parafii Mroczno należał kościół filialny we Wlewsku. Drugi kościół został zbudowany dzięki staraniom proboszcza Jana de Praśnica w 1589 roku. W połowie XVI w. do parafii należały: Kowaliki, Mroczenko, Straszewy, Sugajenko i Trzcin. W kronikach jako patron parafii wymieniany jest św. Mateusz Apostoł i święta Małgorzata. Trzeci kościół wzniesiono w 1732 r. |
| + | W 1867 do parafii należały Mroczno, młyn Wąs, Sugajenko, Tama, Trzcin, Aleksandrowo, Straszewo, Fijewo, Kowaliki, oraz przyłączony jako filia okręg kiełpiński, Kłodziana, Wąsioły, Rynek, Zabiny. | ||
| + | Obecny kościół wybudowano w 1936 na miejscu rozebranego poprzedniego kościoła. Nowy kościół w Mrocznie nosi wezwanie Najświętszego Serca Pana Jezusa | ||
| + | |||
| + | |||
| + | Parafia w Mrocznie należy do średniowiecznych. Założyli ją biskupi chełmińscy krótko po 1260 r. Pierwsza wzmianka o niej pochodzi z 1335 r., kiedy to w źródle wymieniony został proboszcz Mikołaj, kapelan i sekretarz biskupa Ottona (1323 – 1349). Wieś Mroczno i znajdujący się w niej kościół bardzo ucierpiały w czasie wojny polsko – krzyżackiej w 1414r. Parafia zdołała jednak utrzymać swoją samodzielność. Została nawet powiększona. Na skutek szkód wyrządzonych przez tę samą wojnę do parafii w Mrocznie został przyłączony kościół we Wlewku jako filialny. | ||
| + | |||
| + | Wizytacja kanonika Strzesza (wizytator biskupa Andrzeja Olszowskiego 1662- 1674) z 1667r. stwierdzała, że we wsi dawniej był kościół wielkich rozmiarów, o czym świadczyły resztki fundamentów. Był to pierwszy kościół mroczeński. | ||
| + | |||
| + | Drugi kościół we wsi został wybudowany w 1589 r., staraniem ówczesnego proboszcza Jana de Prasnica, za czasów biskupa chełmińskiego Piotra Kostki (1574 – 1595). Wielki ołtarz w tym kościele został wzniesiony w 1595 r. i sfinansowany przez ówczesnego proboszcza Alberta z Biezuna. Fundatorem dwóch bocznych ołtarzy, kazalnicy i chóru był Jakub Kowalkowski. Patronat nad kościołem sprawowała kapituła. Kościół miał prawdopodobnie od początku wezwanie św. Mateusza Apostoła. Za czasów biskupa Piotra Tylickiego (1595 – 1600) dodano jeszcze św. Małgorzatę. | ||
| + | |||
| + | W drugiej połowie XVI w. w skład okręgu parafialnego wchodziły następujące miejscowości: Kowaliki, Kroczek, Mroczno, Straszewy, Sugajenko i Trzcin. | ||
| + | |||
| + | Jak wynika z materiałów wizytacyjnych Strzesza, we wsi była szkoła parafialna z dużym ogrodem. Parafian mroczeńskich liczono na 200 osób. Kolejna wizytacja, biskupa Teodora Andrzeja Potockiego (1699 – 1712) z 1706r., dostarcza między innymi informacji, że w dzwonnicy znajdowały się trzy dzwony. | ||
| + | |||
| + | Trzeci w kolejności kościół w Mrocznie wybudowano w 1732 r. Wykorzystano przekazanie na ten cel środki zmarłego w 1730 r. biskupa Feliksa Ignacego Kretkowskiego (1723 – 1730). Przy nowej, również drewnianej świątyni pozostała stara dzwonnica oraz trzy ołtarze, przeniesione ze starego, poprzedniego kościoła. Za proboszcza ks. Michała Makowskiego w 1884r. zostało odnowione wnętrze kościoła, zainstalowano nowe organy i drogę krzyżową. W pokrytej cynkiem wierzy znajdowały się cztery dzwony: największy z napisem: Beate Mariae Virginis-Jacobus Kowalkowski, Anno Domini 1640. Episcopus Culmen et. Pom. Casparus a Działyn (Działyński) Dei Gra, drugi nie miał żadnego napisu, na trzecim napisano: Soli (Deo) Gloria 1808. Franz Szczepański. Proboszcz. Herbst fecit, czwarty ozdobiony był napisem: Joh. Rozwadowski, Parochus in Mroczno. Fulnera frango, mortuos plango, vivo voco. Me fecit Collier in Strasburg 1857. | ||
