Parafia pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny we Fromborku: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
| Linia 17: | Linia 17: | ||
|dzień wspomnienia = | |dzień wspomnienia = | ||
|www = [http://katedra-frombork.pl/ Parafia Katedralna pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny we Fromborku] | |www = [http://katedra-frombork.pl/ Parafia Katedralna pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny we Fromborku] | ||
| − | }} | + | }} |
| − | + | ''' Parafia Katedralna pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny we Fromborku ''' — rzymskokatolicka parafia leżąca w dekanacie [[Frombork]] należącym do archidiecezji warmińskiej. Kościół parafialny znajduje się w [[Frombork|Fromborku]]. Od 2012 r. proboszczem parafii jest ks. kap. hon. kan. dr [[Jacek Wojtkowski]]. | |
| − | ''' Parafia Katedralna pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny we Fromborku ''' — rzymskokatolicka parafia leżąca w [[ | + | <br/><br/> |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
[[Plik:parafiafrombork8.jpg|right|thumb|288px|Organy w katedrze we Fromborku. Źródło: [http://katedra-frombork.pl/galeria.html Strona Parafii] [29.10.2014]]] | [[Plik:parafiafrombork8.jpg|right|thumb|288px|Organy w katedrze we Fromborku. Źródło: [http://katedra-frombork.pl/galeria.html Strona Parafii] [29.10.2014]]] | ||
[[Plik:parafiafrombork7.jpg|right|thumb|288px|Ołtarz główny w katedrze we Fromborku. Fot. teedbar. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Frombork_katedra_oltarz_glowny.jpg Wikimedia Commons] [29.10.2014]]] | [[Plik:parafiafrombork7.jpg|right|thumb|288px|Ołtarz główny w katedrze we Fromborku. Fot. teedbar. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Frombork_katedra_oltarz_glowny.jpg Wikimedia Commons] [29.10.2014]]] | ||
[[Plik:parafiafrombork6.jpg|right|thumb|288px|Stalle w katedrze we Fromborku. Fot. Jan Mehlich. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Frombork_-_Katedra_-_Stalle.JPG Wikimedia Commons] [29.10.2014]]] | [[Plik:parafiafrombork6.jpg|right|thumb|288px|Stalle w katedrze we Fromborku. Fot. Jan Mehlich. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Frombork_-_Katedra_-_Stalle.JPG Wikimedia Commons] [29.10.2014]]] | ||
| − | + | [[Plik:parafiafrombork99.jpg|right|thumb|288px|Wnętrze katedry we Fromborku. Fot. Ludwig Schneider. Źródło: [http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Frombork_069.jpg Wikimedia Commons] [29.10.2014]]]. | |
| + | == Historia parafii == | ||
| + | Pierwsza wzmianka źródłowa o Fromborku pochodzi z 1278 roku. Parafia została erygowana wraz z powstaniem osady, przed 1278 rokiem. Diecezja warmińska była wtedy niejako państwem w [[zakon krzyżacki|państwie krzyżackim]]. Ziemie te były stale zagrożone atakami [[Prusowie|plemion pruskich]] oraz zakusami samych braci zakonnych, którzy nie mogli pogodzić się z istnieniem niezależnego księstwa na zagarniętych przez nich terenach. [[Frombork]] był początkowo własnością biskupów warmińskich, ale od 1320 roku należał do kapituły. Nazywano go wówczas ''Civitas Warmiensis'' — miasto warmińskie i uważano za stolicę [[Warmia|Warmii]]. 2 września 1288 roku biskup [[Henryk Fleming]] przeniósł stolicę biskupią z [[Braniewo|Braniewa]] do Fromborka. W latach 1329-1388 zbudowano tu kościół katedralny ku czci Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny — jedną z największych budowli sakralnych środkowej Europy. Nieco później powstały kaplice, zespół szesnastu ołtarzy bocznych oraz inne elementy wystroju wnętrza. Ołtarz główny pochodzi z końca XVII wieku. Najbardziej znanym mieszkańcem fromborskiego zamku był [[lkwim: Mikołaj Kopernik|Mikołaj Kopernik]], kanonik kapituły warmińskiej. Żył i pracował na wzgórzu katedralnym prawie nieprzerwanie od 1510 roku do śmierci w 1543 roku. | ||