| + | |||
| + | Kolatorem kościoła był biskup chełmiński, a po sekularyzacji dóbr, zgodnie z zarządzeniem z dnia 1 IX 1848r., ustanowiono nad kościołem mroczeńskim patronat mieszany, sprawowany przez biskupa chełmińskiego w parzystych miesiącach roku oraz w nieparzystych miesiącach przez rząd pruski. | ||
| + | |||
| + | W 1867 r. w skład mroczeńskiego okręgu parafialnego (2155 wiernych) wchodziły następujące miejscowości: Mroczno (531 katolików), młyn Wąs (19), Mroczenko (309), Sugajenko (202), Tama (57), Trzcin (196), Aleksandrowo (33), Straszewo (140) Fijewo (18), Kowaliki (200) oraz przyłączony w 1789 roku jako filia okręg kiełpiński: Kiełpiny, Kłodzina, Wasioły, Rynek, Żabiny. W 1884 r. na tym terenie mieszkało 2869 wiernych. | ||
| + | |||
| + | Proboszcz ks. Michał Maliński, mając na uwadze dobro duszpasterskie, ustanowił w roku 1908 samodzielnego duszpasterza dla Kiełpin. | ||
| + | |||
| + | Wspomniane wcześniej wizytacje biskupie wymieniają również nazwiska zasłużonych proboszczów. Byli to m. in. : Stanisław Wojski z diecezji gnieźnieńskiej (1667r.), Łukasz Czoler (1706r.) i Franciszek Naguszewski (1740r.). | ||
| + | |||
| + | W okresie nowożytnym przy kościele istniała szkoła parafialna. Źródła informują, że szkoła funkcjonowała od połowy XVII w. W 1674 i 1706r. wymieniona jest szkoła z nauczycielem . w 1740 i 1787r. funkcję nauczyciela pełnił organista. W 1884 r. do szkoły katolickiej w Mrocznie, której nowy budynek powstał w 1876 r., chodziły również dzieci z Wąsów (101 uczniów). Szkoła miała dwie klasy i uczęszczało do niej 180 dzieci. Na terenie parafii były jeszcze szkoły w: Mroczenku, Kiełpinach, Fijewie. | ||
| + | |||
| + | W okresie I wojny światowej w sierpniu 1914 r. wojska carskie wkroczyły do ziemi lubawskiej, zajmując na krótko m. in. Mroczno. W późniejszym okresie nie było już żadnych starć na interesującym nas terenie. | ||
| + | |||
| + | Wojsko polskie przywróciło ziemię lubawską w granice odradzającej się II Rzeczpospolitej w styczniu 1920 r. W okresie międzywojennym Mroczno należało do powiatu lubawskiego (1920 – 1932) i nowomiejskiego (1932 – 1939). Parafia należała do dekanatu lidzbarskiego. | ||
| + | |||
| + | W 1928 r. na terenie mroczeńskiej parafii były następujące szkoły powszechne: Mroczno – pięcioklasowa (185 dzieci) oraz dwuklasowe w Mroczenku (69),Sugajenku (87) i Trzcinie (82). | ||
| + | |||
| + | W tym samym roku na terenie parafii mieszkało 3096 wiernych: Mroczno (1352), Mroczenko (494), Sugajenko (512), Straszewy (138), Trzcin (414) i Kowaliki (186). W obrębie parafii mieszkało ogółem 3148 osób, w tym 1096 Polaków (katolików) i 52 Niemców (ewangelików). | ||
| + | |||
| + | W 1936 r. zbudowano nowy kościół pod wezwaniem Najświętszego Serca Pana Jezusa, istniejący do dnia dzisiejszego. | ||
| + | |||
| + | W latach II Rzeczpospolitej na terenie parafii działały następujące bractwa i stowarzyszenia: Żywy różaniec, założone 15 VIII 1869 r., Bractwo Trzeźwości – 22 X 1855r., Stowarzyszenie Dzieci Marii – 8 XII 1922r., Apostolstwo Modlitwy - 3 IX 1899r., Arcybractwo Przenajświętszego Sakramentu – 1 III 1925r., oraz Stowarzyszenie Matek i Młodzieży Katolickiej. | ||
| + | |||