| + | |||
| + | Od końca XV wieku warownia we Fromborku była siedliskiem polskości na Warmii, w wystroju katedry można więc dopatrzeć się licznych polskich symboli. Rezydujący tu biskupi m.in. [[Jan Dantyszek]], [[Stanisław Hozjusz]], [[Szymon Rudnicki]] byli gorącymi patriotami, orędownikami sprawy polskiej na tych niespokojnych terenach. Biskupi wspomagali Polskę nie tylko modlitwami. W 1465 roku kapituła warmińska sprzedała klejnoty katedralne, by uzyskane w ten sposób fundusze przeznaczyć na walkę z Krzyżakami. Także w czasie trwania "potopu szwedzkiego" dla wsparcia Rzeczypospolitej przekazali cenne sprzęty – złote krzyże, kielichy, lichtarze, pastorały. Wielu fromborskich kanoników służyło też polskiej nauce i kulturze. | ||
| + | |||
| + | Do parafii należą również kaplice filialne w [[Bogdany|Bogdanach]], [[Biedkowo|Biedkowie]], [[Baranówka|Baranówce]], [[Krzywiec|Krzywcu]] i [[Narusa|Narusie]]. | ||
== Kler parafialny == | == Kler parafialny == | ||
| Linia 80: | Linia 83: | ||
*[[Tadeusz Graniczka]] (1981–2012) | *[[Tadeusz Graniczka]] (1981–2012) | ||
*[[Jacek Wojtkowski]] (od 2012) | *[[Jacek Wojtkowski]] (od 2012) | ||
| − | |||
| − | |||
== Filie parafii == | == Filie parafii == | ||
*kaplica w Narusie<br/> | *kaplica w Narusie<br/> | ||
| Linia 87: | Linia 88: | ||
*kaplica w Bogdanach<br/> | *kaplica w Bogdanach<br/> | ||
*kaplica w Biedkowie<br/> | *kaplica w Biedkowie<br/> | ||
| − | |||
| − | |||
== Grupy działające na terenie parafii == | == Grupy działające na terenie parafii == | ||
*Chór parafialny | *Chór parafialny | ||
| Linia 95: | Linia 94: | ||
*Koło Żywego Różańca | *Koło Żywego Różańca | ||
*Służba Liturgiczna | *Służba Liturgiczna | ||
| − | |||
| − | |||
== Zobacz też == | == Zobacz też == | ||
[http://archwarmia.pl/archidiecezja/katedra-we-fromborku/ Wirtualny spacer po katedrze we Fromborku]<br/> | [http://archwarmia.pl/archidiecezja/katedra-we-fromborku/ Wirtualny spacer po katedrze we Fromborku]<br/> | ||
| Linia 108: | Linia 105: | ||
[[lkwim:Relikwiarz św. Andrzeja Apostoła z Bazyliki Archikatedralnej we Fromborku|Relikwiarz św. Andrzeja Apostoła z Bazyliki Archikatedralnej we Fromborku]]<br/> | [[lkwim:Relikwiarz św. Andrzeja Apostoła z Bazyliki Archikatedralnej we Fromborku|Relikwiarz św. Andrzeja Apostoła z Bazyliki Archikatedralnej we Fromborku]]<br/> | ||
[[lkwim:Relikwiarz biskupa Watzenrode z Bazyliki Archikatedralnej we Fromborku|Relikwiarz biskupa Watzenrode z Bazyliki Archikatedralnej we Fromborku]]<br/> | [[lkwim:Relikwiarz biskupa Watzenrode z Bazyliki Archikatedralnej we Fromborku|Relikwiarz biskupa Watzenrode z Bazyliki Archikatedralnej we Fromborku]]<br/> | ||
| − | |||
| − | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
''Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej'', red. Bronisław Magdziarz, Olsztyn 1999<br/> | ''Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej'', red. Bronisław Magdziarz, Olsztyn 1999<br/> | ||
| Linia 118: | Linia 113: | ||
[[Kategoria: Kościół]] | [[Kategoria: Kościół]] | ||
| − | [[Kategoria: Kościół | + | [[Kategoria: Kościół rzymskokatolicki]] |
[[Kategoria: Parafie rzymskokatolickie]] | [[Kategoria: Parafie rzymskokatolickie]] | ||
[[Kategoria: Archidiecezja warmińska]] | [[Kategoria: Archidiecezja warmińska]] | ||
Wersja z 12:04, 27 lut 2015
| Parafia Katedralna pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny we Fromborku | |
| | |
 Bazylika Archikatedralna pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Andrzeja we Fromborku. Fot. Maciej Szczepańczyk. Źródło: Wikimedia Commons
| |
| Siedziba | Frombork |
| Adres | ul. Katedralna 6, 14-530 Frombork |
| Data powołania | 30 kwietnia 1304 r. |
| Wyznanie | katolickie |
| Kościół | rzymskokatolicki |
| Archidiecezja | warmińska |
| Dekanat | Frombork |
| Kościół | Bazylika Archikatedralna pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Andrzeja we Fromborku |
| Parafia Katedralna pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny we Fromborku | |
Parafia Katedralna pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny we Fromborku — rzymskokatolicka parafia leżąca w dekanacie Frombork należącym do archidiecezji warmińskiej. Kościół parafialny znajduje się w Fromborku. Od 2012 r. proboszczem parafii jest ks. kap. hon. kan. dr Jacek Wojtkowski.
Spis treści
Historia parafii
Pierwsza wzmianka źródłowa o Fromborku pochodzi z 1278 roku. Parafia została erygowana wraz z powstaniem osady, przed 1278 rokiem. Diecezja warmińska była wtedy niejako państwem w państwie krzyżackim. Ziemie te były stale zagrożone atakami plemion pruskich oraz zakusami samych braci zakonnych, którzy nie mogli pogodzić się z istnieniem niezależnego księstwa na zagarniętych przez nich terenach. Frombork był początkowo własnością biskupów warmińskich, ale od 1320 roku należał do kapituły. Nazywano go wówczas Civitas Warmiensis — miasto warmińskie i uważano za stolicę Warmii. 2 września 1288 roku biskup Henryk Fleming przeniósł stolicę biskupią z Braniewa do Fromborka. W latach 1329-1388 zbudowano tu kościół katedralny ku czci Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny — jedną z największych budowli sakralnych środkowej Europy. Nieco później powstały kaplice, zespół szesnastu ołtarzy bocznych oraz inne elementy wystroju wnętrza. Ołtarz główny pochodzi z końca XVII wieku. Najbardziej znanym mieszkańcem fromborskiego zamku był Mikołaj Kopernik, kanonik kapituły warmińskiej. Żył i pracował na wzgórzu katedralnym prawie nieprzerwanie od 1510 roku do śmierci w 1543 roku.
Od końca XV wieku warownia we Fromborku była siedliskiem polskości na Warmii, w wystroju katedry można więc dopatrzeć się licznych polskich symboli. Rezydujący tu biskupi m.in. Jan Dantyszek, Stanisław Hozjusz, Szymon Rudnicki byli gorącymi patriotami, orędownikami sprawy polskiej na tych niespokojnych terenach. Biskupi wspomagali Polskę nie tylko modlitwami. W 1465 roku kapituła warmińska sprzedała klejnoty katedralne, by uzyskane w ten sposób fundusze przeznaczyć na walkę z Krzyżakami. Także w czasie trwania "potopu szwedzkiego" dla wsparcia Rzeczypospolitej przekazali cenne sprzęty – złote krzyże, kielichy, lichtarze, pastorały. Wielu fromborskich kanoników służyło też polskiej nauce i kulturze.