| + | 25 III 1992 roku został ustanowiony nowy podział przez Ojca św. Jana Pawła II nowy podział administracyjny polskich diecezji. Parafia Mroczno została włączona do Diecezji Toruńskiej. W czasie II wojny światowej proboszczem parafii był ks. Walerian Siegmund, który zamieszkiwał w skrawku plebanii okupowanej przez niemiecką policję. Od 1948 do 1968 roku duszpasterzował ks. Alfons Kropidłowski. Jako obozowiec niemieckich lagrów zachorował, przeszedł na emeryturę i zamieszkiwał początkowo w Mrocznie, potem w Kościerzynie gdzie zmarł. Od 1968 do 1976 roku duszpasterzował ks. Kazimierz Błędzki (poprzednio w sąsiednich Gwiździnach). Po nagłej śmierci ks. Błędzkiego - od 1976 do 1980 roku - duszpasterzował ks. Jerzy Deja. Zmodernizował wnętrze świątyni oraz dostosował je do wyborów soborowych. Od 1980 roku proboszczem parafii jest ks. Kazimierz Kelpin. W tym czasie podjęto kontynuację rozpoczętych prac w kościele, między innymi malowanie kościoła przez p. mgra Henryka Delińskiego z Gdańska. Wykonał on polichromię całego kościoła. Wyłożono także marmurem posadzkę całego kościoła.. Witraże okienne wykonał p. Leon Jędrzejewski z Torunia. W latach 1992 - 1994 zmieniono pokrycie dachu kościoła - eternit zastąpiono blachą miedzianą. W latach 1993 - 1996 wybudowano nowy dom parafialny. W 2005 roku został wybudowany dom pogrzebowy przy kościele na starym cmentarzu. Od 2001 roku, po nowym podziale dekanatów Diecezji Toruńskiej, Mroczno należy do dekanatu Rybno. | ||
| + | |||
<br/> | <br/> | ||
== Kler parafialny == | == Kler parafialny == | ||
| − | . | + | Proboszcz: |
| + | ks. kanonik Kaziemierz Kelpin, | ||
<br/> | <br/> | ||
| Linia 36: | Linia 76: | ||
== Zobacz też == | == Zobacz też == | ||
| − | .. | + | http://www.diecezja-torun.pl |
<br/> | <br/> | ||
| Linia 43: | Linia 83: | ||
<br/> | <br/> | ||
| − | [[Kategoria: Kościół]][[Kategoria: Parafie]] | + | [[Kategoria: Kościół]][[Kategoria: Parafie rzymskokatolickie]][[Kategoria: Kościół rzyms]] |
Wersja z 18:40, 8 gru 2013
| Parafia pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa | |
| | |
| Siedziba | Mroczno |
| Adres | Mroczno, 13-308 Mroczno |
| Data powołania | 1260 |
| Wyznanie | katolickie |
| Kościół | rzymskokatolicki |
Parafia pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Mrocznie
– rzymskokatolicka parafia leżąca w dekanacie rybnieńskim należącym do diecezji toruńskiej. Erygowana w 1260 r. Mieści się przy ul.
Historia parafii
Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa została założona przez biskupów chełmińskich w 1260 r. Pierwsze wzmianki o kościele pochodzą już z 1335 roku. Ten jednak spłonął podczas wojny z Krzyżakami. W tym okresie do parafii Mroczno należał kościół filialny we Wlewsku. Drugi kościół został zbudowany dzięki staraniom proboszcza Jana de Praśnica w 1589 roku. W połowie XVI w. do parafii należały: Kowaliki, Mroczenko, Straszewy, Sugajenko i Trzcin. W kronikach jako patron parafii wymieniany jest św. Mateusz Apostoł i święta Małgorzata. Trzeci kościół wzniesiono w 1732 r. W 1867 do parafii należały Mroczno, młyn Wąs, Sugajenko, Tama, Trzcin, Aleksandrowo, Straszewo, Fijewo, Kowaliki, oraz przyłączony jako filia okręg kiełpiński, Kłodziana, Wąsioły, Rynek, Zabiny. Obecny kościół wybudowano w 1936 na miejscu rozebranego poprzedniego kościoła. Nowy kościół w Mrocznie nosi wezwanie Najświętszego Serca Pana Jezusa
Parafia w Mrocznie należy do średniowiecznych. Założyli ją biskupi chełmińscy krótko po 1260 r. Pierwsza wzmianka o niej pochodzi z 1335 r., kiedy to w źródle wymieniony został proboszcz Mikołaj, kapelan i sekretarz biskupa Ottona (1323 – 1349). Wieś Mroczno i znajdujący się w niej kościół bardzo ucierpiały w czasie wojny polsko – krzyżackiej w 1414r. Parafia zdołała jednak utrzymać swoją samodzielność. Została nawet powiększona. Na skutek szkód wyrządzonych przez tę samą wojnę do parafii w Mrocznie został przyłączony kościół we Wlewku jako filialny.
Wizytacja kanonika Strzesza (wizytator biskupa Andrzeja Olszowskiego 1662- 1674) z 1667r. stwierdzała, że we wsi dawniej był kościół wielkich rozmiarów, o czym świadczyły resztki fundamentów. Był to pierwszy kościół mroczeński.
Drugi kościół we wsi został wybudowany w 1589 r., staraniem ówczesnego proboszcza Jana de Prasnica, za czasów biskupa chełmińskiego Piotra Kostki (1574 – 1595). Wielki ołtarz w tym kościele został wzniesiony w 1595 r. i sfinansowany przez ówczesnego proboszcza Alberta z Biezuna. Fundatorem dwóch bocznych ołtarzy, kazalnicy i chóru był Jakub Kowalkowski. Patronat nad kościołem sprawowała kapituła. Kościół miał prawdopodobnie od początku wezwanie św. Mateusza Apostoła. Za czasów biskupa Piotra Tylickiego (1595 – 1600) dodano jeszcze św. Małgorzatę.
W drugiej połowie XVI w. w skład okręgu parafialnego wchodziły następujące miejscowości: Kowaliki, Kroczek, Mroczno, Straszewy, Sugajenko i Trzcin.
Jak wynika z materiałów wizytacyjnych Strzesza, we wsi była szkoła parafialna z dużym ogrodem. Parafian mroczeńskich liczono na 200 osób. Kolejna wizytacja, biskupa Teodora Andrzeja Potockiego (1699 – 1712) z 1706r., dostarcza między innymi informacji, że w dzwonnicy znajdowały się trzy dzwony.
Trzeci w kolejności kościół w Mrocznie wybudowano w 1732 r. Wykorzystano przekazanie na ten cel środki zmarłego w 1730 r. biskupa Feliksa Ignacego Kretkowskiego (1723 – 1730). Przy nowej, również drewnianej świątyni pozostała stara dzwonnica oraz trzy ołtarze, przeniesione ze starego, poprzedniego kościoła. Za proboszcza ks. Michała Makowskiego w 1884r. zostało odnowione wnętrze kościoła, zainstalowano nowe organy i drogę krzyżową. W pokrytej cynkiem wierzy znajdowały się cztery dzwony: największy z napisem: Beate Mariae Virginis-Jacobus Kowalkowski, Anno Domini 1640. Episcopus Culmen et. Pom. Casparus a Działyn (Działyński) Dei Gra, drugi nie miał żadnego napisu, na trzecim napisano: Soli (Deo) Gloria 1808. Franz Szczepański. Proboszcz. Herbst fecit, czwarty ozdobiony był napisem: Joh. Rozwadowski, Parochus in Mroczno. Fulnera frango, mortuos plango, vivo voco. Me fecit Collier in Strasburg 1857.
Kolatorem kościoła był biskup chełmiński, a po sekularyzacji dóbr, zgodnie z zarządzeniem z dnia 1 IX 1848r., ustanowiono nad kościołem mroczeńskim patronat mieszany, sprawowany przez biskupa chełmińskiego w parzystych miesiącach roku oraz w nieparzystych miesiącach przez rząd pruski.
W 1867 r. w skład mroczeńskiego okręgu parafialnego (2155 wiernych) wchodziły następujące miejscowości: Mroczno (531 katolików), młyn Wąs (19), Mroczenko (309), Sugajenko (202), Tama (57), Trzcin (196), Aleksandrowo (33), Straszewo (140) Fijewo (18), Kowaliki (200) oraz przyłączony w 1789 roku jako filia okręg kiełpiński: Kiełpiny, Kłodzina, Wasioły, Rynek, Żabiny. W 1884 r. na tym terenie mieszkało 2869 wiernych.
Proboszcz ks. Michał Maliński, mając na uwadze dobro duszpasterskie, ustanowił w roku 1908 samodzielnego duszpasterza dla Kiełpin.
Wspomniane wcześniej wizytacje biskupie wymieniają również nazwiska zasłużonych proboszczów. Byli to m. in. : Stanisław Wojski z diecezji gnieźnieńskiej (1667r.), Łukasz Czoler (1706r.) i Franciszek Naguszewski (1740r.).