Do parafii należą również kaplice filialne w Bogdanach, Biedkowie, Baranówce, Krzywcu i Narusie.
Kler parafialny
Proboszczowie:
- Petrus (od 1304)
- Bertholdus (od 1345)
- Petrus (od 1353)
- Paweł Molner (od 1457)
- Mikołaj Rothichen (od 1513)
- Kasper Hoxe (od 1544)
- Petrus (od 1564)
- Walenty Sculteti (od 1575)
- Szymon Bilow (od 1578)
- Jan Speichermann (od 1587)
- Benedykt Reich (od 1591)
- Paweł Meybaum (od 1607)
- Marcin Bretschneider (od 1607)
- Jerzy Kolberg (1615)
- Piotr Madiger (od 1615)
- Marcin Reper (od 1621)
- Maciej Behm (od 1632)
- Henryk Totter (od 1641)
- Jan Wendt (od 1650)
- Andrzej Petri (od 1654)
- Szymon Wagner (od 1671)
- Jan Ernst Kober (od 1674)
- Abraham Albert Baier (od 1685)
- Jakub Kazimierz Hoffmann (od 1688)
- Jan Franciszek Helmingk (od 1715)
- Jakub Henryk Siegfried (od 1741)
- Szymon Wessel (od 1744)
- Mateusz Jakub Witternicki (od 1755)
- Józef Langhannig (od 1759)
- Piotr Fox (od 1760)
- Jerzy Albert Austen (od 1769)
- Ignacy Matthy (od 1793)
- Bernhard Promweiβ (od 1810)
- Paweł Möller (od 1822)
- Jan Lamprecht (od 1825)
- Karol Neumann (od 1841)
- Józef Fox (od 1854)
- Dominik Wobb (od 1859)
- Eustachy Poschmann (od 1862)
- Robert Hoppe (od 1866)
- Franciszek Dinder (od 1867)
- Edward Kaninski (od 1886)
- Jerzy Matern (od 1895)
- Herman Kolberg (od 1895)
- Hugo Gehrigk (1911)
- Otto Hinzmann (od 1911)
- Artur Ziegler (od 1926)
- Jan Kościewski (1946–1949)
- Tadeusz Graniczka (1981–2012)
- Jacek Wojtkowski (od 2012)
Filie parafii
- kaplica w Narusie
- kaplica w Baranówce
- kaplica w Bogdanach
- kaplica w Biedkowie
Grupy działające na terenie parafii
- Chór parafialny
- Krąg Biblijny
- Rada Parafialna: Duszpasterska i Ekonomiczna
- Koło Żywego Różańca
- Służba Liturgiczna
Zobacz też
Wirtualny spacer po katedrze we Fromborku
Archidiecezja Warmińska
Bazylika Archikatedralna pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Andrzeja we Fromborku
Organy w Bazylice Archikatedralnej we Fromborku
Monstrancja z Bazyliki Archikatedralnej we Fromborku
Lavabo z Bazyliki Archikatedralnej we Fromborku
Kielich biskupa Szembeka z Bazyliki Archikatedralnej we Fromborku
Kielich biskupa Kromera z Bazyliki Archikatedralnej we Fromborku
Relikwiarz św. Andrzeja Apostoła z Bazyliki Archikatedralnej we Fromborku
Relikwiarz biskupa Watzenrode z Bazyliki Archikatedralnej we Fromborku
Bibliografia
Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej, red. Bronisław Magdziarz, Olsztyn 1999
Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (do 1945 roku), Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2003
Katalog duchowieństwa katolickiego diecezji warmińskiej (1945-1992), Andrzej Kopiczko, Olsztyn 2006
Frombork: katedra Wniebowzięcia NMP i św. Andrzeja] [12.10.2014]