W okresie nowożytnym przy kościele istniała szkoła parafialna. Źródła informują, że szkoła funkcjonowała od połowy XVII w. W 1674 i 1706r. wymieniona jest szkoła z nauczycielem . w 1740 i 1787r. funkcję nauczyciela pełnił organista. W 1884 r. do szkoły katolickiej w Mrocznie, której nowy budynek powstał w 1876 r., chodziły również dzieci z Wąsów (101 uczniów). Szkoła miała dwie klasy i uczęszczało do niej 180 dzieci. Na terenie parafii były jeszcze szkoły w: Mroczenku, Kiełpinach, Fijewie.
W okresie I wojny światowej w sierpniu 1914 r. wojska carskie wkroczyły do ziemi lubawskiej, zajmując na krótko m. in. Mroczno. W późniejszym okresie nie było już żadnych starć na interesującym nas terenie.
Wojsko polskie przywróciło ziemię lubawską w granice odradzającej się II Rzeczpospolitej w styczniu 1920 r. W okresie międzywojennym Mroczno należało do powiatu lubawskiego (1920 – 1932) i nowomiejskiego (1932 – 1939). Parafia należała do dekanatu lidzbarskiego.
W 1928 r. na terenie mroczeńskiej parafii były następujące szkoły powszechne: Mroczno – pięcioklasowa (185 dzieci) oraz dwuklasowe w Mroczenku (69),Sugajenku (87) i Trzcinie (82).
W tym samym roku na terenie parafii mieszkało 3096 wiernych: Mroczno (1352), Mroczenko (494), Sugajenko (512), Straszewy (138), Trzcin (414) i Kowaliki (186). W obrębie parafii mieszkało ogółem 3148 osób, w tym 1096 Polaków (katolików) i 52 Niemców (ewangelików).
W 1936 r. zbudowano nowy kościół pod wezwaniem Najświętszego Serca Pana Jezusa, istniejący do dnia dzisiejszego.
W latach II Rzeczpospolitej na terenie parafii działały następujące bractwa i stowarzyszenia: Żywy różaniec, założone 15 VIII 1869 r., Bractwo Trzeźwości – 22 X 1855r., Stowarzyszenie Dzieci Marii – 8 XII 1922r., Apostolstwo Modlitwy - 3 IX 1899r., Arcybractwo Przenajświętszego Sakramentu – 1 III 1925r., oraz Stowarzyszenie Matek i Młodzieży Katolickiej.
25 III 1992 roku został ustanowiony nowy podział przez Ojca św. Jana Pawła II nowy podział administracyjny polskich diecezji. Parafia Mroczno została włączona do Diecezji Toruńskiej. W czasie II wojny światowej proboszczem parafii był ks. Walerian Siegmund, który zamieszkiwał w skrawku plebanii okupowanej przez niemiecką policję. Od 1948 do 1968 roku duszpasterzował ks. Alfons Kropidłowski. Jako obozowiec niemieckich lagrów zachorował, przeszedł na emeryturę i zamieszkiwał początkowo w Mrocznie, potem w Kościerzynie gdzie zmarł. Od 1968 do 1976 roku duszpasterzował ks. Kazimierz Błędzki (poprzednio w sąsiednich Gwiździnach). Po nagłej śmierci ks. Błędzkiego - od 1976 do 1980 roku - duszpasterzował ks. Jerzy Deja. Zmodernizował wnętrze świątyni oraz dostosował je do wyborów soborowych. Od 1980 roku proboszczem parafii jest ks. Kazimierz Kelpin. W tym czasie podjęto kontynuację rozpoczętych prac w kościele, między innymi malowanie kościoła przez p. mgra Henryka Delińskiego z Gdańska. Wykonał on polichromię całego kościoła. Wyłożono także marmurem posadzkę całego kościoła.. Witraże okienne wykonał p. Leon Jędrzejewski z Torunia. W latach 1992 - 1994 zmieniono pokrycie dachu kościoła - eternit zastąpiono blachą miedzianą. W latach 1993 - 1996 wybudowano nowy dom parafialny. W 2005 roku został wybudowany dom pogrzebowy przy kościele na starym cmentarzu. Od 2001 roku, po nowym podziale dekanatów Diecezji Toruńskiej, Mroczno należy do dekanatu Rybno.
Kler parafialny
Proboszcz:
ks. kanonik Kaziemierz Kelpin,
Filie parafii
...
Zobacz też
Bibliografia
...
